Διαζύγιο: Όταν η ζωή των παιδιών μοιράζεται ανάμεσα σε δυο παλάτια

Ένα κορίτσι μου έλεγε κάποτε: Τελικά είναι πλούτος να έχεις δύο παλάτια! Αρκεί βέβαια αυτά τα δύο παλάτια να μην έχουν πόλεμο. Ένα ζευγάρι αποφασίζει να πάρει διαζύγιο όταν δεν υπερασπίζεται τη δυνατότητα συνύπαρξης του. Όταν δείχνει σαν να μην μπορεί η επιθυμία «του μαζί» να υπερβεί τις συγκρούσεις, τις διαφωνίες τους  και  τα προβλήματά τους.

 Το διαζύγιο δίνει τη δυνατότητα να επιδιώξει ο καθένας πιο λειτουργικές συνθήκες σχέσεων, όταν έχουν αποτύχει να αλλάξουν κάτι μέσα στον ίδιο το γάμο. Άρα εδώ μιλάμε για προχώρημα!

Τα παιδιά βιώνουν το διαζύγιο ως πένθος, αφού χάνουν την μέχρι τότε οικογενειακή τους ζωή, χάνουν τους φίλους, τους συμμαθητές τους στην περίπτωση που αλλάζουν σχολείο, ακόμα και τη γειτονιά όταν αναγκάζονται να μετακομίσουν στο σπίτι του άλλου γονέα. Και είναι ένα πένθος, γεμάτο θυμό, οργή και ζήλεια, διαρκεί πολλά χρόνια, καθώς οι αλλαγές στην ζωή των παιδιών είναι συχνές και πάρα πολλές.

Αποκτήστε το Νο1 best seller των Sunday Times Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας.

Φάσεις του διαζυγίου

Η διαδικασία του διαζυγίου διέρχεται από τρεις φάσεις, κατά τις οποίες επηρεάζεται σε πολλές περιπτώσεις η ψυχική ισορροπία των παιδιών.

• Την οξεία φάση που μπορεί να διαρκέσει χρόνια με υφέσεις, εξάρσεις, δικαστικές διαμάχες και περιλαμβάνει έντονες αντιδράσεις, εντάσεις, ακόμα και σε πολλές περιπτώσεις σωματική βία.
• Την μεταβατική περίοδο στη διάρκεια της οποίας οι γονείς αρχίζουν να απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον και ξεκινούν νέες σχέσεις, νέα καριέρα, διαφορετικούς τόπους διαβίωσης.
• Την τρίτη φάση στην οποία ξεκινούν να δημιουργούνται σχετικά σταθερές σχέσεις μεταξύ των γονιών.

Πώς επηρεάζει το διαζύγιο τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία;

Ένα διαζύγιο επηρεάζει σε διάφορα επίπεδα τη ζωή των παιδιών και πάντα ανάλογα με την ηλικία που βρίσκονται τα παιδιά και την αντιμετώπιση των γονέων ως προς το διαζύγιο. Παιδιά που είναι μικρότερα των δυο χρονών μπορεί να εμφανίζουν φόβους γιατί αλλάζει η ρουτίνα τους, διαταραχές στον ύπνο, φόβο ότι θα τα εγκαταλέιψουν, έντονο κλάμα, επιθετικότητα.

Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας 5-8 χρονών κλαίνε για τον γονιό που απομακρύνεται ή ακόμα και αρνούνται να επισκεφθούν τον γονιό στο σπίτι του, θεωρούν ότι το διαζύγιο δεν είναι μόνιμο και οι γονείς τους θα είναι πάλι μαζί, διαταράσσεται η σχολική τους επίδοση.

Τα ακόμα μεγαλύτερα παιδιά ηλικίας 9 έως 12 χρονών εκφράζουν πλέον τον έντονο θυμό τους προς τους γονείς, μελαγχολούν συχνά, νιώθουν μοναξιά και άγχος. Ανάλογα με τη στάση των γονιών εκφράζουν συμπόνοια προς τον «εαύλωτο» γονιό και προσπαθούν μάταια να τον στηρίξουν. Επιπλέον, ή θα αποσυρούν από το αδιέξοδο της οικογενειακής κατάστασης και θα βάλουν στόχο να μελετούν ή θα αρνούνται κάθε είδους σχολική μελέτη.

Τέλος πια οι έφηβοι αντιμετωπίζουν την κατάσταση αυτή ως δίπολο. Από τη μία μεριά αντιδρούν ως παιδιά με τις αντίστοιχες εντάσεις και τα μπλοκαρίσματα και από την άλλη φέρονται ως «άχαροι» ενήλικες που πιστεύουν ότι είναι ικανοί να λύσουν το πρόβλημα των γονιών τους. Για το λόγο αυτό πολλοί έφηβοι ταλαιπωρούνται από οξεία κατάθλιψη και διαταραχές συμπεριφοράς, έντονο θυμό και άγχος για το μέλλον τους.

Στάση γονέων στο διαζύγιο

Κάθε γονέας που χωρίζει την πορεία του με τον σύντροφο του οφείλει να διατηρεί με ευθύνη προσωπική τη γονεϊκή σύνδεση ως προς το παιδί και φυσικά τη διατήρηση της ποιοτικής σχέσης του με το παιδί.

Στόχος είναι η προσωπική εξέλιξη του κάθε γονέα είτε αυτό αφορά μέσα στη συντροφική σχέση του γάμου, είτε εκτός όταν η επιλογή είναι το διαζύγιο. Όταν οι γονείς που χωρίζουν επιδιώκουν την καλύτερη κατανόηση των επιθυμιών τους και τροφοδοτούν την προσωπική ευτυχία και χαρά, που μπορούν να εμπνέουν εξέλιξη και μέσα από τα δύσκολα, τότε μπορεί ένα διαζύγιο να φέρνει και πλούτο αν αυτή είναι η επιθυμία!

Μπορεί το διαζύγιο να φέρνει ερωτήματα που αν επιφανειακά απαντηθούν είναι σα να μη φέρουν καμία απάντηση. Κάθε γονιός που χωρίζει αναρωτιέται για την προσωπική αποτυχία του να διατηρήσει το γάμο, πως έχει να αντιμετωπίσει τα λάθη του, θα αυτοκατηγορηθεί ή θα κατανοήσει, θα επεξεργαστεί για να επιλέξει πιο υπεύθυνες και υγιείς σχέσεις μετέπειτα;

Στάση γονέων απέναντι στο παιδί για το διαζύγιο

Πρέπει να είναι ξεκάθαρο τόσο λεκτικά όσο και στην πράξη ότι είναι η σχέση μεταξύ των γονιών του διαφοροποιείται και αυτό να μην μπλοκάρει τα παιδιά με διπλά μηνύματα που οι γονείς ενδέχεται να δίνουν, όταν οι ίδιοι δεν είναι ξεκάθαροι με τα συναισθήματα τους. Εδώ είναι που οι γονείς έχουν να δουλέψουν συμβουλευτικά!

Τα παιδιά χρειάζονται στήριξη για το διαζύγιο

Όλα τα παιδιά των ζευγαριών που οδηγούνται σε διαζύγιο, ειδικά στις περιπτώσεις του βίαιου διαζυγίου, θα πρέπει να μένουν έξω από τις διαμάχες και αντιδικίες των γονιών και να έχουν ψυχολογική υποστήριξη.

Πρέπει να κατανόησουν αυτά που βιώνουν, να διαχειριστούν κάθε είδους απώλεια που νιώθουν. Να αντιμετωπίσουν τον θυμό και να  αποδεχτούν το μόνιμο της κατάστασης του διαζυγίου και να επενδύσουν σε αναπλαισιωμένες σχέσεις με τους γονείς τους.

Πρέπει να είναι ξεκάθαρο προς το παιδί ότι το ίδιο δε φταίει για την εξέλιξη του γάμου τους και ούτε μπορεί να αλλάξει το ίδιο κάτι.

Όταν όλα είναι ξεκάθαρα προς το παιδί και οι γονείς βρίσκουν τρόπους να δυναμώνουν και να εμπνέουν το προχώρημα το δικό τους και του παιδιού, τότε και το ίδιο το παιδί μέσα σε ένα διαζύγιο θα έχει την ελευθερία να εκφράσει φόβο, θυμό, ανησυχία και άλλα μπλοκαρισμένα συναισθήματα.