Ακρόαση άρθρου......

Ο ψυχικός χάρτης του άνδρα είναι γεμάτος από ερήμους με μυστικά, από πηγές που ρέουν απωθημένα συναισθήματα σε μια ομιχλώδη ατμόσφαιρα που τυφλώνει τα μάτια στο άνοιγμα της αληθινής επιθυμίας και ανάγκης.

Οι ανάγκες του συσχετίζεσθαι μεταξύ των ανδρών

Ο χάρτης αυτός είναι δύσβατος με πολλά εμπόδια, τόσο γερά χτισμένα που τίποτα δεν μπορεί να τα σπάσει.

Είναι αυτό που λέμε «Οι άνδρες είναι σκληροί».

Είναι όντως σκληροί; Είναι η φύση, οι ορμόνες, η γενετική προδιάθεση ή η ιδιοσυγκρασία που προσδίδει αυτή την τάση; Είναι μήπως ένα αρχέγονο, κοινωνικά κατασκευασμένο πρότυπο;

Η σκέψη του ότι «δεν καταλαβαίνεις τι θέλει μια γυναίκα», αποτελεί μια άλλη παγκόσμια νόρμα που αντιπροσωπεύει τα δίπολα συναισθήματα του γυναικείου φύλου, όμως οι γυναίκες επειδή τείνουν να εξομολογούνται το τι συμβαίνει μέσα τους, να το εκφράζουν πιο αυθόρμητα, χωρίς υπολείμματα φόβου και ενοχής, κερδίζουν ένα προβάδισμα στην αλήθεια τους και την επιθυμία τους.

Οι άνδρες παλεύουν με αυτό αιώνες τώρα, γιατί άλλο ρόλο τους δίνει η κοινωνία, ο θεσμός της οικογένειας, και άλλο σενάριο υπάρχει στο υποσυνείδητο που φυσιολογικά πεινάει και έχει στερηθεί τις αυθεντικές ανάγκες, τις ανάγκες του «συσχετίζεσθαι» με τον αντίπαλο, την θηλυκή πλευρά.

Ομο-ερωτισμός σημαίνει έρωτας;

Ο ομο-ερωτισμός δε σημαίνει απαραίτητα έρωτας. Ο έρωτας δε σημαίνει απαραίτητα σεξουαλική έλξη.

Η ομο-ερωτική σχέση συνιστά τη γκάμα και την ποιότητα των συναισθημάτων και της σύνδεσης που μπορεί να μοιράζονται οι άνθρωποι του ίδιου φύλου.

Μιλάμε για τις φιλικές, τις επαγγελματικές, τις συγγενικές σχέσεις, μιλάμε για όλες τις ανθρώπινες διαπροσωπικές σχέσεις και για ό,τι μας συνδέει με τον σημαντικό άλλο ή άλλη.

Ο σύγχρονος άνδρας και η ομοφοβία του

4ος Κύκλος Αυτροβελτίωσης από το PSYCHOLOGY.GR
3 Ημέρες, 6 διαδικτυακά βιωματικά εργαστήρια. Γενική είσοδος: 25 ευρώ, για εγγραφές έως 31 Μαρτίου 2024

Ο δυτικοφερμένος άνδρας έχει εγκατεστημένη την ομοφοβία του και την προκατάληψη απέναντι στο ψυχικό πλησίασμα με το ίδιο φύλο.

Οι στερεοτυπικές ιδέες απέναντι σε μια αυθόρμητη ανάγκη για ψυχική επαφή που δεν υποκρύπτει την σεξουαλική έλξη είναι παγιωμένες, σχεδόν απόλυτες, που παρερμηνεύεται η φιλική σχέση των ανδρών, υπονοώντας την ομοφυλοφιλία γιατί για τους άνδρες δεν μπορεί να είναι αποδεκτό και φυσιολογικό να συμπεριφέρονται με τρυφερότητα και ενσυναίσθηση ο ένας στον άλλον. Είναι κάτι που ταιριάζει περισσότερο στη γυναικεία φύση.

Γιατί πληγώνει περισσότερο η ομοφυλοφιλία μεταξύ ανδρών; Γιατί η ομοφοβία είναι πιο έντονη στους άνδρες;

Φαίνεται πως ναι, οι άνδρες ομοφυλόφυλοι είναι πιο απειλητικοί για τη συνείδηση της κοινωνίας συγκριτικά με τις ομοφυλόφιλες γυναίκες. Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνδρας, ο κυνηγός, που κουβαλάει αιώνες την αρσενική υπεροχή, την εξουσία, την σκληραγώγηση, που ως συνέπεια φέρνει και το συναισθηματικό μούδιασμα (ο άνδρας δεν φοβάται, ο άνδρας δεν κλαίει, ο άνδρας δεν γκρινιάζει, ο άνδρας δεν αισθάνεται), περνά σε έναν πιο ασθενή κοινωνικό ρόλο, αυτό της γυναίκας.

Ο άνδρας, δηλαδή, γελοιοποιείται ή υποτιμάται όταν καταρρίπτει την αρσενικότητά του και περνά στο «ευάλωτο φύλο».  Για αυτό και οι άνδρες φοβούνται τους άλλους «μυστήριους άνδρες», και απορούν, και κουτσομπολεύουν, και ψιλο-χλευάζουν.

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

Από την άλλη, η ιδέα και η εικόνα μιας ομοφυλοφιλικής γυναικείας σχέσης, δεν «χτυπάει στο μάτι». Είναι πιο αθώο μήπως; Δεν υπάρχει αθώο και ένοχο. Απλώς, η γυναίκα ήταν είναι και θα είναι για την κοινωνία «το ωραίο φύλο», αυτό που προστατεύουμε και αυτό που θαυμάζουμε. Αυτό που κοινωνικά είναι πιο ευάλωτο.

Στο άκουσμα, λοιπόν, μιας ομοφυλόφιλης γυναίκας δε γεννιούνται τόσο έντονα συναισθήματα, γιατί η γυναίκα είτε παραμένει στην ίδια «κοινωνική ευάλωτη θέση», εάν η φιγούρα παραμείνει θηλυκή, είτε ανεβαίνει στην ιεραρχία των ανδρών όπως συμβαίνει με τους trans, γινόμενη εμφανισιακά και σωματικά άνδρας.

Έτσι, η τελευταία γίνεται πιο εύκολα αποδεκτή ακριβώς επειδή έχει μεταπηδήσει πλέον στο «δυνατό φύλο».  

Πέρα από την ομοφοβία

Αυτή η τάση για τον κοινωνικά «ξεπεσμό των ανδρών» δεν έχει σύνορα στα κοινωνικά φαινόμενα, το βλέπουμε, όσο δύσκολα και αν βγαίνει στην επιφάνεια, σε περιστατικά βιασμών, bullying, σεξουαλικής βίας και επιθετικότητας. Οι πρωταγωνιστές-θύματα τέτοιων περιστατικών συνήθως είναι κορίτσια και γυναίκες, κάτι που δεν προκαλεί την έκπληξη στο κοινό.

Όμως, στην περίπτωση που το θύμα φέρει ανδρικό όνομα και υπόσταση, ο κόσμος απορεί, «σκαλώνει» και εντυπωσιάζεται πως είναι δυνατόν ένας άνδρας να βιαστεί ή να κακοποιηθεί. Σε κάποιους ακούγεται σχεδόν αστείο. Το στίγμα είναι πολύ πιο επώδυνο για τους άνδρες, διότι ο κοινωνικός ιστός θα απομυθοποιήσει τον ψυχοσωματικό ορισμό που αποτυπώνεται στον άνδρα και θα «χάσει» μπροστά στα μάτια των άλλων.

Για μια γυναίκα-θύμα η αντιμετώπιση τείνει να είναι διαφορετική, γιατί ούτως ή άλλως θεωρείται ότι ανήκει σε πιο ευάλωτη και παθητική κατάσταση από τον άνδρα.

Τρυφερότητα μεταξύ των ανδρών

Που ταξιδεύει η αγάπη μεταξύ ανδρών όταν απωθείται;

Και οι άνδρες λοιπόν έχουνε ψυχή! Όμως δεν την έχουν δαμάσει, δεν την έχουν μαλακώσει, δεν την έχουν ανοίξει.

Η τρυφερότητα μεταξύ των ανδρών εκδηλώνεται τις περισσότερες φορές μέσα από τα ανέμελα χτυπήματα στη πλάτη, αστειότητες, χειρονομίες και έντονους παλληκαρισμούς.

Επειδή η κοινωνία μας αρνείται να αφήσει περιθώριο μεγαλύτερης ελευθερίας στην έκφραση της ανδρικής αλληλεπίδρασης, προκειμένου να τονωθεί η ομο-ερωτική σχέση, επαναλαμβάνοντας ότι ομο-ερωτισμός δεν σημαίνει έρωτας, ανταλλάσσονται λέξεις όπως «αδερφέ», «κολλητάρι μου», «bro», «φιλαράκι μου», «είσαι οικογένεια».

Έτσι, οι άνδρες προσπαθούν να καλύψουν το κενό και τον κρυμμένο πόθο για συντροφικότητα, παντρεύοντας τις λέξεις με την αντίστοιχη γλώσσα του σώματος. Δύσκολα θα ακούσουμε από έναν άνδρα «Γιώργο μου, μου έλειψες» ενώ πιο συνηθισμένα ακούμε τις γυναίκες να εκφράζουν «Μαρία μου, μου έλειψες, θέλω τόσο να σε δω».

Η ανδρική ψυχή είναι σχεδόν αποστειρωμένη από την επιθυμία να εξωτερικεύσει το αυθεντικό συναίσθημα για συνύπαρξη, να ειπωθεί με λέξεις η ανάγκη για αγκαλιά, η ανάγκη να δακρύσουν τα μάτια για τον πόνο του άλλου, η ανάγκη για ενσυναίσθηση «σε καταλαβαίνω, σε νιώθω». Η θηλυκή πτυχή του άνδρα είναι εσωτερική γαλήνη, ευεξία, ισορροπία, ζωτικότητα και ελευθερία. Όταν λείπει αυτό, μιλάμε για μισό άνθρωπο, για μια εσωτερική κατάσταση που ψάχνει διεξόδους.

Οι θηλυκές ποιότητες στον άνδρα

Η θηλυκή πλευρά του άνδρα εξωτερικεύεται στη σχέση του με τη γυναίκα. Και πώς γίνεται λοιπόν ένας «σκληρός», μαζεμένος, βαρύς άνδρας να εκφράσει αγάπη στη γυναίκα του; Και όμως γίνεται. Ασυνείδητα και αυθόρμητα.

Δεν είναι μόνο ο λόγος που ερωτεύεται και συμπεριφέρεται στοργικά, είναι επειδή επιτέλους ο άνδρας βρίσκει τον ανοιχτό δρόμο να εκδηλώσει τόσο λεκτικά όσο και σωματικά τα ομο-ερωτικά του απωθημένα και όλο το πνίξιμο των τρυφερών συναισθημάτων. Τότε, πραγματικά, λέει αυτά που νιώθει. Γίνεται ξανά παιδί, ανέμελο, χωρίς όρια, ελεύθερο, ζωντανό και παιχνιδιάρικο. Πότε νιώθει ευάλωτο, πότε παραπομενένο και πότε πληγωμένο.

Όμως ακόμη και αυτή η εσωτερική έκσταση που βρίσκει ο άνδρας με τη γυναίκα του δεν σημαίνει πως τα έχει βρει και με την θηλική του πλευρά. Το ίδιο το ζευγάρι στο πλαίσιο της απομόνωσης στο σπίτι που απολαμβάνει την ελευθερία συναισθημάτων και αντιδράσεων, αφήνεται στην άκρη όταν το ίδιο βρεθεί με άλλους σε δημόσιο χώρο.

Ο άνδρας μεταμορφώνεται, φορώντας το αποδεκτό κοινωνικά προσωπείο του, η γυναίκα πολλές φορές παρακαλάει να της δώσει ένα φιλί αλλά εκείνος ντρέπεται, νιώθει αμήχανα όταν πάει να εκφράσει τα συναισθήματά του γυναίκα του και κομπιάζει.

Ο άνδρας που «δεν εκφράζεται»

Είναι και οι γυναίκες που έρχονται στο ψυχοθεραπευτικό τραπέζι, κουρασμένες, ταλαιπωρημένες και ανήμπορες πια να διαχειριστούν τη σχέση τους με τον άνδρα ακριβώς επειδή ο άνδρας τους δεν είναι τρυφερός.

«Ο άνδρας μου, μου φέρεται καλά, είναι εργατικός, έχει χίλια καλά, αλλά δεν είναι τρυφερός μαζί μου όσο θέλω. Δε με αγκαλιάζει όταν το έχω ανάγκη, δε μου λέει κανα γλυκόλογο, δε μου δείχνει τη στοργή που θα ήθελα, ούτε είναι ρομαντικός μαζί μου». Και το ερώτημα αυτής της γυναίκας βαθιά είναι εάν μπορεί να αλλάξει αυτό. Υπάρχει σύγκρουση πεποιθήσεων που έχουν ριζώσει στην νοοτροπία μας και τα παρατηρούμε μέσω της συμπεριφοράς των άλλων.

Αυτοί, λοιπόν, οι άνδρες που έχουν αποποιηθεί παντελώς της θηλυκής τους πλευράς ακόμη και στην ερωτική τους σχέση, είναι εκείνοι που δυστυχώς δεν έμαθαν από την μητέρα τι θα πει αγάπη και τρυφερότητα. Δεν το έχουν βιώσει. Δεν υπάρχει ούτε ανάμνηση από την πιο ερωτική φιγούρα στη ζωή τους, τη μητρική, που να θυμίζει στοργική και εκδηλωτική.

Αυτή η συναισθηματική ψυχρότητα είναι απόρροια μιας τέτοιας ανατροφής, που μπορεί να δουλευτεί αν το ζευγάρι μιλήσει ή επισκεφτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Είναι όμως πολύ δύσκολο για τον άνδρα, γιατί νιώθει σαν να καλείται να αλλάξει προσωπικότητα. Σε γενικά πλαίσια μπορούν να γίνουν βελτιώσεις στην εκδηλωτικότητά του αλλά όχι να φθάσει στο επίπεδο το επιθυμητό για τη γυναίκα.

Σωματική εγγύτητα

Η επαφή είναι η μόνη αλήθεια αλλά ακόμη τη φοβόμαστε και την παρεξηγούμε.

Η σωματική εγγύτητα, η αγκαλιά και η επαφή είναι ο πιο αδιάψευστος τρόπος να πεις ποιος είσαι στα αλήθεια για τον άλλον, χωρίς να φοβάσαι να αποκαλυφθείς σε κάποιον που πράγματι είναι σημαντικός για εσένα.

Μέσω της επαφής, έρχεσαι αντιμέτωπος με τα τραύματά σου, τις επιθυμίες και αυτά που φοβάσαι και αποφεύγεις.

Μέσω της επαφής, ανεβαίνουμε ένα ακόμη σκαλί για την ανώτερη σύνδεση με τον άλλον απολαμβάνοντας τις αισθήσεις που έχει υποτιμήσει η κοινωνία μας, όπως η αφή και η όσφρηση, όταν ακουμπάω και μυρίζω το άρωμα του άλλου.

Χρησιμοποιούμε όλα αυτά τα φυσικά εφέ για ναωδημιουργήσουμε την απόλυτα ελεύθερη και αυθεντική εμπειρία αγάπης με τον άλλον, χωρίς να μας εμποδίζει σε ποιο φύλο ανήκει, γιατί είναι ένα ανθρώπινο συναίσθημα, μια ανάγκη που δε διαχωρίζεται σε βαθμίδες, κοινωνίες, πολιτισμούς και φύλα.

Η «υψηλή» θέση των ανδρών έχει και το τίμημά της

Αυτό το συναισθηματικό έλλειμμα που εξουσιάζει τη ψυχή του άνδρα, έχει και τις συνέπειές του στην ψυχική υγεία φυσικά και την σωματική.

Γιατί οι άνδρες πίνουν περισσότερο αλκοόλ;

Γιατί οδηγούνται σε επιτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας πιο εύκολα από τις γυναίκες;

Γιατί κουβαλούν μια μακροχρόνια υποσυνείδητη θλίψη ακόμη και εάν θεωρούνται επιτυχημένοι;

Γιατί πάσχουν από αυτό-άνοσα και κρίσεις πανικού;

Γιατί υπάρχουν ξαφνικές εμφανίσεις ασθενειών όπως τα καρδιακά επεισόδια, κυρίως στη μέση ηλικία, που δύσκολα ανιχνεύονται οι βιολογικές και οργανικές αιτίες;

Γιατί μάλλον κάποια πράγματα φαίνεται να τα υποφέρει περισσότερο ο άνδρας. Και το χειρότερο είναι ότι πολλές φορές υποφέρει μόνος και σιωπηλά και αυτό σε βάθος χρόνου ψυχοσωματικά κοστίζει.

Γιατί έχει εκπαιδεύσει τον εαυτό του σε κυρίαρχες ανδρικές αντιδράσεις (θυμός, επιθετικότητα, εύκολη εγκατάλειψη μιας προσπάθειας και μιας σχέσης, εκλογίκευση των καταστάσεων), ενώ έχει εμβολιάσει τον εαυτό του με μια ουσία αναισθητική προς τις επιθυμίες και τις φυσικές ανάγκες.

Σωματοποιεί έτσι την ενοχή, τον φόβο, την έλλειψη και την στέρηση ενός βασικού συστατικού για ψυχική επιβίωση.

Ενώ η ρητορική της κοινωνίας έχει βαφτίσει «αδύναμο» τον τρυφερό και αγαπησιάρη άνδρα, από μόνη της έχει δημιουργήσει διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας και έχει αποδυναμώσει τον άνδρα, νομίζοντας πως τον έχει σε ψηλά επίπεδα.

Αγαπούμε και αγαπιόμαστε χωρίς μεζούρα

Η ομο-ερωτική συνεπώς σχέση μεταξύ των ανδρών δεν ενέχει τη σεξουαλική διάθεση. Ο έρωτας τρέφεται και υπάρχει στη ζωή από τη στιγμή που γεννιόμαστε, βιώνοντας αυτόν τον έρωτα με τη μητέρα, το πρόσωπο κατατεθέν από το οποίο εξαρτιόμαστε γιατί χωρίς αυτό έχουμε το φόβο του θανάτου.

Ο έρωτας είναι η ίδια η ζωή στη σημαντικότερη και ωραιότερη έκφρασή της. Η ομο-ερωτική αγάπη για το ίδιο φύλο, γυναίκα προς γυναίκα και άνδρας προς άνδρα, μας φέρνει πιο κοντά στην αλήθεια για το φύλο μας και τον εαυτό μας.

Η δύναμη του να αγαπούμε και να αγαπιόμαστε δε γνωρίζει όρια στο ποιος ή ποια την εκφράζει και δεν μπορεί η αγάπη και το άνοιγμα της ψυχής να μετριέται με μεζούρα για το πόσους πόντους παραπάνω έκλαψες, άγγιξες, χάϊδεψες, φίλησες, αγκάλιασες, συμπόνεσες τον φίλο σου.

Όλα αυτά είναι εσωτερικοί περιορισμοί που υποδαυλίζει μια κοινωνία που στην ουσία σπαρταράει να έρθει πιο κοντά με τον άλλον, να αποκτήσει αυτογνωσία να εξοστρακίσει την ομοφοβία και τον ρατσισμό.

«Αυτό που σε βολεύει, αυτό και να φοβάσαι,

αυτό που σε φοβίζει, αυτό να κυνηγάς,

μια αλήθεια που πάει κόντρα στη δική σου αλήθεια

μπορεί και να σε κάνει να ελευθερωθείς»

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Παναγιώτα Ντελιοπούλου

deliopoulouMSc Κλινική Ψυχολόγος. Εκπαίδευση στις Τεχνικές Αποτελεσματικού Γονέα (Gordon Hellas), Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες (J.Hopkins University). Γνωστική - Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και Mindfulness Coaching για κατάθλιψη και άγχος.
Επικοινωνία: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.