Τραύμα: αναζητάμε τον ίδιο τραυματικό δεσμό στην ενήλικη ζωή;

Οι σχέσεις που αναπτύσσουμε με τους γονείς ή τους κηδεμόνες μας, πριν την ηλικία των 5 ετών, θέτουν τις βάσεις για τις σχέσεις που οικοδομούμε στην ενήλικη ζωή μας. Αυτό συμβαίνει επειδή είμαστε ολοκληρωτικά εξαρτώμενοι στα άτομα που (ιδανικά) θα εκπληρώσουν τις σωματικές και συναισθηματικές μας ανάγκες.

Αναζητώντας τραυματικούς δεσμούς

Αν αυτές οι ανάγκες ικανοποιηθούν, θα έχουμε ασφαλείς δεσμούς, που αποπνέουν εμπιστοσύνη και διαθέτουν γερά θεμέλια. Εάν όχι, τότε θα έχουμε ανασφαλείς (απρόβλεπτους) δεσμούς. Το ανθρώπινο μυαλό συνεχίζει να εξελίσσεται στη διάρκεια αυτών των 5 ετών, έτσι στην ενήλικη ζωή μπορεί να αναζητήσουμε σχέσεις που προκαλούν τις ίδιες βιολογικές αντιδράσεις του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.

Μπορεί να αναζητάμε (βιονευρολογικά) το ίδιο που ζήσαμε τότε. Ως συνέπεια δημιουργείται υποσυνείδητα μία τάση να επαναλάβουμε την ίδια δυναμική που βιώσαμε κατά την βρεφική και παιδική ηλικία.

Οι τραυματικοί δεσμοί είναι σχέσεις που αντανακλούν την ίδια δυναμική, που βιώσαμε στην παιδική μας ηλικία με γονείς, στη συναναστροφή μας με φίλους ή συντρόφους.

Το σταθερό μοτίβο στους τραυματικούς δεσμούς, είναι η προδοσία του ίδιου μας του εαυτού με σκοπό να λάβουμε αγάπη.

Το ίδιο μοτίβο προδοσίας που (ασυνείδητα) ξεκινήσαμε ως παιδιά με σκοπό να λάβουμε αγάπη και αποδοχή από έναν γονέα με τον οποίο είχαμε μια διαταραγμένη σχέση.

Τραυματικές εμπειρίες και ανασφάλεια

Τα παιδιά που έχουν βιώσει τη φροντίδα των γονιών τους ή του κηδεμόνα ως τραυματική, μεγαλώνοντας νιώθουν φόβο, την αίσθηση του αβοήθητου με αποτέλεσμα την αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης, που έχει ως αποτέλεσμα το στρες.

Το παρατεταμένο ή επαναλαμβανόμενο τραύμα έχει επίδραση στη μετέπειτα ζωή, στον τρόπο σκέψης, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά.

Η τραυματική εμπειρία περιλαμβάνει την κακοποίηση, έκθεση σε γεγονότα που προκαλούν φόβο, ενδοοικογενειακή βία, καθώς και η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών. Έτσι, αυξάνεται το αίσθημα ανασφάλειας στην παιδική ηλικία και μακροπρόθεσμα αυτό μεταβιβάζεται στην ενήλικη ζωή του.

Εάν στην παιδική ηλικία υπάρχει:

• χάος,
• απρόβλεπτη συμπεριφορά,
• έλλειψη συναισθηματικού δεσίματος,
• έλλειψη ασφάλειας,
• έλλειψη ξεκάθαρων ορίων,
• αλληλεξάρτηση,
• μη υγιείς μηχανισμοί αντιμετώπισης (coping),
• εγκατάλειψη,
• αυτοπροδοσία με σκοπό λήψη αγάπης,

τότε στις πρώιμες σχέσεις θα βιώσουμε τραυματικούς δεσμούς!

Ενδείξεις τραυματικών δεσμών

• Αδιάκοπη και παθολογική προσήλωση σε ένα άλλο άτομο με τον φόβο της εγκατάλειψης.
• Έλλειψη ορίων, χώρου και ξεκάθαρης αυτονομίας.
• Συναισθηματικά εθιστικοί «κύκλοι» εγκατάλειψης-απόρριψης και ύστερα επανεπιλογής.
• Φόβος για την αντίδραση κάποιων ατόμων που δημιουργεί ιδιωτικότητα και μυστικοπάθεια.
• Στην ανάμνηση του τραύματος αίσθηση φόβου, θυμού η ενόχλησης.
• Επίμονη προσήλωση στις σεξουαλικές σχέσεις και όχι σε αυθεντικούς δεσμούς και ουσιαστική επικοινωνία.
• Άρνηση ή απόκρυψη επιβλαβών συμπεριφορών που ενδεχομένως θα προβλημάτιζαν τα άτομα του κύκλου μας.
• Μια έντονη επιθυμία να μας ανακουφίζουν άτομα που μας προκαλούν έντονη συναισθηματική βλάβη.
• Ένα αίσθημα χρόνιας αμφισβήτησης του εαυτού μας, που μπορεί να μας κάνουν να «τρελαθούμε» και να αρνηθούμε τη δική μας πραγματικότητα.
• Αδυναμία να σταματήσει κανείς να σκέφτεται τον τραυματικό δεσμό
• Να μη θέλει να σκέφτεται ή να μιλάει για το τι συνέβη.

Ασυνείδητα αναζητούμε να ξαναζήσουμε το παρελθόν μας επειδή το μυαλό και το σώμα μας νιώθει οικεία, ακόμη και αν αυτά τα γεγονότα ήταν επώδυνα, δυστυχή ή τρομακτικά.

Επειδή μάθαμε ότι αγάπη σημαίνει έλλειψη ασφάλειας και σταθερότητας, τα καμπανάκια δε θα είναι τόσο εμφανή για να μας προειδοποιήσουν.

Θεραπεία για τους τραυματικούς δεσμούς

Η θεραπεία για τους τραυματικούς δεσμούς μας οδηγεί να:

• Έχουμε ξεκάθαρα όρια.
• Δηλώσουμε τις ανάγκες μας και να επιτρέψουμε σε κάποιον να τις ικανοποιήσει.
• Έχουμε αυτονομία και θετική αλληλεξάρτηση.
• Βρίσκουμε συντρόφους και φίλους που να συμβαδίζουν με τον ανώτερο εαυτό μας και τις υψηλότερες αξίες μας.
• Γνωρίσουμε την έμφυτη αυτοαξία μας και ταυτόχρονα ανθρώπους που έχουν γνωρίσει την δική τους έμφυτη αυτοαξία.
• Διαφύγουμε από τους κύκλους των κληρονομικών τραυμάτων.
• Διερευνήσουμε την σημασία των σχέσεων ως χώρου που προσφέρεται για αμοιβαία εξέλιξη.

Διαβάστε επίσης στην Πύλη μας: Πώς να πετύχετε στην ερωτική σας σχέση με βάση τον τύπο δεσμού που αποκτήσατε όταν ήσασταν παιδιά

Για το άτομο είναι σημαντικό να υπάρχει:

• Αίσθημα ασφάλειας: είναι η προτεραιότητα για έναν άνθρωπο που έχει βιώσει ένα τραυματικό δεσμό. Μέχρι να αισθανθεί ασφαλής δεν μπορεί να ωφεληθεί από κάτι άλλο.
• Σταθερότητα και υποστήριξη: από το οικογενειακό περιβάλλον, τον ερωτικό σύντροφο, φίλο ή από ένα θεραπευτικό πλαίσιο
• Υψηλό επίπεδο δομής και προβλεψιμότητας θα δώσει στο άτομο το αίσθημα της σταθερότητας και της συνέχειας.
• Συναισθηματική φροντίδα: Τα υψηλά επίπεδα αυτής θα δώσουν στο άτομο το αίσθημα ότι τα άλλα άτομα το αγαπούν και είναι διαθέσιμα.
• Ευκαιρίες επικοινωνίας για την τραυματική εμπειρία. Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να μιλούν σε όποιον συναντούν για τον τραυματικό δεσμό που βίωσαν. Τα άτομα αυτά χρειάζονται τη σωστή κατεύθυνση ώστε να μιλήσουν στα κατάλληλα άτομα. Κατάλληλα άτομα θεωρούνται εκείνοι που νοιάζονται γι’ αυτό το άτομο, καθώς και ο/η θεραπευτής,-τρια.

Όταν το ίδιο το άτομο δυσκολεύεται και συνάμα ο άμεσος κύκλος ανθρώπων του (γονείς, φίλοι, σύντροφος) δυσκολεύονται να το υποστηρίξουν κατάλληλα, τότε είναι σημαντικό να στραφεί επιδοτικά και στη θεραπεία.

Η σταθερή εβδομαδιαία θεραπευτική σχέση θα προσφέρει ασφάλεια και ένα εύφορο έδαφος για την επεξεργασία και διαχείριση των τραυμάτων ώστε το άτομο να αρχίσει να βιώνει μια ολοένα πιο λειτουργική καθημερινότητα και ζωή.