Ακρόαση άρθρου......Η Δικαστική Ψυχολογία είναι ο κλάδος που εξετάζει και αξιολογεί τα στοιχεία και τα ευρήματα εκείνα που θα βοηθήσουν στην διερεύνηση των διαφόρων μορφών και εκφράσεων της παραβατικής συμπεριφοράς. Ο ρόλος του Δικαστικού Ψυχολόγου είναι να διευκολύνει την δικαστική διεργασία τόσο σε υποθέσεις αστικής όσο και ποινικής ευθύνης.
Η Εγκληματολογία υπάγεται κατά κύριο λόγο στον επιστημονικό κλάδο της Νομικής και ερευνά την εγκληματικότητα ή την παραβατική συμπεριφορά σε σχέση με τους πρωταγωνιστές της, θύτες, θύματα αλλά και μάρτυρες υπεράσπισης ή κατηγορίας. Ως κλάδος βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την Δικαστική Ψυχολογία και λειτουργούν συμπληρωματικά.
Η συνδρομή του Δικαστικού Ψυχολόγου είναι απαραίτητη όταν σε μία ποινική πράξη εμπλέκονται άτομα που υπάρχει η υποψία ότι αντιμετωπίζουν ή έχει εξακριβωθεί η παρουσία ψυχικών διαταραχών.
Ως ψυχικά πάσχων ορίζεται όποιος πληρεί τα διαγνωστικά κριτήρια για μία διαταραχή είτε στον Άξονα Ι (κλινικές διαταραχές) είτε στον Άξονα ΙΙ (διαταραχές προσωπικότητας/ νοητική υστέρηση) κατά το DSM-IV (1994) ή DSM-V (2015). Να σημειωθεί ότι προκειμένου να διερευνηθεί αν όντως πάσχει κάποιος από μία ψυχική διαταραχή χρειάζεται λεπτομερής κλινική εξέταση. Όλες οι διαταραχές είτε στον Άξονα Ι ή ΙΙ δεν οδηγούν σε διατάραξη των πνευματικών ή ψυχικών λειτουργιών και για αυτό τον λόγο δεν χρειάζεται εγκλεισμός σε δημόσιο ψυχιατρείο.
Οι ψυχικά πάσχοντες είναι μία ευπαθής ομάδα που χρειάζεται σε πολλές περιπτώσεις ειδική υποστήριξη και συμπαράσταση όσον αφορά το δικαστικό πλαίσιο. Το νομικό πλαίσιο αναγνωρίζοντας αυτήν την ιδιάζουσα ανάγκη έχει θεσπίσει ανάλογους νόμους προκειμένου να προστατέψει τα άτομα αυτά από τυχόν παρεκκλίνουσες ή άλλες παραβατικές συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο και εν δυνάμει μπορεί να βλάψουν τους ίδιους ή τους γύρω τους (κοινωνία κατ’ επέκταση).
Τα άτομα αυτά πρέπει επίσης να προστατεύονται προκειμένου να μην πέσουν θύματα εκμετάλλευσης λόγω της αδυναμίας ή της διατάραξης των πνευματικών τους λειτουργιών (ηλικιωμένοι με άνοια/ άλλες νευρολογικές διαταραχές όπου επηρεάζεται η κρίση και η λήψη αποφάσεων). Άλλες περιπτώσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, ποινικά αδικήματα ή εγκληματικές πράξεις που διαπράττονται από ψυχικά πάσχοντες, υπόνοιες ότι ένας δράστης μίας ποινικής πράξης είναι ψυχικά ασθενής και χρειάζεται εκτίμηση ικανότητας για καταλογισμό.
Ο Ψυχολόγος μπορεί να παραστεί στο δικαστήριο προκειμένου να διευκολύνει την διαδικασία είτε ως τεχνικός σύμβουλος είτε ως πραγματογνώμονας για να βοηθήσει στην ανάλυση και την παρουσίαση των στοιχείων κατηγορίας ή υπεράσπισης. Για να εκτιμηθεί η υπευθυνότητα του δράστη όπως ορίζεται και να του επιβληθεί η προβλεπόμενη ποινή σε περιπτώσεις ψυχικά πασχόντων είναι απαραίτητη η συμβολή πραγματογνώμονα προκειμένου να συνταχθεί ψυχιατρική έκθεση ύστερα από εξέταση. Ο πραγματογνώμονας μπορεί και πρέπει να προσφέρει τις εκτιμήσεις του στα θέματα που άπτονται της ειδικότητας του κατόπιν διορισμού του και οφείλει να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Dr Αναστασία (Τέσσα) Χριστοδούλου - Ψυχολόγος
Dr Αναστασία (Τέσσα) Χριστοδούλου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Κλινική και Δικαστική Ψυχολόγος -Νευροψυχολόγος. Διδάκτωρ Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας στην Ιατρική.
Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεύτρια.
