Ακρόαση άρθρου......

Ο Sergi Torres είπε: Δεν είσαι αυτό που πιστεύει ο εγκέφαλός σου. Αν δεν αγαπώ κάποιον, οφείλεται στις ιδέες μου. Και αυτές οι ιδέες με εμποδίζουν να είμαι απόλυτα ευτυχισμένος. Ο Sergi μου δίδαξε ότι είμαστε ένα σκυλάκι που κυνηγάει την ουρίτσα του. Οι σκέψεις μας είναι η ουρίτσα μας κι εμείς την κυνηγάμε.

Πώς λειτουργεί το μυαλό μας

Περνάμε μεγάλο μέρος της ζωής μας ψάχνοντας έξω ό,τι κρύβεται μέσα μας. Περνάμε μεγάλο μέρος της ζωής μας κατηγορώντας τους άλλους για αυτό που μας συμβαίνει. Περνάμε μεγάλο μέρος της ζωής μας μαλώνοντας, κρίνοντας ή κατακρίνοντας.

'Εχουμε συνεχώς άποψη για τον εαυτό μας και για όσους μας περιβάλλουν. Το μυαλό μας βάζει ταμπέλες σε όλα. Του αρέσει να κατηγοριοποιεί πράγματα και εμπειρίες. Απόψεις, κατηγορίες, ταμπέλες. Αν δούμε το Α, τότε θα συμβεί το Β. Το μυαλό μας ταξιδεύει συνεχώς από το παρελθόν στο μέλλον. Αν δω αυτό, σημαίνει εκείνο. Αν κάνω αυτό, θα μου συμβεί εκείνο. Αποστολή του μυαλού μας είναι η προστασία μας. Γι αυτό του αρέσει να απορροφά πληροφορίες και να τις κατηγοριοποιεί. Αυτοματοποιεί τη πληροφορία που δεχόμαστε για να αυξήσει την ταχύτητα αντίδρασης. Είμαστε ικανοί να αντιδράσουμε σε κλάσματα δευτερολέπτου.

Χάρη σε αυτό έχουμε αντανακλαστικά και μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα χωρίς να δίνουμε σημασία. Είμαστε ικανοί να οδηγούμε, να ακούμε μουσική, να συζητάμε ή απλώς να σκεφτόμαστε άλλα πράγματα, και όλα αυτά ταυτόχρονα. Όλα αυτά χάρη στο γεγονός ότι το μυαλό μας υποσυνείδητα αυτοματοποιεί την οδήγηση.

Το μυαλό βασίζεται στην αποκτηθείσα εμπειρία

Το μυαλό βασίζεται σε εμπειρία που έχουμε ήδη αποκτήσει και, με τη βοήθειά της, προχωρά στο μέλλον, για να σε προειδοποιήσει για ό,τι πρόκειται να συμβεί με βάση όσα σου έχουν συμβεί ήδη μέχρι αυτή τη στιγμή. Έχει ασύλληπτες δυνατότητες, είναι η πιο ισχυρή μηχανή που μπορείς να φανταστείς, είναι το GPS της ζωής μας. Βέβαια, το μυαλό μας υποσυνείδητα δε σκέφτεται λογικά, δεν ξεχωρίζει το πραγματικό από το μη πραγματικό. Είναι ένας σκληρός δίσκος που συγκεντρώνει εμπειρίες και αυτοματοποιεί απαντήσεις. Τίποτα περισσότερο.

Από την επανάληψη στην πεποίθηση

Αυτό ναι, διαθέτει μεγάφωνα και εντυπωσιακούς ενισχυτές. Μιλάει συνέχεια, καθαρά και δυνατά, και ακούγεται τόσο πειστικό που, παρότι ξέρεις πως πρόκειται μόνο για μια καταγραφή των εμπειριών σου, τις περισσότερες φορές πιστεύεις ό,τι σου λέει. Μπορείς να το δοκιμάσεις όποτε θέλεις. Αν επαναλάβεις κάθε μέρα εκατό φορές: ''Είμαι ικανός/η να καταφέρω ό,τι θελήσω'', τελικά θα το πιστέψεις και θα νιώσεις ικανός να πετύχεις ό,τι βάλεις στο νου σου. Γι' αυτό και όσο πιο πολύ επικρίνει κάποιος τον εαυτό του, τόσο περισσότερο πιστεύει πως αυτά που λέει ισχύουν. Έχεις αιφνιδιάσει ποτέ τον εαυτό σου λέγοντας ''μα κοίτα τι χαζός που είμαι''; Γι' αυτό και είναι σημαντικό να ακούσεις πώς μιλάς στον εαυτό σου και να αλλάξεις τα υποτιμητικά λόγια με πιο τρυφερά. Γιατί όσο περισσότερο επαναλαμβάνεις κάτι, τόσο περισσότερο το πιστεύεις.

Το σύστημα των πεποιθήσεών μας

Έτσι μάθαμε ακούγοντας τα ίδια πράγματα πολλές φορές για χρόνια. Και έτσι ακριβώς δημιουργηθήκε το σύστημα των πεποιθήσεών σου. Ό,τι σκέφτεσαι για τον εαυτό σου δεν είναι τίποτε άλλο παρά αυτά που είδες και άκουσες στη ζωή σου. Η πρώτη άποψη που σχηματίζουμε για τον εαυτό μας βασίζεται σε ό,τι έχουμε ακούσει στην παιδική μας ηλικία. Ενισχύεται από τις εμπειρίες που ζήσαμε με τα χρόνια, οι οποίες, όμως, ορίζονται πάντα από την αρχική πληροφορία. Κινούμαστε με αυτόματο πιλότο, ακολουθώντας κληρονομημένα μοτίβα με τρόπο αυτόματο, χωρίς καν να τα αμφισβητούμε.

Δεν είσαι αυτό που σκέφτεσαι. Πιστεύεις αυτά που σου λένε οι πεποιθήσεις σου. Ζεις, σκέφτεσαι, νιώθεις και δρας σύμφωνα με τον προγραμματισμό που κληρονόμησες. Είσαι, όμως, πολύ περισσότερα από ένα πρόγραμμα του μυαλού.

Μοτίβα συμπεριφορών και πεποιθήσεων

Όμως, όσο πιάνεσαι από τις πεποιθήσεις σου και δεν ανοίγεις το μυαλό σου, δεν θα μπορέσεις να βγεις από εκεί. Ασυνείδητα, το μυαλό μας εκφράζει συνεχώς την άποψη για ό,τι βλέπουμε και ακούμε. Μας φέρνει σε μια συναισθηματική κατάσταση, και το συναίσθημα αυτό μας κάνει να αντιδρούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Και μέσω των πράξεών μας, έχουμε το ένα ή το άλλο αποτέλεσμα.

4ος Κύκλος Αυτροβελτίωσης από το PSYCHOLOGY.GR
3 Ημέρες, 6 διαδικτυακά βιωματικά εργαστήρια. Γενική είσοδος: 25 ευρώ, για εγγραφές έως 31 Μαρτίου 2024

Τα μοτίβα συμπεριφοράς κληροδοτούνται από τους γονείς στα παιδιά, από γενιά σε γενιά, χωρίς πολλές φορές να το συνειδητοποιούν οι άνθρωποι. Μόνο ένα μικρό μέρος τους μεταδίδεται γενετικά, ένα ποσοστό της τάξης του 2%. Τα υπόλοιπα τα μαθαίνουμε από παιδιά με αυτά που βλέπουμε, ακούμε και βιώνουμε. Γι' αυτό, είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσεις ότι δεν είσαι αυτό που είδες ή άκουσες. Έχεις την ικανότητα να επιλέξεις ποιος θέλεις να είσαι, ποια συμπεριφορά να φύγει, ποια να αποκτήσεις και ποια μοτίβα σκέψης να απορρίψεις.

Μη θυματοποιείσαι

Η αγάπη, ο φόβος, η γενναιοδωρία, ο εγωισμός, η εμπιστοσύνη, η αισιοδοξία, η απαισιοδοξία, όλα είναι συμπεριφορές που μπορούμε να επιλέξουμε ή να απορρίψουμε. Μερικές φορές, οι άνθρωποι νιώθουν παγιδευμένοι σε μια ιστορία, θεωρώντας πως είναι θύματα ανίκανα να κάνουν οτιδήποτε, και δεν συνειδητοποιούν πως μπορούν να την αλλάξουν. Δεν έχουν επίγνωση ότι μόνο αυτοί έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη συγκεκριμένη ιστορία, αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης τους.

Είσαι ο μόνος που έχει τη δύναμη να επιλέξει τη συμπεριφορά του, την άποψή του, τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Και αυτό, αναπόφευκτα, θα καθορίσει τις πράξεις σου, τα αποτελέσματα και, οπωσδήποτε, την ιστορία σου. Η ιστορία της ζωής σου δεν έχει γραφτεί. Εσύ είσαι ο συγγραφέας. Και δεν έχει σημασία τι έχεις ζήσει.

Το παρελόν σου δε σε καθορίζει! Το μόνο που έχει σημασία είναι ότι από εδώ και μπρος, μπορείς να ξαναγράψεις το μέλλον σου.

Γι' αυτό και είναι απαραίτητο  να απομακρύνεσαι από την άποψη του μυαλού σου, από τις σκέψεις σου. Το μυαλό σου είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που διαθέτεις, αλλά το μυαλό σου δεν μπορεί ποτέ να είναι κάτι παραπάνω από εσένα. Είναι ένα κομμάτι του εαυτού σου, και ένα κομμάτι δεν μπορεί ποτέ να είναι το σύνολο. Αν δημιουργήθηκε για εσένα, δεν μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από εσένα, όσο θόρυβο κι αν κάνει.

Ο τρόπος που λειτουργεί το μυαλό

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

Εσύ είσαι ανώτερος, και, για τον λόγο αυτό, μπορείς να αλλάξεις την άποψή που έχεις για εσένα. Εσύ είσαι αυτός που αποφασίζει. Μόνο που εσύ θέλεις να επιτρέψεις στους άλλους να καθορίζουν την άποψή σου. Το μυαλό μας κάνει συνεχώς γενικεύσεις. Είναι ζήτημα εξοικονόμησης ενέργειας, όχι ανικανότητας. Γιατί στη φύση όλα λειτουργούν επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας, δηλαδή, τη λιγότερη δυνατή κατασπατάλησή της. Γι' αυτό, το μυαλό σας γενικεύει και αυτοματοποιεί αντιδράσεις. Για να μας προστατεύσει με τη λιγότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Γι αυτό χαράσσει δρόμους, συνδυάζοντας κίνητρα και αντιδράσεις. Αν δεις τον ουρανό συννεφιασμένο, παίρνεις ομπρέλα γιατί θα βρέξει. Στην πραγματικότητα, το μυαλό σου δεν ξέρει ότι θα βρέξει. Σε προδιαθέτει, όμως, και σε κάνει να νιώσεις ότι θα βρέξει.

Πώς διαμορφώνονται οι απόψεις

Αν είχες μια κακή εμπειρία με έναν έμπορο, ή αν άκουσες, στην παιδική σου ηλικία, ότι το εμπόριο είναι κάτι κακό, γιατί θα προσπαθήσουν να σε εξαπατήσουν, είναι προκαθορισμένο ότι θα νιώθεις άβολα κάθε φορά που κάποιος θα προσπαθεί να σου πουλήσει κάτι, ή όταν θα πρέπει να πουλήσεις κάτι ο ίδιος. Ενώ, στην πραγματικότητα, πρόκειται μόνο για πεποιθήσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με την άποψη που έχουμε για τους άλλους. Η άποψή μας είναι μόνο μια άποψη που δημιουργήθηκε αυτόματα με βάση τις σκέψεις που κατοικούν στο μυαλό μας.

Αντιλαμβανόμαστε τους άλλους σύμφωνα με τις εμπειρίες μας. Ταυτίζουμε ιδέες, ερμηνεύουμε αυτό που βλέπουμε και το πιστεύουμε σα να είναι αληθινό. Ενώ, στην πραγματικότητα, αυτό που νιώθουμε έχει δημιουργηθεί με βάση τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας. Γι' αυτόν τον λόγο, όταν νιώθεις πληγωμένος από κάποιον, δεν είναι ο άνθρωπος αυτός που σου κάνει κακό, αλλά η άποψη του μυαλού σου ή η ερμηνεία σου για το συγκεκριμένο πρόσωπο. Είναι το φίλτρο των σκέψεών σου που προκαλεί αυτό το συναίσθημα. Γιατί δυο άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στην ίδια κατάσταση; Γιατί ο καθένας της βλέπει διαφορετικά. Και, ανάλογα με το πώς αντιλαμβάνονται αυτό που βλέπουν, θα νιώσουν κάτι και θα δράσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Η αντίληψή μας για την πραγματικότητα

Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα σύμφωνα με την οπτική του και κανείς άλλος δεν μπορεί να ξέρει τι ακριβώς ζει και νιώθει. Για κάθε άνθρωπο, αυτό που αντιλαμβάνεται είναι σωστό, γιατί έτσι νιώθει με βάση αυτό που σκέφτεται, αυτό που έχει ζήσει και έχει δεχτεί.

Για τον λόγο αυτό, υπάρχουν τόσες πραγματικότητες όσοι και άνθρωποι. Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα από τη δική του οπτική. Κάθε άνθρωπος που συναντάμε δίνει τη δική του μεγάλη μάχη. Κάθε άνθρωπος που συναντάμε προσπαθεί να είναι ευτυχισμένος, να προχωράει μπροστά, να μαθαίνει, να αναπτύσσεται. Για τον λόγο αυτό, αφού κανείς δεν μπορεί να μάθει τι υπάρχει μέσα σε κάποιον άλλο, ποιος/α είμαι εγώ που θα κρίνω τους άλλους; Ποιος είμαι εγώ που θα τους κατακρίνω; Ποιος είμαι εγώ που θα μαντέψω τι συμβαίνει μέσα στους άλλους; Μήπως είμαι μέσα στο μυαλό τους και μπορώ να νιώσω ό,τι ακριβώς νιώθουν τα άτομα αυτά; Κανείς δεν έχει δικαίωμα να κρίνει κανέναν, γιατί κανείς δεν μπορεί να βρεθεί μέσα στον άλλον άνθρωπο.

Όπως λέει και ο Bruce Lipton που είναι γνωστός για τη βιολογία της σκέψης: Όταν κατανοήσουμε ότι ο τρόπος σκέψης και οι ατομικές αντιλήψεις είναι στην πραγματικότητα πεποιθήσεις που έχουμε αποκτήσει και καθορίζουν όχι μόνο τη βιολογία μας αλλά και τον κόσμο στον οποίο ζούμε, θα διαμορφώσουμε μια προσωπική οπτική που θα αλλάξει τον κόσμο.

Όταν το σύστημα πεποιθήσεών σου βασίζεται σε μια λανθασμένη βάση, επηρεάζονται όλα. Όταν αλλάζεις αυτήν τη βάση, όταν αλλάζεις την οπτική σου, αλλάζουν όλα, τίποτα δεν είναι πια ίδιο.

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Πίστεψε σε εσένα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Χρύσα Πράντζαλου

e psy logo twitter2Τμήμα Σύνταξης της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr
Επιμέλεια και συγγραφή άρθρων, μετάφραση & απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.