17 Μαϊου: Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφοβίας

Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφοβίας δημιουργήθηκε το 2004 για να επιστήσει την προσοχή στη βία και τις διακρίσεις που βιώνουν λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, τρανς, ίντερσεξ και όλα τα άλλα άτομα με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς, ταυτότητες φύλου ή εκφράσεις και χαρακτηριστικά του φύλου.

Η ημερομηνία της 17 Μαϊου επιλέχτηκε συγκεκριμένα για να τιμήσει την απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 1990 να αποχαρακτηρίσει την ομοφυλοφιλία ως ψυχική διαταραχή.

Η ημέρα αυτή αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό, παγκόσμιο, ετήσιο ορόσημο για να επιστήσει την προσοχή των υπεύθυνων λήψης αποφάσεων, των μέσων ενημέρωσης, του κοινού, των εταιριών/σωματειών, των ηγετών της κοινής γνώμης, των τοπικών αρχών κ.λπ. στην ανησυχητική κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα άτομα με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς, ταυτότητες φύλου ή εκφράσεις και χαρακτηριστικά του φύλου και να τους προκαλέσουν να αντιμετωπίσουν τη βία και τις διακρίσεις σε βάρος των LGBTI ατόμων και να οικοδομήσουν κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς, εμπλουτισμένες μέσω της διαφορετικότητάς τους.

Η 17η Μαΐου γιορτάζεται πλέον σε περισσότερες από 130 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 37 όπου οι πράξεις του ιδίου φύλου είναι παράνομες. Χιλιάδες πρωτοβουλίες για την ημέρα αυτή, μεγάλες και μικρές, αναφέρονται σε όλο τον πλανήτη.

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, της Τρανσφοβίας και της Αμφιφοβίας έχει λάβει επίσημη αναγνώριση από πολλά κράτη, διεθνή ιδρύματα όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από αμέτρητες τοπικές αρχές. Οι περισσότερες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών σηματοδοτούν επίσης την Ημέρα με συγκεκριμένες εκδηλώσεις.

Πολλές διαφορετικές οντότητες συμμετέχουν στην παγκόσμια κινητοποίηση της 17 Μαΐου και κατά συνέπεια μπορεί να λάβει πολλά διαφορετικά ονόματα. Ορισμένοι οργανισμοί προσθέτουν τη λεσβοφοβία ή την ιντερσεξοφοβία ως ξεχωριστές εστίες. Τα ακρωνύμια ποικίλλουν επίσης, από το αρχικό IDAHO (International Day Against Homophobia) έως το IDAHOT (International Day Against Homophobia and Transphobia) ή το IDAHOBIT (International Day Against Homophobia, Biphobia and Transphobia). Στην ημέρα αυτή ο καθένας είναι ελεύθερος να επικοινωνήσει όπως θέλει.

Η οργάνωση της Παγκόσμιας αυτής Ημέρας σημειώνει: “Ωστόσο, έχουμε δει τελευταία ότι αρκετές ομάδες μεταφράζουν το «I» της ονομασίας IDAHOΒΙΤ ως «ιντερσεξισμός». Έχουμε συμβουλευτεί τις οργανώσεις ίντερσεξ, οι οποίες θεωρούν αυτόν τον όρο αόριστο και παραπλανητικό. Ως εκ τούτου, παρακαλούμε όλους να απέχουν από τη χρήση του όρου «ιντερσεξισμός» και να προτιμήσουν τον όρο «ιντερσεξοφοβία». Λάβετε επίσης υπόψη ότι το όνομα της Ημέρας δεν περιλαμβάνει επί του παρόντος ρητά την ιντερσεξοφοβία, καθώς δεν υπάρχει παγκόσμια συναίνεση μεταξύ των κοινοτήτων ίντερσεξ ότι αυτό θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην αποστολή της 17ης Μαΐου.”

Ο ιστότοπος IDAHOT περιλαμβάνει πολλές ιδέες δράσης και αναφορές που περιγράφουν λεπτομερώς το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων που έχουν προγραμματιστεί για φέτος και από τα προηγούμενα χρόνια.

Το θέμα της 17 Μαϊου του 2023 είναι: Πάντα Μαζί: Ενωμένοι στην Διαφορετικότητα

Τι είναι η όμως η ομοφοβία;

Η Ομοφοβία ή Ομοερωτοφοβία ορίζεται από το Journal of Homosexuality ως μια παθολογική έκφραση αρνητικών συναισθημάτων καθώς και συμπεριφορών κατά των ομοφυλόφιλων. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι αυτό το φαινόμενο βασίζεται στην προκατάληψη που δημιουργείται από την άγνοια και καταλήγει σε διάκριση ενάντια στους Ομοφυλόφιλους.

Τύποι Ομοφοβίας

• Προσωπική Ομοφοβία : Η άποψη ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι ανήθικοι, αμαρτωλοί, άρρωστοι και κατώτεροι από τους ετεροφυλόφιλους. Όταν παρατηρείται αυτό το φαινόμενο σε ομοφυλόφιλο άτομο ονομάζεται Εσωτερικευμένη Ομοφοβια. 

• Διαπροσωπική Ομοφοβια : Είναι ο φόβος και το μίσος απέναντι στους ομοφυλόφιλους που εκφράζεται με αρνητικές συμπεριφορές και επιθετικές τάσεις.

• Τι να ΜΗΝ περιμένω από την ψυχοθεραπεία μου;
  3ωρο Online βιωματικό εργαστήριο του PSYCHOLOGY.GR
  Θεματικές Ενότητες: Τι είναι για μένα η ψυχοθεραπεία, τι περιμένω από αυτήν τη διαδικασία; | Τι περιμένω από τον ψυχοθεραπευτή μου; | Ποια είναι τα όριά της ψυχοθεραπείας; | Πώς αντιλαμβάνομαι αν με ωφελεί ή αν τη χρησιμοποιώ ως άλλοθι για να μένω στην ουσία στάσιμος;

  Ομοφοβία της Κουλτούρας : Αναφέρεται στις κοινωνικές δομές και τις  άγραφες "νόρμες" που υποδεικνύουν πως το να είσαι ετεροφυλόφιλος είναι το μόνο φυσιολογικό και αποδεκτό από το κοινωνικό σύνολο. 

• Θεσμική Ομοφοβία : Το φαινόμενο όπου η κυβέρνηση, η εκκλησία, η παιδεία καθώς και διάφορες επιχειρήσεις κάνουν διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Στην Ελλάδα τη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία από πρόσφατη έρευνα αποδεικνύεται ότι παρόλο που το 17% του δείγματος αναφέρει ότι έχει φίλους ομοφυλόφιλους, το 84% διαφωνεί με το γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων και το 89% διαφωνεί με την υιοθεσία παιδιών από ζευγάρια του ίδιου φύλου (Ευρωβαρόμετρο 2006-2008).

Αυτά τα ποσοστά είναι πολύ μεγαλύτερα συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη με αποτέλεσμα η Ελλάδα να τοποθετείται ανάμεσα στις πιο ομοφοβικές χώρες στην ευρωπαϊκή ένωση (Paulou,2009).

Στατιστικά Ελλάδας όσον αφορά την Ομοφοβία

Σε μία έρευνα της Ευρωπαικής Ένωσης που έγινε το 2019 βρέθηκαν τα εξής αποτελέσματα όσον αφορά την Ελλάδα:

Τα τελευταία 5 χρόνια, έχει αυξηθεί η προκατάληψη και η μισαλλοδοξία έναντι των LGBTQI ατόμων, παρέμεινε η ίδια ή μειώθηκε στη χώρα σας;
Το 18% απάντησε ότι αυξήθηκε, το 25% ότι παρέμεινε η ίδια και το 57% ότι μειώθηκε.

Τα τελευταία 5 χρόνια, η βία κατά των LGBTQI ατόμων αυξήθηκε, παρέμεινε η ίδια ή μειώθηκε στη χώρα σας;
Το 30% απάντησε ότι αυξήθηκε, το 35% ότι έμεινε η ίδια και το 35% ότι μειώθηκε.

Η κυβέρνηση ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες ασφάλειας των LGBTQI ατόμων;
Η Ελλάδα απάντησε ότι ανταποκρίνεται στο 39%.

Άλλα στατιστικά της ίδιας έρευνας.

• Το 74% αποφεύγει να πιάνεται συχνά ή πάντα χέρι χέρι με τον ομόφυλο σύντροφό του στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 61%.

• Το 39% στην Ελλάδα αποφεύγει συχνά ή πάντα συγκεκριμένες τοποθεσίες από φόβο μήπως δεχθεί επίθεση. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 33%.

• Το 27% λέει πλέον αρκετά ή πολύ ανοιχτά ότι είναι μέλος της κοινότητας LGBTQI στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 47%

• Το 32% αισθάνθηκε ότι υφίσταται διακρίσεις στον τόπο εργασίας το έτος πριν από την έρευνα στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 21%.

• Οι διακρίσεις επηρεάζουν πολλούς τομείς της ζωής, όπως το να πηγαίνεις σε ένα καφέ, σε ένα εστιατόριο, σε ένα νοσοκομείο ή σε ένα κατάστημα. Συνολικά, στην Ελλάδα το 2019 το 51% ένιωσε διακρίσεις σε τουλάχιστον ένα μέρος της ζωής τους στο έτος πριν από την έρευνα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 42%.

• Το 33% στην Ελλάδα δηλώνει ότι παρενοχλήθηκε ένα χρόνο πριν από την έρευνα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 38%.

• 1 στα 5 τρανς και ίντερσεξ άτομα δέχτηκε σωματική ή σεξουαλική επίθεση τα πέντε χρόνια πριν από την έρευνα, διπλάσιο από αυτό των άλλων LGBTQI ομάδων.

• Το 9% στην Ελλάδα είχε δεχθεί επίθεση τα τελευταία 5 χρόνια πριν από την έρευνα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 11%

• Το 10% πήγε στην αστυνομία στην Ελλάδα για να αναφέρει σωματικές ή σεξουαλικές επιθέσεις. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 14%.

• Το 11% ανέφερε τις εμπειρίες διάκρισης σε έναν φορέα ισότητας ή άλλη οργάνωση στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 11%.

• Μεταξύ των νέων (18-24), λιγότεροι άνθρωποι (41%) κρύβουν ότι ανήκουν στην κοινότητα LGBTQI στο σχολείο. Το 2012, ήταν 47%.

• Το 43% των LGBTI μαθητών (15-17 ετών) στην Ελλάδα λέει ότι κρύβεται ότι ανηκει στην LGBTQI κοινότητα στο σχολείο. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 30%.

• Το 51% των LGBTI μαθητών (15-17 ετών) στην Ελλάδα λέει ότι στο σχολείο κάποιος συχνά ή πάντα υποστήριζε, υπερασπίζοταν ή προστάτευε τα δικαιώματά τους ως μέλος της κοινότητας LGBTQI. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 48%.

• Το 64% των ερωτηθέντων εφήβων της κοινότητας LGBTQI (15-17 ετών) στην Ελλάδα λένε ότι οι συνομήλικοί τους ή οι δάσκαλοι έχουν συχνά ή πάντα υποστηρίξει τα LGBTQI άτομα. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 60%.

• Το 26% των LGBTQI των ερωτηθέντων εφήβων (15-17 ετών) στην Ελλάδα λένε στο σχολείο τους, η εκπαίδευση σε κάποιο σημείο αντιμετώπισε θετικά ή με ισορροπημένο τρόπο τα ζητήματα LGBTQI. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 33%.

Πηγές:

1. may17.org
2. human-rights-channel.coe.int/idahotb-en.html
3. psychology.gr/sexualikotita/542-to-phainomeno-ths-omophobias.html 
4. Έρευνα [1]
5. Έρευνα [2]