Επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας στους ψυχολόγους στα νοσοκομεία

Καθορίστηκε με κοινή απόφαση των Υπουργείων 1.Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων και 2.Υγείας, το μηνιαίο επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.

Με ποιο άραγε σκεπτικό, οι ψυχολόγοι που εργάζονται σε νοσοκομεία, αποκλείστηκαν από το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, ενώ συμπεριλήφθηκαν σε αυτό, πάμπολες άλλες ειδικότητες, διοικητικών υπαλλήλων, τεχνικών, ιατρών, νοσηλευτών κ.ο.κ.; 

Υπενθυμίζουμε εδώ, πως ο κλάδος των νοσοκομειακών ψυχολόγων, παρόλο που επιστημονικά ανήκει στο φάσμα των ιατρικών υπηρεσιών, εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με διαδικασίες που σχετίζονται με τον κλάδο των διοικητικών υπαλλήλων.

Στις λιγοστές εξαιρέσεις που εντοπίσαμε στη σχετική ΚΥΑ, μια μικρή μόνο μερίδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας που εργάζονται στους παρακάτω φορείς, συμπεριλήφθηκαν στα επιδόματα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας: 

• Ψυχολόγοι, αλλά και Παιδοψυχίατροι, Ψυχίατροι, Κοινωνικοί Λειτουργοί που απασχολούνται στο Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών (Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε.) - Κατηγορία επιδόματος (Δ')
• Ψυχολόγοι αλλά και Ειδικοί Θεραπευτές και Ψυχίατροι που απασχολούνται στον Οργανισμό κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.) - Κατηγορία επιδόματος (Γ ')
• Ψυχολόγοι, Σύμβουλοι Ψυχικής Υγείας, Ειδικοί Θεραπευτές, και Ψυχίατροι που απασχολούνται στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕ.Θ.Ε.Α.) - Κατηγορία επιδόματος (Δ')

Ποιες είναι οι κατηγορίες Επιδομάτων

Σύμφωνα με την απόφαση, καθορίστηκε το μηνιαίο επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας για τους μόνιμους και δόκιμους πολιτικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου (ΙΔΑΧ-ΙΔΟΧ) του Υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων φορέων του, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Κεφαλαίου Β΄ του ν.4354/2015 (Α’ 176), ανά χώρο εργασίας, κατηγορία, κλάδο και ειδικότητα, ως εξής:

α) Κατηγορία πρώτη (Α’) σε διακόσια ευρώ(200€).
Β) Κατηγορία δεύτερη (Β’) σε εκατόν εξήντα πέντε ευρώ (165€).
Γ) Κατηγορία τρίτη (Γ’) σε εκατόν πενήντα (150€).
Δ) Κατηγορία τέταρτη (Δ’) σε εκατόν πέντε (105€).
Ε) Κατηγορία πέμπτη (Ε’) σε εβδομήντα ευρώ (70€).

Ωραία η Ψυχική Υγεία, όχι όμως και οι Ψυχολόγοι...

Δεν χωράει αμφιβολία, πως η αναγκαιότητα για την φροντίδα της ψυχικής υγείας αποτελεί στις μέρες μας προτεραιότητα, σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου.

Ειδικά η φροντίδα της ψυχικής υγείας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, για τους πολίτες μια χώρας σημαίνει ευημερία και για τις κυβερνήσεις των χωρών, σημαίνει μείωση της κρατικής δαπάνης για περίθαλψη και φαρμακευτικές αγωγές, κατά αρκετά δις ευρώ.

Καθημερινά πλέον ακούμε και διαβάζουμε στα ΜΜΕ, για "ειδικούς ψυχολόγους" που παρέχουν υποστήριξη, σε πλήθος περιπτώσεων όπου έχουμε καταστροφές, εγκλήματα, τραγικά συμβάντα, δύσκολες υποθέσεις...

Να προσθέσω εδώ και το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης που διέπει - εύλογα - μεγάλο μέρος των ψυχολόγων, που συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων επαγγελματικών κλάδων που σπεύδουν να παρέχουν εθελοντικές - επαγγελματικές υπηρεσίες, σε πάμπολες περιπτώσεις.

Και ενώ η αναγκαιότητα για την φροντίδα της ψυχικής υγείας, έχει σωστά λάβει τη δέουσα προσοχή, δεν ισχύει το ίδιο για τους φορείς αυτών των υπηρεσιών: τους επαγγελματίες ψυχολόγους.

Ζούμε το ίδιο έργο από τη δεκαετία του 1980, όταν και έλαβαν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος οι πρώτοι ψυχολόγοι απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων (Σχολή Ρεθύμνου). Πέρασαν 40 χρόνια από τότε, και για εμάς τους παλαιότερους, είναι φανερό, πως τα βήματα που έχουν γίνει με σκοπό την κατοχύρωση και την ανάπτυξη του επαγγέλματος μας, είναι πολύ λίγα. 

Για παράδειγμα, η δημιουργία ΝΠΔΔ, η οποία θα βελτίωνε σημαντικά τη θέση μας, τορπιλίστηκε εκ των έσω και παραμένει ως σήμερα, όνειρο απατηλό...

Αλλά, ίσως δεν είναι δόκιμο να γυρίζουμε τόσο πίσω στον χρόνο. Είναι αρκετό να δούμε ενδεικτικά, πρόσφατα πεπραγμένα.

Η τρέχουσα κυβέρνηση, προς ευχάριστη έκπληξη μας, πριν από 2 χρόνια, δημιούργησε θέση υφυπουργού Ψυχικής Υγείας (Ζωή Ράπτη). Ήταν η πρώτη φορά που είδαμε κάτι τέτοιο και αρχικά χαιρετήσαμε με ενθουσιασμό αυτή την εξέλιξη. 

Ως portal ψυχολογίας, έχοντας συναίσθηση της ευθύνης που μας αναλογεί στην προάσπιση του επαγγέλματος μας, επικοινωνήσαμε με το γραφείο της Υφυπουργού, ευθύς αμέσως, τηλεφωνικά και μέσω mail, καταθέτοντας μια σειρά από ζητήματα που χρήζουν προσοχής και ενδεχομένως αναδιαμόρφωσης. Εως σήμερα, δεν λάβαμε οποιαδήποτε απόκριση και εκ του αποτελέσματος διαπιστώνουμε πως τα ζητήματα αυτά, μάλλον χάθηκαν σε κάποιο συρτάρι. Καθημερινά ωστόσο απολαμβάνουμε την κ.Ράπτη, να προλογίζει συνέδρια, να χαιρετίζει ημερίδες και να δημοσιεύει βίντεο με σχέδια για την ψυχική υγεία.

Η παραπάνω τοποθέτηση μου, δεν είναι κομματική. Αν θέλετε, είναι μόνο "πολιτική". Για να προλάβω λοιπόν τέτοιες σκέψεις, θα αναφέρω εν τάχει και ένα μόνο από τα πεπραγμένα της  προηγούμενης κυβέρνησης. Ζήσαμε λοιπόν για να δούμε -επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης- την αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Ψυχολόγων (2019).

Είδαμε λοιπόν εκεί, να απαγορεύεται η παροχή υπηρεσιών ψυχοθεραπείας εξ αποστάσεως! Σε εποχές που η τεχνολογία τρέχει με ασύλληπτους ρυθμούς, αντί να δούμε πως θα ενσωματώσουμε τις νέες τεχνολογίες στο επάγγελμα μας και σε κάθε επάγγελμα, ζήσαμε τελικά την απαγόρευση της online ψυχοθεραπείας

(Συνάδελφοι, έχετε κατά νου... όλοι όσοι παρέχουμε online συνεδρίες... έχουμε βγει στην παρανομία)!

Το πόσο άστοχη ήταν η παραπάνω διατύπωση στην αναθεώρηση του κώδικα δεοντολογίας, φυσικά φάνηκε λίγο αργότερα, από την έλευση της πανδημίας και τη θεσμοθέτηση σε όλο τον κόσμο, της εξ αποστάσεως εργασίας.

Για να γυρίσουμε στην τρέχουσα κυβέρνηση, το θέμα της αναθεώρησης του κώδικα δεοντολογίας ψυχολόγων, ήταν το πρώτο που θέσαμε, αμέσως μόλις ανέλαβε τα καθήκοντα της η Υφυπουργός Ψυχικής Υγείας. Το θέμα δεν είναι πως δεν λάβαμε εμείς εδώ στο PSYCHOLOGY.GR κάποια απάντηση από το γραφείο της.

Δεν είναι περί εγωϊσμού το ζήτημα.....

Το θέμα είναι πως πέρασαν 2 χρόνια και δεν έγινε καμία απόπειρα αναθεώρησης του... αναθεωρημένου κώδικα δεοντολογίας που αποκλείει την εξ αποστάσεως εργασία στους ψυχολόγους!

Η κ.Ράπτη δεν είναι επαγγελματίας ψυχικής υγείας και προφανώς, δεν περιμένουμε να γνωρίζει τα δικά μας προβλήματα και την απουσία ουσιαστικού πλαισίου στο επάγγελμα του ψυχολόγου. Φανταζόμασταν ωστόσο, πως η ομάδα των ειδικών συμβούλων του γραφείου της, θα έσκυβε πάνω σε τέτοια ζητήματα, έστω για να τα ψηλαφίσει... Δεν είδαμε κάτι τέτοιο, έως σήμερα.

Φτάσαμε λοιπόν, στο επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας που πολύ πρόσφατα, (προεκλογικά) θεσπίστηκε.

(Προσωπικά, απεχθάνομαι τη λέξη επίδομα και ότι αυτή εκπροσωπεί. Προσωπικά, τις επιδοματικές πολιτικές, τις θεωρώ αναχρονιστικές, για να μην πω ανόητες). 

Όμως, έτσι επέλεξε η κυβέρνηση, οπότε θα προσπεράσω την δική μου θέση.

Έλαβαν το συγκεκριμένο επίδομα: γιατροί, κοινωνικοί λειτουργοί, εργοθεραπευτές, νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, ψυκτικοί, ηλεκτρονικοί, επισκέπτες υγείας, βρεφονηπιοκόμοι, συντηρητές, μάγειροι, τραυματιοφορείς, παρασκευαστές, κοινωνιολόγοι και πολλές άλλες ειδικότητες, αλλά οι νοσοκομειακοί ψυχολόγοι, έμειναν εκτός!

Και για όσους δεν γνωρίζουν, οι ψυχολόγοι στα νοσοκομεία, μπαίνουν στους θαλάμους ασθενών, ακολουθούν γιατρούς και νοσηλευτές σε επισκέψεις, εμπλέκονται μαζί με άλλους ειδικούς σε πραγματογνωμοσύνες, κάνουν παρεμβάσεις σε κρίσεις και γενικά, συμμετέχουν σε μια σειρά διαδικασιών που εμπίπτουν στο πλαίσιο των επικίνδυνων και ανθυγιεινών εργασιών.

Έκριναν οι ιθύνοντες πως είναι περιττό να συμπεριληφθούν;

Δεν γνωρίζω το σκεπτικό τους. Αν επιχειρήσω να κάνω μια ερμηνεία (προφανώς αυθαίρετη), θα πως ότι μάλλον... δεν το σκέφτηκαν και έφτιαξαν για μια ακόμη φορά, ένα ακόμη πλαίσιο, στο πόδι!

Γιατί, αν το δω διαφορετικά, ότι δηλαδή το σκέφτηκαν και έκριναν πως οι ψυχολόγοι δεν δικαιούνται να επιδοτηθούν, τότε τρομάζω με το πόσο ανίδεοι είναι οι ιθύνοντες, τρομάζω με το πόσο επικίνδυνοι είναι... τόσο επικίνδυνοι, που θα προτείνω να λάβουν αυτοί το επίδομα επικίνδυνης εργασίας!

Αυτό πάντως που γνωρίζω πολύ καλά, είναι πως το συνάφι μας, συγκαταλέγεται μεταξύ των επαγγελματικών κλάδων με τα πιο υψηλά επίπεδα burn out. Αυτό που επίσης γνωρίζω είναι πως εμείς οι ψυχολόγοι, αδικούμε τον εαυτό μας, με την αδράνεια μας, την αδιαφορία μας και τις επιλογές που κάνουμε σε αυτούς που θέλουμε να μας εκπροσωπούν.