Τι είναι αλήθεια η Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία;

Ακρόαση άρθρου......

Μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ότι ο άνθρωπος διασχίζει το μονοπάτι της ζωής φτάνοντας πολλές φορές στο τέλος του χωρίς να καταφέρει να γνωρίσει τον εαυτό του. Ο σημερινός άνθρωπος πορεύεται στη ζωή σαν «αυτόματο» βιώνοντας συναισθηματικές καταστάσεις τις οποίες δε μπορεί προσδιορίσει, αλλά κυρίως να κατανοήσει. Πολλές φορές μάλιστα αισθάνεται αβοήθητος, παγιδευμένος και έρμαιο των καταστάσεων αυτών.

Τι γνωρίζει άραγε το ψάρι για το νερό μέσα στο οποίο ζει, αναρωτιόνταν ο Αϊνστάιν; Αντιστρέφοντας λοιπόν το ερώτημα μπορούμε εύλογα να διερωτηθούμε: τι γνωρίζει ο άνθρωπος για τον εσωτερικό του κόσμο;

Ο Φρόϋντ, μεταξύ άλλων, υπέθεσε ότι ο άνθρωπος δεν είναι πραγματικά ελεύθερος καθώς η συμπεριφορά του καθορίζεται από ασυνείδητους παράγοντες τους οποίους δε γνωρίζει. Η ανάγκη, ωστόσο, για κατανόηση του εαυτού είναι μία από τις πρωταρχικές ανάγκες των ατόμων.

Η ζωή αποκτά νόημα μόνο όταν κάποιος μπορέσει να κατανοήσει τι συμβαίνει μέσα του.

Ίσως ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του είναι η ψυχοθεραπεία. Φυσικά υπάρχουν πολλά είδη ψυχοθεραπείας και το καθένα από αυτά βασίζεται σε διαφορετική φιλοσοφία και ανήκει σε ξεχωριστή σχολή σκέψης. Σκοπός του κειμένου δεν είναι να συγκρίνει τα διάφορα είδη ψυχοθεραπείας ώστε να φανεί εάν κάποιο υπερτερεί έναντι του άλλου, καθώς θεωρούμε ότι η κάθε ψυχοθεραπευτική προσέγγιση μπορεί να πετύχει αξιόλογα θεραπευτικά αποτελέσματα, αλλά και να παρουσιάσει μία πολύ συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση, την ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία.

Δείτε αναλυτικές πληροφορίες για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ψυχολογίας Κλινική Εκπαίδευση στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία Παιδιών & Ενηλίκων από το ΔΙ.ΚΕ.ΨΥ., στην Πύλη μας.

Τι είναι όμως η Ψυχαναλυτική/Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία

Μέσα στην εκατονταετή ιστορία της η ψυχανάλυση διαφοροποιήθηκε αισθητά από τότε που πρωτοεισήχθη από τον Φρόϋντ. Σήμερα υπάρχουν διάφορα είδη ψυχανάλυσης και ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπείες καθώς η ψυχανάλυση δεν αποτελεί πλέον ομοιογενή σχολή σκέψης. Με τον όρο ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία αναφερόμαστε σε ένα είδος ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης το οποίο έχει τις ρίζες του στην ψυχαναλυτική θεωρία και κλινική πράξη. Η βασική της αρχή, η οποία άλλωστε είναι και ο ακρογωνιαίος λίθος της ψυχαναλυτικής σκέψης, είναι ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται από ασυνείδητα κίνητρα και συγκρούσεις. Διαφέρει ωστόσο από την παραδοσιακή κλασική ψυχανάλυση σε ζητήματα θεραπευτικής πρακτικής, όπως για παράδειγμα η προαιρετική χρήση του ντιβανιού και η μειωμένη συχνότητα των συνεδριών. Σκοπός μιας ψυχοδυναμικού τύπου ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να εξερευνήσει, να βιώσει και να κατανοήσει ενδόμυχα συναισθήματα και συγκρούσεις και έτσι βαθμιαία να οδηγηθεί στην επίλυση και αποτελεσματικότερη διαχείριση τους.

Σήμερα είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε την θεραπευτική αποτελεσματικότητα μιας ψυχοδυναμικού τύπου ψυχοθεραπείας.

Τα ερευνητικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών έχουν εμπειρικά επιβεβαιώσει ότι η ψυχοδυναμική θεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για ένα ευρύ φάσμα συναισθηματικών δυσκολιών, όπως για παράδειγμα η κατάθλιψη ή οι αγχώδεις διαταραχές.

Γνωρίζουμε επίσης μέσα από την εμπειρική έρευνα ότι τροποποιημένες ψυχοδυναμικού τύπου ψυχοθεραπείες έχουν αποδειχθεί αρκετά αποτελεσματικές για περισσότερο σοβαρές διαταραχές προσωπικότητας, όπως επί παραδείγματι οι οριακές και ναρκισσιστικές διαταραχές των οποίων η θεραπευτική αντιμετώπιση μέχρι πρότινος καθίστατο αδύνατη. Αυτός ήταν άλλωστε εξαρχής και ο σκοπός της τετραετούς κλινικής εκπαίδευσης στην ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία του ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ: να βοηθήσει τον εκπαιδευόμενο να κατανοήσει αλλά κυρίως να τον προετοιμάσει να εργαστεί ψυχοδυναμικά με όλο το φάσμα των διαταραχών προσωπικότητας.

Οι διαφορές της Ψυχαναλυτικής/Ψυχοδυναμικής Ψυχοθεραπείας

Η Ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, ωστόσο, έχει δύο ουσιαστικές διαφορές με τις υπόλοιπες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Η πρώτη αφορά το κομμάτι της θεραπείας. Η ψυχοδυναμική/ψυχαναλυτική εστιάζει περισσότερο στο -ασυνείδητο- αίτιο μιας κατάστασης και όχι τόσο στο σύμπτωμα. Για έναν ψυχαναλυτικά προσανατολισμένο ψυχοθεραπευτή, επί παραδείγματι, οι κρίσεις πανικού αποτελούν μονάχα το σύμπτωμα ασυνείδητων συναισθηματικών συγκρούσεων, το οποίο θα υποχωρήσει μόνο όταν εξερευνηθούν τα αίτια που οδηγούν σε αυτό. Ο θεραπευτής οικοδομεί μία στενή σχέση με τον θεραπευόμενο μέσα στα πλαίσια της οποίας εξερευνώνται όλα τα ασυνείδητα δυναμικά.

Η δεύτερη δομική διαφορά της ψυχαναλυτικής/ψυχοδυναμικής ψυχοθεραπείας έναντι των διαφόρων άλλων ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων εκτείνεται πέρα από τα όρια της θεραπείας και αφορά την κατανόηση του εαυτού. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η ψυχοδυναμική θεραπεία είναι ένα ταξίδι ανακάλυψης το οποίο μπορεί να το ακολουθήσει οποιοσδήποτε επιθυμεί να αποκτήσει μία καλύτερη γνώση του εαυτού του. Έτσι λοιπόν, εκτός όμως από τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν έντονες δυσκολίες, η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον οποιοδήποτε που επιθυμεί να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του, να βρει ξανά νόημα στη ζωή και να βελτιώσει την ποιότητα των σχέσεων του.