Η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας αναπτύχθηκε από τον Leon Festinger (1919-1989), έναν Αμερικανό εκπαιδευτικό και κοινωνικό ψυχολόγο, και εδράζεται στην ανακολουθία στάσεων-συμπεριφοράς, δηλαδή, σε αυτό που συμβαίνει όταν βιώνουμε ασυμφωνία ανάμεσα σ' αυτό που πιστεύουμε και σ’ αυτό που κάνουμε.

Η επιστήμη της Ψυχολογίας είναι σχεδόν μια νέα επιστήμη. Το 19ο αιώνα η Ψυχολογία αποκτά πειραματικό χαρακτήρα καθώς όσα φαινόμενα (κοινωνικά, βιολογικά, γνωστικά κ.α.) απασχολούν τον άνθρωπο δοκιμάζονται στα «εργαστήρια» ως πειραματικές συνθήκες.

Η θεωρία του Festinger προβλέπει πως κάθε φορά που ένα άτομο πρέπει να κάνει μια επιλογή οδηγείται σε κατάσταση γνωστικής ασυμφωνίας. Η ένταση αυτής της (δυσάρεστης) κατάστασης αυξάνεται όσο μικραίνει η απόσταση που χωρίζει τη βαρύτητα καθεμιάς από τις δύο εναλλακτικές λύσεις μεταξύ των οποίων το άτομο καλείται να κάνει την επιλογή του.