Ακρόαση άρθρου......

Ο φόβος είναι ένα από τα πιο ισχυρά ανθρώπινα συναισθήματα. Το να μπορέσουμε να μάθουμε να τον ελέγχουμε είναι πολύ σημαντικό όπως επίσης και να μάθουμε να τον χρησιμοποιούμε σαν οδηγό.

Μάθετε πώς, εύκολα και απλά

Τα συναισθήματα είναι σημαντικό κομμάτι της ζωής του ανθρώπου από την αρχή της ύπαρξής του. Ο φόβος είναι από τα πιο αρχέγονα συναισθήματα, τα οποία βοηθούσαν τον άνθρωπο στην επιβίωσή του.

Στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον όμως σε τι εξυπηρετεί ο φόβος; Μπορούμε να ελέγξουμε αυτό το αρνητικό συναίσθημα και τι σημαίνει στην πραγματικότητα ο όρος «αρνητικό» συναίσθημα;

Η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων, που αποτελεί κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης (το λεγόμενο EQ στα αγγλικά) είναι πολύ σημαντική ικανότητα που μπορεί να είναι καίρια στη ζωή μας.

Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα αρνητικά συναισθήματα προς όφελός μας;

Τα αρνητικά συναισθήματα είναι ενδεικτικά η λύπη, ο φόβος, ο θυμός ή το άγχος και τα θεωρούμε αρνητικά διότι μας είναι δυσάρεστα. Όμως ακόμα και τα δυσάρεστα συναισθήματα μας δείχνουν πράγματα για τον εαυτό μας και μπορούν να αποτελέσουν έναν «φάρο» ώστε να φτάσουμε πιο κοντά στην αυτογνωσία.

Ειδικά τα αρνητικά συναισθήματα είναι χρήσιμα γιατί μεταφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για εμάς. Μας αποκαλύπτουν τις βαθύτερες ανάγκες μας που μπορεί να είναι ακάλυπτες και μπορούν να είναι μια αρχή, εφόσον τα αποκωδικοποιήσουμε, ώστε να γίνουμε καλύτεροι.

Όπως και σε όλα τα συναισθήματα -θετικά ή αρνητικά - πρέπει να τα αναγνωρίσουμε, να τα αποδεχτούμε, να τα κατανοήσουμε, και στο τέλος να τα διαχειριστούμε. Ο φόβος δεν αποτελεί εξαίρεση.

Τι είναι ο φόβος;

Ο φόβος είναι η συνειδητοποίηση ενός μελλοντικού και επερχόμενου κινδύνου.

ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΔΙΑΛΕΞΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ
3 Μήπως μεγάλωσες και εσύ με γονείς που ήταν απόμακροι; Δύστροποι; Εγωκεντρικοί; Απορριπτικοί; Ελεγκτικοί; Επικριτικοί; Μη-διαθέσιμοι;
Ανακάλυψε τους τέσσερις τύπους τοξικών-ανώριμων γονέων

Ο κίνδυνος αυτός συνήθως είναι φανταστικός ή δεν έχουμε καμία ένδειξη αν θα πραγματοποιηθεί στην πραγματικότητα. Με λίγα λόγια, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι ο φόβος είναι ένα φαινόμενο το οποίο δεν είναι αληθινό και δεν έχει λογική υπόσταση.

Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι δεν είναι έμφυτος ο φόβος, αλλά επίκτητος.

Συγκεκριμένα ο άνθρωπος έχει μόνο 2 έμφυτους φόβους, τον φόβο της πτώσης και τον φόβο του θορύβου. Οι υπόλοιποι φόβοι είναι επίκτητοι και υπεύθυνοι για τη δημιουργία τους είμαστε εμείς.

Είναι σημαντική η συνειδητοποίηση αυτού του γεγονότος, διότι από την στιγμή που εμείς είμαστε υπεύθυνοι για αυτό το συναίσθημα και εμείς είμαστε οι δημιουργοί του, έχουμε άμεση επίδραση πάνω του και άρα μπορούμε και να το ελέγξουμε.

Πως δημιουργείται ο φόβος;

Ο φόβος είναι συναίσθημα το οποίο λειτουργεί σαν οδηγός. Μας δείχνει ότι υπάρχει μια επικείμενη απειλή, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί.

ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΔΙΑΛΕΞΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ
3 Μήπως μεγάλωσες και εσύ με γονείς που ήταν απόμακροι; Δύστροποι; Εγωκεντρικοί; Απορριπτικοί; Ελεγκτικοί; Επικριτικοί; Μη-διαθέσιμοι;
Ανακάλυψε τους τέσσερις τύπους τοξικών-ανώριμων γονέων

Όμως αυτό που τον δημιουργεί στην πραγματικότητα είναι η δική μας σκέψη, η οποία τον εντείνει. Μας κάνει να δημιουργούμε υποθετικά σενάρια για τα οποία δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα συμβούν, μια και δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον.

Κατά βάση ο φόβος προκαλείται γιατί προβλέπουμε κακά μελλοντικά σενάρια, που δεν ξέρουμε ότι θα συμβούν, απλώς εμείς το πιστεύουμε ότι θα συμβούν.

Ο φόβος λοιπόν προκαλείται από αρνητικές σκέψεις για το μέλλον, που εμείς τις πιστεύουμε “σαν να” αποτελούν γεγονός.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα των σκέψεων που κάνουμε είναι ότι συνήθως είναι μη αποδείξιμες, καθώς κανείς δεν μπορεί να αποδείξει τι θα συμβεί στο μέλλον, γιατί δεν το ξέρει με σιγουριά και φυσικά κανείς δεν ελέγχει το μέλλον.

Πως αντιμετωπίζεται ο φόβος;

Αρχικά πρέπει να κατανοήσουμε αν αυτό που νιώθουμε είναι φόβος ή άγχος. Το άγχος είναι συναίσθημα που νιώθουμε για κίνδυνο ο οποίος υφίσταται τώρα.

Το αμέσως επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε αν ο φόβος είναι πραγματικός ή όχι και αν είναι λογικός. Αν είναι λογικός και στηριγμένος σε πραγματικά δεδομένα, πρέπει να αναλάβουμε δράση και να προετοιμαστούμε να τον αντιμετωπίσουμε.

Δηλαδή αν αξίζει κάτι να το φοβόμαστε, καλό είναι να προετοιμαστούμε, ώστε να προστατευτούμε. Όπως για παράδειγμα φοράς κράνος ή ζώνη ασφαλείας για αν προστατευτείς από τον κίνδυνο ατυχήματος.

Αν πάλι δεν είναι λογικός ο φόβος, τότε μπορούμε να αλλάξουμε τη διάθεσή μας, χρησιμοποιώντας μια άλλη θετική σκέψη ή εκλογικεύοντάς τον.

Πώς μειώνουμε τον φόβο;

Επίσης είναι βασικό να μάθουμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και μάλιστα σε πρώτο ενικό, ώστε να κατανοούμε ότι κάθε στιγμή εμείς τα ελέγχουμε.

Ο τρόπος, ο τόνος και ακόμα και το ύφος με τα οποία εκφραζόμαστε είναι πολύ σημαντικά και ασκούν επίδραση στη δική μας ψυχολογία αρχικά.

Το αντίθετο συναίσθημα του φόβου, ή καλύτερα, το αντίδοτο στο φόβο είναι το θάρρος. Θάρρος είναι να μπορούμε να δράσουμε με τον φόβο και να μην παραλύουμε και όχι το να δρούμε χωρίς φόβο. Στόχος μας είναι να προσπαθούμε να μειώσουμε την ένταση του φόβου, τη συχνότητα με την οποία εμφανίζεται και τη χρονική του διάρκεια.

Πώς μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε το φόβο;

Ο φόβος μπορεί να μην βασίζεται σε πραγματικό κίνδυνο και να είναι απλώς η δική μας σκέψη που το προκαλεί, αλλά οι επιπτώσεις του είναι πέρα για πέρα αληθινές και αρνητικές, συνήθως για αυτόν που το βιώνει. Κατ’επέκταση, είναι σκόπιμο να προσπαθήσουμε κατά το δυνατόν να μειώσουμε τις αρνητικές επιδράσεις του πάνω μας.

Το να νικήσουμε τον φόβο είναι απολύτως εφικτό, αρκεί να τον αντιμετωπίζουμε εν τη γενέσει του και συγκεκριμένα στο μυαλό μας. Αν μάθουμε να ελέγχουμε τη σκέψη μας, θα ελέγχουμε τα συναισθήματά μας.

Αν θέλετε να κατακτήσετε την ικανότητα της Διαχείρισης αρνητικών συναισθημάτων, εκπαιδευτείτε μέσα από το ασύγχρονο σεμινάριο που προσφέρεται στην πλατφόρμα του Psyversity, με τίτλο Διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων: Μια ικανότητα για την υγεία και την ευτυχία μας.

Σε αυτό θα μάθετε και το πώς να διαχειρίζεστε τα αρνητικά μας συναισθήματα γενικά, αλλά και πιο συγκεκριμένα την απόρριψη και τις ενοχές, που πολύ συχνά πηγάζουν από φανταστικούς φόβους.

Ο φόβος της έκθεσης, ο φόβος της επίκρισης και ο φόβος της απόρριψης, αλλά και οι ενοχές σε μεγάλο βαθμό, πηγάζουν από αρνητικές προβλέψεις του πώς θα αντιδράσουν οι άλλοι απέναντί μας.

Γιατί να περιορίζουμε τη ζωή μας με αρνητικά σενάρια και να μην νικήσουμε το φόβο, ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ;

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Εύη Ξυραφά

xyrafa eviΣύμβουλος προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης και εκπαιδεύτρια Ανθρώπινου Δυναμικού σε θέματα HR και Επικοινωνίας.