Πέντε ενδείξεις ότι η θεραπεία μου προχωρά

Ακρόαση άρθρου......

Πώς θα καταλάβω μέσα από τις αλλαγές στη λεκτική μου έκφραση ότι έχω μετακινηθεί; Ο λόγος μας, ο τρόπος με τον οποίο εκφραζόμαστε, οι λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν επικοινωνούμε με το θεραπευτή μας (και όχι μόνο!) μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε αν η θεραπεία μας προχωρά.

Ενδεχομένως να χρειαστεί να πάρετε λίγο χρόνο, ώστε να παρατηρήσετε και να σκεφτείτε γύρω από τις διαφορές που ίσως έχουν σημειωθεί στη λεκτική σας επικοινωνία αλλά και στον τρόπο που σκέφτεστε, κατά τον εσωτερικό σας μονόλογο. Τα πέντε βασικά σημεία στα οποία θα αναφερθούμε παρακάτω, τα εντόπισαν δύο θεραπευτές κατά τη διαδικασία της έρευνάς τους πάνω στην πορεία της θεραπευτικής διαδικασίας. Ας τα δούμε αναλυτικότερα μέσα από παραδείγματα.

Μετακίνηση από το πρόβλημα στην ενόραση

Συνήθως οι άνθρωποι που ξεκινούν ψυχοθεραπεία, έχουν την τάση στις αρχικές συνεδρίες τους να αναφέρονται σε προβληματικές καταστάσεις τις οποίες βιώνουν, σε δυσκολίες για παράδειγμα στις σχέσεις με την οικογένεια ή το σύντροφο είτε στον εργασιακό τομέα. Εστιάζουν επομένως στα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως κατά κύριο λόγο τα αποκαλούν. Μετά από έναν αριθμό συνεδριών, αρχίζει να επισυμβαίνει μία αλλαγή, κατά την οποία οι θεραπευόμενοι αρχίζουν να μιλούν με περισσότερη ενόραση. Δηλαδή, φεύγουν από την απλή περιγραφή του προβλήματος που αντιμετωπίζουν και επεκτείνονται στις βαθύτερες όψεις και στα βαθύτερα νοήματα που αυτό έχει για εκείνους.

Για παράδειγμα σε ένα αρχικό στάδιο ένας θεραπευόμενος θα μπορούσε να είχε αναφέρει το εξής «τα προβλήματα που θα ήθελα να λύσω είναι οι συχνοί καβγάδες με τη σύντροφό μου γιατί δεν με καταλαβαίνει, και ότι κουράζομαι στη δουλειά, δεν έχω όρεξη να πηγαίνω, είναι όλοι πιεστικοί», ενώ μετά από αρκετές συνεδρίες ο ίδιος θα μιλούσε κάπως έτσι «η δουλειά που κάνω νιώθω ότι δεν μου ταιριάζει πλέον, μου δημιουργεί ένα αίσθημα κενού, και ίσως αυτό να επηρεάζει και την ποιότητα της σχέσης μου, ίσως θα πρέπει να το επικοινωνήσω και να το μοιραστώ με τη σύντροφό μου».

Μετακίνηση από τα αρνητικά στα θετικά

Τις περισσότερες φορές παρατηρείται η τάση των ανθρώπων στις πρώτες συνεδρίες να αναφέρονται κυρίως ή και κατ’ αποκλειστικότητα σε αρνητικά γεγονότα και συναισθήματα. Στη συνέχεια, όμως αρχίζει αυτή η τάση να μεταβάλλεται και οι θεραπευόμενοι να συμπεριλαμβάνουν σταδιακά και θετικές αναφορές στο λόγο τους. Αυτό δε συμβαίνει πάντα επειδή πράγματι αλλάζουν τα γεγονότα και οι καταστάσεις αυτούσιες, αλλά επίσης και επειδή αλλάζει η οπτική και η αντίληψη των ίδιων σχετικά με αυτές.

Ένα παράδειγμα αυτής της μετακίνησης στο λόγο θα μπορούσε να είναι το εξής: μία γυναίκα στην αρχή της θεραπείας ίσως έλεγε «στη δουλειά όλα πάνε χάλια, καβγαδίζω με όλους τους συναδέλφους, και ούτε η σχέση μου πάει καλά, νιώθω μόνη, έχω αποτύχει στη ζωή μου», ενώ η ίδια στη συνέχεια της θεραπείας θα ανέφερε ότι «στη δουλειά η πίεση είναι μεγάλη, αλλά σήμερα πέρασε πιο ευχάριστα η μέρα σε σχέση με χτες. Όταν γύρισα σπίτι ο σύντροφός μου με αγκάλιασε και ξεπεράσαμε τη διαφωνία που είχαμε το πρωί».

Διαβάστε επίσης στην Πύλη μας από την ενότητα Οι θεραπευτές στο Ντιβάνι το άρθρο 10 ψυχοθεραπευτές μιλούν για το τέλος της ψυχοθεραπευτικής σχέσης

Μετακίνηση από το σύμπτωμα στον εαυτό

Ακόμη μία τάση της λεκτικής έκφρασης των ανθρώπων που βρίσκονται στα αρχικά στάδια της θεραπείας είναι η αναφορά τους σε συμπτώματα που τους ταλαιπωρούν. Σταδιακά αυτό δίνει τη θέση του σε περισσότερο αυτό-αναφορικές διερευνήσεις. Για παράδειγμα, αναφορές όπως «δυσκολεύομαι να κοιμηθώ το βράδυ, νιώθω ότι δεν αναπνέω καλά, έχω πονοκεφάλους όλη μέρα», τείνουν να μετατρέπονται σε φράσεις όπως «αναρωτιέμαι ποιος στα αλήθεια είμαι, θέλω να βρω τον εαυτό μου, δεν ξέρω ποια είναι τα αληθινά μου συναισθήματα».

Μετακίνηση από όσα βρίσκονται ήδη στην επίγνωση, σε νέες συνειδητοποιήσεις

Είναι ευρέως γνωστό πλέον ότι ένα μεγάλο μέρος του εαυτού μας βρίσκεται σε ένα νοητό μέρος στο οποίο δεν έχουμε άμεση πρόσβαση, πράγμα που σημαίνει ότι μέσα από τη θεραπεία αρχίζουμε να αποκτούμε σταδιακά την επίγνωση αυτή. Συνεπώς στα πρώτα στάδια, ο θεραπευόμενος συνηθίζει να αναφέρεται σε όσα ήδη έχει συνειδητοποιήσει για τον εαυτό του έως τώρα και του είναι γνώριμα και οικεία. Σταδιακά η επίγνωση αυξάνεται και οι αναφορές γύρω από την νέα αυτή γνώση επίσης.

Παράδειγμα στο οποίο φαίνεται η αλλαγή στη λεκτική έκφραση θα μπορούσε να αποτελεί μια γυναίκα η οποία στην αρχή της θεραπείας λέει «φοβάμαι μήπως με εγκαταλείψει ο σύντροφός μου, είναι ίδιος με όλους, οι άνθρωποι είναι αχάριστοι και με εκμεταλλεύονται», ενώ σε ένα μετέπειτα στάδιο αναφέρει «ο πατέρας μου εγκατέλειψε τη μητέρα μου, ίσως γι’ αυτό έχω αυτή την ανασφάλεια και φοβάμαι να εμπιστευτώ το σύντροφό μου».

Μετακίνηση από το παρελθόν στο παρόν

Τέλος, μια επίσης αλλαγή στο λόγο ενός θεραπευόμενου συνδέεται με αρχικές αναφορές που κάνει γύρω από παρελθοντικά γεγονότα και βιώματα, οι οποίες δίνουν τη θέση τους σε αναφορές γύρω από το παρόν. Για παράδειγμα ένας θεραπευόμενος στις πρώτες συνεδρίες αναφέρει «από μικρός δεν ήμουν ιδιαίτερα κοινωνικός, ντρεπόμουν στις παρέες, ένιωθα ότι οι άλλοι θα με κοροϊδέψουν, δεν υπάρχει αληθινή φιλία», ενώ μετά από έναν αριθμό συνεδριών αναφέρει «ντρέπομαι να πλησιάσω τους συμφοιτητές μου στη σχολή, αλλά θέλω να προσπαθήσω να προτείνω να κανονίσουμε κάτι μετά το μάθημα».

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Rogers, Carl (eds). (1951). Chapter 4: The Process of Therapy – Part I: A Current View of Client-Centred Therapy. From the book: Clie n t C e n t e r e d Therapy Today .(pp.131-196), London: Constable.

Kalmthout, M. (2007). The process of person centered therapy. In M. Cooper, M. O’Hara, P. Schmid& G. Wyatt (eds), The Handbook of Person Centred Psychotherapy and Counselling .NewYork: Palgrave Mc Millan.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αλεξάνδρα Ριζεάκου - Ψυχολόγος

Αλεξάνδρα Ριζεάκου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακή ειδίκευση στην προσωποκεντρική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ.

6959482533

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού