Ακρόαση άρθρου......

Οι περισσότεροι ασθενείς που θα νοσηλευθούν με σοβαρή νόσο Covid-19 θα αναρρώσουν χωρίς να εμφανίσουν χρονίζοντα προβλήματα ψυχικής υγείας, σύμφωνα με μία νέα επιστημονική μελέτη. Ένα ποσοστό, όμως, αναμένεται να εκδηλώσει τέτοιες διαταραχές, ιδίως μετά την παραμονή του σε κάποια Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).

Covid-19 και ψυχικές διαταραχές

Η έρευνα (συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση) όλων των έως τώρα δημοσιευμένων μελετών πάνω στη σχέση Covid-19 και ψυχικών διαταραχών, καθώς και δεδομένων από την ανάλογη εμπειρία στις προηγούμενες επιδημίες από κορωνοϊούς (SARS και MERS), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον δύο στους τρεις ασθενείς που μολύνθηκαν σοβαρά από τον νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2 και επιβίωσαν μετά από μάχη στο νοσοκομείο δεν θα εκδηλώσουν συμπτώματα ψυχικών διαταραχών, όπως σύγχυση, ευερεθιστότητα, κακοδιαθεσία κ.ά.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Τζόναθαν Ρότζερς του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ψυχιατρικής «The Lancet Psychiatry», ανέφεραν, πάντως, ότι θα χρειαστούν στο μέλλον περισσότερες μελέτες για να αξιολογηθούν καλύτερα όλες οι πιθανές ψυχικές επιπτώσεις (άγχος, κατάθλιψη, σύνδρομο μετατραυματικού στρες, αϋπνία ή πιο σπάνια νευροψυχιατρικά σύνδρομα) της «περιπέτειας» της Covid-19 σε όσους είχαν σοβαρά συμπτώματα.

Ψυχικός αντίκτυπος Covid-19

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η τρέχουσα πανδημία Covid-19 μπορεί να έχει ψυχιατρικές συνέπειες. Μερικοί από αυτούς τους λόγους σχετίζονται με τον ευρύτερο κοινωνικό αντίκτυπο της πανδημίας και της κυβερνητικής αντίδρασης, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων φυσικής απόστασης και της απομόνωσης. Επίσης, καθοριστικοί παράγοντες είναι και οι ακόλουθοι: κοινωνική απομόνωση, άγχος στους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και άλλους εργαζόμενους, ανεργία και οικονομικές δυσκολίες. Άλλες εμπειρίες μπορεί να αφορούν συγκεκριμένα άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό, όπως ανησυχία για την έκβαση της ασθένειάς τους, κοινωνικός στιγματισμός και τραυματικές αναμνήσεις σοβαρής ασθένειας.

Ψυχικός αντίκτυπος προηγούμενων πανδημιών

Προηγούμενες πανδημίες κορωνοϊού συσχετίστηκαν με σημαντικό ψυχιατρικό φορτίο τόσο στα κατά τη διάρκεια όσο και μετά την πανδημία. Στην τρέχουσα πανδημία Covid-19, υπάρχουν ήδη ενδείξεις οξέως παραληρήματος και οι κλινικοί γιατροί πρέπει να είναι προσεκτικοί σχετικά με την πιθανότητα υψηλών ποσοστών ψυχικών διαταραχών μακροπρόθεσμα. Απαιτείται, υψηλής ποιότητας έρευνα για τα ψυχιατρικά συμπτώματα ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον SARS-CoV-2, καθώς και για δυνητικούς παράγοντες μετριασμού αυτών και παρεμβάσεων.

Στην οξεία φάση των SARS και MERS, χρησιμοποιώντας δεδομένα από δύο μελέτες, το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ότι υπήρξε σύγχυση σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ασθενών, υποδηλώνοντας ότι το παραλήρημα ήταν σύνηθες. Άλλα κοινά ψυχιατρικά ευρήματα ήταν: κατάθλιψη, άγχος και αϋπνία. Διαγνώσεις μανίας και ψύχωσης εμφανίστηκαν στη μειοψηφία, αλλά σε ένα μικρό δείγμα η διάγνωση αυτή φάνηκε να σχετίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου με τη χρήση κορτικοστεροειδών, τα οποία συνταγογραφούνταν σπάνια για τη θεραπεία της λοίμωξης από SARS-CoV- 2. Συγκεκριμένα, αϋπνία, συναισθηματική αστάθεια, ευερεθιστότητα, δυσκολίες στην ομιλία ήταν σχετικά συχνές, υποδηλώνοντας ότι αν και ένα πλήρες σύνδρομο μανίας ήταν ασυνήθιστο, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα.

Μετά το πέρας της μόλυνσης από SARS και MERS, διαταραχή ύπνου, συχνή ανάκληση τραυματικών αναμνήσεων, συναισθηματική αστάθεια, μειωμένη συγκέντρωση, κόπωση και ασθενής μνήμη αναφέρθηκαν σε περισσότερο από 15% των ασθενών σε περίοδο παρακολούθησης που κυμαινόταν μεταξύ 6 εβδομάδων και 39 μηνών.

Ένας στους τρεις ασθενείς με συμπτώματα μετατραυματικού στρες

Η εικόνα που προκύπτει από -έως τώρα- 12 μελέτες, οι οποίες αφορούσαν συνολικά 3.560 ασθενείς με Covid-19, ηλικίας 12 έως 68 ετών, που νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομεία διαφόρων χωρών, δείχνει ότι περίπου το 65% βίωσαν σύγχυση (ντελίριο), το 69% ταραχή και νευρικότητα, ενώ το 21% αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης.

Εκτιμάται, όμως, ότι στους περισσότερους δεν θα υπάρξουν ιδιαίτερα ψυχικά προβλήματα μετά την ανάρρωση και την έξοδο από τη ΜΕΘ.

4ος Κύκλος Αυτροβελτίωσης από το PSYCHOLOGY.GR
3 Ημέρες, 6 διαδικτυακά βιωματικά εργαστήρια. Γενική είσοδος: 25 ευρώ, για εγγραφές έως 31 Μαρτίου 2024

Πάντως, στις νόσους SARS και MERS ένας στους τρεις ασθενείς που επιβίωσε (ποσοστό 34%) είχε συμπτώματα συνδρόμου μετατραυματικού στρες κατά μέσο όρο επί 34 μήνες μετά την αρρώστια του, ενώ σχεδόν ένας στους επτά (ποσοστό 15%) είχε συμπτώματα κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής έως δύο χρόνια μετά. Οι ψυχίατροι θεωρούν πιθανό ότι ανάλογα ποσοστά θα υπάρξουν και στην περίπτωση των ασθενών με Covid-19, που πάλεψαν για τη ζωή τους σε κάποια ΜΕΘ, κάτι που μένει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές μελέτες.

Πηγές:

ΑΠΕ-ΜΠΕ

The lancet psychiatry

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Νίκος Μεταξάς

e psy logo twitter2Επιμέλεια & μετάφραση άρθρων, Τμήμα Σύνταξης Πύλης Ψυχολογίας psychology.gr
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr