Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τη σκέψη, τη διάθεση, το συναίσθημα και συνοδεύεται από σωματικές ενοχλήσεις. Έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, τη μεταβολή στο ωράριο του ύπνου, αλλοιώνει τον τρόπο που βλέπει το άτομο τον εαυτό του και τον κόσμο.

Εφηβεία! Από μόνη της ως λέξη ακούγεται σημαντική, γεμάτη περιέργεια, σαν να δυσκολεύει και λίγο, σαν να περιμένουν όλοι έφηβοι, γονείς, περιβάλλον να συμβεί κάτι δύσκολο, κάτι ανήσυχο, κάτι δυσεπίλυτο.

Όλοι περιμένουν τι στραβό θα συμβεί, τι δεν θα πάει όπως το προέβλεπαν, τι δεν θα είναι στο χέρι τους να το αντιμετωπίσουν. Και όλοι θα καταλήγουν στις ίδιες λέξεις... «Δύσκολη η εφηβεία».

Το Δ.Σ. της Αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Κέντρο Παιδιού και Εφήβου (Κ.Π.Ε.) καλεί τους υποψηφίους να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την κάλυψη: Μιας θέσης εργασίας στο Κέντρο Ημέρας Εφήβων με Αυτισμό στη Δυτική Αττική (Περιστέρι)  «Στην Αυλή του Κόσμου» του Κ.Π.Ε. στην Αθήνα, με ειδικότητα:

Χωρίς αμφιβολία, όλοι/ες μας στην εφηβική μας ηλικία έχουμε κληθεί να απαντήσουμε στην κλασική και χιλιοειπωμένη ερώτηση «Τι θέλεις να γίνεις, όταν μεγαλώσεις;».

Η εφηβεία είναι η περίοδος όπου ο έφηβος αγωνίζεται να διαμορφώσει μια δική του ταυτότητα και να μην υιοθετήσει αυτή που του δίνουν οι γονείς του και η κοινωνία. Το κύριο χαρακτηριστικό των εφήβων είναι η έλλειψη συμβιβασμού. Αυτό τους δίνει την ώθηση να είναι “αληθινοί” και να μην αποδέχονται “ψευδείς λύσεις. - Winnicott

Το να είσαι εσωστρεφής είναι μια πρόκληση σε αυτήν την εποχή, αφού ο σημερινός κόσμος επικεντρώνεται τόσο πολύ στην ομιλία και στην έξοδο. Οι εσωστρεφείς έφηβοι συνήθως δεν έχουν μεγάλο κοινωνικό δίκτυο και σπάνια θα λάβουν μέρος σε μια συζήτηση, λέγοντας την άποψή τους, χωρίς να τους έχει ζητηθεί.  Φαίνεται να χρειάζονται λίγη βοήθεια για να σταθούν ανεξάρτητοι και άνετοι στον κόσμο.

Η εφηβεία είναι μια  μεταβατική περίοδος,  η  ευκαιρία για να επέλθουν σημαντικές διορθωτικές αλλαγές για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας. Οι έφηβοι καλούνται να αποκτήσουν μια σταθερή αίσθηση του εαυτού τους σε παρελθόν παρόν και μέλλον και να απαντήσουν στην εσωτερική τους ερώτηση: ποιός είμαι και τι κάνω στη ζωή μου.

Μέσα στην παραζάλη της πρωτόγνωρης αυτής κατάστασης που συνεχίζει να βιώνει σχεδόν όλος ο πλανήτης, ανάμεσα σε έννοιες και συνήθειες που χρειάστηκε να επαναπροσδιορίσουμε, αναδύθηκαν και κάποιες κρυφές συνθήκες: αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κατάχρηση των οθονών και του Internet από τα παιδιά. Αρκετοί (και λίγο βιαστικά ενδεχομένως) απέδωσαν την κατάσταση στον κατά συνθήκη εγκλεισμό.

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867-1951) ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς και δημοφιλείς συγγραφείς της γενιάς του 1880. Έκανε το μεγάλο άλμα και πέρασε από το ηθογραφικό μυθιστόρημα στο αστικό νατουραλιστικό και ψυχογραφικό μυθιστόρημα και θεατρικό δράμα.

Λιγότερα από τριάντα χρόνια πριν, η κατάθλιψη θεωρούταν πως αφορά αποκλειστικά τους ενήλικες. Τα παιδιά θεωρούνταν ανώριμα αναπτυξιακά προκειμένου να μπορούν να βιώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και η κακή διάθεση των εφήβων θεωρούταν ως φυσιολογική διάθεση στο συγκεκριμένο στάδιο της πορείας τους προς την ενηλικίωση.

Η κατάθλιψη είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για τους εφήβους καθώς συνδέεται με κατάχρηση ουσιών, αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική τους λειτουργικότητα, διαταραχές άγχους, διατροφικές διαταραχές, αυτοκτονικό ιδεασμό, απόπειρες αυτοκτονίας.Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η κατάθλιψη (μέσος όρος έναρξης 14 ετών) τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν αργότερα καταθλιπτικά επεισόδια στην ενήλικη ζωή.

Η εφηβική κύηση είναι ένα ιατρικό και κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο οδηγεί στην γέννηση, στην αποβολή ή στην διακοπή της κύησης δημιουργώντας σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην έφηβη. Εντοπίζεται σε όλες τις κοινωνίες σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό.

Ερχόμαστε στην ζωή για να μαθητεύσουμε σε αυτήν. Να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τον αυθεντικό εαυτό μας. Έτσι ώστε, μέσα από τις δυνατότητες αλλά και τους περιορισμούς που η ζωή μας προσφέρει,  επάξια να εκπληρώσουμε την αποστολή μας.

Η εφηβεία αποτελεί την περίοδο μετάβασης από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή και ως αναπτυξιακό στάδιο στη ζωή του ανθρώπου, χαρακτηρίζεται από αλλαγές σε σωματικό, γνωστικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο.

Οι ψυχίατροι ενηλίκων ερχόμαστε τα τελευταία χρόνια αντιμέτωποι με τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό νέων ενηλίκων που προσέρχονται στα ιατρεία μας.

Η πρώτη ψυχιατρική κλινική για παιδιά και εφήβους στη νοτιοδυτική Ελλάδα πρόκειται να λειτουργήσει άμεσα στο «Καραμανδάνειο» Νοσοκομείο Παίδων της Πάτρας.

Η ανάγκη για εκπαιδευτική, επαγγελματική, ατομική ή άλλη συμβουλευτική έχει γίνει πλέον συνείδηση στους γονείς, τους παιδαγωγούς, τους εργοδότες και τους κοινωνικούς λειτουργούς.

Πληθώρα ερευνών έχει λάβει χώρα αναφορικά με τη θεωρία της προσκόλλησης ή του δεσμού (attachment theory) και την επίδρασή της σε όλα τα στάδια της ψυχοκοινωνικής ζωής του ατόμου.  

«Τα έργα πρέπει να μετράς κι όχι τα χρόνια!» Σοφοκλής                                           

Μέσα από τα έντονα γεγονότα των τελευταίων δύο χρόνων που διανύουμε, ακούστηκε η παραπάνω φράση. Ακούστηκε μέσα σε έναν λόγο τόσο μεστό και ωραία δομημένο, που ένα αίσθημα έντονης χαράς και ενθουσιασμού ένιωσα να με κατακλύζει.

Αγαπητοί γονείς, Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω τη σημερινή μου ομιλία με ένα περιστατικό που μου διηγήθηκε κάποτε ένας νοσηλευόμενος στρατιωτικής κλινικής από τον οποίο είχα πάρει συνέντευξη. Σύμφωνα με την μαρτυρία του, λοιπόν, σε ηλικία πέντε ετών περίμενε με τον πατέρα του στον χώρο αναμονής ενός παιδιατρείου.