Ταξίδια, εμπειρία ζωής

Ακρόαση άρθρου......

Το ταξίδι δεν είναι απλώς μία αλλαγή τοποθεσίας. Δεν είναι μόνο ένα εισιτήριο, μια βαλίτσα και ένας προορισμός. Είναι κάτι βαθύτερο, πιο ουσιαστικό και πολλές φορές πιο θεραπευτικό απ’ όσο φανταζόμαστε.

Για πολλούς ανθρώπους, το ταξίδι είναι τρόπος να ξεφύγουν, να ανασάνουν, να ανανεωθούν. Είναι ένας τρόπος να ανακαλύψουν τον εαυτό τους μέσα από την αλλαγή παραστάσεων και εμπειριών.

Από ψυχολογικής πλευράς έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι φαίνεται. 

Το ταξίδι ως αντίδοτο στο άγχος και δρόμος προς την αυτογνωσία

Στη σύγχρονη εποχή όπου οι ρυθμοί ζωής είναι γρήγοροι και το άγχος κυριαρχεί, το ταξίδι μπορεί να λειτουργήσει ως ανακούφιση για την ψυχή. Το στρες, οι υποχρεώσεις, οι πιέσεις της καθημερινότητας και η συνεχής έκθεση στην τεχνολογία μάς απομακρύνουν από τον εσωτερικό μας κόσμο.

Ένα ταξίδι είτε κοντινό είτε μακρινό μπορεί να γίνει ευκαιρία για επανασύνδεση με τον εαυτό μας. 

Ένας από τους βασικούς λόγους που οι άνθρωποι ταξιδεύουν είναι για να ξεφύγουν από το άγχος. Όταν βγαίνουμε από το γνώριμο περιβάλλον μας, απομακρυνόμαστε και από τις σκέψεις που το συνοδεύουν. Σπίτι, δουλειά, ευθύνες, οικονομικά είναι όλα αυτά που μένουν πίσω, έστω και προσωρινά.

Ο εγκέφαλος ηρεμεί, η καρδιά χαλαρώνει και το σώμα αρχίζει να αποβάλλει την ένταση και ό,τι αρνητικό μας κυριαρχεί. 

Έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και ένα σύντομο ταξίδι ή μία εκδρομή μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του στρες και να ανεβάσει τη διάθεση.

Προσφέρουν ψυχική ανακούφιση:

• Η επαφή με τη φύση,
• ο περίπατος σε ένα νέο μέρος
• η επίσκεψη σε μουσεία
• η εξερεύνηση καινούργιων εικόνων και ήχων,  Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα λύνονται, αλλά σίγουρα βοηθά στο να αποφορτιστούμε, να ξεκαθαρίσουμε το μυαλό μας και να δούμε τα πράγματα πιο καθαρά. 

Ένα από τα μεγαλύτερα ψυχολογικά οφέλη του ταξιδιού είναι η εσωτερική ανακάλυψη. Όταν φεύγουμε από τη ζώνη ασφαλείας μας που είναι το σπίτι, οι ανθρώποι που ξέρουμε, τότε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το άγνωστο. Αν και στην αρχή αυτό μπορεί να μας φοβίζει, τελικά μάς δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. 

Όταν βρισκόμαστε σε έναν νέο τόπο, πρέπει να προσαρμοστούμε. Πρέπει να πάρουμε αποφάσεις, να αντιμετωπίσουμε απρόοπτα, να καταλάβουμε πώς λειτουργούμε έξω από το γνώριμο. Αυτή η διαδικασία ενισχύει την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθησή μας. Καταλαβαίνουμε τι μας αρέσει, τι δεν μας ταιριάζει, τι μπορούμε να αντέξουμε και πώς διαχειριζόμαστε το άγνωστο. 

Όταν ταξιδεύουμε, είμαστε πιο παρόντες. Παρατηρούμε. Νιώθουμε. Γευόμαστε. Ακούμε. Η ρουτίνα μάς αναγκάζει συχνά να λειτουργούμε αυτόματα. Δεν προσέχουμε καν τι κάνουμε. Δηλαδή οδηγούμε, δουλεύουμε, ψωνίζουμε, καθαρίζουμε, χωρίς να το συνειδητοποιούμε πλήρως.

Τα ψυχικά οφέλη του ταξιδιού: Παρουσία, σχέσεις και εσωτερική μεταμόρφωση 

Στο ταξίδι όμως, κάθε εμπειρία είναι καινούργια. Κοιτάμε τα κτίρια, τους ανθρώπους, τα χρώματα, ενδιαφερόμαστε να μάθουμε τα ήθη και έθιμα, να γευτούμε τοπικά πίατα ή προϊόντα.

Ακούμε διαλέκτους ή μουσικές που ίσως δεν έχουμε ξανακούσει. Όλα αυτά μας φέρνουν στο εδώ και τώρα, κάτι που είναι βασικό στοιχείο για την ψυχική υγεία. Η λεγόμενη ενσυνείδηση καλλιεργείται με φυσικό τρόπο μέσα από το ταξίδι. 

Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν μαζί, είτε πρόκειται για φίλους, οικογένεια ή συνεργάτες, βιώνουν από κοινού εμπειρίες που ενδυναμώνουν τις σχέσεις τους και καλλιεργούν την αλληλοκατανόηση και την εμπιστοσύνη. 

Η επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους και πολιτισμούς μπορεί να λειτουργήσει πολύ θεραπευτικά. Όταν βγαίνουμε από τον μικρόκοσμό μας και βλέπουμε πώς ζουν άλλοι άνθρωποι, αποκτούμε προοπτική. Καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος ζωής ή ένα σύστημα αξιών. Αυτό μας κάνει πιο ανεκτικούς, πιο ανοιχτούς, πιο δεκτικούς στη διαφορετικότητα. 

Σε ψυχολογικό επίπεδο, αυτή η διεύρυνση της οπτικής μπορεί να βοηθήσει:

• στην αντιμετώπιση της απογοήτευσης,
• της μοναξιάς
• ακόμα και της κατάθλιψης.

Όταν βλέπεις ότι ο κόσμος είναι πολυδιάστατος, δεν εγκλωβίζεσαι τόσο εύκολα στις δικές σου δυσκολίες. 

Πολλές φορές, μέσα από το ταξίδι, έρχονται σκέψεις και συναισθήματα που δεν εμφανίζονται στην καθημερινότητα. Μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που μας φαινόταν σημαντικό πριν, τώρα δεν μας αφορά. Μπορεί να βρούμε ένα νέο ενδιαφέρον, ένα νέο όνειρο, να κάνουμε ένα νέο επαγγελματικό ξεκίνημα ή να δούμε καθαρά τι μας βαραίνει. 

Το ταξίδι μας δίνει χρόνο και χώρο για εσωτερικό διάλογο. Χωρίς πίεση, χωρίς βιασύνη. Αυτή η αποστασιοποίηση βοηθάει να πάρουμε αποφάσεις με καθαρό μυαλό. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί άνθρωποι λένε ότι ένα ταξίδι τούς άλλαξε τη ζωή ή ότι γύρισαν άλλοι. Η αλλαγή, φυσικά, δεν είναι μαγική. Είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής διεργασίας που ξεκινά όταν αλλάζουμε περιβάλλον. 

Η ελευθερία του ταξιδιού και η θεραπευτική της δύναμη

Ένα σημαντικό ψυχολογικό όφελος είναι ότι στο ταξίδι νιώθουμε πιο ελεύθεροι. Επιλέγουμε πού θα πάμε, πότε, τι θα δούμε, δηλαδή προγραμματίζουμε χωρίς κανέναν περιορισμό της καθημερινότητας. Αυτό δεν μας δίνει την αίσθηση του ελέγχου, κάτι που συχνά δεν λείπει από την καθημερινότητα, όπου πολλές επιλογές είναι επιβεβλημένες ή προκαθορισμένες λόγω συνθηκών. 

Η αίσθηση ελευθερίας σχετίζεται άμεσα με την ψυχική ευεξία. Όταν νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας, νιώθουμε πιο δυνατοί, πιο ικανοί. Αυτό μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και να μας δώσει περισσότερη δύναμη όταν επιστρέψουμε στην πραγματικότητα. 

Όσο κι αν φαίνεται υπερβολικό, το ταξίδι μπορεί να λειτουργήσει σαν μια μορφή θεραπείας. Δεν αντικαθιστά φυσικά την ψυχολογική υποστήριξη, αλλά μπορεί να αποτελέσει ένα μονοπάτι προς την εσωτερική ισορροπία. Οι εικόνες, οι εμπειρίες, οι συνομιλίες, ακόμα και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σε ένα ταξίδι, χτίζουν μέσα μας μια νέα δύναμη. 

Ο άνθρωπος που ταξιδεύει συχνά δεν φοβάται τόσο εύκολα το καινούργιο. Έχει μάθει να προσαρμόζεται, να ρισκάρει, να εξερευνά.

Αυτή η στάση ζωής μπορεί να επηρεάσει θετικά την ψυχική του κατάσταση σε βάθος χρόνου. 

Άρα το ταξίδι δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη. Είναι ένα δώρο που προσφέρουμε στον εαυτό μας όχι μόνο για να ξεκουραστούμε, αλλά για να επανασυνδεθούμε με το μέσα μας. Είναι μια ευκαιρία να ηρεμήσουμε, να ανακαλύψουμε, να αλλάξουμε. Η ψυχολογική του επίδραση είναι τεράστια, από τη μείωση του άγχους, μέχρι την ενίσχυση της αυτογνωσίας και της αυτοπεποίθησης. 

Σε έναν κόσμο ραγδαίας εξέλιξης, τα ταξίδια μάς επιτρέπουν να βρούμε ξανά τον εαυτό μας. Και ίσως, κάθε φορά που γυρίζουμε από ένα ταξίδι, να μην είμαστε ακριβώς οι ίδιοι. Να είμαστε πιο πλούσιοι, δηλαδή λίγο πιο σοφοί, λίγο πιο ήρεμοι, λίγο πιο ζωντανοί.

ΣΧΕΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

Καραγιαννίδης, Χ. (2015). Ταξίδι και Ψυχολογία: Ο Εσωτερικός Χάρτης του Ταξιδιώτη. Εκδόσεις Γνώση.
Λυμπεροπούλου, Ε. (2020). Ταξίδια ψυχής και σώματος: Η επίδραση της αλλαγής περιβάλλοντος στην ψυχική υγεία. Περιοδικό Ψυχολογίας, Τεύχος 38.

Γεωργίου, Μ. (2018). Η ψυχολογία του ταξιδιώτη: Πώς τα ταξίδια μάς αλλάζουν. Εκδόσεις Πεδίο. 

Gilbert, D. & Abdullah, J. (2004). Holidaytaking and the Sense of Well-Being: A Research Review. International Journal of Tourism Research, 6(4), 305–317. 

Ryan, C. (1997). The Tourist Experience: A New Introduction. London: Cassell. 

Chen, C. & Petrick, J.F. (2013). Health and Wellness Benefits of Travel Experiences: A Literature Review. Journal of Travel Research, 52(6), 709–719. 

Lehto, X. Y. (2013). Assessing the Perceived Restorative Qualities of Vacation Destinations. Journal of Travel Research, 52(3), 325–339. 

Maslow, A. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.