Πώς η ξεχασμένη επιστήμη της αναπνοής θα κάνει τη ζωή σου καλύτερη

Το μέρος θύμιζε σκηνικό βγαλμένο από ταινία τρόμου: Η μπογιά στους τοίχους ήταν ξεφλουδισμένη και τα παράθυρα σκονισμένα, το φεγγαρόφωτο έριχνε ολόγυρα απειλητικές σκιές. Διάβηκα το κατώφλι της εισόδου, ανέβηκα τα σκαλοπάτια που έτριζαν και χτύπησα την πόρτα.

Με υποδέχθηκε μια γυναίκα μεταξύ τριάντα και σαράντα ετών, με πυκνά φρύδια και αφύσικα μεγάλα, λευκά δόντια. Μου είπε να περάσω μέσα, αφού πρώτα μου ζήτησε να βγάλω τα παπούτσια μου.

Με οδήγησε σε ένα ευρύχωρο, αχνοφωτισμένο σαλόνι. Η γαλάζια οροφή του ήταν διακοσμημένη με αφράτα συννεφάκια. Κάθισα δίπλα σε ένα παράθυρο που κροτάλιζε από το αεράκι και στο ωχρό φως από τους φανοστάτες παρακολουθούσα τους ανθρώπους που έμπαιναν στο κτίριο.

Ένας τύπος με μάτια φυλακισμένου. Ένας άντρας με σοβαρό πρόσωπο και αφέλειες σαν του Τζέρι Λιούις. Μια ξανθιά γυναίκα με μια παράκεντρη μπίντι, την κόκκινη κουκκίδα που φέρουν στο μέτωπο οι Ινδές.

Το θρόισμα των αλαφροπάτητων βημάτων και των ψιθυριστών χαιρετισμών καλύφθηκε από τον σαματά ενός φορτηγού που περνούσε στον δρόμο, με τα ηχεία του να παίζουν στη διαπασών το «Paper Planes», τον αναπόδραστο ύμνο εκείνης της περιόδου.

Έβγαλα τη ζώνη μου, άνοιξα το κουμπί του τζιν μου και βολεύτηκα.

Μια ζωή εγκλωβισμένη σε ένα αδιέξοδο μοτίβο

Είχα έρθει εδώ ύστερα από σύσταση του γιατρού μου, που μου είχε πει: «Πιστεύω ότι θα σε ωφελήσει ένα σεμινάριο αναπνευστικών τεχνικών». Όπως μου εξήγησε, θα ενδυνάμωνε τους ταλαιπωρημένους πνεύμονές μου, θα ηρεμούσε τον ταλανισμένο νου μου και ίσως με βοηθούσε να αλλάξω στάση ζωής.

Τους τελευταίους μήνες αντιμετώπιζα πολλές δυσκολίες. Η δουλειά μου ήταν μόνιμη πηγή στρες. Το σπίτι μου, που μετρούσε εκατόν τριάντα χρόνια ζωής, είχε αρχίσει να καταρρέει. Επιπλέον, είχα μόλις αναρρώσει από πνευμονία – την τρίτη τα τελευταία τρία χρόνια. Περνούσα το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου στο σπίτι, βαριανασαίνοντας, δουλεύοντας και τρώγοντας τρία γεύματα τη μέρα στο ίδιο πιάτο, καθισμένος στον καναπέ και σκυμμένος πάνω από εφημερίδες που είχαν κυκλοφορήσει σχεδόν μία εβδομάδα νωρίτερα.

Το σώμα μου, ο νους μου, ολόκληρη η ζωή μου είχαν εγκλωβιστεί σε αυτό το αδιέξοδο μοτίβο. Έπειτα από μερικούς μήνες αποφάσισα να ακολουθήσω τη συμβουλή του γιατρού μου και να γραφτώ σε ένα εισαγωγικό σεμινάριο αναπνευστικών τεχνικών για να μάθω μια μέθοδο που λέγεται «Σουντάρσαν Κρίγια».

Καθοδηγούμενη αναπνευστική τεχνική

Στις εφτά το απόγευμα η γυναίκα με τα πυκνά φρύδια κλείδωσε την εξώπορτα, κάθισε στο κέντρο του κύκλου που σχημάτιζε η ομάδα, έβαλε μια κασέτα σε ένα παμπάλαιο φορητό κασετόφωνο και πάτησε το play. Μας είπε να κλείσουμε τα μάτια μας.

Ανάμεσα σε συριγμούς και παράσιτα ξεχύθηκε από τα ηχεία μια αντρική φωνή με ινδική προφορά – μια φωνή ψιλή, τραγουδιστή, τόσο μελωδική ώστε ηχούσε αφύσικη, σαν να ανήκε σε ήρωα κινουμένων σχεδίων.

Ακολουθώντας τις οδηγίες της, συγκεντρωθήκαμε στην αναπνοή μας, εισπνέοντας και εκπνέοντας αργά από τη μύτη.

Συνεχίσαμε έτσι αρκετά λεπτά. Αν και φορούσα κάλτσες, πήρα μια από τις στοιβαγμένες κουβέρτες και την τύλιξα γύρω από τα πόδια μου, για να τα προστατεύσω από το παγωμένο ρεύμα που τρύπωνε από το παράθυρο. Συνέχισα να αναπνέω, αλλά δεν συνέβαινε απολύτως τίποτα. Δεν
κυριεύτηκα από ηρεμία, δεν ένιωσα τους σφιγμένους μυς μου να χαλαρώνουν. Απολύτως τίποτα.

Πέρασαν δέκα λεπτά, ίσως και είκοσι. Είχα αρχίσει να δυσφορώ και να εκνευρίζομαι που είχα επιλέξει να περάσω τη βραδιά μου εισπνέοντας τον σκονισμένο αέρα στο πάτωμα ενός παλιού βικτοριανού σπιτιού. Άνοιξα τα μάτια μου και κοίταξα τριγύρω. Όλοι είχαν την ίδια σκυθρωπή, βαριεστημένη έκφραση. Ο τύπος με τα μάτια που θύμιζαν φυλακισμένο έδειχνε να έχει αποκοιμηθεί. Ο Τζέρι Λιούις έμοιαζε σαν να τα είχε κάνει πάνω του.

Η Μπίντι καθόταν στη θέση της σαν μαρμαρωμένη, με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό της. Σκέφτηκα να σηκωθώ και να φύγω, αλλά δεν ήθελα να φανώ αγενής. Το μάθημα ήταν δωρεάν – η δασκάλα δεν αμειβόταν για να βρίσκεται εκεί.

Έπρεπε να σεβαστώ τις φιλανθρωπικές προθέσεις της. Έτσι, έκλεισα ξανά τα μάτια μου, τυλίχτηκα πιο σφιχτά με την κουβέρτα και συνέχισα να
αναπνέω.

Επίδραση αναπνευστικών ασκήσεων

Και ξαφνικά κάτι συνέβη. Δεν αντιλήφθηκα να συντελείται μέσα μου κάποιο είδος μεταμόρφωσης.

Δεν ένιωσα ότι χαλάρωσα ή ότι ο νους μου άδειασε από το σμήνος των ενοχλητικών σκέψεων που τον τριβέλιζαν. Όμως αισθάνθηκα σαν να μεταφερόμουν από έναν τόπο σε έναν άλλο. Και συνέβη μέσα σε μία στιγμή.

Η κασέτα έφτασε στο τέλος της κι εγώ άνοιξα τα μάτια.

Ένιωσα κάτι υγρό στο κεφάλι μου. Σήκωσα το χέρι μου για να το σκουπίσω και διαπίστωσα ότι τα μαλλιά μου ήταν μούσκεμα. Έπειτα πέρασα το χέρι μου πάνω από το πρόσωπό μου, ένιωσα τα μάτια μου να καίνε από τον ιδρώτα, γεύτηκα την αλμύρα του, χαμήλωσα το βλέμμα και είδα τους λεκέδες που είχε αφήσει στην μπλούζα και στο τζιν μου.

Η θερμοκρασία στο δωμάτιο ήταν γύρω στους είκοσι βαθμούς – και σίγουρα χαμηλότερη εκεί όπου καθόμουν, κάτω από το παράθυρο απ’ το οποίο τρύπωνε το κρύο. Όλοι φορούσαν μπουφάν και μπλούζες με κουκούλες για να ζεσταθούν.

Παραδόξως, όμως, εγώ έσταζα στον ιδρώτα, σαν να είχα μόλις τρέξει μαραθώνιο.

Η δασκάλα με πλησίασε και με ρώτησε αν ένιωθα καλά, αν ήμουν άρρωστος, αν είχα πυρετό. Της είπα ότι αισθανόμουν μια χαρά. Κι έπειτα άρχισε να μου λέει κάτι για τη θερμότητα του σώματος και για τον τρόπο με τον οποίο κάθε εισπνοή μάς τροφοδοτεί με ανανεωμένη ενέργεια και κάθε εκπνοή μάς απαλλάσσει από την παλιά, στάσιμη ενέργεια.

Προσπάθησα να αφομοιώσω τα λόγια της, αλλά δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Σκεφτόμουν με αγωνία πώς θα διάνυα με το ποδήλατό μου τα πέντε χιλιόμετρα που χώριζαν το Χέιτ- Άσμπερι από το σπίτι μου με μουσκεμένα ρούχα.

Την επόμενη μέρα ένιωθα ακόμα καλύτερα. Όπως υποσχόταν το σεμινάριο, αισθανόμουν μια ηρεμία και μια γαλήνη που είχα καιρό να βιώσω. Κοιμήθηκα καλά. Τα μικροπροβλήματα της καθημερινότητας δεν με ενοχλούσαν τόσο πολύ. Η ένταση στους ώμους και στον αυχένα μου
είχε υποχωρήσει. Αυτή η επίδραση κράτησε μερικές μέρες, ώσπου σταδιακά άρχισε να ξεθωριάζει.

Τι ακριβώς είχε συμβεί; Άραγε, για να πυροδοτηθεί μια τόσο βαθιά αντίδραση ήταν αρκετό να καθίσει κανείς οκλαδόν στο πάτωμα ενός αλλόκοτου σπιτιού και να αναπνέει επί μία ώρα;

Την επόμενη εβδομάδα πήγα ξανά στο σεμινάριο. Η εμπειρία ήταν ίδια, μόνο που αυτή τη φορά ο ιδρώτας δεν έτρεχε ποτάμι. Δεν ανέφερα τίποτε απ’ όλα αυτά στους συγγενείς και στους φίλους μου. Όμως προσπαθούσα να καταλάβω τι ακριβώς είχε συμβεί – και δεν εγκατέλειψα αυτή την
προσπάθεια για ένα διάστημα αρκετών χρόνων ύστερα από εκείνη την εμπειρία.

Μέσα σε αυτό το διάστημα επισκεύασα το σπίτι μου, βγήκα από τη μαύρη τρύπα που με είχε ρουφήξει και ανακάλυψα ένα στοιχείο που ίσως με βοηθούσε να βρω απαντήσεις σε ορισμένα από τα ερωτήματά μου για την αναπνοή.

Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ανάσα του James Nestor που έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Τι διατροφικό πρόγραμμα ακολουθείτε;

Πόσο γυμνάζεστε, πόσο αδύνατοι, νέοι ή σοφοί είστε;

Tίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχει σημασία, αν δεν αναπνέετε σωστά.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό για την υγεία και την ευεξία μας από την αναπνοή. Εισπνέουμε, εκπνέουμε – και επαναλαμβάνουμε αυτή τη διαδικασία είκοσι πέντε χιλιάδες φορές τη μέρα. Κι όμως, το ανθρώπινο είδος έχει χάσει την ικανότητα να αναπνέει σωστά. Και το τίμημα είναι βαρύ.

Οι σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο που αναπνέουμε μπορούν να αναγεννήσουν τα εσωτερικά μας όργανα, να μας απαλλάξουν από αυτοάνοσα νοσήματα, να μας χαρίσουν μια καλύτερη ζωή.

Αλλά πώς μπορούμε να πετύχουμε αυτές τις αλλαγές;

Ο δημοσιογράφος James Nestor ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο για να κατανοή­σει το πρόβλημα και να βρει απαντήσεις. Μέσα από ιατρικά κείμενα χιλιάδων ετών, αρχαίες αναπνευστικές πρακτικές όπως η Πραναγιάμα, η Σουντάρσαν Κρίγια και η Τούμο, αλλά και πρόσφατες μελέτες της πνευμονολογίας, της ψυχολογίας και της βιοχημείας, ανατρέπει τις συμβατικές πεποιθήσεις μας για την κυριότερη βιολογική λειτουργία μας.

Διαβάστε αυτό το βιβλίο, κι ο τρόπος που αναπνέετε θα αλλάξει για πάντα!