Ακρόαση άρθρου......

Κάποτε μπορούσες να πεις ναι… όχι… δεν ξέρω… δύσκολα απάντηση καμία στα μούτρα όποιας όποιου. Κάποτε τηλέφωνο να μη σηκώσεις ξέροντας ποιος σε καλεί, μόνο διαίσθηση αν είχες. Κάποτε μπορούσες αναπάντητη, αναπάντητη ν' αφήσεις. 

Συχνές οι εκφάνσεις του φαινομένου “ghosting”, το οποίο φαίνεται οι περισσότεροι παθόντες ή ενεργούντες, να το αντιλαμβάνονται ως μια έμμεση απομάκρυνση-εξαφάνιση του ενός μέρους από το άλλο.

Τούτη η απορριπτική φαίνεται να γίνεται πιο παρατηρήσιμη όταν τα δύο μέρη διατηρούσαν -πριν το "ghosting"- μια σχεσιακή κατάσταση, κατά την οποία το ένα μέρος αναγνώριζε σε σημαντικό, υποκειμενικά και φαινομενολογικά, βαθμό, την ύπαρξη του άλλου.

Παρόλα αυτά, το ένα εκ των δύο μερών, κάποια στιγμή φαίνεται να νιώθει την ανάγκη, τερματισμού ανταπόκρισης της πρότερης αλληλεπίδρασης, δίχως φαινομενολογική προειδοποίηση· είτε για πάντα είτε για ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

Συχνά, το “φάντασμα” χαρακτηρίζεται ως άβουλο, ανεύθυνο, δίχως ενσυναίσθηση, αδιάφορο

Σήμερα λοιπόν θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε εις βάθος το “Φάντασμα”, μέσω του παρακάτω ονείρου του και της ακόλουθης συζήτησής του με ΨΥ:

Πρώτη Ιανουαρίου δύο χιλιάδες είκοσι τέσσερα.

Τελευταία σελίδα. Άλλο δεν πήγαινε. Άλλο να μετράει μέρες, μήνες, αγίους, δύση κι ανατολή ηλίου. Τριάντα μία δωδεκάτου 2023. 31-12-2023. Έπιασε το κινητό: Sun, January 1, έδειχνε πάνω πάνω αριστερά. Πρώτη Ιανουαρίου δύο χιλιάδες είκοσι τέσσερα. 

“Κοίτα εδώ! Ακόμα να μου έρθει το καινούργιο ημερολόγιο!” είπε κι ανασήκωσε το κινητό που φώτιζε και πάλι. Το πήρε με το δεξί, το κλίκαρε στο πλάι, φως να δώσει σε ειδοποιήσεις, μηνύματα, ανθρώπους και εφαρμογές, που έναν σκοπό, ίδιον κι ατομικιστικό: να γεμίσουν το Φάντασμα -παρατσούκλι φίλων και γνωστών- με… 

Το κράτησε με το δεξί, έσυρε το δάχτυλο τ' αριστερό από την κορυφή της οθόνης με φόρα προς τα κάτω, κλικάρισε και μαύρισε και πάλι την οθόνη. Μ' ένα σάλτο στριφογυριστό, αναπήδησε και ξάπλαρε το κινητό στο στρώμα. 

Ζητήματα Ηθικής και Δεοντολογίας στην Άσκηση της Ψυχοθεραπείας
Κύκλος Σεμιναρίων για Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας | Γενική είσοδος: 35 ευρώ

Θεματικές Ενότητες: Διπλές σχέσεις θεραπευτή – θεραπευόμενου | Ψυχική ανθεκτικότητα του θεραπευτή | Υπέρβαση – παραβίαση ορίων στην ψυχοθεραπευτική σχέση | Ειδικές προκλήσεις στην ψυχοθεραπεία | Ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας | Διαχείριση εξω-θεραπευτικών πληροφοριών | Διατήρηση και άρση του απορρήτου

Τ' ανασήκωσε ξανά με το δεξί, το κράτησε, το χέρι στη σκανδάλη. “Η οθόνη τελικά δεν είναι και τόσο μαύρη! Μήτε μοιάζω τόσο με φάντασμα!”

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Μόλις ξύπνησα, ΗΞΕΡΑ, ΗΞΕΡΑ, ότι κάπως το έχω ξανά ζήσει αυτό! Και μετά θυμήθηκα… θυμήθηκα τον Νίτσε: είσαι ό,τι είσαι. Πρέπει να γίνεις αυτό που είσαι; Κάτι τέτοιο. Δεν έχει σημασία. Τώρα ΞΕΡΩ! ΞΕΡΩ! Για να γίνω αυτό που είμαι, θα ξεκινήσω κάνοντας ghosting σε όλους! ΣΕ ΟΛΟΥΣ! 

ΨΥ: Ghosting σε όλους;

Το Φάντασμα: Το όνειρο το λέει ξεκάθαρα: Η οθόνη τελικά δεν είναι και τόσο μαύρη. Ούτε μοιάζω τόσο με φάντασμα.

Τι να ΜΗΝ περιμένω από την ψυχοθεραπεία μου;
3ωρο Online βιωματικό εργαστήριο του PSYCHOLOGY.GR

Θεματικές Ενότητες: Τι είναι για μένα η ψυχοθεραπεία, τι περιμένω από αυτήν τη διαδικασία; | Τι περιμένω από τον ψυχοθεραπευτή μου; | Ποια είναι τα όριά της ψυχοθεραπείας; | Πώς αντιλαμβάνομαι αν με ωφελεί ή αν τη χρησιμοποιώ ως άλλοθι για να μένω στην ουσία στάσιμος;

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Άρα, αν θέλω να μοιάσω πραγματικά στον εαυτό μου, πρέπει να φαίνομαι ακόμα και μέσα από την οθόνη του κινητού μου, όταν είναι ανοιχτή. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Ίσως αν τη φωτίζω μόνο όταν πραγματικά θέλω: να επικοινωνήσω, να ακούσω μουσική, να παίξω, να ποστάρω, να σκρολάρω βιντεάκια και άλλα συναφή… ίσως…

ΨΥ: Ίσως; 

Το Φάντασμα: Ίσως έτσι φωτιστώ! Ίσως έτσι, αντί να διαβάζω ειδοποιήσεις που το κινητό μου δίνει… 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Βέβαια αν δεν με τροφοδοτεί εκείνο, μάλλον με φάντασμα τελικά θα μοιάζω. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Εκτός κι αν…

ΨΥ: Εκτός κι αν;

Το Φάντασμα: Εκτός κι αν αυτή είναι η λύση: να μοιάζω με φάντασμα στους άλλους, που τα θέλω τους μου στέλνουν· όπου κι αν είμαι, όπως κι αν είμαι, όσο και να 'μαι, ό,τι και να 'μαι. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Σαν κατάθλιψη μοιάζει αυτό. Άλλωστε, πώς τη μέρα θα γεμίζω; Πώς το κινητό ΔΕΝ θα πιάνω· δεν θα ξέρω τι συμβαίνει. Θα 'ναι όλα σταματημένα! 

ΨΥ & Φάντασμα Μαζί: ΥΠΑΡΞΙΑΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ! 

ΨΥ & Φάντασμα Μαζί: ΥΠΑΡΞΙΑΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ! 

Την επόμενη τη μέρα, ειδοποίηση του κούριερ, ανάμεσα σε άλλες: Το δέμα προς παραλαβή με ημερομηνία σημερινή. Το όντι, λίγη ώρα αργότερα, το ημερολόγιο διάπλατα στην πρώτη του Γενάρη:

“Καινούργιος χρόνος, καινούργιοι στόχοι. Αυτήν τη φορά δεν θα γράψω, ούτε πρέπει να γεμίσω τη σελίδα!” 

“Ερώτημα πρώτο: γίνομαι φάντασμα λόγω συμπτώματος ή επειδή είμαι;”

“Ερώτημα δεύτερο: τι θα συμβεί αν πραγματικά με αφήσω να είμαι;”

“Υποσημειώσεις: φοβάμαι να εναγκαλίσω πλήρως το Φάντασμα. Φοβάμαι μη μείνω μόνος εντελώς. Φοβάμαι μη πέσω σε κατάθλιψη. ΕΥΡΗΚΑ!”

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Ορίστε: το ημερολόγιο του 23', είπε και τ' άνοιξε στην πρώτη του Γενάρη. Διαβάζω:

  • Να χάσω κιλά
  • Να γίνω fit
  • Να χάσω κοιλιά
  • Να φτιάξω κοιλιακούς
  • Να παίζω λιγότερο
  • Να μην ξαναρχίσω το κάπνισμα (αυτό το κατάφερα)
  • Να πάρω αύξηση
  • Να ερωτευτώ πραγματικά και όχι φαντάσματα
  • Να μη βαριέμαι τόσο πολύ
  • Να τρώω πίτσα ΜΟΝΟ το τελευταίο σουκου του μήνα (το πέτυχα, αλλά έτρωγα άλλα κι άλλα αχαρακτήριστα)
  • Να…

Σταμάτησε, και μονομιάς έκλεισε το 23'.

“Ορίστε το 24': Do not disturb mode”... 

Το “Φάντασμα” της ιστορίας, μέσα από τη θέαση ενός ονείρου, αλλά και τη συζήτηση στα πλαίσια μιας φανταστικής ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας, προσπαθεί να ανασύρει ένα Εγώ, το οποίο θα στυλώνεται πιο αυθεντικό. Για να το πετύχει αυτό, αφενός επιδιώκει την απόσυρση παρελθοντικών στοχεύσεων, οι οποίες υποδεικνύουν μη-αποδοχή-εαυτού (ημερολόγιο του 23')· και αφετέρου ερμηνεύει τις “πρωτοβουλίες” του κινητού ως κάλπικες ενδοβολές. Ως εκ τούτου, αποφασίζει να έρθει αντιμέτωπο με κυριάρχους φόβους και ανασφάλειας, εστιάζοντας σε έναν και μόνο στόχο (“Do not disturb mode”, ημερολόγιο του 24'): την αποκήρυξη της παθητικής θέσης. 

Θα κατορθώσει να παραμείνει στον στόχο; Πώς θα επιδράσει τον ψυχισμό και την καθημερινότητά του; Τι θα γράψει στο ημερολόγιο του 25’;

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Μια χρονιά ολόκληρη πέρασε… απ' την τελευταία φορά που ήμουν εδώ. Δεν ξέρω αν θυμάσαι… ήμουν εδώ στις αρχές του προηγούμενου χρόνου. Του Γενάρη. Και σου 'χα πει πως ό,τι και να γίνει, δεν θα γυρίσω νωρίτερα απ' τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Αλλά, πως ό,τι και να γίνει, όπως και να νιώθω, ακόμα και αν δεν θέλω, ακόμα κι αν βαριέμαι, την αντίσταση δεν θα την αφήσω, κυρίαρχη να γίνει. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Κάθε μέρα, σημείωνα στο ημερολόγιο. Ακόμα κι αν δεν είχα κάτι να καταγράψω. Όταν δεν μου 'βγαινε κάτι να γράψω… από άμυνα; Από άρνηση; Από άγχος; Από φόβο μήπως αυτό που γράψω με φέρει σε επαφή με επώδυνες αλήθειες; 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Έγραφα: “είναι εντάξει που δεν θέλεις κάτι να γράψεις.” Έτσι πάντα κάτι σημείωνα. Κάθε μέρα του μηνός, του χρόνου και μια σημείωση. Ιεροτελεστία κανονική, πάντα προς το τέλος της ημέρας. Δόντια, τουαλέτα, διαλογισμός, ημερολόγιο, ύπνος. Στην αρχή είχα βάλει πρώτα το ημερολόγιο και μετά τον διαλογισμό, αλλά σε κάποια σημείωση, κατάλαβα… ότι μετά τον διαλογισμό, συχνά καθάριζε περισσότερο το μυαλό μου, ηρεμούσα κι έβλεπα πιο καθαρά το τώρα… τον εαυτό μου. Αποτέλεσμα αυτού, να βγαίνουν κι άλλα προς καταγραφή. 

 

Το “Φάντασμα” κανονίζει την επόμενη συνεδρία, περίπου έναν χρόνο μετά την προηγούμενη, όπως είχε ήδη προαποφασίσει· δίνοντας την ευκαιρία στον εαυτό του να αξιολογήσει συνολικά το “πείραμα της χρονιάς: Do not disturb mode”. Στα πλαίσια αυτού, δεσμεύεται στην ειλικρίνεια-εαυτού, την αυτοπαρατήρηση, αυτοδιαχείριση και αυτοδιάθεση, μέσω μιας οριοθετημένης “ιεροτελεστίας”. 

Το Φάντασμα: Το ημερολόγιο δεν το 'φερα επί τούτου μαζί… ήθελα να σου πω όσα μου 'ρθουν από μόνα τους. Και να εμπιστευτώ το ασυνείδητό μου ελεύθερα να επιλέξει, τι θα φέρει στην επιφάνεια. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Ίσως και τι θα προτιμήσει να ξεχάσω… 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Το πρώτο τρίμηνο, τα πράγματα ήταν δύσκολα. Μετά κάτι άλλαξε. Για περίπου έναν μήνα, λίγο πριν το καλοκαίρι δηλαδή, ήταν σαν το φως να βρήκα. Ένιωθα άλλος άνθρωπος! Πιο ήρεμος. Πιο σίγουρος. Πιο σταθερός. Πιο έτοιμος να αποδεχτώ πράγματα, καταστάσεις και αλλαγές. Ανθρώπους και βιώματα. Μέχρι που ο Μάης προχωρούσε. Κι άρχισε η αμφισβήτηση, η ανασφάλεια. Η μοναξιά

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Πριν να βγει ο Μάης, πάει το “do not disturb”. Πάνε όλα. Ξαφνικά, άρχισα να νιώθω κενός. Άδειος. Πως όλοι συνεχίζουν κανονικά τις κοινωνικές ζωές τους και 'γω φάντασμα… Πράγματι, με είχαν ξεχάσει όλοι, το ίδιο και οι ειδοποιήσεις. Όλα είχαν γίνει πιο ανούσια. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Πέντε μέρες, μέχρι την εικοστή ενάτη του Μαΐου. Παρότι, το αίσθημα έμενε το ίδιο, αποφάσισα να πατήσω πόδι και να μην αφήσω τον φόβο και την ανασφάλεια να με καταβάλλουν. Είπα στον εαυτό μου, μετά τον νυχτερινό διαλογισμό: “Έχω δεσμευτεί να γίνω φάντασμα για μια χρονιά. Δεν πειράζει που αλλαξοδρόμησα, θα επανέλθω! Όσες φορές κι αν χρειαστεί, πίσω στον στόχο μου θα πηγαίνω.” Τα έγραψα στο ημερολόγιο και περίμενα… ήλπιζα ο Ιούνης να 'ναι διαφορετικός. Έλα που δεν ήταν… 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Όχι μόνο φάντασμα με έλεγαν και με ξανά 'λεγαν, όσο επανερχόμουν να επικοινωνήσω, οι περισσότεροι αντεπίθεση στο ghosting μου. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Παρόλα αυτά, τον μήνα Ιούνη, ήμουν αποφασισμένος. Πιο αποφασισμένος από ποτέ, ν' αφήσω συναισθήματα δύσκολα κι απρόοπτα, όχι μόνο να φανερωθούν, αλλά να υπάρξουν κιόλας. Δίχως κουκουλώματα, δίχως αποφυγές. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Ιούλης και Αύγουστος έβριθαν σοφία. Έβλεπα πιο καθαρά, τι θέλω, τι ταιριάζει. Άρχισα σταδιακά να κάνω ΕΠΙΛΟΓΕΣ. Όχι να μ' επιλέγουν. Ακόμα όμως πόναγα. Και 'κει φανερωνότανε, η ανάγκη της εξάρτησης, που κάλυπτε το… “disturb mode”. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Κάπου το Φθινόπωρο, έφτιαξα μια λίστα, με δύο στήλες. Κάθε επόμενη σελίδα του ημερολογίου, τη χώριζα στα δύο. Από τη μία, στα αριστερά και μέχρι τη μέση, το “disturb mode” και από την άλλη, το “do not disturb mode”. 

ΨΥ: … 

Το Φάντασμα: Στο “disturb mode” άρχισα να βάζω όλα όσα άξιζαν να μου αποσπούν την προσοχή και στο “do not disturb mode” όλα όσα άξιζαν ghosting. Έτσι, συνέχισα μέχρι τη μέρα που ξύπνησα, άνοιξα παντζούρια κι είδα απαλές ασπρουλές νιφάδες να γεμίζουν τον αέρα. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Όπως ακουμπούσαν τα κάγκελα του μπαλκονιού, το πάτωμα του μπαλκονιού, τις παλάμες μου, τα δάχτυλά μου… παρατήρησα το εξής: οι νιφάδες του χιονιού, αναμφίβολα θα έμπαιναν στη λίστα του “disturb mode”. Τι όμορφο θέαμα! Τι όμορφη αίσθηση! Πόσο πιο όμορφη η θέα των άχαρων, άοσμων, άχρωμων, της γειτονιάς τσιμέντων! Αλλά… όσες κι αν είδα με τα μάτια μου να πέφτουν, όσες κι αν ακούμπησαν το δέρμα μου, το αποτέλεσμα το ίδιο: άλλαζαν μορφή. Από θελκτικές νιφάδες, άμορφες, άοσμες και άχρωμες… Κι άρχισα να αναρωτιέμαι: είναι τελικά για “disturb mode” ή όχι; Αφού, προβληματίστηκα αρκετά -μέρες πόσες ούτε που θυμάμαι- κι αφού συνέχιζα στο ημερολόγιο κανονικά τις στήλες, έπαιζε στο μυαλό μου η λέξη “απαρχή”. Για τρεις μέρες νομίζω… τόσο στη μία στήλη, όσο και στην άλλη, έγραφα μόνο αυτήν τη λέξη. 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Κάποια στιγμή μέσα στη μέρα, μεσημέρι ήτανε, νοερά σκεφτόμουν: πώς οι νιφάδες γίνονται νιφάδες και πώς εξαϋλώνονται. Πώς, για μένα η αρχή τους είναι όταν πλησιάζουν το οπτικό μου πεδίο και τις παρατηρώ… και το τέλος τους, όταν συνθλίβονται και γίνονται νερό. Μετά σκέφτηκα, ότι δεν βλέπω το τέλος ολονών, όσων ως νιφάδες παρατηρώ… Το ίδιο ισχύει και για το πώς, το ταξίδι τους ξεκινά, ποιά η απαρχή τους. Δεν το ‘χω ποτέ παρατηρήσει! 

ΨΥ: …

Το Φάντασμα: Παρόλα αυτά, ρωτώντας αν η αλληλεπίδραση με ‘κείνες, ωφέλιμη και ταιριαστή στον εαυτό φαντάζει, στη λίστα του “disturb” κι όχι του “do not disturb” κατάληξη θα έχει.

Disturb mode / Do not disturb mode: όσα ωφελούν έμμεσα ή άμεσα τους στόχους μου… /  όσα δεν ωφελούν τους στόχους μου…

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Σύμβουλος & Ψυχοθεραπευτής | Συγγραφέας | Bsc in Psychology, Msc in Integrative Counseling & Psychotherapy