Η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι πολύτιμη κι ιδιαίτερη. Είναι μια σύνδεση που αποτελεί τον απαραίτητο και ανεκτίμητο μοχλό της θεραπευτικής αλλαγής.

Το Τμήμα Επιμέλειας και Σύνταξης του Psychology.gr επικοινώνησε με συνεργάτες-ειδικούς ψυχικής υγείας θέτοντας το ερώτημα αν η ηλικία αποτελεί κριτήριο επιλογής για ένα θεραπευόμενο που ενδιαφέρεται να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία.

Μέσα στο ρεπερτόριο των παρεμβάσεων ενός ψυχοθεραπευτή βρίσκεται μια από τις πιο παράδοξες, υποτιμημένες αλλά και παρεξηγημένες έννοιες. Η σιωπή. Μάλιστα μερικές από τις πιο ισχυρές στιγμές σε μια «ομιλούμενη θεραπεία» μπορεί να μην περιλαμβάνουν καν την ομιλία. Η έννοια της σιωπής έχει αναπτυχθεί και αλλάξει με το χρόνο.

Μια αποτελεσματική σχέση θεραπευτή-πελάτη είναι σημαντική για τη θεραπεία, γεγονός που τεκμηριώνεται ερμηνευτικά με συσχετίσεις της ποιότητας της σχέσης με το θεραπευτικό αποτέλεσμα (Orlinsky et al., 1994). Ωστόσο, στη ΓΝΘ η θεραπευτική σχέση θεωρείται απαραίτητο αλλά όχι επαρκές στοιχείο για ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν, η αποτελεσματικότητα της ΓΝΘ δεν φάνηκε να εξαρτάται από την ύπαρξη μιας καλής θεραπευτικής σχεσης (Roth & Fonagy, 2005).

Τι είναι οι μηχανισμοί άμυνας; Ως άνθρωπος χρησιμοποιώ μια πληθώρα από τεχνικές ή μηχανισμούς για να χειριστώ το περιβάλλον μου, να μειώσω την εσωτερική ένταση που δημιουργεί η σύγκρουση μαζί του και να προστατεύσω τελικά τον εαυτό μου από τις δυσάρεστες εμπειρίες. Οι ψυχικοί αυτοί μηχανισμοί άμυνας, που είναι τις περισσότερες φορές ασυνείδητοι, λειτουργούν για να ανακουφιστεί το άγχος μου και να ελέγξω τις συγκρούσεις που βιώνω εξαιτίας των αντιθέσεων που δημιουργούνται ανάμεσα στις κοινωνικές επιταγές και τις ατομικές μου ανάγκες.

Ο έρωτας είναι το ομορφότερο και το πιο δυνατό συναίσθημα. Είναι πηγή δύναμης και δημιουργίας. Πόσοι μεγάλοι ποιητές και καλλιτέχνες έχουν εμπνευστεί τα σπουδαία έργα και τις συνθέσεις τους χάρη στον έρωτα που ξυπνούσε και συνάμα μάγευε την ψυχή τους. 

Ερχόμαστε στην ζωή για να μαθητεύσουμε σε αυτήν. Να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τον αυθεντικό εαυτό μας. Έτσι ώστε, μέσα από τις δυνατότητες αλλά και τους περιορισμούς που η ζωή μας προσφέρει,  επάξια να εκπληρώσουμε την αποστολή μας.

Είχαμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε στο PSYCHOLOGY.GR την Δρ. Μαρία Κεφαλοπούλου, Κοινωνική Ψυχολόγο, Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια και Επόπτρια και Διευθύντρια Σπουδών Ψυχοθεραπείας στο Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Επιστημών – ICPS σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη για την Προσωποκεντρική προσέγγιση, την εξέλιξή της στην Ελλάδα καθώς και τα μεταπτυχιακά προγράμματα Προσωποκεντρικής που προσφέρει το Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Επιστημών – ICPS.

Χαρακτηριστικά Θεραπευτή.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του θεραπευτή είναι οι ρεαλιστικές προσδοκίες για τους στόχους της θεραπείας. Μέσω της θεραπευτικής του εμπειρίας ο ειδικός είναι σε θέση να αντιληφθεί τα μέγιστα όρια και τις δυνατότητες του θεραπευόμενου τα οποία τροποποιούνται με το πέρασμα του χρόνου.

Η συνάντηση με το περιβάλλον, μεταξύ του ''εγώ' και του ''όχι εγώ'', δεν είναι μια διαδικασία παθητική. Παίρνουμε και διαλέγουμε και, συγχρόνως, και το περιβάλλον παίρνει και διαλέγει. Αυτή η διάδραση ως βίωμα από μόνο του είναι πολύπλοκο, ενίοτε δύσκολο και συγχρόνως έχει ρoή. Βέβαια, πολλές φορές οι άνθρωποι - θεωρώντας το έξυπνο τρόπο επιβίωσης - μεταβάλλουμε το βίωμα αυτό, χειριζόμενοι το όριο επαφής του, ώστε να αντέξουμε αυτό που μας ζητείται από τη διάδραση.

Μήπως αισθάνεσαι πως βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό τούνελ, μέσα σε ένα πηγάδι; Μήπως νιώθεις ένα βάρος να σε διαπερνά σαν να σε τραβάει κάτι προς τα κάτω, σαν να είσαι δεμένος με αόρατες αλυσίδες, σαν να έχεις μπει σε ένα φαύλο κύκλο απόγνωσης και απελπισίας;

Συνηθίζουμε να λέμε ότι πρέπει "να είμαστε ο εαυτός μας". Και το λέμε με υπερηφάνεια, εν μέρει σωστά, γιατί είναι όντως καλύτερα να είσαι ο εαυτός σου απο το να επιχειρείς να γίνεις κακέκτυπο κάποιου άλλου. Θα φανεί εξάλλου, αργά η γρήγορα αν είσαι αυθεντικός.

Κι ενώ όλα είναι ασταμάτητα δύσκολα, πρωτόγνωρα ακατόρθωτα, άπιαστα κάποιες φορές, φτερουγίζει από μέσα μια δύναμη, η δύναμη του εαυτού. Μια δύναμη που, όταν κάποιος στηρίζεται σε ξένες δυνάμεις αγνοεί ότι την έχει. Όταν χαίρεται με δοσμένη ευχαρίστηση χωρίς να την έχει δημιουργήσει ο ίδιος δεν ξέρει καν τι από το δικό του κομμάτι χάνει. Έχει ξεχάσει να μάθει να φροντίζει τον εαυτό του. Έχει αφεθεί να «ζητιανεύει» τη φροντίδα.

Η καρδιά πάλλεται, χτυπά συνεχώς όχι μονάχα για να μας κρατά στη ζωή μα κυρίως για να μας θυμίζει πως κάθε χτύπος της είναι μια υπενθύμιση να ερωτευτούμε, να αγαπήσουμε, να ζήσουμε αληθινά. Ο αληθινός έρωτας γεννιέται πρώτα στην καρδιά, χτυπάει στο κέντρο της ύπαρξής μας.

Δεν ήταν δα και λίγο αυτό που περάσαμε και θα συνεχίσουμε να περνάμε…Ο κορωνοϊός κατάφερε να κατευθύνει και να ελέγξει είτε άμεσα, είτε έμμεσα τις δραστηριότητες των ανθρώπων. Η διείσδυση αποτελεί βασικό διακριτικό του, που μας έκανε όλους να νιώθουμε «ανελεύθεροι και εξουσιασμένοι». Κινητοποίησε ολόκληρους πληθυσμούς ανά τον κόσμο και κατόπιν περιφρόνησε και ανάδειξε την μετριότητα του σύγχρονου ανθρώπου.

Ο Χόρχε Μπουκάι γεννήθηκε το 1949 στο Μπουένος Άιρες. Είναι γιατρός και ψυχοθεραπευτής της θεραπείας Gestalt, ωστόσο αυτοχαρακτηρίζεται ως βοηθός επαγγελματίας, όπως αναφέρει σε ένα από τα πολλά επιτυχημένα του βιβλία. Ακολουθούν ορισμένα αποφθέγματά του.

Ότι με δυσκολεύει περισσότερο στην εσωτερική μου ζωή είναι η επιθυμία και από την άλλη ο φόβος να δω με τα ίδια μου τα μάτια το αληθινό μου προσωπείο.

Πολλές φορές οι ανάγκες μας δεν βρίσκουν την ικανοποίηση ή την εκπλήρωση που ζητούν. Κάτι τέτοιο είναι εντάξει αφού δεν είναι εφικτό, πάντα, είτε να έχουμε αυτό που θέλουμε είτε τα πράγματα να εξελίσσονται και να συμβαίνουν με τη ροή που επιθυμούμε ή έχουμε προγραμματίσει.

Ωστόσο, οι καταστάσεις αρχίζουν να γίνονται πιο περίπλοκες όταν οι ανάγκες μας βρίσκουν «τοίχο» στις ανάγκες των άλλων.

Η εικόνα του καλού ανθρώπου έχει παρεξηγηθεί αρκετά. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρόκειται για κάποιον που απλώς υπομένει τα βάσανα της ζωής και περιμένει στωικά την ανταμοιβή του μετά θάνατον, στον Παράδεισο ή στη Δευτέρα Παρουσία. Ούτε είναι εκείνη του ανθρώπου που δεν λέει «όχι» σε οτιδήποτε του ζητούν.

«Πόσες φορές έπιασα τον εαυτό μου να είναι σιωπηλός, θολωμένος, απογοητευμένος. Όσο και αν την αγκάλιαζα με το νυχτικό της ενσυναίσθησης και της κατανόησής μου, τόσο εκείνη κρατούσε τις άμυνες της. Όσο την θαυμάζω και όσο και αν αισθάνομαι πράγματα για εκείνη, τόσο αυτή δεν καταλαβαίνει και εμμένει στο ίδιο ρεπερτόριο.