Η γένεση της κριτικής φιλοσοφίας

Η επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 1772 του Immanuel Kant στον φίλο και μαθητή του Marcus Herz αναγνωρίζεται από όλους τους μελετητές της καντιανής φιλοσοφίας ως ένα από τα σπουδαιότερα τεκμήρια που διαθέτουμε σχετικά με την εξέλιξη της σκέψης του.

Με τη Διατριβή του 1770, ο Kant είχε ήδη ρίξει τα θεμέλια της μελλοντικής Υπερβατολογικής Αισθητικής, και με την εν λόγω επιστολή θέτει τα βασικά προβλήματα της Αναλυτικής των εννοιών. Δύο είναι τα θέματα που τον απασχολούν την περίοδο σύνταξης της επιστολής: η συγκρότηση του πίνακα των κατηγοριών, ή αλλιώς η μεταφυσική παραγωγή των καθαρών εννοιών της διάνοιας, και η αιτιολόγηση της αντικειμενικότητας των καθαρών εννοιών της διάνοιας, ή αλλιώς η υπερβατολογική τους παραγωγή.

Το ακανθώδες πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Kant το 1772 είναι αυτό της σχέσης των καθαρών εννοιών της διάνοιας με την πραγματικότητα, και με τον όρο πραγματικότητα εννοούμε τα πράγματα καθ’ εαυτά. Το ζήτημα συνεπώς είναι να μάθουμε πώς μπορεί να υπάρξει συμφωνία μεταξύ μιας ιδέας και ενός πράγματος, χωρίς αυτά να βρίσκονται σε σχέση αιτίας/αποτελέσματος.

Στο καντιανό corpus η επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 1772 σηματοδοτεί το πέρας της προκριτικής περιόδου και την έναρξη της κριτικής φιλοσοφίας, γι’ αυτό και κρίναμε σκόπιμο να συνοδεύσουμε την έκδοση με μια μελέτη του διακεκριμένου ιστορικού της καντιανής φιλοσοφίας, Herman J. De Vleeschauwer, όπου αναλύονται σε βάθος όλες οι παράμετροι και το διακύβευμα της εν λόγω επιστολής.