Αριστοτέλης (384 - 322 π.Χ.) Ο μεγάλος ρεαλιστής

Αν και το γνωμικό ''Γνώθι σαυτόν'' αποδόθηκε στον παλιο Θαλή πριν συνδεθεί με το όνομα του Σωκράτη, αν και η εικοτολογία γύρω από την ψυχή, τη σύστασή της και την κίνησή της ήταν διαδεδομένη ανάμεσα στους προσωποκεντρικούς φιλοσόφους και απόκτησε εύρος και βάθος με τον Πλάτωνα, ο Σταγειρίτης, ο μεγαλύτερος πιθανόν συνθετικός νους της αρχαιότητας, αν όχι όλων των εποχών, ήταν εκείνος που έγραψε την πρώτη πραγματεία στην ψυχολογία, η οποία είναι γνωστή με τον λατινικό της τίτλο De Anima (Περί ψυχής).

Το ερώτημα για την ηθική φαίνεται πως είχε τεθεί από τα αρχαία χρόνια. Ο Πρωταγόρας, ο Σωκράτης ,ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων αλλά κι αρκετοί ακόμη φιλόσοφοι προσπάθησαν μέσα από τους κανόνες και από τους ορισμούς να διατυπώσουν την έννοια της «ηθικής». Η ηθική είναι συνδεδεμένη με την φιλοσοφία, την θρησκεία και τα αρχαία χρόνια. Μάλιστα βάση της ετυμολογίας της προέρχεται από τις λέξεις «χαρακτήρας» και «ήθος».

Μάθε να μένεις σιωπηλός. Άφηνε ήρεμο τον νου σου, ν’ ακούει και ν’ αφομοιώνει. Πυθαγόρας (580π.Χ.-500π.Χ.). Ο Πυθαγόρας, Έλληνας φιλόσοφος και μαθηματικός, ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τη μελέτη των μαθηματικών, όσον αφορά τα μέτρα και τα σταθμά, καθώς και τη θεωρία της μουσικής.

Αγαπημένε μαθητή,

Είσαι ένας ήρωας της σύγχρονης πραγματικότητας κι οφείλω να σου πω πολλά συγχαρητήρια που βρίσκεσαι σε αυτό το σκαλοπάτι της πορείας σου. Η εμπειρία του Λυκείου ήταν μοναδική για σένα και σίγουρα σημάδεψε τα εφηβικά σου χρόνια.

Η συνείδηση μοιάζει με συντριβάνι που παιχνιδίζει στον ήλιο και ξαναβυθίζεται στη μεγάλη υπόγεια δεξαμενή του υποσυνείδητου από όπου πηγάζει. Αυτά έλεγε ο Freud όταν μιλούσε για την ψυχή. Είχε ήδη ανακαλύψει ότι οι άνθρωποι και οι κοινωνίες δεν συμπεριφέρονται μόνο με την λογική αλλά και με κάτι που έμοιαζε πηγαίο και πολλές φορές ακατονόητο.

«Όπως νομίζουμε ότι πάσα γνώση για κάτι υψηλό και θαυμάσιο είναι πολύτιμη, παραδείγματος χάριν για τα μαθηματικά ή την αστρονομία, έτσι πρέπει να νομίζουμε και για την ψυχολογία και να την θέσουμε μεταξύ των πρώτων επιστημών. Η γνώση της ψυχής είναι μεγάλη συμβολή στην γνώση της όλης αλήθειας και μάλιστα της φύσεως (φυσικής επιστήμης). Διότι η ψυχή είναι η αρχή των όντων, τα οποία έχουν ζωή». (Αριστοτέλους, «Περί Ψυχής»1 )