Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867-1951) ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς και δημοφιλείς συγγραφείς της γενιάς του 1880. Έκανε το μεγάλο άλμα και πέρασε από το ηθογραφικό μυθιστόρημα στο αστικό νατουραλιστικό και ψυχογραφικό μυθιστόρημα και θεατρικό δράμα.

Ο μύθος του Σισύφου είναι λίγο-πολύ γνωστός. Ο Σίσυφος ήταν μυθικός βασιλιάς της Κορίνθου και κατόρθωσε με την ευφυία του να πείσει τον Ασωπό (προσωποποίηση του ποταμού) να υδροδοτεί την πόλη με το γάργαρο νερό του. Ήταν «πολύμητις», δηλαδή πολυμήχανος σαν τον Οδυσσέα, και είχε καταφέρει να φυλακίσει τον Θάνατο με αποτέλεσμα να γεμίζει η γη ζωντανούς ανθρώπους.

Εντύπωση προκαλούν στις μέρες μας τα προοδευτικά βήματα στο τομέα της ατομικής και κοινωνικής ψυχολογίας που είχαν κάνει οι διανοούμενοι συγγραφείς και φιλόσοφοι της Νέας Στοάς. Πρόκειται για το πνευματικό κίνημα των πρώτων τριών μεταχριστιανικών αιώνων ή αυτοκρατορικών χρόνων, δηλαδή του ρωμαϊκού αυτοκρατορικού πολιτικού συστήματος (imperium romanum) που επικράτησε στον αρχαιοελληνικό κόσμο των 1ου 2ου και 3ου μ.Χ. αιώνων.

Εκδοχή της κοινωνικής ψυχολογίας είναι η πολιτική ψυχολογία ή ψυχολογία του συλλογικού. Εξετάζει την συμπεριφορά του πλήθους σε πραγματικές καταστάσεις και χρονικές στιγμές, οπότε φανερώνεται η διαφορετικότητά του σε σχέση με τη συμπεριφορά των μεμονωμένων ατόμων.

«Όπως νομίζουμε ότι πάσα γνώση για κάτι υψηλό και θαυμάσιο είναι πολύτιμη, παραδείγματος χάριν για τα μαθηματικά ή την αστρονομία, έτσι πρέπει να νομίζουμε και για την ψυχολογία και να την θέσουμε μεταξύ των πρώτων επιστημών. Η γνώση της ψυχής είναι μεγάλη συμβολή στην γνώση της όλης αλήθειας και μάλιστα της φύσεως (φυσικής επιστήμης). Διότι η ψυχή είναι η αρχή των όντων, τα οποία έχουν ζωή». (Αριστοτέλους, «Περί Ψυχής»1 )