Η αγοραφοβία είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής που περιλαμβάνει φόβο και έντονο άγχος του ατόμου να βρίσκεται σε μέρη ή καταστάσεις απ' όπου πιστεύει ότι είναι δύσκολο να φύγει ή είναι δύσκολο να λάβει βοήθεια στην περίπτωση που εκδηλώσει κρίση πανικού.

«Φοβάμαι να αγαπήσω, να εμπιστευτώ, να αφεθώ, να μοιραστώ, να πλησιάσω, να έρθω κοντά, να νιώσω, να..., να..., να... φοβάμαι να ζήσω». Κι ενώ ως ενός ορισμένου σημείου ο ρόλος του φόβου είναι χρήσιμος και προστατευτικός (αλίμονο αν αγαπούσαμε, εμπιστευόμασταν και αφηνόμασταν αδιακρίτως σε όποιον γνωρίζαμε χωρίς να υπάρξει προηγουμένως το απαραίτητο φιλτράρισμα), όταν ξεπερνάει το σημείο αυτό, τότε εύκολα μετατρέπεται από προστασία σε εμπόδιο.

Ο μεταμοντέρνος άνθρωπος δεν φοβάται την οικονομική κρίση, ούτε τους σεισμούς και τα τσουνάμια, δεν φοβάται μη τον εγκαταλείψει η σύζυγος, ή η πίστη του. Το μόνο που πραγματικά φοβάται είναι μήπως συμβεί κάτι βαθιά και οριζόντια ανατρεπτικό που θα συμβάλλει ώστε να αλλάξει η κεκτημένη προσωπική και συλλογική αίσθηση της αυτοδυναμίας κι αυτάρκειάς του, πάνω στην οποία στήριξε μεθοδικά την ασφάλεια του. 

Ο όρος ειδική φοβία αναφέρεται στον επίμονο, υπερβολικό ή /και παράλογο φόβο ενός συγκεκριμένου  αντικειμένου ή κατάστασης πχ. φόβος για τα σκυλιά, τα ύψη, το νερό, τις καταιγίδες, τον σεισμό, την οδήγηση, τα αεροπορικά ταξίδια. Ο άνθρωπος που πάσχει από τη διαταραχή αποφεύγει να έρθει σε επαφή με το αντικείμενο ή την κατάσταση που φοβάται ή όταν αυτό δεν είναι εφικτό μπορεί να την υπομείνει με δυσκολία εμφανίζοντας συχνά έντονο άγχος.  

Σημαντικό ποσοστό ανθρώπων φοβάται τα αεροπορικά ταξίδια, γεγονός που δημιουργεί συχνά εμπόδια στον προγραμματισμό των διακοπών τους αλλά και στη δυνατότητά τους να ταξιδέψουν γενικότερα.
Παράλληλα, για πολλούς εργαζόμενους οι μετακινήσεις και τα ταξίδια αποτελούν μέρος αλλά και απαίτηση των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων και έτσι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες όταν πρέπει να ταξιδέψουν με αεροπλάνο και δεν μπορούν να το πραγματοποιήσουν.

Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό με πέντε φυσικά συναισθήματα: φόβο, θλίψη, θυμό, ζήλια κι αγάπη. Προτού καν γίνει κανείς έξι χρονών, όλα τα παραπάνω φυσικά συναισθήματα έχουν μετατραπεί σε αφύσικα!
Πως? 
Με την εκπαίδευση που δεχόμαστε ως παιδιά συνεχώς κι επίμονα απ’ όλους τους αποδεκτούς φορείς κοινωνικοποίησης (δηλ. γονείς, συγγενείς, δασκάλους, κ.λ.π.) οτι η εκδήλωση των φυσικών συναισθημάτων δεν είναι ούτε αρεστή, ούτε επιτρεπτή σε ένα πλαίσιο στο οποίο χρειάζεσαι να είσαι αρεστός για να επιβιώσεις ψυχικά και σωματικά.

Τα συναισθήματα και οι φόβοι μας χρειάζονται ερμηνεία και κατανόηση με ποιοτικές μεθόδους αιώνες δουλεμένες, όχι αριθμούς και στατιστικά κουτάκια. Ο μηχανισμός αυτός δεν είναι δικής μου ανακαλύψεως αλλά του καθηγητή Κλινικής Ανθρωπολογίας John A. Rush. Όμως, μέρος του μηχανισμού και των αρχών του έχω χρησιμοποιήσει στην δική μου μελέτη που θα ανακοινωθεί στο επικείμενο Ετήσιο Συνέδριο του Αμερικανικού Ανθρωπολογικού Συλλόγου στο Μόντρεαλ, και φαίνεται να επαληθεύεται.

Οι φοβίες σχετίζονται με ένα παράλογο φόβο π.χ. έντομα ή ζώα, αίμα, ασανσέρ, αεροπλάνο, τούνελ, κεραυνοί κ.ά . Τα άτομα αντιλαμβάνονται ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός αλλά δεν μπορούν να τον διαχειριστούν. Συνήθως αυτό που κάνουν είναι να αποφεύγουν ό,τι τους προκαλεί αυτό τον παράλογο φόβο. Οι φοβίες εμφανίζονται σε διάφορες ηλικίες ανάλογα με το είδος τους.

Ξεκινώντας πρέπει να διακρίνουμε τον φόβο από το άγχος. Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα, όπως η χαρά, η λύπη κλπ.
Το άγχος είναι μία κατάσταση όπου το μυαλό μας βρίσκεται το ίδιο, και θέτει τον οργανισμό μας, σε μία κατάσταση «συναγερμού» και ετοιμότητας αντίδρασης,  σε οτιδήποτε  αυτό θεωρεί ως απειλή.

google news iconΤο Psychology.gr είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε πρόσβαση στην αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση για έρευνες ψυχολογίας και θέματα ψυχικής υγείας: Psychology.gr - Google News

Ακολουθήστε το PSYCHOLOGY.GR στο Youtube για δωρεάν σεμινάρια και στο Facebook για να ενημερώνεστε άμεσα για όλα τα νέα άρθρα ψυχολογίας & αυτοβελτίωσης.

Άγχος - Φοβίες: Βασικά Άρθρα

Εξειδικευμένοι Συνεργάτες

Οι ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Εγγραφή στο Newsletter

Ενημερωθείτε για τα άρθρα της εβδομάδας, για σεμινάρια και άλλες δράσεις που αφορούν αποκλειστικά την Ψυχολογία και την Ψυχική Υγεία.

Ενδιαφέροντα