«Γνωρίζεις τις ανάγκες σου;»
Mια φαινομενικά απλή ερώτηση που για πολλούς από εμάς έχει μια φαινομενικά απλή απάντηση, στην οποία συχνά δεν εστιάζουμε αρκετά την προσοχή μας.

Ο Χόρχε Μπουκάι (Jorge Bucay) γεννήθηκε το 1949 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Είναι γιατρός και ψυχοθεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ. Εργάζεται ως ψυχοθεραπευτής ενηλίκων, ζευγαριών και κοινωνικών ομάδων ενώ έχει ασχοληθεί και με τη συγγραφή βιβλίων, τα οποία σημειώνουν τεράστια επιτυχία.

Ο γάμος για τους περισσότερους ανθρώπους αποτελεί την κοινωνική επισημοποίηση μίας σχέσης για την δημιουργία οικογένειας, ή ακόμη απλώς για την ένδειξη συντροφικότητας ή για την εκπλήρωση οικονομικών, κοινωνικών ή και άλλων στόχων.

Αναμφίβολα κάθε γάμος ξεκινά με τις καλύτερες προθέσεις και προοπτικές. Δύο άνθρωποι αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους, γεμάτοι αγάπη, επιθυμία, πάθος και όνειρα. Όμως, δυστυχώς έπειτα από μερικά χρόνια αδυνατούν να ξεπεράσουν τις αναπόφευκτες δυσκολίες που εμφανίζονται και που τις περισσότερες φορές συνοδεύονται από συγκρούσεις, άλλοτε έντονες και φανερές και άλλοτε σιωπηλές και εσωτερικές για τον καθένα.

Σύμφωνα με τα κριτήρια του DSM-IV-TR, η διάγνωση της διαταραχής μετά από τραυματικό στρες δίνεται όταν το άτομο συμμετείχε ή ήταν μάρτυρας σε ένα γεγονός στο οποίο υπήρχε πραγματικός ή επαπειλούμενος θάνατος, σοβαρός τραυματισμός ή απειλή της σωματικής ακεραιότητας του εαυτού ή άλλων ατόμων, και η άμεση αντίδραση ήταν έντονος φόβος, αίσθημα αβοηθητότητας ή τρόμος.

Ο θάνατος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και μοιάζει –κατά κάποιο τρόπο- να έχουμε την ανθεκτικότητα να τον ξεπερνάμε και να προχωράμε τη ζωή μας μετά από απώλειες που βιώνουμε. Μέσα από τη διαδικασία του πένθους είμαστε σε θέση να επανέλθουμε στην πρότερη ζωή μας και να προσαρμοστούμε στις όποιες αλλαγές επιφέρει αυτή η απώλεια.

Το πένθος είναι ένα πλήρως φυσιολογικό φαινόμενο, η ύπαρξη του οποίου είναι κοινή για όλους και αυτό διότι καθώς η ζωή μας προχωράει βιώνουμε μια ευρεία γκάμα απωλειών για τις οποίες και πενθούμε. Όπως γίνεται κατανοητό δεν είναι δυνατόν να μην βιώσουμε καμία απώλεια στην ζωή μας, και έτσι το πένθος έρχεται σαν απόκριση σε αυτές τις απώλειες.

Καραντίνα και ένας κατακλυσμός σκέψεων και συναισθημάτων υπάρχει ξανά.

Οι αυτόματες σκέψεις των περισσότερων ανθρώπων στο άκουσμα της λέξης καραντίνας ήταν «όχι πάλι..» και αναπτύχθηκαν διάφορα συναισθήματα όπως θυμός, αγανάκτηση, απελπισία, εκνευρισμός, αλλά και άγχος, ανασφάλεια για το αύριο, φόβος για την υγεία, ταυτόχρονα ελπίδα στο άκουσμα ενός εμβολίου, αλλά και απογοήτευση στο άκουσμα αρνητικών ειδήσεων…

Η κατάθλιψη θεωρείται η νόσος του αιώνα μας, μέχρι στιγμής,  αφού καθημερινά διαβάζουμε άρθρα και συμβουλές για την διάγνωση, την αντιμετώπιση και την θεραπεία της. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με αυτήν. Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που ζουν δίπλα στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη; Καλούνται να συμβιώσουν και εκείνοι μαζί της, να την κατανοήσουν, να φροντίσουν τον άνθρωπό τους και ταυτόχρονα τον εαυτό τους.

Τα τελευταία χρόνια, ένα πολύ συχνό φαινόμενο που συναντάμε είναι οι οικογένειες που αποτελούνται από τα παιδιά και έναν γονέα, σε αντιπαραβολή με το κλασικό πρότυπο της πυρηνικής οικογένειας. Συνήθως οι μονογονεϊκές οικογένειες δημιουργούνται είτε από επιλογή, είτε λόγω διαζυγίου είτε λόγω απώλειας του ενός γονέα. 

Για κάποιους ανθρώπους τα Χριστούγεννα είναι συνώνυμο του εορτασμού, των γλυκών, της χαλάρωσης, των οικογενειακών τραπεζωμάτων, των δώρων, των ατελείωτων -και πάντα ίδιων- χριστουγεννιάτικων ταινιών σε ένα μαλακό καναπέ με κεράκια αναμμένα και γενικότερα της θαλπωρής και της ζεστασιάς.

Η προσαρμογή στη ζωή με αναπηρία είναι μια δύσκολη αλλαγή. Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουμε να θεωρούμε τη ζωή και την υγεία μας δεδομένη, μέχρι να συμβεί κάτι και να την χάσουμε. Τότε και μόνο τότε είναι εύκολο να επιστρέψουμε και να σκεφτούμε όλα αυτά που αφήσαμε και χάθηκαν.

Η ζήλεια είναι ένα φυσικό συναίσθημα. Ένα φυσικό συναίσθημα που είναι καθαρά δικό σου. Δεν έχει να κάνει με τον εκάστοτε σύντροφο, φίλο, συνεργάτη ή με όποιον άλλο ή ό,τι άλλο πέραν του εαυτού σου τη συνδέεις.

Πώς μπορεί ο φόβος της αποτυχίας να σχετίζεται με την αγάπη για τον εαυτό μας; Μήπως όμως πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας καλύτερα την ερώτηση: Πώς μπορεί να ζητάμε από τον εαυτό μας να διαχειρίζεται τους φόβους του και να πιστεύει ότι μπορεί να τα καταφέρει, αν δεν πιστεύει στον εαυτό του και αν δεν τον αγαπά;

Όταν η θλίψη σε αγκαλιάζει αφέσου, γείρε πάνω της και νιώσε το χάδι της. Σου είπαν πως η θλίψη είναι σκιερή κι εσύ βιάστηκες να ορίσεις τη σκιά απωθητική και εχθρική χωρίς γυμνός να τη νιώσεις. Την είδες μα δεν την άκουσες. Έκλεισες τα αυτιά σου στο τραγούδι της.

Με λόγια μεστά, οι άνδρες που έρχονται να ζητήσουν βοήθεια αφηγούνται, μέσα από τον ρόλο του γιου, τα βιώματα και τις εμπειρίες τους από την οικογένεια καταγωγής τους, επιτρέποντάς μου να γίνω κοινωνός όσων σκέφτονται και νιώθουν.

Εάν έχεις χάσει ένα αγαπημένο κατοικίδιο, ξέρεις πως είναι ένα απίστευτα οδυνηρό βίωμα. Εξάλλου, ένα κατοικίδιο δεν είναι απλώς ένα ζώο, το θεωρείς μέλος της οικογένειας. Συνήθως, δημιουργείται μία ιδιαίτερη σχέση με το κατοικίδιο μας, και γίνεται ο καλύτερος μας φίλος, σύντροφος. Ο χαμός ενός κατοικίδιου επιφέρει μία βαθιά θλίψη.

«Μὴ ζήτει τὰ γινόμενα γίνεσθαι ὡς θέλεις, ἀλλὰ θέλε τὰ γινόμενα ὡς γίνεται καὶ εὐροήσεις», Επίκτητος.

Όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή της ζωή μας βιώνουμε συναισθήματα τα οποία δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε και να αναγνωρίσουμε και ένα από αυτά είναι το αίσθημα απώλειας.

Η δημιουργικότητα δεν παραπέμπει αποκλειστικά στη δημιουργία ενός έργου τέχνης. Ο Άγγλος παιδίατρος και ψυχαναλυτής Donald Winnicott διαχώριζε το «να ζει δημιουργικά» κάποιος από το να είναι «καλλιτεχνικά δημιουργικός». Όπως λέει ο ίδιος «Πρόκειται πρωτίστως για έναν δημιουργικό τρόπο, που δίνει στο άτομο την αίσθηση ότι η ζωή αξίζει τον κόπο να την ζεις».

Η απώλεια των ερωτικών σχέσεων στην ενήλικη ζωή,αν και είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο, μπορεί να πυροδοτήσει έναν κύκλο αντιδράσεων παρόμοιο με αυτόν που συναντάμε και σε άλλες μορφές απώλειας και αποχωρισμού.

Για παράδειγμα, η απώλεια ενός γάμου μετά από διαζύγιο, μπορεί να μας οδηγήσει σε αντιδράσεις όπως το σοκ, το θυμό, την αποδιοργάνωση και στην συνέχεια την σταδιακή αναδιοργάνωση και τον επαναπροσδιορισμό μας.