Έμφυτα Ταλέντα και Δυνατά Σημεία: Ο καλύτερος σύμμαχός σου

Έχεις σκεφτεί ποτέ πώς θα ήταν ο κόσμος και η κοινωνία, αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η περιέργεια, το χιούμορ, η ευγνωμοσύνη, ή η καλοσύνη; Ποιο θα ήταν το όφελος, αν ξέραμε πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε τα ταλέντα μας για να γίνουν δυνατά σημεία και να τα χρησιμοποιήσουν καθημερινά στη ζωή μας;

Μάλλον όλα θα ήταν καλύτερα, και θα είχαμε περισσότερες πιθανότητες να αισθανόμαστε εσωτερική ισορροπία και να πετυχαίνουμε τους στόχους μας.

Συνήθως, όμως, δεν γνωρίζουμε τα έμφυτα ταλέντα μας ούτε και τους τρόπους για να τα καλλιεργήσουμε ώστε να γίνουν δυνατά σημεία που μπορούμε να αξιοποιούμε δημιουργικά στη ζωή μας.

Ο στόχος μας μέσα από αυτό το άρθρο είναι να μοιραστούμε μαζί σου όσα γνωρίζουμε για το θέμα αυτό ώστε να ανακαλύψεις τα έμφυτα ταλέντα σου που σε κάνουν ένα μοναδικό άτομο, να γνωρίσεις τον εαυτό σου καλύτερα και να κάνεις τα όνειρά σου πραγματικότητα για να αισθάνεσαι ικανοποίηση και ενέργεια.

Να θυμάσαι ότι έχεις μοναδικά ταλέντα και μπορείς να τα καλλιεργήσεις και να τα εκφράσεις όπως κανένας άλλος. Πόσο ταλέντο έχει!

Υπάρχει κάποιο άτομο που θαυμάζεις ή παρακολουθείς για καιρό – καλλιτέχνης, επιστήμονας, αθλήτρια/αθλητής, επιχειρηματίας, ηγέτης, μάνατζερ;

Έχεις αναρωτηθεί γιατί το άτομο αυτό έχει τόσο καλή απόδοση σε αυτό που κάνει, τις περισσότερες φορές, για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Ίσως σκέφτεσαι ότι η τέχνη, η επιστήμη, ο αθλητισμός, οι επιχειρήσεις, η ηγεσία, η διοίκηση πηγάζει από τα φυσικά ταλέντα της/του. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά είναι η μισή αλήθεια, και θα δούμε γιατί στη συνέχεια.

Δηλώστε συμμετοχή στην θεραπευτική -  βιωματική ομάδα, ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:  Ο καλύτερος μου εαυτός: Ταλέντα & Δυνατά Σημεία για Προσωπική και Επαγγελματική Ανάπτυξη 

Τι είναι ταλέντο;

Ταλέντο είναι ο φυσικός τρόπος που σκέφτεσαι, αισθάνεσαι, και συμπεριφέρεσαι, ο τρόπος που επεξεργάζεσαι πληροφορίες, επικοινωνείς με τους άλλους, και βλέπεις τον εαυτό σου και τον κόσμο (Clifton, 2003).

Τα έμφυτα ταλέντα εκφράζουν την αυθεντικότητα και τη μοναδικότητά σου, και συνδέονται άμεσα με την απόδοσή σου και όσα πετυχαίνεις σε διάφορους τομείς της ζωής σου (Linley, 2008).

Σε βοηθάνε να αξιοποιήσεις τις δυνατότητές σου, να αποδίδεις αποτελεσματικά, όχι μόνο μία, αλλά τις περισσότερες φορές σε διαφορετικές καταστάσεις, και να αισθάνεσαι ενέργεια στην προσωπική και επαγγελματική σου ζωή.

Τα έμφυτα ταλέντα αφορούν:

• Σκέψεις και πεποιθήσεις (το αποτέλεσμα των σκέψεων) που σε ενδυναμώνουν.
• Θετικά συναισθήματα που σε κάνουν παραγωγικό/ή.
• Συμπεριφορές που σε υποστηρίζουν να πετύχεις τα αποτελέσματα που επιθυμείς
• Την παρακίνηση που σου δίνει ενέργεια.
• Την κινητήριο δύναμη που σε ωθεί να επιμείνεις και να κάνεις αυτό που θεωρείς σημαντικό.

Ποια είναι τα δικά σου ταλέντα;

Σκέψου για λίγο…

Γνωρίζεις, καλλιεργείς, αξιοποιείς τα έμφυτα ταλέντα σου;

Για παράδειγμα, γνωρίζεις ότι ίσως έχεις ταλέντο στην ενσυναίσθηση, στη στρατηγική σκέψη, στην ευελιξία, στην εστίαση στο στόχο, στη δράση, ή στην επικοινωνία;

Για να αναγνωρίσεις τα έμφυτα ταλέντα σου, παρατήρησε (Buckingham, 2007, Clifton, 2003):

• Τι θυμάσαι ότι σου άρεσε να κάνεις από μικρή ηλικία;
• Τι μαθαίνεις με ευκολία, στην προσωπική ή την επαγγελματική σου ζωή;
• Ποιες δραστηριότητες κάνεις χωρίς μεγάλη προσπάθεια;
• Για ποιον λόγο σου δίνουν συγχαρητήρια οι άνθρωποι που σε γνωρίζουν;
• Τι αρέσει στους φίλους ή τους συναδέλφους σου περισσότερο σε εσένα;
• Για ποια θέματα ζητάνε τη συμβουλή σου οι άλλοι;
• Ποια δραστηριότητα σε ενθουσιάζει και σου δίνει ενέργεια;
• Για ποια πράγματα μιλάς θετικά;
• Τι είναι κάτι που πέτυχες και σε κάνει περήφανο/η;
• Πότε αισθάνεσαι αυθεντική/ός;
• Σε ποια θέματα δίνεις όλη σου την προσοχή;
• Τι κάνεις χωρίς να σου το ζητήσει κάποιος;
• Τι δεν χρειάζεται να γράψεις στη λίστα με τις υποχρεώσεις σου γιατί δεν φεύγει από το μυαλό σου;

Τα ταλέντα παρακινούν και παρακινούνται από τα ενδιαφέροντά σου.

Συνήθως, ενδιαφέρεσαι περισσότερο για πράγματα που μπορείς να κάνεις με ευκολία παρά για όσα σε δυσκολεύουν. Όταν συνδυάζεις τα ταλέντα και τα ενδιαφέροντά σου, και με την υποστήριξη από το περιβάλλον σου, καλλιεργείς τις γνώσεις και τις δεξιότητές σου και έτσι έχεις άριστη απόδοση τις περισσότερες φορές (Tsai κ.ά., 2014).

Πώς καλλιεργείς τα έμφυτα ταλέντα;

Μετά τα έμφυτα ταλέντα, τι; Με άλλα λόγια, πώς τα καλλιεργείς για να γίνουν δυνατά σημεία;

Τα έμφυτα ταλέντα που έχεις είναι σημαντικά, αλλά δεν είναι αρκετά για να πετύχεις τους στόχους σου, και πρέπει να τα καλλιεργείς συνεχώς. Αν και αποτελούν τη βάση για να αναπτύξεις τα δυνατά σου σημεία, τον πυρήνα για να δημιουργείς ευκαιρίες και το καύσιμο για να αξιοποιείς τις δυνατότητές σου, δεν είναι αρκετά αν δεν τα καλλιεργήσεις.

Η αλήθεια είναι ότι τα έμφυτα ταλέντα σου σε στηρίζουν για να μάθεις καινούρια πράγματα, να εφαρμόσεις τις γνώσεις σου, να εξασκηθείς και να βελτιώνεις την απόδοσή σου στις δραστηριότητες που αναλαμβάνεις.

Από την άλλη, όμως, καταλαβαίνεις πόσο απαραίτητο είναι να τα καλλιεργείς, διαφορετικά ίσως πάνε χαμένα, ίσως σπαταληθούν, και ίσως δεν καταφέρεις όσα θέλεις και μπορείς στη ζωή σου. Τι χρειάζεται, λοιπόν, να κάνεις για να έχεις οφέλη σε όλους τους τομείς της ζωής σου; (Maxwell, 2007).

Αυτό που χρειάζεται είναι:

• πίστη στον εαυτό σου που απελευθερώνει και ενδυναμώνει τις δυνατότητές σου
• πάθος που σε υποστηρίζει να κάνεις μια δραστηριότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα
• πρωτοβουλία για να ενεργοποιήσεις την εσωτερική σου δύναμη
• εστίαση σε τομείς που σου δίνουν ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη
• προετοιμασία για να είσαι έτοιμος/η όταν εμφανιστεί μια ευκαιρία που σε αφορά
• απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων στον τομέα που δραστηριοποιείσαι για να εξελιχθείς και να βελτιώσεις την απόδοσή σου
• σκόπιμη εξάσκηση σε μία δραστηριότητα που κάνεις, για την οποία λαμβάνεις ανατροφοδότηση και βελτιώνεσαι
• προσπάθεια, υπευθυνότητα και επιμονή για να ενδυναμώσεις την απόδοσή σου
• θάρρος για να ξεπεράσεις τους φόβους ή τις ανησυχίες σου
• ουσιαστικές σχέσεις με ανθρώπους που σε στηρίζουν
• ομαδικότητα για να πολλαπλασιάσεις τις πιθανότητες να πετύχεις πιο δύσκολους στόχους
• καλός χαρακτήρας για να προστατεύεις τον εαυτό σου και τους ανθρώπους γύρω σου

Η διαδικασία αυτή απαιτεί προσπάθεια και επιμονή. Δεν επενδύεις, όμως, τον ίδιο βαθμό προσπάθειας και επιμονής σε ό,τι κάνεις. Η ενέργεια που αντλείς καθορίζει σε ποια δραστηριότητα αφιερώνεις το χρόνο σου, για ποια δραστηριότητα μαθαίνεις όλο και περισσότερα πράγματα.

Σε ελκύουν κάποιες δραστηριότητες ενώ άλλες σε απωθούν και αυτές που σε ελκύουν θέλεις να τις εξασκήσεις, να τις βελτιώσεις, να τις εξελίξεις με νέες γνώσεις, νέες τεχνικές, και δημιουργική εξερεύνηση. Και έτσι η απόδοσή του γίνεται όλο και καλύτερη. Πρόκειται, λοιπόν, για μία συνεχή διαδικασία όπου η προτίμηση σου τρέφει την εξάσκηση, και η εξάσκηση απογειώνει την απόδοσή σου (Buckingham, 2007).

Τι σημαίνει δυνατό σημείο;

Δυνατό σημείο είναι ένα επίκτητο θετικό χαρακτηριστικό, που βασίζεται στα έμφυτα ταλέντα σου και στον τρόπο που σκέφτεσαι, αισθάνεσαι και συμπεριφέρεσαι. Είναι η έκφραση του καλύτερου και αυθεντικού σου εαυτού, υποστηρίζει την καλή απόδοση και την εξέλιξη σου και σου δίνει ενέργεια (Linley, 2008).

Δυνατά σημεία είναι, για παράδειγμα, ο Αυτοέλεγχος, το Κατόρθωμα, το Ενδιαφέρον για τους άλλους, η Ανταγωνιστικότητα, η Σοφία, η Αυτοπεποίθηση, η Ευελιξία, η Υπευθυνότητα, η Περιέργεια, η Αισιοδοξία για το μέλλον, η Οργάνωση, η Ηγεσία, η Καλλιέργεια σχέσεων, ή η Δημιουργική σκέψη (Peterson & Seligman, 2004, Clifton, 2003, Linley, 2008). 

Ποια δυνατά σημεία έχεις;

Για να τα αναγνωρίσεις, μπορείς να παρατηρήσεις τρεις ενδείξεις:

Καλή απόδοση: Μια πρώτη ένδειξη ότι χρησιμοποιείς ένα δυνατό σου σημείο, είναι ότι κάνεις μια δραστηριότητα πολύ καλά, όπως για παράδειγμα, ότι μπορείς να πείθεις τους άλλους. Το ότι είσαι καλός ή καλή είναι η αρχή, δεν είναι όμως αρκετό. Η καλή απόδοση σε μια δραστηριότητα είναι σημαντική αλλά έχει τελειώσει, είναι παρελθόν. Αυτό που θα πρέπει να σε απασχολήσει είναι τι μπορείς να κάνεις στο μέλλον, πώς μπορείς να βελτιωθείς ακόμα περισσότερο με εξάσκηση, νέες γνώσεις, δεξιότητες και ανατροφοδότηση.

Επανάληψη: Η άριστη απόδοση από μόνη της δεν είναι ένδειξη ότι χρησιμοποιείς ένα δυνατό σου σημείο. Για να βεβαιωθείς, θα πρέπει να κάνεις μια δραστηριότητα συχνά, όχι μόνο μία φορά, γιατί τότε η καλή σου απόδοση μπορεί να είναι τυχαία. Στην ουσία, θα πρέπει να έχεις άριστη απόδοση τις περισσότερες φορές.

Ενέργεια: Η ενέργεια που αντλείς από μια δραστηριότητα που κάνεις είναι κάτι που μόνο εσύ αισθάνεσαι και γνωρίζεις. Αν σε μια δραστηριότητα χρησιμοποιείς ένα δυνατό σου σημείο, τότε η δραστηριότητα αυτή σου δίνει ενέργεια, και πριν και μετά, και θέλεις να την επαναλάβεις γιατί αισθάνεσαι ότι έχεiς κατορθώσει κάτι σημαντικό κάνοντας αυτό στο οποίο είσαι πολύ καλός/ή, όπως για παράδειγμα, να ηγείσαι μιας ομάδας ή να ακούς τους άλλους με ενσυναίσθηση.

Στην ουσία, αισθάνεσαι πληρότητα και θέλεις να επαναλάβεις τη δραστηριότητα παρά το άγχος που μπορεί να αισθάνεσαι αρχικά, την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλεις ή την προετοιμασία που πρέπει να κάνεις, γιατί τη θεωρείς εποικοδομητική και αναζωογονητική πρόκληση!

Μην ξεχνάς ότι ίσως έχεις καλή απόδοση σε μια δραστηριότητα που κάνεις συχνά γιατί είναι υποχρεωτική. Αν, όμως, δεν αισθάνεσαι ενέργεια, τότε το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα έχεις καλή απόδοση για μεγάλο χρονικό διάστημα ή ότι θα παρατήσεις τη δραστηριότητα αυτή.

Σκέψου, λοιπόν, μια δραστηριότητα την οποία κάνεις πολύ καλά, την κάνεις συχνά και σου δίνει ενέργεια, σε απορροφά, και θέλεις να την επαναλάβεις. Ποια δυνατά σου σημεία πιστεύεις ότι χρησιμοποιείς; Μπορείς να παρατηρήσεις πώς λειτουργείς για να τα συνειδητοποιήσεις και να τα αξιοποιήσεις ακόμα περισσότερο;

Και κάτι ακόμα: τα δυνατά σημεία χρειάζονται έλεγχο για να μην εκτροχιαστούν και γίνουν αδύναμα.

Θα καταλάβεις τι εννοούμε με το παράδειγμα που ακολουθεί για την Ειλικρίνεια. Φαντάσου ότι είσαι στο σπίτι μιας φίλης σου που ετοιμάζεται να πάει σε μια σημαντική συνέντευξη για εργασία, και σε μισή ώρα πρέπει να φύγει. Ενώ πίνετε τον καφέ σας, πάει στο δωμάτιο της, ντύνεται, και μετά από λίγο έρχεται στο καθιστικό και με χαρά σε ρωτάει αν σου αρέσει το καινούριο μπλε φόρεμα που αγόρασε ειδικά για τη συνέντευξη.

Εσύ την κοιτάς, την ξανακοιτάς, και της λες με απόλυτη ειλικρίνεια ότι «Α, πολύ ωραίο φόρεμα… δεν το είχανε σε άλλο χρώμα; Δεν λέω και το μπλε σου πάει….».

Μετά από αυτό το ειλικρινές σχόλιο που κάνεις, πώς πιστεύεις ότι θα αισθανθεί; Τη βοήθησε ή την έκανε να αισθανθεί άσχημα; Και αν της πεις τι πραγματικά πιστεύεις, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Έχει χρόνο να αλλάξει φόρεμα; Έχει κάτι άλλο να φορέσει που να ταιριάζει στην περίσταση; Θα πάρει το σχόλιο σου θετικά; Ή θα θυμώσει; Θα καταλάβει ότι της το λες από ενδιαφέρον; (Της το λες από ενδιαφέρον;) Τι είναι πιο σημαντικό, λοιπόν, αν της πηγαίνει το μπλε χρώμα ή αν αισθάνεται αυτοπεποίθηση για τη συνέντευξη; Ποια είναι η σχέση σου μαζί της; Είναι σχέση ειλικρίνειας;

Γράφουν οι:

H Δρ. Σοφία Πρωτόπαπα είναι σύμβουλος ψυχικής υγείας και σταδιοδρομίας, εκπαιδευτικός, συγγραφέας και εκπαιδεύτρια σε θέματα που αφορούν τα ταλέντα και τα δυνατά σημεία εφήβων και ενηλίκων.

Ο Δρ. Βασίλης Μανουσάκης είναι συγγραφέας, πανεπιστημιακός και σύμβουλος ψυχικής υγείας.

Δηλώστε συμμετοχή στην θεραπευτική -  βιωματική ομάδα, ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:  Ο καλύτερος μου εαυτός: Ταλέντα & Δυνατά Σημεία για Προσωπική και Επαγγελματική Ανάπτυξη 

Πηγές:

1. Biswas-Diener, R., & Dean, B. (2007). Positive Psychology Coaching: Putting the Science of Happiness to Work for Your Clients. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
2. Bowers, K. M., & Lopez, S. J. (2010). Capitalizing on personal strengths in college. Journal of College and Character, 11.
3. Buckingham, M. (2007) Go Put Your Strengths to Work: 6 Powerful Steps to Achieve Outstanding Performance, New York, Free Press.
4. Clifton, D. O., & Anderson, E. (2001). StrengthsQuest. Gallup.
5. Clifton, D.O., Andreson, E. & Schreiner, L. (2006), StrenghtsQuest: Discover and Develop Your Strengths in Academics, Career and Beyond, 2nd ed., New York. Gallup Press.
6. Linley, P.A. (2008). From Average to A+: Realising strengths in yourself and others, Coventry, CAPP Press // Clifton, D.O., Andreson, E. and Schreiner, L. (2006), StrenghtsQuest: Discover and
7. Develop Your Strengths in Academics, Career and Beyond, 2nd ed., New York. Gallup Press.
8. Maxwell, J.C. (2007). Talent is Never Enough: Discover the Choices That Will Take You Beyond Your Talent. Nashville, TN: Thomas Nelson Inc.
9. Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. American Psychological Association.
10.Rust, T., Diessner, R. & Reade, L. (2009). Strengths only or strengths and relative weaknesses? A preliminary study. The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 143(5), 465–476.
11.Tsai, C.-L., Chaichanasakul, A., Zhao, R., Flores, L. Y., & Lopez, S. J. (2014). Development and validation of the Strengths Self-Efficacy Scale (SSES). Journal of Career Assessment, 22, 221-232.
12.Wong, Y. J. (2006). Strength-centered therapy: A social constructionist, virtues-based psychotherapy. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 43, 133-146.