Επιλόχειος Ψύχωση | Πώς μπορεί να προκληθεί, ποια είναι τα συμπτώματά της και πώς επιδρά στη σχέση του ζευγαριού;

Η περίοδος της εγκυμοσύνης, από τη μία, θεωρείται μία όμορφη περίοδος για μία γυναίκα και από την άλλη μπορεί να θεωρηθεί κρίσιμη για την πορεία της ζωής της, καθώς υπάρχουν σημαντικές βιολογικές, κοινωνικές αλλά και συναισθηματικές αλλαγές.

Τα επίπεδα άγχους είναι αυξημένα, εξαιτίας των ασυνείδητων ψυχολογικών συγκρούσεων, σχετικά με την εγκυμοσύνη αλλά και την αναδιοργάνωση που συμβαίνει στον ψυχικό κόσμο της μέλλουσας μητέρας.

Οι ψυχικές διαταραχές που εκδηλώνονται κατά τη διάρκεια της κύησης και μέχρι ένα έτους μετά τον τοκετό θεωρούνται ως περιγεννητικές ψυχικές διαταραχές. Μέσα σε αυτές εμπίπτει και η επιλόχειος ψύχωση.

Τι είναι η επιλόχειος ψύχωση. Αίτια, συμπτώματα

Οι ήπιες εναλλαγές στη διάθεση μίας γυναίκας που έγινε πρόσφατα μητέρα, είναι φυσιολογικές και διαρκούν λίγες μόνο ημέρες. Όμως, η επιλόχεια ψύχωση είναι κάτι το πολύ διαφορετικό, καθώς θεωρείται μία πολύ σοβαρή ψυχική διαταραχή.

Είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται τις περισσότερες φορές από κατάθλιψη και σκέψεις από την πλευρά της μητέρας, σκέψεις που έχουν να κάνουν με το να βλάψει το παιδί της ή τον εαυτό της. Θεωρείται αρκετά πιο σοβαρή από την Επιλόχειο Κατάθλιψη και εξαιτίας της βαρύτητας των συμπτωμάτων και της επικινδυνότητας, η Επιλόχειος Ψύχωση αποτελεί μία επείγουσα ψυχιατρική διαταραχή. Παρατηρείται 1-2 στις 1.000 γεννήσεις, με τα 2/3 των γυναικών που πάσχουν από επιλόχειο ψύχωση, υπάρχει περίπτωση να έρθουν αντιμέτωπες με υποτροπές μετά από επικείμενους τοκετούς.

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισής της;

Η επιλόχεια ψύχωση αποτελεί ένα επεισόδιο διαταραχής της διάθεσης, μία μανιοκαταθλιπτική διαταραχή. Κάποιες περιπτώσεις ασθενών έρχονται αντιμέτωποι και με δεύτερο επεισόδιο, καθώς υποτροπιάζουν. Η διαδικασία της γέννησης αποτελεί από μόνο της έναν στρεσογόνο παράγοντα για τη γυναίκα.

Μία απότομη πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων αμέσως μετά τον τοκετό, μπορεί να συντελέσει στην εμφάνιση της διαταραχής, όπως επίσης και διάφοροι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, όπως είναι η ανέχεια.

Ακόμη, η ύπαρξη αμφιθυμικών, αντικρουόμενων συναισθημάτων της μητέρας για το νεογέννητο, μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, οι καυγάδες με τον σύζυγο αλλά και η αίσθηση της μητέρας ότι είναι παγιδευμένη μέσα σε έναν αποτυχημένο για εκείνη γάμο, είναι κάποιες από τις αιτίες που συνδέονται με την αυξημένη συχνότητα της νόσου.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα είναι ξαφνικά, οξεία και γίνονται αρκετά εμφανή από το άμεσο περιβάλλον του ατόμου. Συνήθως ξεκινούν είτε ξαφνικά μέσα στις 2 πρώτες εβδομάδες είτε εντός ωρών/ ημερών από τον τοκετό. Η ανάπτυξη της Επιλόχειας Ψύχωσης είναι πολύ πιο υψηλή στα πλαίσια Διπολικής Διαταραχής και λιγότερο της Σχιζοφρένειας.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται: 

• Η αποδιοργανωμένη, διεγερτική συμπεριφορά με συχνές μεταπτώσεις και εναλλαγές ευφορίας, καταθλιπτικής διάθεσης.
• Κακή διάθεση, σημάδια κατάθλιψης, έλλειψη ενέργειας, απώλεια όρεξης και προβλήματα στον ύπνο.
• Ο παρανοϊκός ιδεασμός, καθώς η μητέρα μπορεί να εμφανίσει ακουστικές, οπτικές ή οσφρητικές παραισθήσεις. Οι έμμονες και οι καταδιωκτικού τύπου ιδέες είναι και αυτές αρκετά έντονες.
• Το παραλήρημα και οι ψευδαισθήσεις.
• Τα ξεσπάσματα θυμού καθώς και οι δυσλειτουργικές επικοινωνιακές σχέσεις.
• Ο αυτοτραυματισμός, ο αυτοκτονικός ιδεασμός αλλά και η βρεφοκτονία.
• Η αίσθηση μπερδέματος.
• Την σύγχυση αποπροσανατολισμού.
• Η αϋπνία.
• Η σύγχυση και διαταραχή της μνήμης.
• Το αίσθημα καχυποψίας ή φόβου.
• Οι αυταπάτες, δηλαδή σκέψεις που δεν συνάδουν με την πραγματικότητα.

Ποιες οι επιπτώσεις στη σχέση του ζευγαριού;

Σίγουρα, η κάθε περίπτωση ζευγαριού διαφέρει. Ένα ζευγάρι μπορεί να επικεντρώνει την προσοχή του σε πρακτικά θέματα, όπως είναι η φροντίδα του μωρού, προσπαθώντας να επανέλθουν στην καθημερινότητά τους. Κάποιο άλλο ζευγάρι μπορεί να προσπαθεί να βρει τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ του, ώστε να μπορούν να εκφράζουν ό,τι ο καθένας επιθυμεί. Υπάρχουν ζευγάρια που μπορεί να απομονώνονται ή να απευθύνονται σε φίλους που βίωσαν κάτι αντίστοιχο, ώστε να τους βοηθήσουν.

Η στήριξη του οικογενειακού περιβάλλοντος του ζευγαριού είναι καθοριστική, όμως παράλληλα θα πρέπει να υπάρξουν και τα αντίστοιχα όρια ως προς τη συμμετοχή και την ανάμειξη των συγγενικών προσώπων, ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστα γεγονότα και περεταίρω συγκρούσεις.

Γενικά, είναι αδιαμφισβήτητη η πίεση που υπάρχει εντός της οικογένειας και δεν είναι πάντα διαχειρίσιμη. Οι διαπληκτισμοί και οι εντάσεις μεταξύ του ζευγαριού είναι πολύ έντονες, αποξενώνεται ο ένας με τον άλλον και αρνούνται τη στήριξη που θα μπορούσε να προσφέρει ο ένας στον άλλον.

Δυστυχώς, υπάρχουν ζευγάρια που δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν τις όποιες δυσκολίες έχουν και καταλήγουν στο διαζύγιο κατά τη διάρκεια της νόσου ή και μετά.

Βέβαια, ένας χωρισμός είναι η ακραία λύση. Ακόμα και να μην χωρίσει το ζευγάρι και περάσει και η περίοδος της νοσηλείας, η επικοινωνία δεν επανέρχεται ακριβώς όπως ήταν πριν. Οι άντρες αισθάνονται ότι οι γυναίκες τους απομακρύνονται και αναλαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο οι ίδιες τη φροντίδα του μωρού, θεωρώντας ότι οι σύζυγοί τους είναι ανίκανοι. Αυτό προκαλεί μεγάλο πλήγμα στην αυτοεκτίμηση του άντρα, στην εμπιστοσύνη του προς τη γυναίκα του και φοβάται μήπως υποτροπιάσει. Η σεξουαλική ζωή είναι και αυτή ένα κομμάτι που επηρεάζεται από όλη αυτή την δύσκολη περίοδο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 
- Λοχεία και Ψυχικές Διαταραχές.
- Επιλόχειος κατάθλιψη, ας μιλήσουμε ανοιχτά. 

Υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπισή της; 

Η επιλόχειος ψύχωση είναι μια σοβαρή διαταραχή που απαιτεί οξεία κλινική παρέμβαση και χαρακτηρίζεται ως ένα έκτακτο γεγονός. Σχετικά με την άμεση παρέμβαση και τη θεραπεία, αρχικά, θα πρέπει να εξαλειφθούν τα αίτια και η οξεία έναρξη της ψύχωσης με τη φαρμακευτική θεραπεία να πρέπει να δοθεί με βάση την υποκείμενη διάγνωση.

Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψιν το ιστορικό της ασθενούς, η ανταπόκριση που είχε σε παρελθοντικές θεραπείες αλλά και ποια η οξύτητα της ασθένειας.

Εξίσου σημαντικό-καθοριστικό- ρόλο έχει η ενίσχυση του κοινωνικού δικτύου τής εκάστοτε ασθενούς που έχει επιλόχειο ψύχωση. Κάθε πρόσωπο μέσα στην οικογένεια επηρεάζεται, αλλά είναι και τα άμεσα άτομα που μπορούν να βοηθήσουν ως προς την ανάρρωση, γιατί μπορούν να επικοινωνούν με τους γιατρούς όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα.

Η έγκυρη διάγνωση και παρέμβαση κρίνεται κρίσιμη, καθώς οι μη διαγνωσμένες περιγεννητικές διαταραχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για την μητέρα όσο και για την ανάπτυξη του βρέφους.