Η διαχείριση του χρόνου ως μέθοδος αντιμετώπισης του στρες

Είναι χαρακτηριστικό πως στα πλαίσια του σύγχρονου τρόπου ζωής, ο άνθρωπος περισσότερο ελέγχεται από τον χρόνο, αντί να τον διαχειρίζεται κατάλληλα ο ίδιος. Έτσι, πολύ συχνά, τα άτομα θεωρούν τον χρόνο ανεπαρκή για να εκπληρώσουν είτε τις επαγγελματικές, είτε τις προσωπικές και ψυχαγωγικές τους δραστηριότητες. Η αδυναμία αυτή θεωρείται ως ένας από τους βασικούς στρεσογόνους παράγοντες. 

Ο ίδιος ο χρόνος δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία, ωστόσο η μη ύπαρξη ρουτίνας, το υπερφορτωμένο ωράριο εργασίας, οι πολλαπλοί ρόλοι και η ανυπαρξία ελεύθερου προσωπικού χρόνου οδηγούν σε διαταραχές του «βιολογικού ρολογιού» και συνεπώς βοηθούν στην ανάπτυξη διαταραχών σχετιζόμενων με το στρες.

Βασικές δεξιότητες και χαρακτηριστικά που απαντώνται στις περισσότερες τεχνικές διαχείρισης του χρόνου είναι η θέσπιση προτεραιοτήτων, ο προγραμματισμός και η εκτέλεση. Μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους για την πραγμάτωση της εκτέλεσης είναι ο καθορισμός στόχων. Οι στόχοι που τίθενται θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι, ρεαλιστικοί, χρονικά καθορισμένοι και να εντάσσονται στα πλαίσια των δυνατοτήτων του ατόμου.

Πώς θα βρούμε χρόνο για να θέσουμε ένα σωστό πρόγραμμα

Ο ερευνητής Άλεκ Μακένζι παραθέτει έναν κατάλογο «χρονοληστών», οι οποίοι μας καταναλώνουν καθημερινά πολύτιμο χρόνο και ενέργεια και διακρίνονται σε: α) Εσωτερικούς ληστές και β) Εξωτερικούς ληστές

Εξωτερικοί ληστές:

• Απρόβλεπτα τηλεφωνήματα που διαρκούν υπερβολικά

• Συνάδελφοι και συνεργάτες που έρχονται να εκθέσουν τα προβλήματά τους, ή να πιάσουν συζήτηση.

• Προσωπικό ανεπαρκώς εξασκημένο, ή αναρμόδιο (ιδιαίτερα ανεπαρκής γραμματεία κ.α).

• Το αφεντικό ή, ακόμα, χειρότερα πολλά αφεντικά.

• Γεύματα εργασίας, κτλ.

• Πολύ συχνές συγκεντρώσεις μεγάλης διάρκειας, ανεπαρκώς προετοιμασμένες

• Πολύωρο νοικοκυριό, ψώνια, μαγείρεμα

Εσωτερικοί ληστές Α:

• Καθυστέρηση στην αντιμετώπιση συγκρούσεων.

• Αντίδραση στην αλλαγή

• Ενδιαφέροντα διάσπαρτα και πολυάριθμα.

• Αδυναμία να πεις «όχι».

• Έλλειψη πληροφόρησης, ανεπαρκείς ή υπερβολικές επικοινωνίες.

• Αναποφασιστικότητα ή πολύ βιαστικές αποφάσεις.

• Κόπωση, κατάπτωση.

Εσωτερικοί ληστές Β:

• Στόχοι και προτεραιότητες, συγκεχυμένοι και μεταβαλλόμενοι.

• Έλλειψη καθημερινού προγράμματος εργασίας.

• Εργασίες που βρίσκονται ακόμα σε εκκρεμότητα.

• Τάση να κάνουμε υπερβολικά πολλά, αναζήτηση της τελειότητας.

• Έλλειψη τάξης, γραφείο ατακτοποίητο.

• Σύγχυση και λάθη στην κατανομή ευθυνών.

• Υπερβολική προσοχή στις λεπτομέρειες.

Ο έλεγχος και η ικανοποιητική διαχείριση των εξωτερικών και εσωτερικών ληστών μας προσφέρει μεγαλύτερη αυτό-κυριαρχία ως προς τη διαχείριση του χρόνου, αποδοτικότερο προγραμματισμό και περισσότερη προσωπική ευχαρίστηση.

Πρακτικές συμβουλές διαχείρισης του χρόνου

• Προγραμματισμός του χρόνου.
• Καταγραφή ενός πλάνου για κάθε εβδομάδα.
• Αναρωτηθείτε τί ελπίζετε να ολοκληρώσετε μέχρι το τέλος της εβδομάδας και τί θα πρέπει να κάνετε για να επιτύχετε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
• Διευκρινίστε τους στόχους σας, θέστε έπειτα τις προτεραιότητές σας. Εστιάστε στους στόχους, όχι στις δραστηριότητες
• Οι σημαντικότερες δραστηριότητές σας είναι εκείνες που σας βοηθούν να ολοκληρώσετε τους στόχους σας.
• Ετοιμάστε ένα πρόγραμμα για να αναλύσετε περιοδικά πώς χρησιμοποιείτε το χρόνο σας, και απομακρύνετε τις μη παραγωγικές συνήθειες από τη ζωή σας.
• Αποβάλετε τουλάχιστον έναν παράγοντα απώλειας χρόνου από τη ζωή σας κάθε εβδομάδα π.χ. πολλές ώρες τηλεθέασης, μακρόσυρτες τηλεφωνικές συνομιλίες κλπ.
• Να επιδιώκετε την αναγνώριση των περιθωρίων σας για τα απροσδόκητα γεγονότα, και των διακοπών.
• Μάθετε να ενεργείτε παρά να αντιδράτε.
• Καθιερώστε μια ήρεμη ώρα στην ημέρα σας.
• Αναπτύξτε τη συνήθεια να ολοκληρώνετε κάτι που ξεκινάτε.
• Κάνετε μία πράξη τη φορά.
• Νικήστε την αναβλητικότητα.
• Αντισταθείτε στις παρορμήσεις σας για την πραγματοποίηση απρογραμμάτιστων δραστηριοτήτων.
• Αναθεωρήστε την ημέρα σας με κριτική διάθεση.
• Βρείτε το χρόνο για σας - χρόνο να ονειρευτείτε, χρόνο να χαλαρώσετε, και χρόνο να ζήσετε.
• Εξακριβώστε τί είναι αυτό που σας δημιουργεί στρες και προσπαθήστε να το εξαλείψετε από την ζωή σας.
• Αναπτύξτε μια προσωπική φιλοσοφία του χρόνου.

Οφέλη από τη Σωστή Διαχείριση του Χρόνου

• Απόκτηση αισθήματος ισορροπίας
• Δυνατότητα για την εκπλήρωση των στόχων που έχουν προτεραιότητα για το άτομο.
• Απομάκρυνση των ενοχικών συναισθημάτων
• Αύξηση του αισθήματος ικανοποίησης
• Μείωση του στρες
• Αύξηση της αποδοτικότητας (σε εργασιακό και προσωπικό επίπεδο)
• Υγεία σε όλα τα επίπεδα (σωματικό, πνευματικό)
• Προαγωγή της κοινωνικής ευεξίας

Η διαχείριση του χρόνου συνίσταται στην ικανότητα του ατόμου να ιεραρχεί, να προγραμματίζει και να εκτελεί τις δραστηριότητες που του προκαλούν προσωπική ευχαρίστηση, ελέγχοντας την αλληλουχία των γεγονότων της ζωής του. Επομένως, θα λέγαμε ορθότερα ότι αποτελεί μία μέθοδο διαχείρισης του εαυτού, παρά μία μέθοδο ελέγχου του χρόνου και αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην αποφυγή του στρες.