Ακρόαση άρθρου......

Έξι τρόποι για να διαχειριστείς το παιδικό τραύμα και να σταματήσεις να σαμποτάρεις τον εαυτό σου. Όσο και να φαίνεται αδύνατη, η διαχείριση και φροντίδα του τραύματος είναι κάτι που είναι εφικτό.

Δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί το αναπτυξιακό τραύμα, αλλά υπάρχουν τρόποι. Επειδή είναι πολλοί οι άνθρωποι που αγωνίζονται με αυτά τα ζητήματα, σκέφτηκα ότι θα είναι χρήσιμες μερικές σκέψεις πάνω στο θέμα:

Αναπτυξιακό τραύμα

Μάθε τι έχεις να αντιμετωπίσεις

Όταν σχεδιάζουμε ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε πολύπλοκου προβλήματος, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τι αντιμετωπίζουμε. Το αναπτυξιακό τραύμα δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης της δυσφορίας είναι η αποφυγή. Το αναπτυξιακό τραύμα στην ενήλικη ζωή μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους που δεν συνδέονται εμφανώς με προηγούμενες εμπειρίες.

Σύμφωνα με την εμπειρία μου, ακόμη και όταν η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για κάποια θέματα είναι υψηλή, πολλοί άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν το τραύμα τους παρά μόνο μετά από πολλά χρόνια πόνου και ταλαιπωρίας.

Είναι ζωτικής σημασίας να δούμε αν κάποιος έχει ταυτιστεί με το τραύμα του και να εξεταστεί πώς το άτομο διαμορφώνει μία αντίληψη για τον εαυτό του, πώς θυματοποιείται και πώς όλα αυτά επεμβαίνουν στις αποφάσεις που καλείται να πάρει για να επανορθώσει.

Δεν είναι ασυνήθιστο να έχει κάποιο άτομο διαγνωστεί με διαταραχές της ψυχικής υγείας, όπως η διπολική διαταραχή ή κάποια διαταραχή προσωπικότητας, προτού αναγνωριστεί ένα αναπτυξιακό στοιχείο (τραυματικά θέματα συχνά συνυπάρχουν με άλλα θέματα).

Αποκτήστε το βιβλίο Θεραπεύοντας το αναπτυξιακό τραύμα, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Συμπτώματα αποσύνδεσης και μετατραυματικού στρες

Τα συμπτώματα αποσύνδεσης (dissociation) και μετατραυματικού στρες δε διαγιγνώσκονται εύκολα και συχνά τα προβλήματα και ο αντίκτυπος που έχουν στις διαπροσωπικές σχέσεις, την αυτοφροντίδα και την επαγγελματική ζωή αποδίδονται σε άλλους παράγοντες και συχνά ενισχύουν τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα αυτοκαταστροφικά μοτίβα και την τάση να απομακρύνουμε τους άλλους και να τείνουμε στη μοναξιά.

Όλο αυτό συμβαίνει γιατί συχνά υπάρχει ένα αίσθημα κρυψίνοιας «μην ρωτάτε, μην πείτε» για θέματα γύρω από το τραύμα. Είναι σαν να είναι «θεσμοθετημένο» να αγνοούμε και να υποτιμάμε το τραύμα.

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

Ακόμη και σε ένα περιβάλλον κλινικής αξιολόγησης, είναι πολύ κοινό για τους ασθενείς να παραλείπουν τραυματικές εμπειρίες και οι κλινικοί γιατροί συχνά δεν έχουν επαρκή εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης αυτών και των συνεπειών τους. Συχνά στο επίκεντρο είναι ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται εμφανώς - κατάθλιψη, άγχος, εθισμός, διατροφικές διαταραχές κ.ο.κ. – όπου μερικές φορές η προσπάθεια αντιμετώπισής του οδηγεί σε αντίσταση.

Μοτίβα κακοποίησης

Η παράλειψη αντιμετώπισης των υποκείμενων προβλημάτων δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, που συνοδεύεται από συναισθήματα όπως ντροπή και ψυχολογικό πόνο, όπου καταλήγει σε μία χρόνια προσέγγιση μη αναγνώρισης κανενός ουσιαστικού προβλήματος. Τα θεραπευόμενα άτομα συχνά επαναλαμβάνουν ένα μοτίβο που αντιγράφουν από την οικογένειά τους, με σκοπό να καλύψουν την κακοποίηση και την παραμέληση και να προσποιηθούν ότι όλα ήταν καλά, και τελικά συνεχίζουν με το ίδιο μοτίβο να κακοποιούν τους εαυτούς τους.

Περίγραψε λεπτομερώς το τραύμα, δώσε χώρο και χρόνο και επικοινώνησέ το συχνά εντός της θεραπείας.

Μπορείς να βρεις τον εαυτό σου να συγκρίνεις με κάποιο άλλο άτομο που έχει επιζήσει από τρομερές εμπειρίες, αλλά και η δικιά σου εμπειρία είναι εξίσου σημαντική. Είναι σίγουρα πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί ένα αναπτυξιακό τραύμα και ειδικά όταν πρόκειται για τον εαυτό μας. Έχουμε μία τάση να αποφεύγουμε τα συναισθήματα που προκαλούνται γύρω από το τραύμα αλλά και ότι απασχολείται υπερβολικά με αυτό.

Υπερβολική ταύτιση με το τραύμα

Η υπερβολική ταύτιση με το τραύμα μπορεί να ενισχύσει τη θυματοποίηση, με αποτέλεσμα να ζει ένα άτομο μόνο με έναν τραυματισμένο εαυτό σε έναν τραυματικό κόσμο. Ομοίως, ένα άλυτο τραύμα, είναι πιθανό να μας οδηγεί να διαπράττουμε παρόμοια τραύματα σε άλλους χωρίς να το γνωρίζουμε.

Δυστυχώς δεν διάλεξα τους γονείς μου
Σε αυτό το ανατρεπτικό βιβλίο, η έγκυρη κλινική ψυχολόγος Lindsay Gibson αποκαλύπτει την καταστροφική φύση των συναισθηματικά ανώριμων γονέων, τα τοξικά μοτίβα με τα οποία μας έχουν σημαδέψει και μας παρέχει πολύτιμους τρόπους για να θεραπευτούμε

Μπορούμε να γίνουμε καταπιεστικοί φροντιστές, μερικές φορές μπορεί να διαθέτουμε υπερβολική ενσυναίσθηση με εκείνους που έχουν ανάγκη, αλλά τελικά εις βάρος μας, του προσωπικού μας χρόνου, ή της υγείας μας.

Μέσα από μια ταυτόχρονη προσπάθεια κατανόησης του τραύματος ενώ παράλληλα οικοδομούμε νέες υγιείς εμπειρίες, οδηγούμαστε σε μεγαλύτερη ενδυνάμωση και στρεφόμαστε προς μια μη τραυματική αίσθηση του εαυτού.

Εστιάσε στο εδώ και τώρα

Η απορρύθμιση των συναισθημάτων είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των ατόμων που διαχειρίζονται ένα άλυτο τραύμα. Συχνά υπάρχει ένα μούδιασμα και μια αποσύνδεση, καθώς και η καθήλωση ή κάποιος συνδυασμός από αυτά τα συναισθήματα. Επειδή η τραυματική εμπειρία συχνά οδηγείται σε μία αποφυγή του εαυτού, των αναμνήσεων και των συναισθημάτων, πολλοί άνθρωποι με άλυτο ή επιλυμένο αναπτυξιακό τραύμα αγωνίζονται να παραμείνουν παρόντες στο τώρα με τον εαυτό τους αλλά και με τους άλλους.

Χρειάζεται αυτή η βασική ικανότητα να μπορούμε να καθίσουμε και να ονοματίσουμε τις δύσκολες εμπειρίες που δεν εξελίχθηκαν όπως θα θέλαμε λόγω του πρώιμου τραύματος. Ο διαλογισμός, με την εστίαση στην προσοχή, μπορεί να είναι χρήσιμο για αυτό. Η ψυχοθεραπεία που εστιάζει σε αυτό το βίωμα και οδηγεί στη φροντίδα του εσωτερικού παιδιού μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική.

Μέσα στη διαδικασία αυτή νιώθουμε περισσότερη ασφάλεια, μειώνουμε το στρες και διαχειριζόμαστε καλύτερα όσα συμβαίνουν.

Οι διαλογισμοί και η πρακτική αγάπης, που βασίζονται σε ανατολικές παραδόσεις, όπως ο Θιβετιανός Βουδισμός και ο Ινδουισμός, μπορούν να είναι χρήσιμες, επειδή προορίζονται να διορθώσουν άμεσα τις βασικές συνέπειες του αναπτυξιακού τραύματος. Ωστόσο, οι πρακτικές που βασίζονται στη συνείδηση ​​και τη συμπόνια μπορεί μερικές φορές να είναι προβληματικές, καθώς μπορούν να οδηγήσουν κάποιον να συνειδητοποιήσει τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις και να μην είναι έτοιμος να τα χειριστεί.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση άλλων προβλημάτων, προκαλώντας εκ νέου τραυματισμό. Γενικά όλες αυτές οι τεχνικές είναι πιο αποτελεσματικές ως μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου αποκατάστασης. Είναι σημαντικό να δουλεύουμε την αυτογνωσία σε ένα ασφαλές προστατευμένο θεραπευτικό περιβάλλον, συστηματικά σε μικρές δόσεις, με σκοπό να αυξάνεται η επάρκεια και  να χωνεύουμε σταδιακά ό,τι βιώνουμε.

Διαχείριση συναισθηματικών μεταπτώσεων

Λόγω των αρύθμιστων συναισθημάτων που σχετίζονται με το άλυτο τραύμα, είναι σημαντικό να μάθεις πώς να αντιμετωπίζεις τα διαφορετικά σου συναισθήματα. Αυτό συμβαδίζει με τη βασική συνειδητοποίηση, επειδή διαθέτοντας τα αποτελεσματικά εργαλεία δίνει τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε και να ανταποκριθούμε σε δύσκολες εμπειρίες χωρίς το φόβο του αποτελέσματος.

Αντί, λοιπόν, να κολλάς σε φαύλους κύκλους αποτυχημένης αναγνώρισης και περαιτέρω ταλαιπωρίας, η εστίαση στη βασική αντιμετώπιση και την ευαισθητοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε κύκλους ανάπτυξης και προόδου για προβλήματα που κάποτε ήταν αφόρητα. Είναι συνήθως μια αργή διαδικασία, ειδικά στην αρχή, αλλά οι θετικές αλλαγές συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και καθιερώνονται, και ελπίζουμε ότι τελικά οδηγούν σε σταθερές και διαρκείς αλλαγές.

Ξαναγράψε την ιστορία σου

Επειδή τα εγκεφαλικά συστήματα που βασίζονται στο φόβο κυριαρχούν στο τραύμα, η ιστορία του τραύματος συνήθως κυριαρχείται από γενικά μονόπλευρες, αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό μας και τους άλλους, καθώς και από την αρνητική προσδοκία ενός ανασφαλούς και αδιάφορου, ή ακόμη και κακόβουλου, κόσμου. Πρόκειται για μια διαδικασία αυτοπροστασίας, αλλά δυστυχώς έρχεται με υψηλό κόστος ως αποτέλεσμα της παραβίασης από την αποφυγή νέων, ίσως, θετικών εμπειριών, οι οποίες μπορεί να είναι χρήσιμες και θεραπευτικές.

Είναι σύνηθες να ερμηνεύουμε αρνητικά τις προθέσεις και τα γεγονότα των άλλων στη ζωή μας για να διαχειριστούμε τις προσδοκίες και να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε την επανάληψη τραυματισμού και απογοήτευσης.

Η δυσπιστία είναι ένα κυρίαρχο θέμα και διαμορφώνει τις αποφάσεις.

Αυτό έχει νόημα στην επιβίωση μιας τραυματικής αναπτυξιακής εμπειρίας που κάποτε απαιτούσε τέτοια μέτρα, αλλά πλέον, εκτός πλαισίου, στην ενήλικη ζωή, ως μοναδική άποψη της ζωής, είναι πολύ άκαμπτο και πολύ συχνά οδηγεί σε αυτό που προσπαθείς να αποφύγεις, δηλαδή στην επανάληψη του τραύματος, η οποία είναι οδυνηρή και επιβεβαιώνει την πίστη σε ένα τραυματικό κόσμο.

Βιωματική ψυχοθεραπεία

Η επανεγγραφή της ιστορίας μας και η τοποθέτηση του τραύματος στο σημερινό πλαίσιο έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αποτελεσματική μέθοδος για να βγούμε από την επιβίωση και να αλλάξουμε την προσέγγισή μας προς τον εαυτό μας, τους άλλους και τη ζωή γενικότερα. Είναι πιο εύκολο να το πούμε παρά να το κάνουμε, γιατί αυτό συνεπάγεται περαιτέρω εμπλοκή και δέσμευση με πολύ απαιτητικά θέματα.

Η βιωματική ψυχοθεραπεία αποσκοπεί στην ανασυγκρότηση του τραύματος και βοηθά στην επανασύνδεση με άλλες νέες εμπειρίες. Οποιαδήποτε τακτική διαλεκτική θεραπεία μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη, απλά πολλές φορές καλό θα ήταν να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν είναι όλες εστιασμένες στην αντιμετώπιση του τραύματος.

Είναι βασικό να εξασκηθούμε σε νέα μοτίβα στην πραγματική μας ζωή ως μέρος της επανεγγραφής των ιστοριών μας. Η μόνιμη αναζήτηση θετικών εμπειριών με την πάροδο του χρόνου, φυσικά με μεγάλη προσοχή στην αρχή, οδηγεί στην οικοδόμηση ενός ιστορικού για πιο αισιόδοξες προσδοκίες και αποφεύγει την πεποίθηση ότι η ζωή είναι αναμφισβήτητα κακή. Ακόμη και μόνο η ιδέα του να το κάνει κανείς μπορεί να δημιουργεί συναισθήματα αμηχανίας, ενόχλησης αλλά και να προκαλεί προσπάθεια προσαρμογής στη χρόνια δυσφορία.

Αυτοπροστασία και συνασθηματική διαχείριση

Η πρόταση να γίνει αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με σύγχυση, άγχος ακόμη και εχθρότητα. Η συνεχής προσπάθεια να είναι κανείς ορθολογικά αισιόδοξος μπορεί να φαίνεται σαν μια πολύ λανθασμένη ιδέα. Σε συνδυασμό με τις θετικές εμπειρίες που μπαίνουν στην καθημερινότητα, η αντίσταση στις επαναλαμβανόμενες αρνητικές εμπειρίες είναι εξίσου σημαντική αλλά και εξίσου δύσκολη. Όπως αναφέρθηκε, πολλές συμπεριφορές για την «αυτοπροστασία» / επιβίωσή μας μπορούν να οδηγήσουν πίσω σε απογοήτευση, ακόμη και σε εκ νέου τραυματισμό.

Επιπλέον, πολλές τραυματικές εμπειρίες λειτουργούν ασυνείδητα και οι προσπάθειες για καλύτερες επιλογές (δουλειάς, συντρόφου, φίλων) μπορεί να οδηγούν σε απογοήτευση και συναισθήματα αδυναμίας. Είναι σημαντικό να διαθέτουμε τη βασική ικανότητα να γνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα για να κατανοήσουμε την επανάληψη των μοτίβων αλλά και την εκ νέου προσέγγιση όλων αυτών.

Υπάρχουν πολλά θέματα που προκύπτουν σε κάτι τέτοιο, αφού η ανάληψη συναισθηματικών ρίσκων δε λειτουργεί πάντα, και σε περίπτωση που κάποιο άτομο δεν είναι καλά προετοιμασμένο, μπορεί να οδηγηθεί στην αποτυχία, χωρίς απαραίτητα να είναι αυτό καταστροφικό, αλλά το άτομο τείνει να μετράει προσεκτικά και να κρατάει ρεκόρ των αποτυχιών – επιτυχιών.

Εξάσκηση στην αυτο-φροντίδα

Ένα άλυτο αναπτυξιακό τραύμα οδηγεί συχνά σε μια αρνητική ιδέα για τον εαυτό. Μπορεί να αισθανθούμε ανεπιθύμητοι οι ίδιοι, ή ότι δεν αξίζουμε τον έρωτα και τη φροντίδα, μπορούμε να κατηγορούμε τους εαυτούς μας. Μπορούμε, επίσης, να καλλιεργήσουμε μία αίσθηση ανικανοποίητου το οποίο καταλήγει να μας οδηγεί στη σκέψη ότι οποιαδήποτε προσοχή στον εαυτό μας είναι «εγωιστική» και άρα δεν είναι σωστή.

Η φροντίδα του εαυτού σου μπορεί να είναι άγνωστη λέξη, αλλά, τελικά, είναι ένα σύνολο δεξιοτήτων που ποτέ δεν αναπτύχθηκε πλήρως, ειδικά όταν η αυτοφροντίδα επικεντρώνεται υπερβολικά στη βασική επιβίωση.

Η αυτοφροντίδα, όμως, αφορά τόσο τη φροντίδα του σωματικού μας εαυτού, αλλά και συναισθηματικού, ψυχολογικού, πνευματικού, χωρικού, οικονομικού, επαγγελματικού. Κάθε μας κομμάτι είναι σημαντικό για την ισορροπία μας.

Η αυτοφροντίδα μπορεί να είναι ελάχιστη στη ζωή ενός ατόμου, σχεδόν απούσα, ειδικά εάν η παραμέληση ήταν σημαντικό μέρος της ανατροφής του. Είναι άρα, σημαντικό να εργαστούμε προς την αυτο-φροντίδα και σταδιακά, πρώτα προσπαθώντας να αποδεχθούμε την ιδέα ότι δεν είναι κακό ή εγωιστικό, κι έπειτα ότι μπορεί να είναι δυνητικά πηγή επίτευξης αλλά ακόμη και πηγή απόλαυσης.

Η οικοδόμηση μίας κουλτούρας αυτοφροντίδας με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε μια αίσθηση μεγαλύτερης αυτο-αποτελεσματικότητας, δημιουργεί ανθεκτικότητα και μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του τραύματος, τόσο της ψυχικής όσο και της σωματικής. Η συγχώρεση, ο χώρος για θλίψη και πένθος, η ευγνωμοσύνη και οι συναφείς πρακτικές μπορεί να αποτελούν σημαντικό μέρος της αυτοφροντίδας με τον καιρό.

Συνεργάσου

Επειδή το τραύμα συχνά διχάζει τους ανθρώπους, ειδικά στις οικογένειες οδηγώντας σε κατακερματισμό και τη νοοτροπία «ο καθένας την πάρτη του», είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η εργασία προς την ανάκαμψη από μόνη της μπορεί να μην είναι αρκετή και μπορεί ακόμη και να σταματήσει σε κάποιο σημείο.

Η αναζήτηση πλαισίου εργασίας σε ομάδες μπορεί να είναι αναζήτηση άτυπων ομάδων και μπορεί να περιλαμβάνει αναζήτηση ομάδων που δρουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα, και να κυμαίνονται από ομάδες διαλογισμού έως ομάδες αποκατάστασης, ομάδες κλινικής παρατήρησης ή ομάδες ψυχοθεραπείας.

Το να μπορείς να ζητήσεις βοήθεια είναι ένα σημαντικό μέρος της αυτοφροντίδας και μπορεί να είναι δύσκολο να το κάνεις, ειδικά όταν το τραύμα προήλθε από κοντινούς ανθρώπους οι οποίοι πρόδωσαν αυτήν την εμπιστοσύνη σου.

Η ύπαρξη υποστηρικτικού περιβάλλοντος είναι σημαντική ειδικά κατά τη διάρκεια περιόδων που αλλάζεις προς το στόχο σου, καθώς και κατά τη διάρκεια δύσκολων περιόδων. Επίσης, είναι σημαντικό να διαθέτεις ένα σχέδιο πώς να απευθυνθείς για βοήθεια, ειδικά όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, ή δυσφορικά.

Καλλιεργήστε την υπομονή

Η ανάπτυξη είναι μία αργή διαδικασία. Υπάρχουν περίοδοι όπου τα πράγματα μπορεί να γίνονται καλύτερα, και άλλες στιγμές που φαίνονται όλα πολύ ζοφερά και τρομερά πράγματα συμβαίνουν. Ο γενικός σκοπός είναι να καθιερώσεις ένα διαφορετικό μοτίβο μέσα σου και να κερδίσεις το στόχο να παραμένεις στη διαδικασία αντί να επικεντρωθείς σε βραχυπρόθεσμες επιτυχίες και αποτυχίες (αν και οι στόχοι στην πορεία είναι χρήσιμοι και σημαντικοί, αρκεί να είναι ευέλικτοι).

Η υπομονή, η συμπόνια και η όρεξη για μάθηση είναι επίσης μακροπρόθεσμοι στόχοι της διαδικασίας.

Είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε μέσα μας την κατανόηση και τη συνεχιζόμενη προσπάθεια που όλα αυτά αποτελούν αρετές και αξίζουν τον κόπο, αντί να έχουμε μια προσδοκία γρήγορης αποτελεσματικότητας. Η βασική μας στάση για την ίδια την αλλαγή μπορεί να αλλάξει, παρέχοντας ανακούφιση και χώρο για ανάπτυξη σε νέες κατευθύνσεις.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Άγγελος Λεβέντης - Ψυχοθεραπευτής

Άγγελος Λεβέντης: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

  • Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
  • Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
  • Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Κλινικός Κοινωνικός Λειτουργός & Ψυχοθεραπευτής, MEd, επιστημονικά υπεύθυνος του Zen Therapy Center Κέντρο Ψυχοθεραπείας. Ειδικεύεται στο Σύνθετο Ψυχικό Τραύμα, Αγχώδεις Διαταραχές, θέματα Ταυτότητας και Φύλου, την Αυταξία - Αυτοπεποίθηση & τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής & Εικόνας Σώματος. ψυχοθεραπεία.