Η αυθεντικότητα χαρακτηρίζει τον πρίγκιπα… Αξιοπρέπεια, σεβασμός και ενσυναίσθηση, τα βασικά χαρακτηριστικά. Κι όμως υπάρχουν! Κυκλοφορούν ανάμεσά μας, συναναστρέφονται μαζί μας. Άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, αυτό που συχνά λέμε «της διπλανής πόρτας». Έχουν μια γοητεία μυστηριακή και συγχρόνως διάφανη. Δεν κραυγάζουν! Δεν κομπάζουν! Δεν προβάλλουν τις χάρες τους. Μας αφήνουν απαλά να τις ανακαλύψουμε μόνοι μας, μέσα από την συναναστροφή μαζί τους, μέσα από τις συζητήσεις και τις συμπεριφορές.

Η προσωποκεντρική κοινότητα συχνά αναλώνεται σε διαφωνίες σχετικά με το τι σημαίνει να είναι κανείς προσωποκεντρικός. Η διαφωνία επικεντρώνεται στο τι πρέπει να κάνουν ή να αποφεύγουν οι προσωποκεντρικοί θεραπευτές. Πρέπει να περιορίζονται αποκλειστικά σε ενσυναισθητικές αποκρίσεις;

Η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι πολύτιμη κι ιδιαίτερη. Είναι μια σύνδεση που αποτελεί τον απαραίτητο και ανεκτίμητο μοχλό της θεραπευτικής αλλαγής.

Μέσα στο ρεπερτόριο των παρεμβάσεων ενός ψυχοθεραπευτή βρίσκεται μια από τις πιο παράδοξες, υποτιμημένες αλλά και παρεξηγημένες έννοιες. Η σιωπή. Μάλιστα μερικές από τις πιο ισχυρές στιγμές σε μια «ομιλούμενη θεραπεία» μπορεί να μην περιλαμβάνουν καν την ομιλία. Η έννοια της σιωπής έχει αναπτυχθεί και αλλάξει με το χρόνο.

Μια αποτελεσματική σχέση θεραπευτή-πελάτη είναι σημαντική για τη θεραπεία, γεγονός που τεκμηριώνεται ερμηνευτικά με συσχετίσεις της ποιότητας της σχέσης με το θεραπευτικό αποτέλεσμα (Orlinsky et al., 1994). Ωστόσο, στη ΓΝΘ η θεραπευτική σχέση θεωρείται απαραίτητο αλλά όχι επαρκές στοιχείο για ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν, η αποτελεσματικότητα της ΓΝΘ δεν φάνηκε να εξαρτάται από την ύπαρξη μιας καλής θεραπευτικής σχεσης (Roth & Fonagy, 2005).

Τι είναι οι μηχανισμοί άμυνας; Ως άνθρωπος χρησιμοποιώ μια πληθώρα από τεχνικές ή μηχανισμούς για να χειριστώ το περιβάλλον μου, να μειώσω την εσωτερική ένταση που δημιουργεί η σύγκρουση μαζί του και να προστατεύσω τελικά τον εαυτό μου από τις δυσάρεστες εμπειρίες. Οι ψυχικοί αυτοί μηχανισμοί άμυνας, που είναι τις περισσότερες φορές ασυνείδητοι, λειτουργούν για να ανακουφιστεί το άγχος μου και να ελέγξω τις συγκρούσεις που βιώνω εξαιτίας των αντιθέσεων που δημιουργούνται ανάμεσα στις κοινωνικές επιταγές και τις ατομικές μου ανάγκες.

Η συνάντηση με το περιβάλλον, μεταξύ του ''εγώ' και του ''όχι εγώ'', δεν είναι μια διαδικασία παθητική. Παίρνουμε και διαλέγουμε και, συγχρόνως, και το περιβάλλον παίρνει και διαλέγει. Αυτή η διάδραση ως βίωμα από μόνο του είναι πολύπλοκο, ενίοτε δύσκολο και συγχρόνως έχει ρoή. Βέβαια, πολλές φορές οι άνθρωποι - θεωρώντας το έξυπνο τρόπο επιβίωσης - μεταβάλλουμε το βίωμα αυτό, χειριζόμενοι το όριο επαφής του, ώστε να αντέξουμε αυτό που μας ζητείται από τη διάδραση.

Συνηθίζουμε να λέμε ότι πρέπει "να είμαστε ο εαυτός μας". Και το λέμε με υπερηφάνεια, εν μέρει σωστά, γιατί είναι όντως καλύτερα να είσαι ο εαυτός σου απο το να επιχειρείς να γίνεις κακέκτυπο κάποιου άλλου. Θα φανεί εξάλλου, αργά η γρήγορα αν είσαι αυθεντικός.

Κι ενώ όλα είναι ασταμάτητα δύσκολα, πρωτόγνωρα ακατόρθωτα, άπιαστα κάποιες φορές, φτερουγίζει από μέσα μια δύναμη, η δύναμη του εαυτού. Μια δύναμη που, όταν κάποιος στηρίζεται σε ξένες δυνάμεις αγνοεί ότι την έχει. Όταν χαίρεται με δοσμένη ευχαρίστηση χωρίς να την έχει δημιουργήσει ο ίδιος δεν ξέρει καν τι από το δικό του κομμάτι χάνει. Έχει ξεχάσει να μάθει να φροντίζει τον εαυτό του. Έχει αφεθεί να «ζητιανεύει» τη φροντίδα.

Δεν ήταν δα και λίγο αυτό που περάσαμε και θα συνεχίσουμε να περνάμε…Ο κορωνοϊός κατάφερε να κατευθύνει και να ελέγξει είτε άμεσα, είτε έμμεσα τις δραστηριότητες των ανθρώπων. Η διείσδυση αποτελεί βασικό διακριτικό του, που μας έκανε όλους να νιώθουμε «ανελεύθεροι και εξουσιασμένοι». Κινητοποίησε ολόκληρους πληθυσμούς ανά τον κόσμο και κατόπιν περιφρόνησε και ανάδειξε την μετριότητα του σύγχρονου ανθρώπου.

Ο Χόρχε Μπουκάι γεννήθηκε το 1949 στο Μπουένος Άιρες. Είναι γιατρός και ψυχοθεραπευτής της θεραπείας Gestalt, ωστόσο αυτοχαρακτηρίζεται ως βοηθός επαγγελματίας, όπως αναφέρει σε ένα από τα πολλά επιτυχημένα του βιβλία. Ακολουθούν ορισμένα αποφθέγματά του.

Φθινόπωρο, εποχή αλλαγών και αποφάσεων: πόσα καινούρια προγραμματίζουμε, πόσα θέλουμε να αλλάξουμε και πόσα θα αναβάλλουμε τελικά; Γιατί άραγε, ενώ καταλαβαίνουμε πως χρειαζόμαστε αλλαγές μικρές και μεγάλες στη ζωή μας, δεν τις τολμάμε;

Γιατί μας φαίνεται τόσο μεγάλο να απαλλαγούμε από λίγα περιττά κιλά, να παραιτηθούμε από μια δουλειά που δε μας γεμίζει πια, να αφήσουμε πίσω μια σχέση ή μια εξάρτηση που αναγνωρίζουμε πως μας βλάπτει; 

Ο Carl Rogers θεωρείται ο ιδρυτής της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης. Η συνεισφορά του στον χώρο της ψυχολογίας θεωρείται πολύ σημαντική αφού καθιέρωσε αρχές που άλλαξαν τον τρόπο σκέψης των ψυχολόγων, όπως την θεραπευτική δύναμη της σχέσης του πελάτη με τον θεραπευτή. Ο Rogers το 1947 διετέλεσε πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρίας. Τιμήθηκε το 1956 από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία, για την πρωτοποριακή έρευνά του, με το Βραβείο Διακεκριμένης Επιστημονικής Συνεισφοράς. Το 1987 ήταν υποψήφιος για το βραβείο nobel ειρήνης.

Τι είναι η προσωποκεντρική θεραπευτική προσέγγιση

H προσωποκεντρική θεραπεία δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαδικασία απόκρισης ενσυναισθητικής κατανόησης (Temaner, 1977). Στη διαδικασία αυτή, ο θεραπευτής διατηρεί, με συνέπεια και σταθερότητα, τις θεραπευτικές συμπεριφορές που πηγάζουν από τις εμπειρίες του και εκφράζει τον εαυτό του στον πελάτη μέσα από αποκρίσεις ενσυναισθητικής κατανόησης.

Είναι δύσκολο να εκφραστούμε αυθεντικά, να νιώθουμε ανεξάρτητοι και να νιώθουμε σύνδεση και αποδοχή από τους άλλους ταυτόχρονα. Υπάρχει μια αίσθηση, μια αντίληψη για πολλούς από εμάς ότι έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε δύο άκρα, στο να εκφραστούμε αυθόρμητα όπως θέλουμε εμείς και να απογοητεύσουμε τους άλλους και να μας κρίνουν και να είμαστε μόνοι ή να λέμε και να κάνουμε ότι θέλουν οι άλλοι και να έχουμε επιβράβευση, αποδοχή και παρέα.

«Η μελέτη του πώς ξοδεύουν οι άνθρωποι το χρόνο τους στο ίντερνετ μπορεί να έχει την ποιότητα ενός προβολικού τεστ κηλίδων μελάνης (Ρόρσαχ)», υποστηρίζει η Σέρρυ Τάρκλ και μάλλον όχι άδικα.

Η Θεωρία της Gestalt τόσο στην πρακτική όσο και στη μέθοδό της είναι επικεντρωμένη, ως προσέγγιση στο παρόν. Και τόσο η επίγνωση όσο και το πεδίο, που είναι οι κυρίαρχες ιδέες της, έχουν νόημα στην παρούσα στιγμή. Στο τώρα. Πολλά σημαντικά ρεύματα φιλοσοφικά, πνευματικά, πολιτικό, επιστημονικά ή ψυχολογικά όπως και η θεραπεία Gestalt, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στη φαινομενολογία αυτής της επίγνωσης. Υπάρχουν βέβαια και άλλες προσεγγίσεις που αυτήν την οπτική τη θεωρούν δεδομένη ή άλλες που την αμφισβητούν.

Δίνεις πάντα μεγάλη αξία στις απόψεις των άλλων; Θέλεις πάντα να ευχαριστείς τους άλλους κι όχι τον εαυτό σου; Γιατί, άραγε, επιζητάμε την αποδοχή των άλλων;

Με τις πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τον κορωνοϊό, πολλοί Σύμβουλοι Ψυχικής Υγείας και Ψυχοθεραπευτές επέλεξαν να προχωρήσουν σε online ή τηλεφωνική θεραπεία με τους πελάτες τους. Όμως, οι αλλαγές αυτές ενδεχομένως να ανησυχούν τους επαγγελματίες που ασχολούνται με το σχεσιακό βάθος, καθώς δεδομένων των συνθηκών ίσως είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί.