Τα αρνητικά συναισθήματα ως σύμμαχός μας

Αυτό που κάνει τους ανθρώπους ξεχωριστά και μοναδικά πλάσματα, είναι η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε και να αναλύουμε διάφορες σωματικές αισθήσεις και βιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν ανάλογα με το περιβάλλον και τις σκέψεις μας, τις οποίες ονομάζουμε συναισθήματα.

Παρόλα αυτά, μαθαίνουμε από μικρή ηλικία να αποφεύγουμε τα αρνητικά συναισθήματά μας. Μας λένε να μην κλαίμε, να μην οργιζόμαστε, να μην εκφράζουμε την θλίψη ή τον πόνο μας. Ωστόσο, αυτά τα συναισθήματα είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης και πολύ μεγάλο κομμάτι της εμπειρίας μας στη ζωή.

Πράγματι, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους δεν χρειάζεται να αποφεύγουμε ή να καταπιέζουμε τα αρνητικά συναισθήματά μας, αντιθέτως, μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.   

Τα αρνητικά συναισθήματα είναι φυσιολογικά

Τα συναισθήματα είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, δεν υπάρχει κανένας λόγος να τιμωρούμε τον εαυτό μας που νιώθουμε άσχημα, αντιθέτως, έχουν έναν σκοπό. 

Τα αρνητικά συναισθήματα, όπως η θλίψη, η οργή, ο φόβος και η απογοήτευση, μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε τις καταστάσεις που μας προκαλούν δυσκολία, να προστατεύουμε τον εαυτό μας και να αντιδρούμε σε αυτές.

Είναι σημαντικό να τα αποδεχόμαστε ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και να μην προσπαθούμε να τα αποφύγουμε, να τα απορρίψουμε ή να έχουμε ενοχές που νιώθουμε δυσάρεστα. Εξ' άλλου, ως ένα σημείο, δε μπορούμε να τα ελέγξουμε, και δεν υπάρχει τίποτα αφύσικο με το να νιώθουμε άσχημα.

Η αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων μπορεί να τα ενισχύσει

Όταν προσπαθούμε να τα αποφύγουμε, είναι πιθανό να τα καταπιέσουμε και να τα ενισχύσουμε έμμεσα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα αρνητικά συναισθήματα που προσπαθούμε να αποφύγουμε δεν επεξεργάζονται πλήρως και μπορούν να παραμείνουν άλυτα στο υποσυνείδητό μας.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευσή τους, και μακροπρόθεσμα σε άγχος, εξάντληση και δυσλειτουργία στις σχέσεις μας. Αντίθετα, αν αποδεχτούμε και αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματά μας, μπορούμε να τα επεξεργαστούμε, να τα εκφράσουμε και να τα απελευθερώσουμε, καθιστώντας μας πιο υγιείς συναισθηματικά και ψυχολογικά. 

Τα αρνητικά συναισθήματα μας δίνουν πληροφορίες

Τα αρνητικά συναισθήματα μας μπορούν να μας δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. Μας βοηθούν να αντιληφθούμε τις προτιμήσεις, τις ανάγκες και τις αξίες μας, καθώς και τα όριά μας.

Επιπλέον, μας βοηθούν να αναγνωρίσουμε προκλήσεις και προβλήματα που απαιτούν δράση από εμάς. Όταν τα αποφεύγουμε, μπορούμε να παραμελήσουμε σημαντικά θέματα που απαιτούν την προσοχή και την αντιμετώπισή μας, να χάσουμε αυτές τις πληροφορίες και να μην έχουμε μια πλήρη αντίληψη του εαυτού μας και του περιβάλλοντός μας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος να συναντήσουμε πιο σοβαρά προβλήματα στο μέλλον. 

Τα αρνητικά συναισθήματά μπορούν να ενισχύσουν τη συναισθηματική ευαισθησία και τη σύνδεση με άλλους

Όταν αποδεχόμαστε τα αρνητικά συναισθήματά μας και τα εκφράζουμε με ειλικρίνεια στις σχέσεις μας, αυτό μπορεί να ενισχύσει την επικοινωνία, την εμπιστοσύνη και την ειλικρίνεια.

Οι δυσκολίες και οι αρνητικές συναισθηματικές εμπειρίες μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε και να συμπαρασταθούμε στα προβλήματα και τις ανησυχίες των ανθρώπων δίπλα μας, και να δημιουργήσουμε βαθύτερες σχέσεις εμπιστοσύνης.

Η αποδοχή και η κατανόηση των αρνητικών συναισθημάτων των άλλων μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον αμοιβαίας υποστήριξης και συνεργασίας, ενώ η αποφυγή ή η απόρριψη αυτών μπορεί να οδηγήσει σε αποστασιοποίηση και προβλήματα στις σχέσεις μας. 

Η αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων μας μπορεί να οδηγήσει σε αυθεντική ευημερία

Το να αποδεχόμαστε τα αρνητικά μας συναισθήματα δεν σημαίνει απαραίτητα να τα ενθαρρύνουμε ή να τα ενισχύουμε. Αντιθέτως, μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις και τα εμπόδια της ζωής με έναν πιο ισορροπημένο τρόπο, χωρίς να τα προσπερνάμε ή να τα αρνούμαστε.

Πολλοί έχουμε συναντήσει ανθρώπους στη ζωή μας που μας εκπλήσει το πόσο διαστρεβλωμένη αντίληψη έχουν για ένα γεγονός ή μία κατάσταση, είναι σαν να τους βλέπουμε να λένε ψέματα στον εαυτό τους και να προσπαθούν επιλεκτικά να αγνοήσουν την πραγματικότητα της κατάστασης αυτής. 

Η αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων μας επιτρέπει να είμαστε πιο αυθεντικοί και να ζούμε επικεντρωμένοι στο παρόν. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εμπειρία της ζωής μας, καθώς αποδεχόμαστε και αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματά μας χωρίς να τα καταπνίγουμε ή να τα αγνοούμε. 

Όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, απώλειες ή αποτυχίες, είναι φυσιολογικό να αισθανόμαστε αρνητικά συναισθήματα όπως θλίψη, θυμό, απογοήτευση και αγανάκτηση. Εκείνη τη στιγμή όμως έχουμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε ποιες είναι οι ανάγκες μας που δεν έχουν ικανοποιηθεί ή ποιες είναι οι σκέψεις που μας κάνουν να νιώθουμε με αυτόν τον τρόπο, και να προβούμε σε αλλαγές για να βελτιώσουμε την ευρύτερη κατάσταση της ψυχικής μας υγείας.

Για παράδειγμα, αν αισθανόμαστε θυμό γιατί δεν έχουμε τον χρόνο να αφιερώσουμε στον εαυτό μας, μπορούμε να εκφράσουμε αυτή την ανάγκη και να δημιουργήσουμε χρόνο για ευεξία και αυτοφροντίδα. 

Ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα είναι να αναπτύξουμε συναισθηματική νοημοσύνη, που αφορά την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε, να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα δικά μας συναισθήματά αλλά και των άλλων. Αυτό μας επιτρέπει να αναλύουμε την πραγματική αιτία των αρνητικών συναισθημάτων μας και να αντιδρούμε αποτελεσματικά σε αυτά.

Μπορούμε να ξεκινήσουμε από το να παρατηρούμε σωματικές αλλαγές και αισθήσεις που προκαλούνται από το κάθε συναίσθημα, όπως οι παλμοί της καρδιάς, το σφίξιμο στο στομάχι και η ανάσα, και να προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πώς μπορεί να ονομαστεί το σύνολο των αισθήσεων αυτών.

Μπορεί να σας βοηθήσει ο παρακάτω “τροχός των συναισθημάτων” με τη διαδικασία αυτή: 

Είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τα αρνητικά συναισθήματα ως φυσιολογικό μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και να τα αποδεχόμαστε χωρίς κρίση ή καταδίκη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφήνουμε τα αρνητικά συναισθήματα να μας κυριεύουν ή να τα εξωτερικεύουμε αδιακρίτως σε κάθε περίσταση, αλλά να μάθουμε να τα αντιλαμβανόμαστε, να τα αποδεχόμαστε και να τα εκφράζουμε με υγιή τρόπο. 

Επιπλέον, να θυμάστε ότι δεν είστε μόνοι σας. Μπορείτε να αναζητήσετε τη στήριξη των αγαπημένων σας προσώπων, να συνομιλήσετε με φίλους ή οικογένεια, ή ακόμη και να συμμετέχετε σε ομάδες στήριξης ή κοινότητες που ασχολούνται με θέματα ψυχικής υγείας. Θυμηθείτε να είστε επιεικείς και να φροντίζετε τον εαυτό σας.

Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με την σωματική υγεία, και η περίθαλψη της προσωπικής σας ευεξίας είναι ένα σημαντικό βήμα προς το να ζείτε μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή.