Μπορεί ένας μεταιχμιακός να αγαπήσει αληθινά;

Η αγάπη και οι ρομαντικές σχέσεις είναι περίπλοκες για όλους μας. Σε κάθε σχέση αναβιώνουμε την παιδική μας ηλικία είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι.

Τα άτομα με μεταχμιακή διαταραχή προσωπικότητας βιώνουν τις σχέσεις και τον έρωτα πολύ έντονα, με συναισθηματικές αστάθειες, με ανασφάλεια και φόβο της μοναξιάς και της εγκατάλειψης από τον σύντροφο, με εντάσεις και διαπληκτισμούς, και πολλές φορές με χειριστικές συμπεριφορές  στην προσπάθεια να μην μείνει μόνο του το άτομο..

Βέβαια, όπως και σε όλες τις διαπροσωπικές σχέσεις, δεν μπορούμε να διακρίνουμε την αποκλειστική ευθύνη στο άτομο με μεταιχμιακή προσωπικότητα, ότι δηλαδή εκείνο φταίει για τις εντάσεις, για τις ζήλιες, και τα προβλήματα στη σχέση.

Η ευθύνη μοιράζεται δια δύο, διότι και ο άλλος σύντροφος συμπληρώνει τη σχέση με τα δικά του χαρακστηριστικά, πρότυπα και συμπεριφορές, τα οποία δύνανται να ιντριγκάρουν και να πυροδοτούν το στρες, όπως η απιστία, η μη εμπιστοσύνη, επικριτικά σχόλια, έλλειψη κατανόησης, σύγκριση με άλλους. 

Μπορώ να αγαπήσω και να αγαπηθώ; 

Τα άτομα με μεταιχμιακή διαταραχή, διψάνε ακριβώς για να αγαπηθούν αλλά και να ανταποδώσουν την αγάπη, παρόλο που παράλληλα τη φοβούνται. Είναι άτομα που τα χαρακτηρίζει η συμπόνια, η ενσυναίσθηση, η δοτικότητα, η δημιουργικότητα, το πάθος, και μπορούν να είναι πολύ καλοί φροντιστές.

Έχουν πολύ ανεπτυγμένη αντίληψη, και παρόλο που το στοιχείο της παρορμητικότητας τους τους οδηγεί κάποιες φορές σε ακραίες συμπεριφορές, μπορούν να έχουν το θάρρος και την τόλμη να δοκιμάζουν πράγματα, να πειραματίζονται και να είναι ενεργητικοί. Είναι γοητευτικοί και ελκυστικοί, λόγω της έντονης εκφραστικότητας, της αναζήτησης της οικειότητας με τους άλλους και συχνά είναι η ψυχή της παρέας.  

Φυσικά και τα άτομα αυτά μπορούν να αγαπήσουν.

Το εμπόδιο που χωλαίνει τη σχέση και δημιουργούνται εντάσεις, είναι όταν εμφανίζετα το δίπολο της εξιδανίκευσης και της υποτίμησης. Υπάρχουν στιγμές που το άτομο αισθάνεται ότι έχει βρει το άλλο του μισό, την αδερφή ψυχή του που θα οραματίζεται ολόκληρο το μέλλον μαζί του, που το θαυμάζει, και από την άλλη αυτό έρχεται και αλλάζει προς το αντίθετο, στην υποτίμηση και την κατάρρευση της εικόνας του συντρόφου.

Από τη μια με αγαπάει από την άλλη δεν με αγαπάει, είναι καλός, είναι υπέροχος, από την άλλη είναι τοξικός ή με εκμεταλλεύεται..

Γιατί αγαπώ στα άκρα;

Ας μην ξεχνάμε ότι τα άτομα αυτά συχνά έχουν βιώσει τραυματικά παιδικά χρόνια, απογοητεύσεις από τους γονείς, άσχημες αναμνήσεις, συνεπώς ο εγκέφαλος έχει αποκωδικοποιήσει τι είναι απειλητικό και τι όχι για την ευημερία του μέσα απο αυτές τις εμπειρίες, όπως συμβαίνει με όλους. 

Ακόμη κα το παραμικρό ερέθισμα μπορεί να πυροδοτήσει την καχυποψία και τη ζήλεια απέναντι στον άλλο, ή να γίνει αφορμή για διένεξη και έκρηξη θυμού, σαν να βγαίνει το 4χρονο παιδί από μέσα μας και ζητάει ότι δεν πήρε. Αυτό το δίπολο είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης, που δεν ελέγχει το άτομο, αλλά λειτουργεί αυτόματα για να το προστατεύσει από μια ενδεχόμενη απειλή της σχέσης, και εδω έρχεται η υποτίμηση για να μην πληγωθεί το άτομο από ενδεχόμενο χωρισμό. 

Ο φόβος εγκατάλειψης είναι πολύ ισχυρός. Μπορεί να είναι τόσο δυσφορικός αν συμβεί στην πραγματικότητα που ξέρει πως να το διαχειριστεί, αναβιώνοντας πιθανό τραυμα από την παιδική ηλικία (παραμέληση, εγκατάλειψη).

Για αυτό το αντιληπτικό τους σύστημα είναι τόσο ανεπτυγμένο ώστε να βρίσκεται σε μια επαγρύπνηση για πιθανά σημάδια ότι κάτι δε πάει καλά στη σχέση, αλλά και πολλές φορές μπορεί μια συμπεριφορά ή ένα σχόλιο του συντροφου να παρερμηνευτεί ως εγκατάλειψη, όπως 'ότι δεν είμαι καλή/'ος, ότι δεν με θέλει πια', ότι 'οι άλλοι είναι καλύτεροι και πιο όμορφοι από εμένα', ακριβώς λόγω της μεγάλης ευαισθησίας στην απόρριψη. 

Κάτω υπό πίεση και στρες μέσα στη σχέση, η δυσφορία είναι τόσο έντονη που το άτομο μπορεί να τραυματίσει και τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι το άτομο τιμωρεί τον εαυτό του για κάτι ή το κάνει χειριστικά για να τραβήξει την προσοχή. Το θέμα είναι ότι τα άτομα με τόσο ευερέθιστο δείκτη συναισθημάτων, δεν μπορούν να διαχειριστούν το τόσο έντονο και δυσφορικό συναίσθημα, δεν ξέρουν πως να το καταπραύνουν, που ο αυτοτραυματισμός λειτουργεί ως διέξοδος αποφόρτισης, ως ένας τρόπος να ξαναβάλουν κάποια όρια, να επανασυνδεθούν με την πραγματικότητα αν βιώνουν αποσύνδεση. 

Έπειτα, είναι δύσκολη και η διαχείριση της ενοχής μιας και το άτομο νιώθει ότι κάνει κακό στη σχέση, ότι φταίει εκείνο για την εξέλιξη της σχέσης, ότι εκείνο δεν πληροί τα κριτήρια, δεν είναι επαρκές ή άξιο. 

Ο σύντροφος από την άλλη πλευρά μπορεί να βρίσκει δύσκολο να διαχειριστεί μια τέτοια σχέση αλλά έγκειται και στη δική του ευθύνη πως θα σταθεί σε μια τέτοια σχέση. 

Ποιος είναι ο κατάλληλος σύντροφος για ένα άτομο με μεταιχμιακή διαταραχή;

Αν γνωρίζουμε πια ότι παλεύουμε με αυτη την διαταραχή, είναι μια απαραίτητη επένδυση στον εαυτό μας να εκπαιδευτούμε και να καθοδηγηθούμε από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας για τις συγκεκριμένες δυσκολίες. Το άτομο μπορεί να μάθει για τη διαταραχή του χωρίς να τον προσδιορίζει μια ταμπέλα που θα του καταδικάσει τη ζωή και τις ερωτικές του σχέσεις για πάντα. 

Μπορεί να μάθει να αναγνωρίζει και διαχειρίζεται τα ερεθίσματα που του πυροδοτούν την συναισθηματική αστάθεια αλλά και τα δίπολα της σκέψης αρχικά προς τον εαυτό του, το πως προσεγγίζει τον εαυτο του και μετα τους άλλους. Θα μπορεί να είναι σε θέση να αναγνωρίζει πότε μιλάει ο συνειδητός εαυτός και πότε μιλάει το τραύμα, γιατί το τραύμα είναι αυτό που αφυπνίζει την καχυποψία, την υποτίμηση και την εξιδανίκευση, την αστάθεια, την εξάρτηση από τους άλλους, τον φόβο της μοναξιάς. 

Δουλεύοντας με τον εαυτό μας, μπορούμε όταν γνωρίσουμε κάποιον που μας ενδιαφέρει να είμαστε ανοιχτοί να μιλήσουμε για τις δυσκολίες μας, όπως θα κάναμε αν είχαμε κάποια σωματική ασθένεια, όπως θα αποκαλύπταμε αν έχουμε προηγούμενο γάμο, ή παιδί, αν είμαστε άνεργοι κτλ.

Τα μυστικά δεν έχουν αίσιο τέλος, κρύβουν ενοχή και ντροπή. Έτσι είμαστε τίμιοι προς τον εαυτό μας γιατί θα δώσουμε την ευκαιρία να μάθουμε αν ο άλλος μας αποδέχεται ολοκληρωτικά και αυθεντικά για αυτο που είμαστε, ότι και να είμαστε, ή αν θέλει να φύγει ας φύγει, δεν αξίζει τον κόπο. 

Τελος, όπως οι πολλοί άνθρωποι έτσι και τα μεταιχμιακά άτομα ψάχνουν στις σχέσεις τον φροντιστ;h που δεν είχαν ποτέ. Και πολλές φορές μπορεί να τον βρουν και στο άλλο φύλο, χωρίς να σημαίνει ότι είναι και αυτός ο σεξουαλικός προσανατολισμός.

Είναι καλό να αποφεύγονται σύντροφοι που επαναλαμβάνουν το μοτίβο που έχει οικειοποιηθεί από την οικογένεια, δηλαδή αναξιόπιστοι και απρόβλεπτοι σύντροφοι, επιθετικοί, χειριστικοί, ναρκισσιστές, υποτιμητικοί, χλευαστικοί, που δεν σέβονται και δεν έχουν ενσυναίσθηση, που έρχονται και φεύγουν, διαιωνίζοντας το μοτίβο άδοξων σχέσεων αλλά και του ίδιου τραύματος. Γιατί πέρα από την προσωπική διαχείριση των συμπτωμάτων της διαταραχης, το τραύμα αποκαθίσταται όταν πια βρούμε κάποιον που δεν μοιάζει με τους παλιούς συντρόφους.

Μια νέα διαφορετική ερωτική συνύπαρξη απαλύνει τη δυσφορία και τους φ;oβους που βιώνει το άτομο, αλλά ακόμη και στο νευρολογικό υπόβαθρο ανάγει διαφορές μιας και ο εγκέφαλος αρχίζει να ενσωματώνει μια επανορθωτική εμπειρία στους αυτόματους μηχανισμούς με τους οποίους λειτουργεί απέναντι στα ερεθίσματα. 

Ο άλλος ως εμψυχωτής

Είναι σημαντικό να υπάρχει ένας σύντροφος ο οποίος θα είναι ο εμψυχωτ;hς στη σχέση. Θα εκπέμπει την εμπιστοσύνη, θα είναι ανοιχτός να ακούσει και να συζητήσει, τρυφερός, ο οποίος θα ξέρει πως να διαχειρίζεται τον δικό του εαυτό, τα δικά του συναισθήματα, να λειτουργεί ως καθρέφτης για τον μεταιχμιακό. Έτσι, μαζί, χέρι χέρι θα μπορούν να μιλούν ανοιχτά για τις ανησυχίες ή τις αρνητικές σκέψεις που μπορεί να εμφανίσει ο μεταιχμιακός, χωρίς να γίνονται παρερμηνείες ή συγκρούσεις. 

Αυτό είναι το κλειδί της ευημερίας και της εξελιξης μιας σχέσης με προοπτικές.

Αλλά και αν μια σχέση λήξει, όπως και να λήξει, είναι καλό να την αφήνουμε να φεύγει, σαν να είχαμε ένα γκρι σύννεφο από πάνω μας στον ουρανό που μας ακολουθούσε και πλέον ταξιδεύει για άλλο προορισμό.

Έτσι ας προσεγγίσουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ίδιες τις σχέσεις, γιατί οι έρωτες έρχονται και επανέρχονται, και πάντα μαθαίνουμε κάτι μέσα από αυτές, για να εξελιχθούμε, όχι μόνο στο κομμάτι της σχέσης αλλά της εμπειρίας το να μένουμε και μόνοι, χωρίς σύντροφο.