Η τέχνη του να είσαι πραγματικά άνθρωπος

Ένας από τους ανθρώπους που έχει συνδεθεί με την έννοια της αγάπης είναι ο Λέο Μπουσκάλια. Ήταν επίκουρος καθηγητής της Κοινωνικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε στις τάξεις του στο Πανεπιστήμιο το ειδικό σεμινάριο για την Αγάπη.

Δίδαξε πώς η αγάπη μπορεί να αλλάξει την καθημερινή μας συμπεριφορά. Η αγάπη ήταν η φιλοσοφία της ζωής του που είχε πρακτική εφαρμογή για εκείνον. Όπως έλεγε ο ίδιος «η αγάπη δεν είναι δρόμος, είναι συμμετοχή και μοιρασιά.

Το να ζεις με τη φιλοσοφία της αγάπης είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής». Το πιο δημοφιλές του βιβλίο είναι το «Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις».

Πραγματοποίησε πολλές διαλέξεις και ομιλίες σχετικά με το θέμα αυτό και άγγιξε πολλούς ανθρώπους! Ας δούμε την τέχνη του να είσαι πραγματικά άνθρωπος μέσα από τα μάτια του Λέο Μπουσκάλια...

Αποκτήστε το βιβλίο Να ζεις, ν' αγαπάς και να μαθαίνεις , από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Η ανθρωπιά δεν σχετίζεται με τη μόρφωση

Σήμερα θα σας μιλήσω για ένα θέμα που μου είναι πραγματικά πολύ αγαπητό, για την τέχνη -κυριολεκτικά την τέχνη- να είναι κανείς πραγματικά άνθρωπος. Δεν ξέρω τι αισθανόσαστε εσείς, αλλά εμένα μου αρέσει πολύ αυτή η ιδέα ότι είμαι άνθρωπος και ότι έχω όλες τις δυνατότητες να γίνω άνθρωπος.

Θυμάμαι ότι είχα συγκινηθεί πολύ από κάτι που διάβασα σ' ένα βιβλίο του Χάιμ Τζίνοτ. Είναι πολύ συγκινητικό κείμενο και το έχει γράψει μια διευθύντρια σχολείου, που το έδωσε στον Τζίνοτ.

Λέει: 

«Είμαι ένας άνθρωπος που επέζησε από στρατόπεδο συγκέντρωσης. Τα μάτια μου είδαν πράγματα που δεν έπρεπε να τα δει ποτέ κανείς. Θαλάμους αερίων κατασκευασμένους από σπουδασμένους μηχανικούς. Παιδιά δηλητηριασμένα από μορφωμένους γιατρούς. Γυναίκες και μωρά να πυροβολούνται και να σκοτώνονται από καθηγητές Γυμνασίου και Πανεπιστημίου. Γι' αυτό είμαι επιφυλακτική απέναντι στη μόρφωση.

Η παράκλησή μου είναι: Βοηθήστε τους φοιτητές σας να είναι άνθρωποι. Δεν πρέπει ποτέ οι προσπάθειές σας να παράγουν μορφωμένα τέρατα, ειδικευμένους ψυχοπαθείς, εκπαιδευμένους Άιχμαν. Η ανάγνωση και η γραφή, η ορθογραφία, η ιστορία και η αριθμητική είναι σημαντικά μόνο αν χρησιμεύουν για να γίνουν άνθρωποι οι μαθητές μας.»

Ξέρετε τι σκέφτηκα; Δισάσκουμε τα πάντα στους ανθρώπους εκτός από το πιο ουσιαστικό... κι αυτό είναι η ζωή! Κανείς δε σου διδάσκει τη ζωή. Υποτίθεται πως την ξέρεις. Κανείς δε σου διδάσκει πώς να είσαι άνθρωπος και τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και πόσο τιμητικό πράγμα είναι να λες: «Είμαι άνθρωπος!» 

Υποθέτουμε όλοι πως είναι κάτι που το έχεις ή που θα έπρεπε να το είχες πάρει με τη διαδικασία της ώσμωσης. Έλα όμως που δεν αποκτάται με την ώσμωση!

Η αγάπη βιώνεται, δεν χωρά σε ορισμούς

Μ' αρέσει να κάνω ανοιχτές συζητήσεις, γιατί συναντάω τόσο πολλούς όμορφους ανθρώπους. Όλοι ζητούν ορισμούς. Δεν είναι ενδιαφέρον αυτό; «Δρ. Μπουσκάλια, μπορείτε να μου ορίσετε τι είναι η αγάπη;» Κι εγώ απαντάω: «Όοοχι! Αν με παρακολουθήσεις όμως, θα προσπαθήσω να το ζήσω».

Είναι πολύ δύσκολο να βρεις τον ορισμό, γιατί η έννοια αυτή είναι πάρα πολύ πλατιά. Όσο πιο πολύ ζω μέσα στη χαρά και στην ομορφιά, τόσο καλύτερα μαθαίνω να αγαπάω. Κάθε μέρα αγαπάω και πιο πολύ, όλο και πιο πολύ.

Ο ορισμός της αγάπης θα σήμαινε περιορισμό. Καθώς προχωρώ όμως στο δρόμο μου, έχω τουλάχιστον κάποια ιδέα για το πού βρίσκομαι.

Ξέρω όμως επίσης πως, αν απλώσω το χέρι μου, θα μου δώσεις νέους ορισμούς, νέες σκέψεις, νέες ιδέες και μαζί θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε.

Ο σκοπός του να γίνεις άνθρωπος

Δεν υπάρχει ούτε ένας που να μην έχει γνωρίσει τη μοναξιά. Δεν είναι θαυμάσιο αυτό; Ούτε ένας που να μην έχει γνωρίσει την απελπισία. Δεν είναι θαυμάσιο αυτό; Ούτε ένας που να μην έχει κλάψει. Δεν υπάρχουν όμως και πολλοί που να μην έχουν γελάσει ποτέ, που να να μην έχουν γνωρίσει τη χαρά. Έτσι, μ' όλους αυτούς τους τρόπους, μπορούμε να επικοινωνούμε.

Είμαστε ίδιοι, γιατί κι εγώ τα δοκίμασα όλα αυτά και κάνουμε τον ίδιο αγώνα: να γίνουμε πραγματικά άνθρωποι -το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να γίνουμε. Τι σπουδαίος σκοπός! Τι θαυμάσιος σκοπός!

Για μένα το πιο συναρπαστικό πράγμα στον κόσμο είναι ίσως η συνειδητοποίηση ότι έχω το δυναμικό για να γίνω πραγματικά άνθρωπος.

Δεν μπορώ να γίνω Θεός, μπορώ όμως να γίνω ένα ανθρώπινο πλάσμα σε πλήρη λειτουργία! Και θα ήθελα να σας μιλήσω για μερικά πράγματα που τα θεωρώ ουσιαστικά στην προσπάθεια να γίνει κανείς πραγματικά άνθρωπος.

Ξεδιπλώστε το πλήρες δυναμικό σας

Πρέπει να ξαναγυρίσουμε στην ουσία. Ξέρω πως αυτό θα σοκάρει αρκετούς ανθρώπους, ξέρω πως δε θα σας αρέσει, αλλά θα το διακινδυνεύσω. Νιώθω έντονα πως πρέπει. Πρέπει να τολμήσουμε και πάλι να πούμε «Μ' αρέσει ο εαυτός μου!».

Κανείς δεν μπορεί να δώσει στους άλλους κάτι που δεν έχει. Πρέπει λοιπόν να βάλετε τα δυνατά σας να πλουτίσετε.

Γίνετε το πιο όμορφο, ευαίσθητο, μαγικό, θαυμάσιο, μοναδικό, φανταστικό πλάσμα στον κόσμο για να έχετε όλα αυτά τα πράγματα με σκοπό να τα χαρίσετε ή να τα μοιραστείτε.

Σκεφτείτε το καλά. Αν δεν έχω σοφία, δεν μπορώ να σας διδάξω παρά μόνο την άγνοιά μου. Αν δεν έχω χαρά, θα σας διδάξω την απελπισία. Αν δεν έχω ελευθερία, θα σας βάλω σε κλουβιά. Ό,τι όμως έχω, μπορώ να το χαρίσω. Αυτός είναι και ο μαδικός λόγος να το έχω. Πρώτα όμως πρέπει να το έχω. Γι' αυτό αφιερώνω το χρόνο μου στο να γίνω ο καλύτερος Λέο που γνώρισε ποτέ ο κόσμος.

Ο καθένας είναι κάτι μοναδικό

Είσαστε αυτός ο μαγικός συνδυασμός που ποτέ πια δε θα ξαναπαρουσιαστεί στον κόσμο. Ο καθένας σας είναι κάτι μοναδικό και ειδικό. Θα ήθελα να το λέγαμε αυτό στα παιδιά αρκετά νωρίς, ώστε να μη χρειάζεται να ξοδέψουν ολόκληρη τη ζωή τους για να το μάθουν! Έχετε ένα μοναδικό κόσμο να μοιραστείτε.

Εκείνοι που έχουν μελετήσει την αντίληψη και τις αισθήσεις ξέρουν πως ο καθένας βλέπει τον κόσμο με διαφορετικό μάτι. Κι όμως πρόκειται για το ίδιο κόσμο. Δεν κοιτάζουμε με τον ίδιο τρόπο ένα δέντρο. Κι όμως είναι το ίδιο δέντρο. Δε θα ήταν θαυμάσιο αν μπορούσαμε να μοιράσουμε αυτό το δέντρο και να το κοιτάξουμε με δύο διαφορετικούς τρόπους; Η ιδέα και μόνο με απογειώνει!

Και παρ' όλα αυτά συνεχώς ακούω τον κόσμο να λέει: «Και τι έχω να προσφέρω;» Ξέρεις τι έχεις να προσφέρεις; Ένα συμμετρικό κομμάτι από το παζλ! Όσο δεν παίρνεις την ευθύνη, η εικόνα θα μένει ανολοκλήρωτη.

Ποτέ δε θα μπορέσω να δω το δέντρο σου και είμαι σίγουρος ότι όλα αυτά που μας βασανίζουν, η δυστυχία, η απελπισία, η αγωνία, προέρχονται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν πραγμάτωσαν και δε μοιράστηκαν τους κόσμους τους. Γιατί αν το είχαν κάνει, η εικόνα θα ήταν πολύ πιο καθαρή.

Έχεις κάτι να ζωγραφίσεις, κάτι να προσθέσεις πάνω σ' αυτή την τοιχογραφία, που είναι αποκλειστικά δικό σου. Μη χάσεις την ευκαιρία. Είσαι κάτι μαγικό. Δεν υπάρχει παρά ένας εσύ.

Ρισκάρετε! Τώρα είναι η στιγμή!

Μάθετε να ρισκάρετε ξανά. Γυρίστε πάλι σ' αυτή την εποχή της παιδικής μας ζωής, όπου όλα ήταν ένα τεράστιο, υπέροχο μυστήριο που το εξερευνούσαμε. Μπείτε μέσα.

Πείτε στον εαυτό σας:

«Θέλω να μάθω τα πάντα. Θέλω να νιώσω, να αγγίξω, να γευτώ, να καταλάβω τα πάντα και, αφού δεν έχω χρόνο να τα κάνω όλα στη ζωή μου, πρέπει ν' αρχίσω από τώρα». Ζήστε την κάθε στιγμή!

Οι μαθητές μου λένε: «Όταν τελειώσω το σχολείο, θα έχω καιρό να διαβάσω». Εγώ τους λέω: «Δε θα το κάνεις! Αν δε διαβάζεις τώρα, δε θα το κάνεις ποτέ».

Τώρα είναι η στιγμή. Μην περιμένεις το αύριο για να πεις σε κάποιον πως τον αγαπάς. Κάν' το τώρα. Ξάφνιασέ τον.

Πάρε υπεραστικό τηλέφωνο: «Μαμά, εσύ; Ο Φελίτσε είμαι. Ξέρω πως είναι τρεις το πρωί, μα ήθελα να σου πω ότι σ' αγαπάω».

Αν δεν πάθει συγκοπή, θα της χαρίσεις μια από τις σημαντικές στιγμές της ζωής της. Πέφτω συνεχώς πάνω σε ανθρώπους που λένε: «Αφού το ξέρει πολύ καλά». Ναι, ίσως το ξέρει. Εσύ όμως έχεις βαρεθεί ποτέ να το ακούς;

Πες το τώρα. Υπάρχουν χιλιάδες τρόποι να το πεις. Άπλωσε το χέρι σου και άγγιξέ την. Αγκάλιασέ την. Πες της το. Γύρνα σπίτι και ξυπνήστε τα παιδιά: «Ε, ξυπνήστε! Σας αγαπώ, σας αγαπώ, σας αγαπώ»

«Θεέ και Κύριε, η μαμά τρελάθηκε!»

«Ακριβώς! Τρελάθηκα!»

Να θυμάσαι πως όλα αρχίζουν με εσένα και δεν μπορείς να γιορτάσεις κάποιον άλλο στον κόσμο, αν δεν γιορτάσεις τον εαυτό σου. Με όλες τις παραξενιές του! Με τις ελλείψεις του! Ακόμα και με την ικανότητά του να πληγώνει τους άλλους!

Αν θες να δεις ένα θαύμα, τότε γίνε εσύ ένα θαύμα!

Βιβλιογραφία:

Απόσπασμα από το: Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις - Λέο Μπουσκάλια εκδόσεις Γλάρος