Μισέλ Λομπρό (Michel Lobrot, 1924-2019)

O Michel Lobrot (1924-2019), ψυχοπαιδαγωγός, ψυχοκοινωνιολόγος και ψυχοθεραπευτής, καθηγητής αρχικά στην ανώτατη σχολή Ειδικής Αγωγής της Γαλλίας και στη συνέχεια στο πανεπιστήμιο Paris 8 – Vincennes, υπεύθυνος του τομέα των ομάδων (μη κατευθυντικότητα, ψυχόδραμα, ραϊχικές μέθοδοι, gestalt, αυτόματη γραφή, ολική έκφραση, κ.ά).

Εδρασε στο παιδαγωγικό κίνημα Freinet και συμμετείχε στο κίνημα του περιοδικού «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» του Κορνήλιου Καστοριάδη. Υπήρξε εμπνευστής της «Θεσμικής Παιδαγωγικής» μαζί με τον κοινωνιολόγο Georges Lapassade και στη συνέχεια θεμελιωτής της «Παρεμβαίνουσας μη Κατευθυντικότητας NDI» (Non-Directivité Intervenante, 1980-2019).

H NDI, ο Michel Lobrot και η σύντροφος-συνεργάτιδά του Nicole Habrias, ήταν παρόντες στην Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 και συνέβαλαν αποφασιστικά, μαζί με έλληνες μαθητές και συνεργάτες τους, στην εξάπλωση της NDI στην Ελλάδα, και στην αναγνώρισή της ως σύγχρονο και αποτελεσματικό παιδαγωγικό, εκπαιδευτικό και ψυχοθεραπευτικό κίνημα, με ιδιαίτερες αξιώσεις και εμβέλεια, τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και στο πεδίο των εφαρμογών.

O Michel Lobrot, χρησιμοποίησε πρόσφατα (2018) τον όρο Δημιουργό για τον άνθρωπο, αυτόν που δημιουργεί κατ’ αρχάς τον ίδιο τον εαυτό του, και μέσα από εκεί τον κόσμο, τους θεσμούς, την κοινωνία.

Εδειξε με το έργο και την προσωπική του στάση ότι για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε βοήθεια και διεκόλυνση, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία και στην εφηβεία. Πρόκειται για παιδεία-εκπαίδευση-ψυχοθεραπεία που βασίζεται στην ελευθερία και στην επιθυμία, και όχι στην επιβολή και τον καταναγκασμό, στο σπίτι, στο σχολείο και σε κάθε μορφή εργασίας και κοινωνικών σχέσεων γενικότερα.

O Michel Lobrot μπόρεσε, διά μέσου ενός τεράστιου έργου, μη αξιολογημένου ακόμη στο σύνολό του, να πάρει κριτική απόσταση από των έργο μεγάλων διανοητών του σύγχρονου κόσμου (Darwin, Freud, Durkheim, κ.ά.), όπως και να εξελίξει τo έργο άλλων μεγάλων ερευνητών στο χώρο της παιδαγωγικής, της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας (Moreno, Reich, Lewin, Rogers, Perls κ.ά). Αναγνώρισε τη σημασία του ψυχικού κόσμου και των διαπροσωπικών σχέσεων, έναντι της πρωτοκαθεδρίας των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων.

Ο Michel Lobrot, στο πλαίσιο αυτής της οπτικής και για να κατανοήσει τη δημιουργία και λειτουργία του ψυχικού κόσμου οδηγήθηκε να αμφισβητήσει την αξία της ουδετερότητας του εκπαιδευτικού και του ψυχοθεραπευτή, αποκαλύπτοντας την σημασία της Επιθυμίας και της Εμπλοκής, της Αλληλεπίδρασης-Επικοινωνίας, και ιδιαίτερα της Επιρροής, διαχωρίζοντάς την από την Εξουσία-Επιβολή.

Πρόκειται για κορυφαία διαπίστωση στο πεδίο των ανθρωπίνων επιστημών που συμβάλλει αποφασιστικά στην κατανόηση της δημιουργίας τόσο του ψυχικού-διαψυχικού κόσμου, όσο και του κοινωνικού.

Αναγνώρισε την σημασία της αυτόνομης (αλλά όχι αυτοδύναμης) προσωπικής και θεσμικής-κοινωνικής ανάπτυξης και οργάνωσης, που ανέδειξε η Μη Κατευθυντικότητα τoυ Kurt Lewin και του Carl Rogers. Παράλληλα έδειξε την αποφασιστική σημασία της Επιρροής και της Παρέμβασης του ανθρωπίνου περιβάλλοντος, για την δημιουργία και διαμόρφωση του ψυχικού κόσμου, διαχωρίζοντάς τες όμως, όπως αναφέρθηκε, από την επιβολή και τον καταναγκασμό.

Το έργο του Michel Lobrot συνιστά εξαιρετικής εμβέλειας ανατροπή των παραδοσιακών επαναστατικών σχημάτων, νοοτροπιών και αντιλήψεων, σχετικά με τον άνθρωπο και τις δυνάμεις που τον κινητοποιούν.

Eμπνέεται από την αρχαιοελληνική δημοκρατία, τον Βολταίρο και την γαλλική επανάσταση διά μέσου της αναγεννησιακής «Δημοκρατίας των γραμμάτων» (République des lettres) και του κινήματος των μποέμ (la Boème), μέχρι τους αγώνες κατά του καπιταλισμού και του φασισμού, της αποικιοκρατίας και του ολοκληρωτισμού.

Εμπλέκεται δυναμικά στο Μάη του’68, υποστηρίζει και αναγνωρίζει τη σημασία των σύγχρονων κινητοποιήσεων και κινήματα νέων, γυναικών, φυλετικών διακρίσεων, ταυτότητας φύλου κ.ά. Πρόκειται για ένα εμπλεκόμενο, δυναμικό και αποφασιστικό ανθρωπολόγο και κοινωνικό ερευνητή, ψυχοκοινωνιολόγο, ψυχοπαιδαγωγό και ψυχοθεραπευτή, που δεν δίστασε να αμφισβητήσει και να συγκρουσθεί με πολλές από τις επικρατούσες στάσεις και αντιλήψεις, προτείνοντας νέου τύπου αναλύσεις και προοπτικές, που συχνά εκπλήσσουν για τη διορατικότητα και τη ριζοσπαστικότητά τους συγχρόνως, πάντοτε όμως με συστηματικότητα τόσο στην έρευνα και στην εξονυχιστική θεωρητική μελέτη και επεξεργασία, όσο και στις εφαρμογές στην πράξη και στην προσεκτική αξιολόγησή τους.

O Michel Lobrot είναι συγγραφέας αναρίθμητων άρθρων, μη εκδοθέντων κειμένων και άνω των 30 βιβλίων που εκδόθηκαν στους πιο γνωστούς εκδοτικούς οίκους της Γαλλίας.

Βιβλιογραφία του M.Lobrot

(1966), La Pédagogie Institutionnelle.Paris, éd.Gauthier-Villars.
(1973),Pour ou contrel’autorité. Paris, éd.Gauthier-Villars.
(1973), L’intelligence et ses formes. Paris, éd.Dunod.
(1973), Priorité à l‘éducation.Paris, éd.Payot.
(1974), Les effets de l‘éducation.
(1974), L’animation non-directive des groupes. Paris, éd.Payot.
(1975), La libération sexuelle.Paris, éd.Payot.
(1975), Troubles de langue écrite et remèdes. Paris, éd.ESF.
(1975), La lécture adulte. Paris, éd.ESF.
(1976), Lire. Paris, éd.ESF.
(1978), Les difficultés sexuelles de l‘adulte. Paris, éd.ESF.
(1983),Les forces profondes du moi. Paris, éd.Economica.
(1989),L’écoute du désir. Paris, éd. Retz.
(1996),L’anti-Freud. Paris,éd.PUF.
(1999), L‘aventure humaine. Paris, éd.Psy-énergie.
(2006),Le mythe de l‘identité (Apologie de la dissociation).(BOUMARDP. LAPASSADEG.), Paris, éd. Economica.
(2009), La puissance des rêves.Paris, éd.L‘Harmattan.
(2017), Le psychisme en mouvement. Paris, éd.Publibook.
(2017), L’écologie humaine. Paris, éd.Publibook.

Βιβλιογραφία του M.Lobrot στα Ελληνικά

(1993) , Aφιέρωμα «η μη-κατευθυντική παρεμβατική μέθοδος» του Michel Lobrοt», Τετράδια Ψυχιατρικής, σσ. 37-109.
(1999). Αντι-Φρόϋντ. Εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα, σ.271.

(2015) Ζώντας μαζί

Λίγα λόγια για το βιβλίο: Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ενσωματώσει ό, τι του είναι ξένο. Απορρίπτει οτιδήποτε δεν του ανήκει, οτιδήποτε δεν έχει προγραμματίσει για τον εαυτό του. Αυτό αποτελεί τη βάση της μη κατευθυντικότητας, δηλαδή της μη επιβολής.

Αν θέλουμε πραγματικά να βοηθήσουμε να εξελιχθούν οι άνθρωποι που βρίσκονται καθηλωμένοι σε συμπεριφορές άμυνας, επίθεσης, κυριαρχίας, άρνησης, η μόνη λύση είναι να τους επιτρέψουμε οι συμπεριφορές τους να φτάσουν τα άκρα. Αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι τίποτε άλλο, παρά τρόποι, αδέξιοι και λανθασμένοι, για να φτάσουν στην ευτυχία.

Αποκτήστε το βιβλίο Ζώντας μαζί, του Michel Lobrot, από το βιβλιοπωλείο του Psychology.gr

(2018) Από την ηδονή στην τρέλα

Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να μας διαφωτίσει για την ηδονή και μέσω αυτού για τη δύναμη που βρίσκεται μέσα μας και διασφαλίζει την ύπαρξή μας. Τελειώνει με ένα κεφάλαιο πάνω στην τρέλα γιατί η τρέλα είναι το ακριβώς αντίθετο της ηδονής. Ο άνθρωπος, "ζώον λογικόν", είναι στην πραγματικότητα ζώο παράλογο, απειλούμενο απ' την τρέλα... διχασμένος ανάμεσα σε δύο είδη δυνάμεων εντελώς αντίθετων και αντιφατικών: της ευχαρίστησης και του πόνου.

Αποκτήστε το βιβλίο Από την ηδονή στην τρέλα, του Michel Lobrot, από το βιβλιοπωλείο του Psychology.gr