Ακρόαση άρθρου......

Μπορεί ο παππούς της ιστορίας να συμβολίζει εκείνον που αντιστοιχίζεται με την πυροδότηση του άγχους. Μπορεί η γαϊδούρα της ιστορίας να συμβολίζει την κατάσταση του μέγα άγχους. Μπορεί οι γιαγιάδες και οι λοιποί συγγενείς να συμβολίζουν την εναντίωση στην ανασφάλεια. Παρόλα αυτά…

Η πηγή του πρωταρχικού άγχους παραμένει άγνωστη. Όπως συμβαίνει και τις περισσότερες φορές στην πραγματικότητα.

Δεν παύει, όμως, η σταδιακή απευαισθητοποίηση μέσω του Συμπεριφορισμού να επιδρά θετικότατα στη μείωση ή και εξάλειψη των συμπτωμάτων και στην επαναφορά της λειτουργικότητας.

Ο παππούς και η γαϊδούρα

Ο συνονόματος παππούς μού έλεγε και με ‘πιανε από το χέρι, σχεδόν τραβώντας με: 

«Τι φοβάσαι; Τη γαϊδούρα;» 

«Ναι», απαντούσα εγώ με συστολή. 

«Αυτή φοβάται εσένα πιο πολύ από ό,τι φοβάσαι εσύ αυτή.»

«Άσε το παιδί.», έλεγαν γιαγιάδες και λοιποί συγγενείς. «Μην το πιέζεις. Άστο. Το τρομάζεις περισσότερο.»

Ο παππούς, δίχως να έχει λόγο άλλο, με άφηνε στη ζεστασιά και θαλπωρή του σπιτιού. Κι εγώ σα να φοβόμουν λιγάκι και τον παππού τώρα, μήπως με πάρει και με τραβήξει από το χέρι με το ζόρι να με βάλει στη γαϊδούρα. Όσο περνούσε ο καιρός και ο παππούς μέρα παρά μέρα έκανε την ίδια κίνηση να με πάρει να με βάλει στη γαϊδούρα, εγώ απευθυνόμουν στους λοιπούς τους συγγενείς, να τον μαλώσουν… μακριά εμένα να κρατήσουν της γαϊδούρας, που περισσότερο με λιοντάρι πλέον έμοιαζε στα μάτια τα δικά μου. 

Άστο γι’ αύριο! Ξεπερνώντας την αναβλητικότητα στο χώρο εργασίας
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώνεται από το PSYCHOLOGY.GR, με εισηγήτρια την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια, Άρτεμις Αντωνίου.

Κάποια στιγμή, ο συνονόματος παππούς σταμάτησε να προσπαθεί να με βάλει στη γαϊδούρα. Μα εγώ, κάθε φορά που τον αντίκριζα, ένιωθα -το λες- έναν κάποιο φόβο. Στην αρχή κατάλαβα πως φοβόμουν μη με πάρει και με βάλει με το ζόρι στη γαϊδούρα. Όσο περνούσε ο καιρός και εκείνος δεν ξανά ‘κανε προσπάθεια, εγώ εξακολουθούσα να νιώθω κάθε φορά που τον αντίκριζα ένα μικρό άγχος, χωρίς όμως να κατανοώ το πώς και το γιατί. Παράλογο που φαινόταν! 

Κι όταν έπαψε ο παππούς να ‘ρχεται να μ’ αντικρίζει κι όταν έπαψαν γαϊδούρες να υπάρχουν, εγώ συνέχισα που και που σε κάποιες περιστάσεις, ένα άγχος παράλογο, έναν φόβο παράλογο να νιώθω. Κάποια στιγμή αργότερα, όταν τα πράγματα στη ζωή πήραν μία δύσκολη τροπή για μένα, όταν άρχισα αυτό το άγχος, αυτόν τον φόβο να τον βλέπω να γιγαντώνεται κι όταν διαταραχή τον ονομάτισαν κάποιοι μπορετοί κι όταν σε μία βαθύτερη ανάλυση κατάφερα να μπω, κατάλαβα πως οι λοιποί οι φόβοι και τα άγχη που συμπτώματα ηχηρά και επίπονα έτρωγαν τη ζωή μου - δυσλειτουργικότητα κάμποση και δυσκολία καθημερινή απολαύσεις να υπάρχουν- τότε θυμήθηκα, τότε κατάλαβα…

Όταν, για παράδειγμα, εμφανίζονταν στη ζωή μου, παππούδες και γαϊδούρες που θέλανε με ζόρι να με πάρουν να με βάλουν. Γιαγιάδες και λοιποί συγγενείς που για ασφάλεια και την αποφυγή του φόβου απλώναν χέρι-χέρι. Όταν η κατάσταση που ‘θέλαν να με βάλουν, έμοιαζε φαινομενικά με ζώο ήμερο, μα εγώ λιοντάρι το περνούσα. 

Κάποια στιγμή προτού καν προφθάσω να κατανοήσω περισσότερο εμένα και τους φόβους μου, έμαθα πώς να τους διαχειρίζομαι, πώς να μη δημιουργώ τουλάχιστον καινούργιες και σκληρές συνάψεις εγκεφαλικές… όπως και αυτές τις ιστορίες του παππού με τη γαϊδούρα και να μην ψάχνομαι στην ασφάλεια γιαγιάδων, των λοιπών συγγενών, αλλά συχνά πολλές φορές ανασφάλεια να επιδιώκω. Και πάνω, κατά πάνω, όπως πήγαινε να μου διδάξει κι ο παππούς, στον φόβο να πηγαίνω.

Δύσκολο, αναμφίβολα, πανδύσκολο… μα τότε κάποια στιγμή κατάλαβα πως λύση άλλη δεν υπάρχει και πώς η αποφυγή του φόβου και του άγχους, ένα μόνο αποτέλεσμα να φέρει: να διατηρεί, να μεγαλώνει, να γιγαντώνει αισθήματα φόβου-άγχους. Κι όταν θυμάμαι τον παππού και τη γιαγιά γαϊδούρα, διάλογο καινούργιο εντοπίζω: 

Δυστυχώς δεν διάλεξα τους γονείς μου
Σε αυτό το ανατρεπτικό βιβλίο, η έγκυρη κλινική ψυχολόγος Lindsay Gibson αποκαλύπτει την καταστροφική φύση των συναισθηματικά ανώριμων γονέων, τα τοξικά μοτίβα με τα οποία μας έχουν σημαδέψει και μας παρέχει πολύτιμους τρόπους για να θεραπευτούμε

«Τι φοβάσαι; Τη γαϊδούρα;» 

«Ναι», απαντούσα εγώ με συστολή, που δεν μου επιτρεπότανε να είμαι φοβιτσιάρης.

«Αν με ρωτήσεις το γιατί, ξέχνα απάντηση να λάβεις. Όμως ένα θα σου πω: παρότι η γη τα πόδια μου θ’ αφήσει, παρότι οι παλάμες μου μ’ ιδρώτα θα γεμίσουν, παρότι ζάλη στ’ ανέβασμα, μα και στο πριν θα είναι σα να πέφτω, παρότι γιαγιάδες και συγγενείς λοιποί καρτερικοί ασφάλεια θα προσφέρουν, παρότι θάνατος και πανικός ίσως να ξεκινήσει, παρότι μια, δυο, τρεις, ’βδομάδες πόνου συναπτές αν επαφή μαζί της, πόσες φορές θα χρειαστεί μέχρι ξανά, ζώο ήμερο να γίνει;»  

Στο πρόσωπο του παππού, επαφίεται, αφενός, το ναρκισσιστικό πλήγμα του Φροντιστή, του οποίου πλήττεται το Εγώ και προβάλλει την αδυναμία του εγγονού ως δικιά του ματαίωση (επιφέροντας αισθήματα ενοχής για την αποτυχία στον εγγονό) και αφετέρου, την προώθηση της κατακλυσμιαίας έκθεσης -η οποία, αν επιτύχει, δύναται να φέρει λύση του συμπτώματος, ενώ, αν αποτύχει, περαιτέρω πόλωση και παγίωση αυτού - σε εκείνο που το παιδί φοβάται. 

Στη συνέχεια, εντοπίζεται η μετάθεση του φοβικού αντικειμένου σε έτερο φοβικό αντικείμενο, εξαιτίας του ενισχυμένου άγχους που επέφερε το δεύτερο· ενώ το αρχικό φοβικό αντικείμενο επιφορτίζεται με ακόμα περισσότερα στοιχεία φόβου, τρόμου και άγχους.

Καθόσον ο παππούς συνειδητοποιεί ότι οι προσπάθειές του δεν φέρουν αποτέλεσμα, τις αποσύρει· παρόλα αυτά, η εγκεφαλική σύναψη, φορτισμένη με άγχος, ενεργοποιείται σε κάθε συνάντηση του εγγονού μαζί του. 

Ο εγγονός μεγάλωσε και άρχισε να βιώνει δυσχερή ψυχοπαθολογικά συμπτώματα, τα οποία αδυνατούσε να εξηγήσει και βάπτιζε παράλογα. Μολαταύτα, αργότερα, μέσω της Ψυχοθεραπείας κατόρθωσε να καταλάβει τη φύση αυτών, αλλά και τη στρεβλή ασφάλεια της προαγωγής αποφυγών. 

Στο επόμενο στάδιο, λαμβάνει δράση: δεν αποφεύγει τους φόβους του, επιδιώκει την ενσυνειδητή ανασφάλεια, ανασύρει γνωστικές στρεβλώσεις και μετουσιώνει σε πρακτική εφαρμογή τις ψυχοεκπαιδευτικές γνώσεις που απέκτησε από την Ψυχοθεραπεία. 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Σύμβουλος & Ψυχοθεραπευτής | Συγγραφέας | Bsc in Psychology, Msc in Integrative Counseling & Psychotherapy