Το Τεστ της Τριπλής Διύλισης

Για τους περισσότερους ανθρώπους, ο αρνητισμός, δηλαδή, ο αρνητικός τρόπος αντιμετώπισης όσων συμβαίνουν και η εστίαση στις αρνητικές πλευρές των πραγμάτων, έχει γίνει, όχι απλώς μία συνήθεια, αλλά κυρίαρχη στάση ζωής.

Το καίριο ερώτημα, ωστόσο, είναι το εξής, «Όλα όσα συμβαίνουν, γύρω μας, είναι, όντως, αρνητικά ή μήπως, εμείς θεωρούμε ότι είναι αρνητικά;».

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ευνόητη. Φυσικά και δεν είναι τα πάντα, γύρω μας, αρνητικά. Απλά, έχουμε μάθει να εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στις αρνητικές όψεις των γεγονότων, με αποτέλεσμα, να τις μεγεθύνουμε στη σκέψη μας και να τις επιτρέπουμε, όχι μόνο να ασκούν ανάλογη επιρροή στη διάθεση και τη στάση μας, αλλά και να τις διαμορφώνουν.

Το γεγονός, ότι ο αρνητισμός – ο οποίος, σημειωτέον, αποτελεί ποιοτικό γνώρισμα της χαμηλής ενέργειας – έχει γίνει κυρίαρχη στάση ζωής, είναι κάτι που μπορούμε, πολύ εύκολα, να διαπιστώσουμε.

Οπουδήποτε βρεθούμε, στο εργασιακό μας περιβάλλον, σε κάποιο μέσο μεταφοράς (όπως μετρό, λεωφορείο, πλοίο, αεροπλάνο), σε κοινωνικές εκδηλώσεις, σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, ακόμη και σε χώρους ψυχαγωγίας, θα γίνουμε αυτήκοοι μάρτυρες διαρκών παραπόνων, επικρίσεων και δυσανασχετήσεων. Επίσης και στις συζητήσεις στις οποίες λαμβάνουμε κι εμείς μέρος, αξίζει να παρατηρήσουμε ότι, πάντα, θα υπάρχει κάποιο πρόσωπο ή κάποιο γεγονός που θα συγκεντρώνει τα επικριτικά σχόλια των άλλων, τις ματαιώσεις διαφόρων προσδοκιών τους. Και πάντοτε, μα, πάντοτε, υπάρχει χώρος για ακόμη περισσότερες επικρίσεις.

Το αποτέλεσμα, άρα, ποιο είναι; Μήπως, γίναμε πιο χαρούμενοι; Μήπως, γίναμε πιο ευτυχισμένοι; Απολαμβάνουμε, περισσότερο, τη ζωή μας;

Οι απαντήσεις είναι αυτονόητες και καταλυτικές.

Γιατί, τότε, επιμένουμε στον αρνητισμό; Επειδή μάθαμε σε αυτόν, συνηθίσαμε σε αυτόν και τον κάναμε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και εν τέλει, της ζωής μας.

Πολλοί αναφερόμαστε στη συμβολή κάποιων μέσων μαζικής επικοινωνίας, στη διαμόρφωση ενός κλίματος που επηρεάζει, δυσάρεστα, την ψυχολογία μας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το πιο σημαντικό – κι εκείνο που εμείς μπορούμε να ελέγξουμε – είναι η δική μας αντιμετώπιση και η δική μας στάση ζωής, απέναντι σε όλα όσα συμβαίνουν σε εμάς και γύρω μας. Ακόμη, λοιπόν κι αν δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην προβολή των αρνητικών όψεων και των προεκτάσεων κάποιων γεγονότων, ο τρόπος που εμείς επιλέγουμε να ενημερωνόμαστε για όσα συμβαίνουν και το πού, τελικά, αποφασίζουμε να εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας, μπορεί και χρειάζεται να γίνει δική μας συνειδητή απόφαση. Έχει, λοιπόν, καθοριστική σημασία για το περιεχόμενο της ίδιας της ζωής μας το πού, ακριβώς, εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας.

Στ’ αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί πόσες από τις διάφορες ειδήσεις που μαθαίνουμε, καθημερινά, αξίζουν, πράγματι, να τις αφιερώνουμε το χρόνο και τη σκέψη μας και να τις επιτρέπουμε να εισχωρούν στη ζωή μας, επηρεάζοντας τα συναισθήματά μας;

Είναι καιρός, λοιπόν, να αρχίσουμε, να κάνουμε μία συνειδητή επιλογή όσων αξίζουν να μας απασχολούν. Είναι θέμα αυτοπροστασίας, αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού. Υπάρχει, μάλιστα, μία ιστορία σχετική με αυτό το θέμα, γνωστή, ως το «τεστ της τριπλής διύλισης», που αποδίδεται σε έναν από τους μεγαλύτερους Φιλοσόφους της Ελληνικής Αρχαιότητας, τον Σωκράτη, η οποία είναι πολύ χρήσιμο στο σημείο αυτό να αναφερθεί.

Το τεστ της τριπλής διύλισης

Κάποτε, στην Αρχαιότητα, ο Φιλόσοφος Σωκράτης έκανε έναν από τους συνήθεις περιπάτους του στην περιοχή της Ακρόπολης των Αθηνών. Ξαφνικά, συνάντησε στο δρόμο του κάποιον άνθρωπο, ο οποίος του ήταν γνώριμος.

Εκείνος, μόλις τον αντιλήφθηκε και πριν καν τον χαιρετήσει, έσπευσε να του προαναγγείλει ότι είχε ένα πολύ σημαντικό νέο, να του πει. Κάτι, μάλιστα, που αφορούσε έναν από τους μαθητές του Σωκράτη. Από την ενθουσιώδη έκφραση του προσώπου του, αντιλαμβανόταν, εύκολα, κάποιος την ανυπομονησία του, να μοιρασθεί αυτό το νέο με το σπουδαίο δάσκαλο. Ο Σωκράτης, ωστόσο, δε φάνηκε να συμμερίζεται αυτήν την ανυπομονησία του.

Αντιθέτως, προέτρεψε τον γνωστό του, πριν αναφερθεί σε αυτό το νέο που, τόσο πολύ, ήθελε να του πει, «να» το «υποβάλουν» μαζί στο τεστ της τριπλής διύλισης. Συναντώντας, τότε, το απορημένο βλέμμα του συνομιλητή του, ο Σωκράτης του εξήγησε ότι καλό θα ήταν να εξετάσουν από κοινού εάν το συγκεκριμένο νέο μπορούσε «να διυλισθεί» (δηλαδή, «να περάσει») από τρία συγκεκριμένα φίλτρα.

Το πρώτο φίλτρο, όπως του διευκρίνισε, ήταν εκείνο της αλήθειας.
Τον ρώτησε, λοιπόν, ο Σωκράτης το εξής, «Είσαι, απόλυτα, σίγουρος ότι αυτό που θέλεις να μου πεις, είναι αλήθεια;».
Η ερώτηση αυτή φάνηκε να ξαφνιάζει τον άνθρωπο που είχε, απέναντί του και η απάντηση που του έδωσε, ήταν διστακτική, δηλαδή, «Ε… όχι ακριβώς. Το άκουσα, βέβαια, που το έλεγαν, με σιγουριά, αλλά…».

«Επομένως, δε μπορείς να είσαι σίγουρος, εάν αυτό που θέλεις να μου πεις, είναι αλήθεια ή ψέματα.», συμπέρανε ο Σωκράτης και αμέσως μετά, συμπλήρωσε το εξής,

«Ας πάμε, τώρα, στο δεύτερο φίλτρο, που είναι αυτό της αξιολόγησης.
Σε ρωτώ, λοιπόν: Αυτό που θέλεις να μου πεις για κάποιον μαθητή μου, είναι κάτι καλό ή κάτι κακό;». Ο συνομιλητής του ήταν σίγουρος, αυτή τη φορά κι απάντησε το εξής, «Καλό; Όχι, καθόλου καλό δεν είναι!».

«Επομένως», συνέχισε ο Σωκράτης, «θέλεις να μου πεις κάτι κακό για κάποιον μαθητή μου, χωρίς παράλληλα, να είσαι σίγουρος, εάν αυτό είναι αλήθεια ή ψέματα.». Τότε, ο γνωστός του ένιωσε, άβολα και φάνηκε να αναδιπλώνεται.

«Ωστόσο», εξακολούθησε ο Σωκράτης, «υπάρχει και το τρίτο φίλτρο, από το οποίο, ίσως, μπορέσει “να περάσει” το νέο που θέλεις να μου πεις. Το φίλτρο αυτό είναι της χρησιμότητας.
Σε ρωτώ, λοιπόν: Αυτό το νέο που θέλεις να μου πεις, είναι κάτι που μπορεί να μου φανεί χρήσιμο σε κάτι;». «Χρήσιμο σ’ εσένα; Δε νομίζω… δηλαδή… όχι!», του απάντησε εκείνος.

Τότε, ο Σωκράτης τού έθεσε το τελευταίο ερώτημα που ήταν το εξής, «Αφού, λοιπόν, για το νέο που θέλεις να μου πεις, δεν είσαι σίγουρος, εάν είναι αλήθεια, ωστόσο, γνωρίζεις ότι είναι κακό και παράλληλα, δε μου είναι χρήσιμο σε κάτι, για ποιον λόγο, χρειάζεται να το μάθω;».

Ο συνομιλητής του, μη έχοντας να του δώσει κάποια απάντηση, ανασήκωσε τους ώμους, συνειδητοποιώντας και ο ίδιος πόσο δίκιο είχε ο Σωκράτης.

Εδώ, ολοκληρώνεται αυτή η ιστορία, η οποία, ανεξαρτήτως της ιστορικής της ακρίβειας, αποδεικνύεται, εξαιρετικά, χρήσιμη σε όλους μας. Κι αυτό, διότι μας επισημαίνει ότι χρειάζεται να αρχίσουμε, να θέτουμε κάποια κριτήρια, ως προς την αληθινή αξία μίας είδησης (από όπου κι αν προέρχεται) και ως προς την επιρροή που της επιτρέπουμε να έχει στη ζωή μας.