Δυσλειτουργικές συμπεριφορές ονομάζονται οι μορφές συμπεριφοράς, οι οποίες συνήθως προκαλούν προσωπική δυσφορία, ψυχολογική αναπηρία, δυσλειτουργία ή παραβιάζουν τις κοινωνικές νόρμες (Kring, Davison, Neale & Johnson, 2010).

Στο παρόν άρθρο, λοιπόν, γίνεται μια προσπάθεια να κατανοήσει ο αναγνώστης τον ρόλο που διαδραματίζουν τα δευτερογενή οφέλη και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το άτομο, όσον αφορά στους τρόπους με τους οποίους η εκάστοτε δυσλειτουργική συμπεριφορά, εφόσον δημιουργηθεί, διατηρείται και ανθίσταται στην αλλαγή.

Οι κλινικές εφαρμογές της γνωστικής προσέγγισης της προσωπικότητας είναι πολύ σημαντικές και έχουν επηρεάσει επαγγελματίες σε πολλούς τομείς της υγείας.

Πολλοί ψυχολόγοι βασίζονται στο γνωστικό μοντέλο για την κατανόηση και θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης και των διαταραχών που σχετίζονται με το στρες.

Διαχρονικά η τελειομανία έγκειται στα άτομα που αγωνίζονται για την άψογη συμπεριφορά, θέτουν συνεχώς υψηλά πρότυπα και επιδιώκουν συνεχώς τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μάλιστα βιώνουν έντονη δυσαρέσκεια όταν κάτι υπολείπεται της τελειότητας. Στην επιστημονική κοινότητα οι γνώμες διίστανται, καθώς μερικοί υποστηρίζουν πως η τελειομανία είναι ένα θετικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που είναι αναγκαίο για την υγιή ανάπτυξη των ατόμων, ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως μπορεί να περικλείεται από μια υγιή και φυσιολογική έως μια ανθυγιεινή και νευρωτική σκέψη και συμπεριφορά.

Για τις διαταραχές της προσωπικότητας η διαμόρφωση μιας πιο στενής και θερμής θεραπευτικής σχέσης είναι πιο σημαντική από τις διαταραχές του Άξονα I, καθώς απαιτούν θεραπεία μεγάλης διάρκειας και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (Beck & Freeman, 1990). Στις διαταραχές προσωπικότητας τα φαινόμενα της μεταβίβασης δίνουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα σχήματα του θεραπευόμενου.

Μια αποτελεσματική σχέση θεραπευτή-πελάτη είναι σημαντική για τη θεραπεία, γεγονός που τεκμηριώνεται ερμηνευτικά με συσχετίσεις της ποιότητας της σχέσης με το θεραπευτικό αποτέλεσμα (Orlinsky et al., 1994). Ωστόσο, στη ΓΝΘ η θεραπευτική σχέση θεωρείται απαραίτητο αλλά όχι επαρκές στοιχείο για ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν, η αποτελεσματικότητα της ΓΝΘ δεν φάνηκε να εξαρτάται από την ύπαρξη μιας καλής θεραπευτικής σχεσης (Roth & Fonagy, 2005).

Τα βασικά στοιχεία της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής θεραπείας μπορούν να ομαδοποιηθούν σε εκείνα που συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός περιβάλλοντος αμοιβαίας συνεργασίας και σε αυτά που υποστηρίζουν τη δομημένη και εστιασμένη στο πρόβλημα θεραπεία.

Η γνωσιακή θεραπεία, βασίζεται στη σημασία της ερμηνείας, καθώς ο καθένας μας αντιλαμβάνεται και κατανοεί με διαφορετικό τρόπο. Ο στόχος είναι η αλλαγή του τρόπου σκέψης (γνωστική αλλαγή), των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και των αυτόματων σκέψεων, με τελικό αποτέλεσμα τη συναισθηματική και συμπεριφορική αλλαγή. 

Χαρακτηριστικά των αυτόματων σκέψεων
Σύμφωνα με τον Beck (Αμερικανό ψυχίατρο και εισηγητή της γνωσιακής θεραπείας), οι αυτόματες σκέψεις είναι μία δύσκολα αναγνωρίσιμη μορφή σκέψεων που συνυπάρχει με άλλες, πιο έκδηλες, ροές σκέψεων. Αυτή η μορφή δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό των ατόμων που βιώνουν κάποια ψυχολογική διαταραχή, πρόκειται για σκέψεις που όλοι κάνουμε.

Πολλά ζευγάρια, φαίνεται να παραπονιούνται για θέματα που έχουν να κάνουν με τη σχέση τους, συνήθως όταν αυτές είναι μακροχρόνιες. Θέματα όπως έλλειψη επαφής, δύσκολη και όχι άνετη επικοινωνία με τον σύντροφό τους, ακόμη και ανάγκη για ανανέωση της σχέσης τους.

Παρά το γεγονός ότι η θεραπευτική μέθοδος οφείλει να είναι ειδικά προσαρμοσμένη στο εκάστοτε άτομο, υπάρχουν ορισμένες αρχές που αποτελούν τη βάση της γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπευτικής προσέγγισης. 

google news iconΤο Psychology.gr είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε πρόσβαση στην αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση για έρευνες ψυχολογίας και θέματα ψυχικής υγείας: Psychology.gr - Google News

Ακολουθήστε το PSYCHOLOGY.GR στο Youtube για δωρεάν σεμινάρια και στο Facebook για να ενημερώνεστε άμεσα για όλα τα νέα άρθρα ψυχολογίας & αυτοβελτίωσης.

Γνωσιακή θεραπεία: Βασικά Άρθρα

Εξειδικευμένοι Συνεργάτες

Οι ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Εγγραφή στο Newsletter

Ενημερωθείτε για τα άρθρα της εβδομάδας, για σεμινάρια και άλλες δράσεις που αφορούν αποκλειστικά την Ψυχολογία και την Ψυχική Υγεία.

Ενδιαφέροντα