Ακρόαση άρθρου......

Για αρχή, τι είναι το Σύνδρομο Tourette; Βασικά χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Tourette είναι τα κινητικά και τα φωνητικά τικ, υπάρχει μια χρόνια παρουσία που ξεκινάνε από την παιδική ηλικία. Τα τικ ορίζονται ως ακούσιες, ξαφνικές, καθώς και γρήγορες, επαναλαμβανόμενες ή/και μη ρυθμικές κινήσεις όπως και φωνητικές.

Παραδείγματα που περιλαμβάνουν τα κινητικά τικ είναι το τράνταγμα του χεριού, το ανασήκωμα στους ώμους, το γύρισμα των ματιών, μερικές φορές περιλαμβάνει αυτοτραυματικές πράξεις όπως χτύπημα ή δάγκωμα των χεριών. το χτύπημα του κεφαλιού, ή και το τράβηγμα των μαλλιών.

Τα φωνητικά τικ είναι οι ήχοι που κάνει ένα άτομο με τη φωνή του. Παραδείγματα αυτών περιλαμβάνουν το βουητό, το τρίξιμο των δοντιών, η εκκαθάριση του λαιμού καθώς και να φωνάζει το άτομο μια συγκεκριμένη λέξη ή φράση.

Διάγνωση Συνδρόμου Tourette

Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5, 2013)

Eνα άτομο για να διαγνωστεί με Σύνδρομο Tourette θα πρέπει να έχει ένα ή πολλαπλά κινητικά ή φωνητικά τικ, τα οποία μπορεί να μη συμβαίνουν αναγκαστικά ταυτόχρονα. Τα τικ κυμαίνονται σε συχνότητα, αλλά επιμένουν για ένα διάστημα άνω του ενός έτους από την πρώτη τους εμφάνιση. Η έναρξή τους να γίνεται πριν τα 18 έτη.

Τέλος, η διαταραχή δεν πρέπει να  αποδίδεται σε επίδραση ουσίας π.χ. κοκαϊνη ή σε ιατρική ασθένεια, όπως νόσο του Huntington ή μετα-ιογενή εγκεφαλίτιδα.

Τα συμπτώματα αρχίζουν συνήθως όταν ένα παιδί είναι ηλικίας 5 έως 10 ετών. Τα πρώτα συμπτώματα είναι συχνά κινητικά τικ που εμφανίζονται στην περιοχή της κεφαλής και του λαιμού. Τα τικ συνήθως είναι χειρότερα σε περιόδους που είναι αγχωτικές ή συναρπαστικές. Τείνουν να βελτιώνονται όταν ένα άτομο είναι ήρεμο ή εστιασμένο σε μια δραστηριότητα.

Αποκτήστε το βιβλίο Γνωσιακή-Συμπεριφορική θεραπεία παιδιών και εφήβων από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Οι τύποι τικ και πόσο συχνά ένα άτομο έχει τικ αλλάζει πολύ με την πάροδο του χρόνου. Παρόλο που τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν, να εξαφανιστούν και να επανεμφανιστούν, αυτές οι καταστάσεις θεωρούνται χρόνιες.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα τικ μειώνονται κατά την εφηβεία και την πρώιμη ενηλικίωση και μερικές φορές εξαφανίζονται εντελώς. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι με Σύνδρομο Tourette βιώνουν τικ στην ενηλικίωση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα τικ μπορεί να επιδεινωθούν κατά την ενηλικίωση (DSM-5,2013).

Θεραπευτικές παρεμβάσεις για το σύνδρομο Tourette

4ος Κύκλος Αυτροβελτίωσης από το PSYCHOLOGY.GR
3 Ημέρες, 6 διαδικτυακά βιωματικά εργαστήρια. Γενική είσοδος: 25 ευρώ, για εγγραφές έως 31 Μαρτίου 2024

Παρόλο που δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία για το σύνδρομο Tourette, έρευνες έχουν στοχεύσει στο να βρουν παρεμβατικές θεραπείες επικεντρώνοντας στον έλεγχο των τικ που παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες και τη λειτουργία. Η θεραπεία δε θεωρείται απαραίτητη όταν τα τικ δεν είναι σοβαρά. Έτσι, με τα χρόνια υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές παρεμβάσεις για το παιδί ή τον ενήλικα που έχει διαγνωστεί με Σύνδρομο Tourette.

Φαρμακευτικές παρεμβάσεις για το σύνδρομο Tourette

Τα φάρμακα που βοηθούν στον έλεγχο των τικ ή στη μείωση των συμπτωμάτων των σχετικών καταστάσεων περιλαμβάνουν:

Φάρμακα που εμποδίζουν ή μειώνουν την ντοπαμίνη. Η φλουφαιναζίνη, η αλοπεριδόλη (Haldol), η ρισπεριδόνη (Risperdal) και η πιμοζίδη (Orap) μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των τικ. Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν αύξηση βάρους και ακούσιες επαναλαμβανόμενες κινήσεις.

-Η τετραβεναζίνη (Ξεναζίνη) μπορεί να συνιστάται, αν και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή κατάθλιψη.

-Ενέσεις αλλαντίασης (Botox). Μια ένεση στον επηρεασμένο μυ μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση ενός απλού ή φωνητικού τικ.

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

-Φάρμακα ADHD. Τα διεγερτικά όπως η μεθυλφαινιδάτη (Metadate CD, Ritalin LA, άλλα) και τα φάρμακα που περιέχουν δεξτροαμφεταμίνη (Adderall XR, Dexedrine, άλλα) μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της προσοχής και της συγκέντρωσης. Ωστόσο, για ορισμένα άτομα με σύνδρομο Tourette, τα φάρμακα για ADHD μπορούν να επιδεινώσουν τα τικ.

-Αντικαταθλιπτικά. Η φλουοξετίνη (Prozac, Sarafem, άλλοι) μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων θλίψης, άγχους και OCD

-Antiseizure φάρμακα. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι ορισμένα άτομα με σύνδρομο Tourette ανταποκρίνονται στο τοπιραμάτη (Topamax), το οποίο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της επιληψίας.

Γνωστικές Συμπεριφορικές παρεμβάσεις

Για πολλά χρόνια, η φαρμακευτική αγωγή ήταν η μόνη πραγματική επιλογή θεραπείας για παιδιά και ενήλικες με σύνδρομο Tourette. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των τικ, αλλά δεν λειτουργεί πάντα.

Αλλωστε, όπως φαίνεται μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες που κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται άσχημα και μπορεί να οδηγήσουν σε άλλα προβλήματα υγείας. Οι ερευνητές που συνεργάζονται με την Ένωση Tourette της Αμερικής άρχισαν να αναπτύσσουν και να δοκιμάζουν μια πολλά υποσχόμενη επιλογή θεραπείας που δεν χρησιμοποιεί φαρμακευτική αγωγή, που ονομάζεται ολοκληρωμένη συμπεριφορική παρέμβαση για τικ (CBIT).

Η πρώτη μεγάλη μελέτη του CBIT στα παιδιά δημοσιεύθηκε το 2010 (βλέπε βιβλιογραφία 2, 3). Αυτός ο τύπος συμπεριφορικής θεραπείας διδάσκει ένα άτομο να συνειδητοποιήσει τη συμπεριφορά του και το βοηθά να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται. Είναι μια προσεκτικά σχεδιασμένη προσέγγιση, όπου δομείται ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες και συμπτώματα κάθε ατόμου.

Ο θεραπευτής βοηθά τα άτομα με τικ να μάθουν να γνωρίζουν περισσότερο τα τικ τους και την επιθυμία για τικ, αυτό συμβάλλει στη μείωση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και στην εξάλειψη του τικ.

Χειρουργική παρέμβαση για το Σύνδρομο Tourette

Μια ακόμα παρέμβαση για το Σύνδρομο Tourette είναι η βαθιά εγκεφαλική διέγερση (DBS). Σε περίπτωση που τα τικ δεν ανταποκρίνονται σε άλλη θεραπεία, το DBS μπορεί να βοηθήσει. Το DBS περιλαμβάνει την εμφύτευση ιατρικής συσκευής που λειτουργεί με μπαταρία στον εγκέφαλο για την παροχή ηλεκτρικής διέγερσης σε στοχευμένες περιοχές που ελέγχουν την κίνηση (βλέπε βιβλιογραφία 4).

Αυτού του είδους η θεραπεία βρίσκεται ακόμα στα αρχικά στάδια της έρευνας και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί εάν είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για το σύνδρομο Tourette.

Παράλληλα με τις παραπάνω παρεμβάσεις τα παιδιά με σύνδρομο Tourette μπορούν επίσης να επωφεληθούν από την εκπαίδευση των γονέων, η οποία έχει αποδειχθεί επιτυχής μεταξύ των παιδιών με TS. Η εκπαίδευση των γονέων έχει επίσης αποδειχθεί χρήσιμη για τα παιδιά με ADHD.

Η εκπαίδευση των γονέων βοηθά τους γονείς να κατανοήσουν καλύτερα τα ζητήματα συμπεριφοράς του παιδιού τους και να μάθουν δεξιότητες γονικής μέριμνας ειδικά για αυτά τα προβλήματα. Η εκπαίδευση μπορεί να περιλαμβάνει τη μάθηση σχετικά με την αποτελεσματική χρήση της θετικής ενίσχυσης και της πειθαρχίας που είναι αποτελεσματική με το συγκεκριμένο παιδί τους.


Βιβλιογραφία:

1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition: DSM-5 (5th ed.). American Psychiatric Publishing.

2. Piacentini, J., Woods, D. W., Scahill, L., Wilhelm, S., Peterson, A. L., Chang, S., Ginsburg, G.S., Deckersbach, T., Dziura, J., Levi-Pearl, S., Walkup, J. T. (2010). Behavior therapy for children with Tourette disorder: a randomized controlled trial. JAMA, 303(19), 1929-1937.

3. Behavioral treatments for Tourette syndrome Capriotti et al. - Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders - 2014.

4. Viswanathan A, Jimenez-Shahed J, Baizabal Carvallo JF, Jankovic J. Deep brain stimulation for Tourette syndrome: target selection. Stereotactic and Functional Neurosurgery. 2012;90(4):213–24. doi: 10.1159/000337776.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ελένη Γιάννου - Ψυχολόγος

Ελένη Γιάννου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

  • Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
  • Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
  • Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Απόφοιτη του προγράμματος Εφαρμοσμένη Ψυχολογία (Diploma of higher education in Applied Psychology, 2017). Πτυχίο BSc (Hons) Psychology Science από το Cardiff Metropolitan University. Εξειδίκευση στην Προαγωγή ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων καθώς και στην Ειδική Αγωγή και Προαγωγή ψυχικής υγείας στο σχολικό περιβάλλον από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.