Η έμφυλη βία αποτελεί ένα διεθνές ζήτημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημόσια υγεία, με σημαντικές και συχνά μακροχρόνιες συνέπειες, τόσο για την κοινωνική ζωή των γυναικών όσο και για την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών τους.
Από το 1992 η Επιτροπή για την Εξάλειψη των Διακρίσεων (CEDAW) αναγνωρίζει τη βία κατά των γυναικών η οποία στρέφεται εναντίον τους λόγω του φύλου και τις επηρεάζει δυσανάλογα. Συμπεριλαμβάνει φαινόμενα όπως η σεξουαλική παρενόχληση και η εκμετάλλευση (Stockl & Sorenson, 2024).
Οι ερευνητές προκειμένου να αναλύσουν το φαινόμενο του εκδικητικού πορνό (RP) έκαναν ποσοτική μελέτη για τα χαρακτηριστικά δραστών που εφαρμόζουν αυτές τις πράξεις.
Αναδείχθηκε πως οι δράστες πιθανόν να έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Όσο περισσότερο ένα άτομο παρουσιάζει υψηλά επίπεδα αμφίρροπου σεξισμού και χαρακτηριστικά της Σκοτεινής Τριάδας (μακιαβελισμό, ναρκισσισμό και αντικοινωνικής συμπεριφοράς προσωπικότητας) τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα εμπλοκής του σε εκδικητικό πορνό (Pina et al., 2017).
Η έννοια του αμφίρροπου σεξισμού αποτελεί μια προσέγγιση που περιγράφει τον τρόπο που εκδηλώνονται οι έμφυλες διακρίσεις. Μέσα από δύο αντιφατικές αλλά αλληλοσυμπληρούμενες μορφές στάσεων, τον εχθρικό σεξισμό και τον ευγενικό.
Ο εχθρικός σεξισμός αναφέρεται σε αρνητικές στάσεις απέναντι στις γυναίκες που αμφισβητούν την ανδρική εξουσία. Εκδηλώνεται μέσα από την αντίληψη ότι οι γυναίκες πρέπει να συμμορφώνονται με τα παραδοσιακά πρότυπα. Αντιλαμβάνονται ως απειλή τις ανεξαρτητοποιημένες γυναίκες έχοντας την πεποίθηση ότι επιδιώκουν να ελέγξουν και να χειραγωγήσουν τους άνδρες.
Ο προστατευτικός σεξισμός αφορά φαινομενικά θετικές στάσεις. Όπως η ανάγκη προστασίας, φροντίδας και εξύψωσης των γυναικών. Με προϋπόθεση ότι αυτές υιοθετούν παραδοσιακούς ρόλους, όπως της αφοσιωμένης μητέρας και της υποτακτικής συζύγου. Ο ευγενικός αν και φαίνεται καλοπροαίρετος συμβάλει στην διατήρηση της ανισότητας καθώς ενισχύει την εξάρτηση και τον περιορισμό στην αυτονομία των γυναικών (Glick & Fiske, 2018).
ορισμόσ τησ εκδικητικήσ πορνογραφίασ ως ψυχοκοινωνικό φαινόμενο (revenge porn)
Τα δύο αυτά είδη σεξισμού και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας από την παραπάνω έρευνα συγκλίνουν αρκετές φορές σε πράξεις όπως η χειραγώγηση και η επιβολή εξουσιαστικής συμπεριφοράς.
Η εκδικητική πορνογραφία είναι μια από τις εκφράσεις αυτών των χαρακτηριστικών. Η μη συναινετική διανομή σεξουαλικού υλικού ή διαφορετικά μη συναινετική πορνογραφία (ΜΣΠ) είναι η διανομή σεξουαλικών εικόνων και βίντεο των ατόμων χωρίς την συναίνεσή τους (Citron & Franks, 2014‧ Salter & Crofts, 2015‧ Walker & Sleath, 2017).
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΓΧΟΥΣ | 10 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΨΥΧΟ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Για 4η συνεχόμενη χρονιά, εντατικός κύκλος σεμιναρίων για το Αγχος από το PSYCHOLOGY.GR
10 Σεμινάρια - 30 ώρες δουλειάς και αυτοφροντίδας, με βιωματικές ασκήσεις και τεχνικές διαχείρισης.
Πρώιμη εγγραφή: έως 30 Ιουλίου, με σημαντική έκπτωση.
Μπορεί να περιλαμβάνει περιεχόμενο που δημιουργήθηκε χωρίς συγκατάθεση όπως καταγραφή βίντεο, λήψη φωτογραφιών ή υλικό που ανακτήθηκε μέσω hacking.
Αφορά υλικό που αρχικά καταγράφηκε με την άδεια του ατόμου στο πλαίσιο μιας ιδιωτικής στιγμής της σχέσης. Όμως εν τέλει έγινε διανομή του στο διαδίκτυο χωρίς την συναίνεση του (Citron & Franks, 2014 ; Franks, 2019).
Συνήθως διαπράττεται από κακοποιητικούς συντρόφους, ρομαντικούς πρώην συντρόφους ή εραστές (Sheikh & Rogers, 2024). Η μη συναινετική πορνογραφία είναι ένας όρος ομπρέλα. Περικλείει την διανομή σεξουαλικών εικόνων για οποιοδήποτε λόγο χωρίς την συγκατάθεση του θύματος, όσο και την εκδικητική πορνογραφία (Eaton & McGlynn, 2020).
Η σεξουαλική βία και κακοποίηση που διευκολύνεται από την τεχνολογία (technology facilitated sexual violence and abuse) είναι ένα παγκόσμιο απειλητικό φαινόμενο για την δημόσια υγεία (Patel & Roesch, 2022).
Οι ψηφιακές τεχνολογίες αναφέρονται σε συσκευές όπως οι προσωπικοί υπολογιστές, τα τάμπλετ, τα κινητά τηλέφωνα, εφαρμογές και συστήματα που συνδέονται στο διαδίκτυο όπως οι έξυπνες συσκευές ( Buil-Gil et al., 2023; Sheikh & Rogers, 2024). Η σεξουαλική βία, εκδίκηση, κακοποίηση μέσα από την τεχνολογία περιλαμβάνει την εκμετάλλευση με βάση την εικόνα. Μπορεί να είναι διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση είτε παρενόχληση μέσω μηνυμάτων κατευθυνόμενη με βάση το φύλο του ατόμου (Henry & Powell, 2018).
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) η σεξουαλική υγεία είναι θεμελιώδεις για την συνολική υγεία και την ευημερία των ατόμων, των ζευγαριών και των οικογενειών. Η σεξουαλική έκφραση απαιτεί μια θετική και με σεβασμό προσέγγιση με ευχάριστες και ασφαλείς σεξουαλικές εμπειρίες, χωρίς βία και εξαναγκασμό.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ - Κύκλος Επιμορφωτικών Σεμιναρίων για Ειδικούς Ψυχικής Υγείας | Διοργάνωση: PYCHOLOGY.GR | Εισηγήτρια: Χριστίνα Βαϊζίδου, ψυχίατρος - ψυχοθεραπεύτρια. Έκπτωση 50% για πρόωρη εγγραφή.
Η μη συναινετική διάδοση σεξουαλικού περιεχομένου έρχεται σε αντίθεση με αυτή την αρχή, προκαλώντας σοβαρές ψυχολογικές και κοινωνικές βλάβες στα θύματα.
Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το Economist Intelligence Unit (2021) η συνολική επικράτηση της παγκόσμιας διαδικτυακής βίας κατά των γυναικών, ανέρχεται στο 85%.
Περισσότερες από το 50% των γυναικών που έκαναν την καταγγελία γνώριζαν τον διώκτη τους.
Σχεδόν τα 3/4 των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα εξέφρασαν την ανησυχία τους για κλιμάκωση της διαδικτυακής κακοποίησης σε απειλές και εκτός διαδικτύου.
Στην πλειοψηφία τους αγνοούσαν την επιλογή να αναφέρουν τις κακοποιητικές διαδικτυακές συμπεριφορές (The Economist Intelligence Unit, 2021).
Η διαδικτυακή παρενόχληση επηρεάζει άνδρες και γυναίκες με διαφορετικό τρόπο, αυτό μπορεί να οφείλεται σε κοινωνικούς κανόνες και πολιτισμικά στερεότυπα.
Οι γυναίκες πλήττονται δυσανάλογα από τις μορφές ψηφιακής βίας όπως το εκδικητικό πορνό (Ranjan, 2024) αλλά και το doxxing που είναι η σκόπιμη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων χωρίς την συγκατάθεση.
Ο εκφοβισμός για την διαδικτυακή αποκάλυψη της ταυτότητας έχει ως στόχο την σιωπή του θύματος ή την δυσφήμηση του (Douglas, 2016).
Παράλληλα και οι άνδρες αντιμετωπίζουν απειλές κυρίως όμως σχετίζονται με το επαγγελματικό τους πεδίο είτε οικονομικές απάτες ή την εικόνα του ανδρισμού τους. Αν και οι άνδρες βρίσκονται λιγότερο συχνά στην θέση του θύματος σεξουαλικής παρενόχλησης. Ωστόσο αυτές οι επιθέσεις, μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες και να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα τόσο για την ψυχική υγεία όσο και για την ευημερία (Ranjan, 2024).
Ψυχολογικοί και Κοινωνικοί Παράγοντες
Ο αντίκτυπος της εκδικητικής πορνογραφίας στην ανάρτηση ευαίσθητου υλικού χωρίς την συγκατάθεση του θύματος προκαλεί έντονη ψυχολογική δυσφορία (Murca et al., 2024).
Συγκεκριμένα μέσα από έρευνα, τα θύματα υφίστανται μακροχρόνιες ψυχολογικές αρνητικές επιπτώσεις. Αναλυτικότερα βιώνουν :
- βαθιά ταπείνωση,
- άγχος,
- κατάθλιψη που συνοδεύεται από χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Με φόβο ότι η εξάπλωση της εκδικητικής πορνογραφίας (RP) μπορεί να συνεχιστεί κατά την διάρκεια της υπόλοιπης ζωής. Οδηγούνται σε αυτοκτονικές σκέψεις και βιώνουν υψηλά επίπεδα δυσφορίας παρόμοια με τα θύματα βιασμού (Murca et al., 2024).
Η μόνιμη απειλή και το ενεργό τραύμα προκαλούν έντονες διαταραχές όπως το μετατραυματικό στρες (PTSD) με δυσκολία στον ύπνο. Οι επιζώσες δυσκολεύονται στις προσωπικές σχέσεις και αποκτούν θέματα έλλειψης εμπιστοσύνης (Murca et al., 2024).
Η κοινωνική και επαγγελματική ζωή ενδέχεται να υποστεί σοβαρό πλήγμα. Τα περισσότερα άτομα αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό στιγματισμό και την απομόνωση ανάλογα με το πολιτισμικό περιβάλλον.
Η επαγγελματική πορεία μπορεί να καταστραφεί καθώς οι εργοδότες και οι συνάδελφοι ενδέχεται να έχουν δει το υλικό. Με αποτέλεσμα την πιθανή απώλεια ευκαιριών καριέρας. Η αίσθηση ντροπής και ταπείνωσης, οδηγεί συχνά τις γυναίκες που έχουν επιβιώσει από την κυκλοφορία εκδικητικής πορνογραφίας, σε κοινωνική απόσυρση και απομόνωση. Η κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών είναι συνηθισμένες στα θύματα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να μειώσουν το αίσθημα της ψυχικής οδύνης (Bates, 2017).
Παράλληλα καλούνται να αντιμετωπίσουν βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις σε σχέση με τα στερεότυπα των φύλων. Η παραδοσιακή αντίληψη της διπλής ηθικής ως κοινωνικής στάσης. Επιτρέπει στους άνδρες μεγαλύτερη σεξουαλική ελευθέρια χωρίς κοινωνικές κυρώσεις. Ταυτόχρονα επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στις γυναίκες. Θεωρείται ότι δικαιούνται να έχουν σεξουαλικές επαφές μόνο στο πλαίσιο μιας συναισθηματικής μόνιμης σχέσης.
Σε αυτό το πλαίσιο οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα μη συναινετικής διανομής σεξουαλικού υλικού, αντιμετωπίζονται συχνά με αυστηρή κριτική. Μετατοπίζεται η ευθύνη στα θύματα με αντιλήψεις που έχουν να κάνουν με την ηθική και την σεμνότητα (Mckinlay & Lavis, 2020).
Μια ακόμη σημαντική συνέπεια που παρατηρείται στις επιζώσες ανάλογα με το πολιτισμικό και κοινωνικό τους πλαίσιο είναι η απόδοση της ευθύνης (victim blaming). Το φαινόμενο όπως έχει διαπιστωθεί από την βιβλιογραφία παρατηρείται και σε άλλες μορφές βίας. Το 55-70% των ατόμων τείνει να αποδίδει στο θύμα την ευθύνη για την κακοποίηση που υπέστη (Gavin & Scott, 2019 ; Henry et al., 2017).
Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί η χρήση εκφράσεων, όπως: "Δεν έπρεπε να είχε τραβήξει ποτέ αυτή τη φωτογραφία..."
Oι οποίες παραπέμπουν σε αντίστοιχες φράσεις που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις βιασμού, όπως: "Δεν έπρεπε να κυκλοφορεί μόνη τη νύχτα με αυτά τα ρούχα..." (Mckinlay & Lavis, 2020)
Το φαινόμενο της απόδοσης ευθύνης στο θύμα ερμηνεύεται μέσα από το θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης και τη θεωρία του δίκαιου κόσμου. Σύμφωνα με το θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης (fundamental attributional error).
Έχει διαπιστωθεί ότι συχνά υπερεκτιμώνται τα ατομικά χαρακτηριστικά του θύματος, όπως ότι πρόκειται για ανήθικο άτομο. Ενώ υποτιμώνται οι εξωτερικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην κατάσταση, όπως η ύπαρξη σχέσης εμπιστοσύνης με τον υποφαινόμενο δράστη. Παράλληλα, σύμφωνα με τη θεωρία του δίκαιου κόσμου (belief in a just world), έχει αναγνωριστεί η τάση να θεωρείται ότι ο κόσμος λειτουργεί με δικαιοσύνη και σχετική προβλεψιμότητα. Ως αποτέλεσμα να υιοθετούνται πεποιθήσεις όπως: Κάτι θα έκανε για να το αξίζει (Mckinlay & Lavis, 2020).
Ελαχιστοποίηση Βλάβης & Νομοθετικό πλαίσιο
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης από την (ΕΕ) αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό πλαίσιο που στοχεύει στην πρόληψη της έμφυλης βίας. Σύμφωνα με το European Institute for Gender Equality (2024). Δεσμεύεται για την προστασία των θυμάτων καθώς και την δίωξη των δραστών. Η Σύμβαση βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες:
- την πρόληψη,
- την προστασία,
- των συντονισμό ποινικής δράσης από την πολιτεία
- την δίωξη
Σε ότι αφορά τα νομικά μέτρα η σύμβαση υποχρεώνει τα κράτη για την επιβολή νομικών κυρώσεων για πράξεις όπως:
- Παρακολούθηση και καταδίωξη (stalking)
- Ψυχολογική, σεξουαλική και σωματική βία
- Σεξουαλική παρενόχληση
- Καταναγκαστική τέλεση γάμου
- Εξαναγκαστικές αμβλώσεις και εξαναγκαστική στείρωση
- Ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων
- Διαδικτυακή βία για εγκλήματα που διαπράττονται μέσω ψηφιακών μέσων,
- Ποινική δίωξη στην μη συναινετική διάδοση σεξουαλικού υλικού (RP)
Στα παραπάνω επιβάλλονται ποινές φυλάκισης και υψηλά χρηματικά πρόστιμα, περιλαμβάνοντας την ποινική δίωξη για διαρροή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Χώρες που δεν έχουν υπογράψει την σύμβαση είναι η Ρωσία, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν. Επίσης έχουν υπογράψει την σύμβαση αλλά δεν την έχουν επικυρώσει η Βουλγαρία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία (EIFGE, 2024). Με την Σουηδία, την Γερμανία και την Γαλλία να έχουν υιοθετήσει στο πολιτικό τους σύστημα τα πιο αποδοτικά μέτρα.
Στην Ελλάδα υπάρχει η 24ωρη Εθνική Γραμμή Βοήθειας «15900». Δίνεται η δυνατότητα σε γυναίκες που έχουν υποστεί βία ή σε τρίτα πρόσωπα, να έρθουν σε επαφή με επαγγελματίες ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Παρέχοντας εξειδικευμένες υπηρεσίες με πλήρη εχεμύθεια και δυνατότητα παραπομπής σε ξενώνες.
Πρόβλεψη της Βλάβης
Το σημαντικότερο σημείο εκκίνησης στην πρόβλεψη βλάβης δεν είναι μόνο το σύστημα ποινικού δικαίου αλλά οι πολιτισμικές πεποιθήσεις, οι οικονομικοί, πολιτικοί και οι κοινωνικοί παράγοντες (EIFGE, 2024 ; Lo M, 2021).
Μπορεί να ερμηνευτεί σαν μια γενική και αφηρημένη έννοια. Ωστόσο στοχεύοντας στην αλλαγή των πατριαρχικών πεποιθήσεων και στην ισότητα των φύλων. Μαζί με την ευαισθητοποίηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, κοινωνικής δικτύωσης και εκπαιδευτικού συστήματος υπάρχει δυνατότητα μελλοντικά να επιτευχθεί σημαντική αλλαγή και μείωση των ποσοστών βλάβης.
Το βάρος στην τεχνολογική κατάρτιση των γυναικών και ευρύτερα όλων των ατόμων για την προστασία τους είναι δυσανάλογο αλλά απαραίτητο. Οι σχεδιαστές προγραμμάτων έχουν ευθύνη να κατανοήσουν πως επηρεάζουν την σεξουαλική βία και την κακοποίηση, διακινδυνεύοντας εν αγνοία τους να βοηθούν τους δράστες. Τα εμπλεκόμενα κράτη σε συνεργασία με τις εταιρίες μπορούν να ξεκινήσουν τον σχεδιασμό ψηφιακών εύχρηστων εφαρμογών με βάση την εικόνα. Στοχεύοντας στην αποτροπή, τον εντοπισμό και την διαγραφή μη συναινετικού πορνογραφικού υλικού εν τη γενέσει και πριν αυτό λάβει διαστάσεις.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εκπαίδευση της αστυνομίας στα τεχνολογικά μέσα με στόχο την διευκόλυνση της έρευνας και την άμεση αναγνώριση του ποινικού αδικήματος. Έτσι ώστε να επιτευχθεί η εγκληματολογική δίωξη (Henry et al., 2018). Παράλληλα οι συμβολή και συμπαράσταση του κοινού είναι ζωτικής σημασίας για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο κύκλος της βίας. Τόσο σε προσωπικό επίπεδο οσο και σε θεσμικό, με εστίαση στην μη εμπλοκή αναπαραγωγής και διάδοσης σεξουαλικού υλικού χωρίς συγκατάθεση, χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα σε εκστρατείες ενδυνάμωσης των γυναικών και των παιδιών για τα δικαιώματα τους.
Επιπλέον διαφημιστικές καμπάνιες και συστηματική ευαισθητοποίηση του κοινού παρέχοντας ενημερωτικό περιεχόμενο. Δημιουργία προγραμμάτων για δράστες προκειμένου να υιοθετήσουν μη βίαιη συμπεριφορά. Τέλος συνεχόμενη εκπαίδευση των επαγγελματιών που θα προβαίνουν στις κατάλληλες θεραπευτικές μεθόδους για μείωση της βλάβης (Council of Europe, 2021).
Περιορισμοί
Στην Μελέτη από τους Sales & Magaldi (2020) εξετάζονται οι κοινωνικές διαστάσεις της μη συναινετικής πορνογραφίας. Αρχικά ένας από τους σημαντικούς περιορισμούς είναι ο ορισμός (RP) γιατί δημιουργείται μια προκατάληψη για τα κίνητρα των δραστών. Οι δράστες που εμπλέκονται στην διάδοση πορνογραφικού υλικού δεν το κάνουν μόνο από εκδίκηση αλλά και για διασκέδαση, κέρδος και άλλα κίνητρα (Sales & Magaldi, 2020 ; Starr & Lavis, 2018).
Ο ορισμός χρειάζεται να αλλάξει σε μη συναινετική διάδοση πορνογραφικού υλικού (NCP). Οι Νομικοί περιορισμοί αποτελούν σημαντική πρόκληση όπως και η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων σε διεθνή πολιτισμικά πλαίσια.
Επιπλέον περιοριστικοί παράγοντες αφορούν την εστίαση στην έρευνα σε περιπτώσεις όπου το θύμα ήταν γυναίκα και ο δράστης άνδρας (Starr & Lavis, 2018). Παραλείπεται εκτεταμένη έρευνα για την ύπαρξη ανδρών που έχουν πέσει θύματα και γυναικών που ήταν θύτες. Όπως και στις περιπτώσεις που αφορούν ομόφυλα ζευγάρια. Καθώς και δράστες που ήταν πρώην φίλοι ή συνάδελφοι. Όπως επίσης και ότι το δείγμα μπορεί να αποτελούσαν μόνο γυναικεία θύματα. Τέλος επισημαίνεται ο πολιτισμικός παράγοντας και οι πεποιθήσεις που αναφέρονται στην συμμόρφωση της διπλής ηθικής. Δηλαδή της γυναίκες να κρίνονται αυστηρότερα για την συμμετοχή τους σε σεξουαλικές δραστηριότητες. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει τους συμμετέχοντες σε μεροληπτικές απαντήσεις και να επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Βιβλιογραφία
Bates, S. (2017). Revenge porn and mental health: A qualitative analysis of the mental health effects of revenge porn on female survivors. Feminist criminology, 12(1), 22-42.
Buil-Gil, D., Kemp, S., Kuenzel, S., Coventry, L., Zakhary, S., Tilley, D., & Nicholson, J. (2023). The digital harms of smart home devices: A systematic literature review. Computers in Human Behavior, 145, 107770.
Citron, D. K., & Franks, M. A. (2014). Criminalizing revenge porn. Wake Forest L. Rev., 49, 345.
Council of Europe. (2021). The four pillars of the Istanbul Convention. rm.coe.int/grc-brochure-on-the-four-pillars-of-the-istanbul-convention-final/1680a5428d
Cyber Security International Institute. (2024). Η εκδικητική πορνογραφία: Μια σύγχρονη μορφή έμφυλης βίας. csii.gr/i-ekdikitiki-pornografia-mia-sygchroni-morfi-emfylis-vias/
Douglas, D. M. (2016). Doxing: A conceptual analysis. Ethics and information technology, 18(3), 199-210.
Eaton, A. A., & McGlynn, C. (2020). The psychology of nonconsensual porn: Understanding and addressing a growing form of sexual violence. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 7(2), 190-197.΅
European Institute for Gender Equality. (2024). Gender Equality Index 2024: Tackling violence against women, tackling gender inequalities. eige.europa.eu/publications-resources/publications/gender-equality-index-2024-tackling-violence-against-women-tackling-gender-inequalities?language_content_entity=en
Franks, M. A. (2019). The crime of “Revenge porn”. The Palgrave handbook of applied ethics and the criminal law, 661-692.
Gavin, J., & Scott, A. J. (2019). Attributions of victim responsibility in revenge pornography. Journal of Aggression, Conflict and Peace Research, 11(4), 263-272.
Glick, P., & Fiske, S. T. (2018). The ambivalent sexism inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. In Social cognition (pp. 116-160). Routledge.
Henry, N., & Powell, A. (2018). Technology-facilitated sexual violence: A literature review of empirical research. Trauma, violence, & abuse, 19(2), 195-208.
Henry, N., Flynn, A., & Powell, A. (2018). Policing image-based sexual abuse: Stakeholder perspectives. Police practice and research, 19(6), 565-581.
Henry, N., Powell, A., & Flynn, A. L. G. (2017). Not just'revenge pornography': Australians' experiences of image-based abuse: A summary report.
Lo. A Domestic Violence Dystopia: Abuse via the Internet of Things and Remedies under Current Law (2021). Cal. L. Rev., 109, 277-282.
Mckinlay, T., & Lavis, T. (2020). Why did she send it in the first place? Victim blame in the context of ‘revenge porn’. Psychiatry, psychology and law, 27(3), 386-396.
Murça, A., Cunha, O., & Almeida, T. C. (2024). Prevalence and impact of revenge pornography on a sample of Portuguese women. Sexuality & culture, 28(1), 96-112.
Patel, U., & Roesch, R. (2022). The prevalence of technology-facilitated sexual violence: A meta-analysis and systematic review. Trauma, Violence, & Abuse, 23(2), 428-443.
Pina, A., Holland, J., & James, M. (2017). The malevolent side of revenge porn proclivity: Dark personality traits and sexist ideology. International Journal of Technoethics (IJT), 8(1), 30-43.
Ranjan, D. R. (2024). Gender-sensitive approaches to cybercrimes prevention and intervention. Geh Press.
Sales, J. S., & Magaldi, J. A. (2020). Deconstructing the Statutory Landscape of'Revenge Porn': An Evaluation of the Elements that Make an Effective Nonconsensual Pornography Statute. Am. Crim. L. Rev., 57, 1499.
Salter, M., & Crofts, T. (2015). Responding to revenge porn: Challenges to online legal impunity. New views on pornography: Sexuality, politics, and the law, 233-256.
Sheikh, M. M. R., & Rogers, M. M. (2024). Technology-facilitated sexual violence and abuse in low and middle-income countries: A scoping review. Trauma, Violence, & Abuse, 25(2), 1614-1629.
Starr, T. S., & Lavis, T. (2018). Perceptions of revenge pornography and victim blame. International Journal of Cyber Criminology, 12(2), 427-438.
Stöckl, H., & Sorenson, S. B. (2024). Violence against women as a global public health issue. Annual review of public health, 45(1), 277-294.
The Economist Intelligence Unit. (2021). Measuring the prevalence of online violence against women. onlineviolencewomen.eiu.com/
Walker, K., Sleath, E., Hatcher, R. M., Hine, B., & Crookes, R. L. (2021). Nonconsensual sharing of private sexually explicit media among university students. Journal of interpersonal violence, 36(17-18), NP9078-NP9108.
World Health Organization (n.d). Sexual health. World Health Organization. Ανακτήθηκε την 1 Μαρτίου 2025, από
Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Τηλεφωνική γραμμή SOS 15900. Ανακτήθηκε την 4 Μαρτίου 2025, από eetaa.gr/domes-gia-tin-antimetopisi-tis-vias-kata-ton-gynaikon/tilefoniki-grammi-sos-15900