Αντιλήψεις αρχαίων ελλήνων για τη δικαιοσύνη

"Έτσι κι εμείς δεν κάναμε κάτι παράδοξο ούτε αποκλίναμε από την ανθρώπινη φύση, αν δεχθήκαμε μια ηγεμονία που μας πρόσφεραν και τώρα δεν την εγκαταλείπουμε γιατί νικηθήκαμε από τα τρία ισχυρότερα κίνητρα, τη φιλοδοξία, τον φόβο και το συμφέρον. Ούτε πάλι είμαστε εμείς οι πρωτοπόροι σ’ αυτή τη συμπεριφορά, αλλά είναι αιώνια κατάσταση η επικράτηση του ισχυρότερου επί του ασθενέστερου. Κι ακόμη νομίζουμε ότι αξίζουμε να ηγεμονεύουμε, όπως νομίζατε και σεις μέχρι ν’ αρχίσετε τώρα, σκεπτόμενοι τα συμφέροντά σας, να μιλάτε για τη δικαιοσύνη. Για τη δικαιοσύνη που κανείς μέχρι σήμερα, αν είχε μια ευκαιρία ν’ αποκτήσει κάτι με την ισχύ, δεν πρόταξε εγκαταλείποντας τα πλεονεκτήματά του. Και τον έπαινο αξίζουν όσοι, αφού έπραξαν κατά την ανθρώπινη φύση για να εξουσιάσουν τους άλλους, ύστερα αποδεικνύονται δικαιότεροι απ’ όσο τους επιτρέπει η δύναμη που απέκτησαν."

Θουκιδίδης 1, 76, 2.

Το παρόν έργο του Συμβούλου της Επικρατείας Κ.Α. Πισπιρίγκου είναι ένα δοκίμιο με θέμα τις αντιλήψεις επιφανών αρχαίων Ελλήνων για τη δικαιοσύνη, που διέπει συμπεριφορές και γεννά θεσμούς και πολιτεύματα.

Αισχύλος, Γοργίας, Πρωταγόρας, Θουκυδίδης, Πλάτων και Αριστοτέλης παρουσιάζονται κατά θεματικές ενότητες. Ξεκινά από τους κλασικούς αιώνες 5ο και 4ο π.Χ. Με δυο σύντομες αναφορές, μια στους ελληνιστικούς χρόνους (με κάποιες νύξεις για τον Πολύβιο και τον Ποσειδώνιο) και μια στη συνάντηση του αποστόλου Παύλου με τους Αθηναίους, καταλήγει στα μέσα του 1ου μ.Χ. αιώνα.