Τι είναι η προσωποκεντρική θεραπευτική προσέγγιση

H προσωποκεντρική θεραπεία δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαδικασία απόκρισης ενσυναισθητικής κατανόησης (Temaner, 1977). Στη διαδικασία αυτή, ο θεραπευτής διατηρεί, με συνέπεια και σταθερότητα, τις θεραπευτικές συμπεριφορές που πηγάζουν από τις εμπειρίες του και εκφράζει τον εαυτό του στον πελάτη μέσα από αποκρίσεις ενσυναισθητικής κατανόησης.

Ο Rogers, όπως και άλλοι θεωρητικοί της ψυχοθεραπείας, ενδιαφέρονταν συνολικά για την ανάπτυξη της εσωτερικής αξιολόγησης και ελέγχου του ατόμου-με άλλα λόγια, για την αυτονομία. Για μένα, η έννοια του ανεξάρτητου, του αυτόνομου ανθρώπου αποτελεί οξύμωρο. Το ανθρώπινο είδος ορίζεται από αμοιβαία αλληλεξάρτηση, και παράδειγμα αυτής της αμοιβαιότητας είναι η οικογένεια. 

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα γύρω από τον άνθρωπο είναι ότι, αν και έχουμε πολλά κοινά χαρακτηριστικά (αρκετά για να μας κάνουν όλους αναγνωρίσιμα μέλη του (ίδιου είδους), ούτε δύο από εμάς δεν είμαστε ακριβώς ίδιοι.

Πώς τα παιδιά λοιπόν κάνουν φίλους; Τα νεογέννητα μωρά γεννιούνται έτοιμα να κοινωνικοποιηθούν. Σε όλη την εξελικτική ιστορία μας, η ικανότητα να συνάπτει κανείς φιλικούς δεσμούς υπήρξε μια κρίσιμη ικανότητα επιβίωσης.

Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στο να μάθουν τα παιδιά τους πώς να κάνουν φίλους.

Όταν τα παιδιά κάνουν κακές σκέψεις νιώθουν ενοχές. Αυτές οι κακές σκέψεις μπορεί να είναι αρνητικοί χαρακτηρισμοί π.χ. Να σκεφτούν ότι ένας οικογενειακός φίλος είναι "χοντρούλης" ή "ρυτιδιασμένος." Μερικές φορές είναι σεξουαλικής φύσεως π.χ. Μπορεί να φαντάζονται ένα συμμαθητή τους γυμνό ή βίαιες π.χ. Να νομίζουν ότι θέλουν να σκοτώσουν τη μητέρα τους.

Κυρίως οι γονείς με ρωτάνε συχνά στο γραφείο: «Πώς να συμπεριφερθώ στο παιδί μου για να μπορέσω να το βοηθήσω;».
Η απάντηση είναι: Να θέλεις το παιδί σου! Γιατί αν το θες, θα του το δείχνεις. Κι αν του το δείχνεις, εκείνο θα το ξέρει.
Θα χει τον αέρα της αυταξίας του σημαντικού, την γεύση και την δύναμη του -από τον πιο σημαντικό της ζωής του- επιθυμητού.

Οι περισσότεροι επίδοξοι γονείς έχουν αναρωτηθεί σχετικά με τον αν θα μπορούσαν να σταθούν αντάξιοι του γονεικού ρόλου. Η φράση «Αν θέλουμε κάτι να αλλάξει σε ένα παιδί, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε και να βεβαιωθούμε ότι δεν είναι κάτι σ’ εμάς που θα έπρεπε να αλλάξει», πιθανόν να απαντά ένα σκέλος αυτής της ερώτησης.

Ο έρωτας είναι συναίσθημα που πραγματικά συνεπαίρνει την ψυχή του ανθρώπου. Ταυτόχρονα όμως δίνει στον καθένα μας τη δυνατότητα να ανακαλύψει πτυχές του εαυτού του που ίσως μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζε καν ότι υπάρχουν.

H Λογικοθυμική Θεραπεία (ΛΘΘ) στηρίζεται σε ένα πλαίσιο φιλοσοφικών θεωριών περισσότερο, ίσως, από κάθε άλλο σύστημα ψυχοθεραπείας. Ο Albert Ellis (1913-2007), Πατέρας της ΛΘΘ, στήριξε τη δομή της ψυχοθεραπείας στον Στωϊκό φιλόσοφο του 1ου αιώνα π.Χ. Επίκτητο.

Ποια είναι τα συναισθήματα, που πηγάζουν από μέσα σας όταν βρίσκεστε με τον καλύτερό σας φίλο, το συγγενή σας, τον εργοδότη σας ή το σύντροφό σας; Νιώθετε ασφάλεια, αποδοχή και αγάπη; Ή αντιθέτως, είστε μονίμως εξαντλημένοι, δίχως αυτοπεποίθηση και δύναμη να προχωρήσετε στη ζωή σας;

Τον τελευταίο καιρό γίνεται εκτενής λόγος για τον ρόλο του πατέρα στην οικογένεια και στην ανατροφή των παιδιών. Ο πατέρας και η μητέρα, το ζευγάρι δηλαδή αποτελούν μία ενότητα των οποίων η αγάπη, η τρυφερότητα, οι αξίες, οι αρχές αλλά και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν καθοριστικά τον άγραφο χαρτί της ψυχής του παιδιού.

Σε κάθε οικογένεια που υπάρχουν περισσότερο του ενός παιδιά χρειάζεται να συνειδητοποιούμε ότι το κάθε παιδί διαμορφώνει τον δικό του χαρακτήρα μέσα από τις εμπειρίες και τα βιώματά της οικογενειακής εστίας.

Ο David, ένα περίεργο και γεμάτο ενέργεια τρίχρονο, έριξε τα πάντα κάτω από το γραφείο της μαμάς του και ζωγραφίζει τους φακέλους της με κηρομπογιές. Η μητέρα του βλέποντας αυτά τα χάλια, τον έβαλε θυμωμένη σε μια άκρη. Ο David φυσικά κλαίει και κοιτάει σαστισμένος.

Παρατηρείτε συνεχώς τον εαυτό σας να ανησυχεί υπερβολικά για τα παιδιά σας; Μήπως περνάνε από τη σκέψη σας οι παρακάτω ερωτήσεις:
"Τα παιδιά μου προοδεύουν κατάλληλα ακαδημαϊκά και κοινωνικά;"
"Θα είναι σε θέση τα παιδιά μου να αποκατασταθούν επαγγελματικά στο μέλλον;"
"Μήπως να καθιερώσω πιο αυστηρό ωράριο εξόδου για να βεβαιωθώ πως δεν ξεκίνησαν το κάπνισμα ή τα ναρκωτικά;"

Η θεραπευτική παρουσία ορίζεται εν μέρει ως η διαδικασία πρόσκλησης ολόκληρου του εαυτού στη συνάντηση με έναν πελάτη, να είμαστε ολοκληρωτικά στη στιγμή σε πολλαπλά επίπεδα, σωματικά, συναισθηματικά, γνωστικά, πνευματικά και σχεσιακά.

Η αποδοχή σαν έννοια είναι πολυδιάστατη και δεν αρκεί απλά να την επικαλούμαστε δίχως να καταλαβαίνουμε ακριβώς το νόημά της.

Το σύνδρομο του καλού παιδιού αναφέρεται τόσο στην «εικόνα» ενός ανθρώπου όσο και σε κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα.Ως παράδειγμα αυτής της εικόνας του καλού παιδιού: Ένα καλό παιδί δεν φωνάζει, δεν κάνει φασαρία και δεν ενοχλεί. Κάθεται ήσυχα στη θέση του και αφήνει τους μεγάλους να μιλήσουν. Ένα καλό παιδί δεν παραπονιέται, δεν δυσαρεστείται και δεν αντιμιλά.