Όλη η θεωρία προσωπικότητας και το θεραπευτικό οικοδόμημα που έκτισε ο Κάρλ Ρότζερς στηρίζεται πάνω στις τάσεις των ανθρώπινων οργανισμών για μέγιστη ανάπτυξη. Οι ανάγκες για δράση ,εξερεύνηση, επικοινωνία, συγχώνευση ,αναγνώριση και αυτονόμηση είναι εκφράσεις της τάσης πραγμάτωσης, ή ακόμη μια εξέλιξη της συνείδησης και της ωριμότητας του ώστε το άτομο να γίνει αυτό που πραγματικά είναι.
Δηλαδή:
α) να εγκαταλείψει τις μάσκες με τι οποίες νομίζει ότι γίνεται αρεστός από τους άλλους
β) ελεύθερη βίωση των συναισθημάτων που συνοδεύεται με μια ταυτόχρονη δόμηση και άλλων πτυχών του εαυτού
γ) η ανακάλυψη ότι ο εαυτός είναι διαδικασία που υπερβαίνει το χώρο και το χρόνο και όχι κάτι σταθερό και άκαμπτο διανοητικά και συναισθηματικά
δ) Βαθιά πίστη στις επιλογές και συμπεριφορές του
ε) η πηγή αξιολόγησης είναι μέσα του για το τι είναι καλύτερο για αυτόν.
Μου αρέσει πάρα πολύ η εικόνα του Μάσλοου για τον αυτοπραγματωμένο άνθρωπο. Ένα άτομο ελευθερωμένο από τα προβλήματα ελλείψεων της νιότης και από τα νευρωτικά (ή παιδικά ,ή φανταστικά , ή μη απαραίτητα , ή μη πραγματικά ) προβλήματα της ζωής, έτσι που είναι ικανό να αντιμετωπίσει, να αντέξει και να παλέψει με τα πραγματικά προβλήματα της ζωής. Δηλαδή δεν είναι μια απουσία προβλημάτων αλλά μια μετακίνηση από μεταβατικά, μη πραγματικά προβλήματα σε αληθινά προβλήματα.
Θέλοντας να σοκάρω τον αναγνώστη , θα μπορούσα να αποκαλέσω τον αυτοπραγματωμένο άνθρωπο ένα οξυδερκή νευρωτικό που αποδέχεται τον εαυτό του, γιατί η φράση αυτή μπορεί να οριστεί έτσι ώστε να είναι σχεδόν συνώνυμη με το να κατανοεί και να αποδέχεται κανείς την εγγενή βαθύτερη ανθρώπινη κατάσταση, δηλαδή με το να αντιμετωπίζει και να αποδέχεται με θάρρος, ακόμα και να διασκεδάζει καλόκαρδα με τις αδυναμίες τις ανθρώπινης φύσης αντί να προσπαθεί να τις αρνηθεί. Είναι αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ακόμα και τα πιο ώριμα άτομα, με τα οποία θα ήθελα να ασχοληθώ στο μέλλον, π.χ πραγματική ενοχή, πραγματική θλίψη, πραγματική μοναξιά ,υγιής εγωισμός, θάρρος, υπευθυνότητα, ευθύνη για τους άλλους, κ.λ.π.
Το βασικό στοιχείο της θεραπευτικής του Ρότζερς είναι η συνειδητοποίηση. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι ουσιαστική γιατί αγγίζει μια από τις πιο βασικές πλευρές του ψυχισμού, ο οποίος δεν λειτουργεί σαν μια μηχανή που κατασκευάζει ένα προϊόν. Η φύση του δεν είναι φυγόκεντρη άλλα κεντρομόλα . Ο στόχος δεν είναι η συμπεριφορά και η δραστηριότητα αλλά το συναίσθημα ή όπως έλεγαν οι παλιοί φιλόσοφοι το φρουίτιο.
Κάθε συμπεριφορά καταλήγει να ξαναγυρνά στον εαυτό της με το να επιστρέφει στο σημείο εκκίνησης πραγματοποιώντας ένα κύκλο, που θα μπορούμε να τον ονομάσουμε κύκλο ζωής .Υπάρχει μια στιγμή που το υποκείμενο ετοιμάζει και διαισθάνεται την πράξη του εκ των προτέρων , σαν να την προκαταβάλει ταυτόχρονα και διανοητικά και συναισθηματικά. Είναι αυτό που ονομάζουμε σχέδιο .Υπάρχει και δεύτερη στιγμή που πραγματοποιεί την πράξη. Υπάρχει τέλος μια τρίτη στιγμή κατά την οποία το υποκείμενο επωφελείται της πράξης του, όπου και παράγονται συναισθηματικές αλλαγές.
Αυτές οι αλλαγές είναι αυτές που ολοκληρώνουν την πράξη και τις δίνουν ένα νόημα ,χωρίς αυτές τι αλλαγές το υποκείμενο δεν μπορεί να δράσει, και δρα πάντα εξαιτίας τους. Ο σύμβουλος προσπαθεί να κατανοήσει το πελάτη και αναδύονται πάντα τα ερωτήματα ‘πώς τον κάνει να αισθάνεται αυτό’, ‘τι σημαίνει για αυτόν αυτή η συμπεριφορά’, ‘ποιο είναι το νόημα της πράξης του’.
Η προσωποκεντρική θεραπεία συνίσταται όχι μόνο να αναδυθούν στην επίγνωση τα συναισθήματα των θετικών πράξεων αλλά και οι αντιστάσεις ,άμυνες και μπλοκαρίσματα και το νόημα αυτών. Μόνο έτσι το άτομο εξελίσσεται.
Και πώς γινόμαστε πρόσωπα; Με τη θεραπευτική σχέση!
Για να υπάρξει θεραπεία είναι απαραίτητο να υπάρχουν οι παρακάτω συνθήκες .
1. Δύο άτομα είναι σε επαφή.
2. Το πρώτο άτομο , που ορίζουμε σαν πελάτη ,είναι σε κατάσταση ασυμφωνίας ,ευαλωτότητας και ανησυχίας.
3. Το δεύτερο άτομο , που ορίζουμε σαν θεραπευτή, είναι σε συμφωνία σε αυτή τη σχέση.
4. Ο θεραπευτής βιώνει άνευ όρων αποδοχή προς τον πελάτη του.
5. Ο θεραπευτής βιώνει ενσυναισθητική κατανόηση για το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς ή διαφορετικά για την υποκειμενικότητα του πελάτη του.
6. Ο πελάτης αντιλαμβάνεται ,τουλάχιστον σε ένα βαθμό , την άνευ όρων αποδοχή και την ενσυναισθητική κατανόηση του θεραπευτή.
ΑΓΧΟΣ: 10 Σεμινάρια, 20 ώρες (20 Οκτωβρίου 2024 – 19 Ιανουαρίου 2025). | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Εγγραφή: 50 ευρώ, για συμμετοχή στο σύνολο του κύκλου σεμιναρίων | 35 ευρώ για άνεργους & φοιτητές.
Πολύ συχνά ακούω από τους άλλους και από τον εαυτό μου ,“μα δεν υπάρχει κάποιος να με καταλάβει” και ίσως η εκπλήρωση αυτής της ψυχολογικής ανάγκης είναι η πρωταρχική τροφή για συναισθηματική, ψυχολογική και πνευματική ανάπτυξη και εξέλιξη ενός ατόμου.
Για να ολοκληρωθεί αυτή η επιθυμία θα πρέπει να εισπράξω με ένα τρόπο την εμπιστοσύνη και να συμφωνήσω ότι ο άλλος με κατανοεί.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Πέτρος Σεπετίδης - Σύμβουλος Ψ.Υγείας
Πέτρος Σεπετίδης: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Σύμβουλος ψυχικής υγείας - Ψυχοθεραπευτής Msc Σύμβουλος γονέων
Αναγνωρισμένος σύμβουλος και θεραπευτής, μέλος της Ευρωπαϊκής και Ελληνικής συμβουλευτικής εταιρίας καθώς και μέλος του Association for Humanistic psychology.