Ζηλεύω, πώς μπορώ να εμπιστευτώ; Κι αν με απάτησε πραγματικά;

Ίσως αμφιβάλλετε -έστω και λίγο- για τον σύντροφό σας. Ή ίσως η βεβαιότητα ότι σας απατά εμφανίζεται κατά διαστήματα. Αλλά η εμπιστοσύνη, η πρωταρχικής σημασίας για την καλή λειτουργία ενός ζευγαριού, δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο αν εγκαταλείψετε τις πεποιθήσεις σας και δεχτείτε να αμφιβάλλετε για τον άλλο με τον σωστό τρόπο. '' Νομίζω με απατά...αλλά θα της/του δώσω το πλεονέκτημα της αμφιβολίας.''

Οι τρεις διαστάσεις της εμπιστοσύνης

Η εμπιστοσύνη δεν είναι μια λευκή επιταγή: δεν θα αφήσετε τον άλλο να σας εξαπατήσει και να σας εκμεταλλευτεί. Ούτε όμως είναι συνώνυμη με τον έλεγχο του άλλου και της σχέσης. Η εμπιστοσύνη κερδίζεται, παραχωρείται, αναπτύσσεται. Είναι συνυφασμένη με την επιείκεια, την καλή προαίρεση, την ελευθερία. Και βεβαίως βασίζεται στην αυτοπεποίθηση.

Θα εξετάσουμε τρεις διαστάσεις της εμπιστοσύνης:

1. Την εμπιστοσύνη στον εαυτό
2. Την εμπιστοσύνη στον άλλο
3. Την εμπιστοσύνη στους δυο σας

Εμπιστεύομαι εμένα

Η εμπιστοσύνη στο ζευγάρι περνά υποχρεωτικά από την εμπιστοσύνη στον εαυτό. Εάν αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας, την αξία σας, τις ικανότητές σας, θα αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας, την αξία σας, τις ικανότητές σας, θα αμφιβάλλετε επίσης για την αγάπη και το ενδιαφέρον που σας δείχνει ο/η σύντροφός σας. Η αμφιβολία καλλιεργεί το έδαφος στο οποίο φυτρώνει η ζήλια. Γι αυτό το λόγο χρειάζεται να ξανακερδίσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, να βρείτε τις δικές σας δυνάμεις, να αισθανθείτε ότι είστε ικανοί να προχωρήσετε, να προοδεύσετε, να ζήσετε χωρίς να εξαρτάστε από την αγάπη ή την επιθυμία του άλλου.

Εμπιστεύομαι εσένα

Στη σχέση όμως δεν είμαι μόνο εγώ: είμαστε δυο, και αν δεν εμπιστεύομαι τον/τη σύντροφό μου, δεν θα μπορέσουμε να χτίσουμε τίποτα μαζί, αφού δεν θα υπολογίζουμε ο ένας τον άλλον.

Εμπιστεύομαι τον άλλο σημαίνει ότι δέχομαι:

• Να μην ελέγχω τα πάντα (και ειδικά τον/τη σύντροφό μου)
• Ακόμη κι αν δε το μοιράζεται μαζί μου, ο μυστικός κήπος του/της συντρόφου μου δεν με απειλεί, από τη στιγμή που στη σχέση μας υπάρχουν όλα τα άλλα (καλοσύνη, επικοινωνία, σεβασμός)
• Έχει τα δικά του/της γούστα, τα οποία τον/την κάνουν να θέλει να είναι μαζί μου:εμπιστεύομαι την ικανότητά του/της να ξέρει τι θέλει (ειδικά εμένα), είτε συμφωνώ μαζί του/της είτε όχι.

Εμπιστεύομαι εμάς

Το τρίτο και τελευταίο σημείο είναι απαραίτητο για την επιβίωση του ζευγαριού: έχω εμπιστοσύνη σ' εμάς, εμάς τους δύο μαζί ως ζευγάρι -και αυτό ισχύει και για τον σύντροφό σας. Η εμπιστοσύνη στη σχέση επιτρέπει, για μία ακόμα φορά, να αφήνουμε στην άκρη κάποια πράγματα. Κι αυτό γιατί η οικοδόμηση μιας σχέσης που ενώνει δύο ξεχωριστές προσωπικότητες σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την ύπαρξη ενός αναπόφευκτου κινδύνου: του κινδύνου να μη διαρκέσει η σχέση μας.

Ο κίνδυνος αυτός είναι πραγματικός, όπως ακριβώς συμβαίνει με καθετί στη ζωή. Για παράδειγμα, κινδυνεύω όταν ταξιδεύω με αεροπλάνο ή όταν οδηγώ το αυτοκίνητό μου αυτό όμως δεν με εμποδίζει να βγω από το σπίτι! Ο φόβος δεν διώχνει τον κίνδυνο. Άρα, ο κίνδυνος δεν βρίσκεται εκεί όπου η ζήλια μου με κάνει να πιστεύω ότι είναι. Οποιοσδήποτε υπαρκτός κίνδυνος είναι πιθανό και να μην εμφανιστεί. Το μοιραίο δεν είναι κάτι δεδομένο. Το ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος δεν σημαίνει ότι αυτός θα εμφανιστεί οπωσδήποτε. Υπάρχει επίσης πιθανότητα ο κίνδυνος αυτός να μην κάνει την εμφάνισή του... και αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο αν δώσουμε στον εαυτό μας τα μέσα για να αποτραπεί κάτι τέτοιο.

Σκεφτείτε ότι αν το μυαλό μας βρίσκεται διαρκώς στον κίνδυνο, συμβάλλουμε με τον τρόπο μας στην υλοποίησή του: αν, καθώς οδηγώ, φοβάμαι συνεχώς ότι θα πέσω πάνω σ' έναν τοίχο και στρέφω την προσοχή στον τοίχο... είναι πολύ πιθανό να πέσω πάνω σ΄έναν τοίχο και στρέφω την προσοχή στον τοίχο... είναι πολύ πιθανό να πέσω πάνω του, γιατί η κίνησή μου θα ακολουθήσει την κατεύθυνση στην οποία εστιάζω! Αλλά αν κοιτάζω αλλού, θα ακολουθήσω μια άλλη πορεία που θα μου επιτρέψει να αποφύγω τον τοίχο.

Διαβάστε επίσης στην Πύλη μας: Σε ποιον τύπο δεσμού ανήκεις σύμφωνα με τη θεωρία προσκόλλησης; (περιλαβάνεται ερωτηματολόγιο αυτοβοήθειας)

Το ζευγάρι, αυτό το τρίτο πρόσωπο

Το ζευγάρι σας είναι σαν ένα τρίτο πρόσωπο, ζωντανό, ατελές, συνεχώς εξελισσόμενο, μια οντότητα που απαρτίζεται από τις ατομικότητές σας, που σας συνδέει και τη θέλετε. Σκεφτείτε ένα ζευγάρι που τα πάει καλά. Βλέπετε δύο ανθρώπους οι οποίοι έχουν συναισθήματα και έλκονται ο ένας από τον άλλο. Την ίδια στιγμή ωστόσο είναι αυτόνομοι, εστω κι αν αυτό ισχύει μόνο για την επαγγελμαιτκή τους ζωή. Δείχνουν χαρούμενοι όταν είναι μαζί και έχουν στιγμές καλής συμβίωσης. Συζητούν επίσης πολύ οι δυο τους, μαθαίνουν συνεχώς και καλύτερα ο ένας τον άλλο, και ο καθένας τους εξελίσσεται από την επαφή με τον σύντροφό του αλλά και από την επικοινωνία του με άλλους, δεδομένου ότι οι δυο τους είναι ανοιχτοί στον υπόλοιπο κόσμο και έχουν κοιννωική και οικογενειακή ζωή.

Ένα ζευγάρι είναι δομημένο με διάφορους τρόπους ανάλογα με το τι ζουν οι σύντροφοι μαζί ή ατομικά:

• Είναι 1+1=1 όταν ζουν με συμβιωτικό τρόπο
• Είναι 1+1=2 όταν είναι αυτόνομοι, ο καθένας ζει τη ζωή του και υπάρχουν στιγμές που σκέφτεται ο ένας τον άλλο
• Είναι 1+1=3 όταν χτίζουν τη ζωή τους, κάνουν σχέδια και η ένωσή τους έχει πάρει σάρκα και οστά, δηλαδή είναι: εσύ + εγώ = ο δεσμός μας

Η εμπιστοσύνη προκύπτει όταν αυτές οι τρεις διαφορετικές όψεις του ζευγαριού συνδυάζονται αρμονικά, κάτι που δεν είναι εύκολο επειδή είναι εξίσου αλληλένδετες όσο και ανεξάρτητες. Εμπιστοσύνη στο ζευγάρι υπάρχει όταν και οι δύο αποδέχονται ότι θα γίνουν πολλά σφάλματα και ότι υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι λόγω της πολυπλοκότητας αυτού του συνδυασμού. Όταν όμως η επιθυμία να είναι μαζί ξεπερνά τον φόβο, τότε η εμπιστοσύνη εδραιώνεται και λειτουργεί ως ανθεκτικό συνδετικό υλικό.

Κι αν με απάτησε πραγματικά;

Ακολουθούν μερικά βασικά σημεία που πρέπει να καταλάβετε και να αποδεχτείτε αν θέλετε να γυρίσετε σελίδα στη σχέση σας:

• Αν σας απάτησε κάποιος που αγαπούσατε και με τον οποίο δεν είστε πλέον μαζί, να θυμάστε ότι το πεπρωμένο σας δεν είναι να σας απατήσει και κάποιος άλλος. Η απιστία δεν είναι κάτι το ''νομοτελειακό'', δεν είναι σίγουρο δηλαδή ότι θα συμβεί σε όλες τις ερωτικές σας σχέσεις. Αν πιστεύετε κάτι τέτοιο, πρέπει να δείτε πώς θα απαλλαγείτε από αυτή την αρνητική πρόβλεψη που οδηγεί από μόνη της στην ατυχή κατάληξη της σχέσης. Μη διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού σε περίπτωση που δυσκολεύεστε με αυτό το θέμα.
• Αν σας απάτησε το άτομο με το οποίο συνεχίζετε να ζείτε, αυτό σημαίνει ότι δεχτήκατε να το συγχωρήσετε. Μπορέσατε (ελπίζω) να συζητήσετε για όσα έβαλαν σε κίνδυνο τη σχέση σας. Η συγχώρεση βέβαια δε σημαίνει ότι ξεχνάτε. Σημαίνει πως αποδέχεστε την ιδέα ότι το ζευγάρι σας θα μπορέσει να ξεπεράσει αυτό το τραύμα, το οποίο θα αφήσει κάποια ουλή που όμως θα είναι όλο και λιγότερο οδυνηρή. Είστε και οι δυο σίγουροι ότι θα μπορέσετε να βάλετε και πάλι στη σχέση σας την ικανοποίηση και την εμπιστοσύνη.

Πρέπει επίσης να πάψετε να θεωρείτε τον εαυτό σας αποκλειστικά υπεύθυνο για ό,τι συνέβη (Δεν το είχα υποψιαστεί, δεν ασχολήθηκα αρκετά μαζί του, δούλευα πολύ κ.λπ.) Σε αυτές τις περιπτώσεις να θυμάστε ότι οι ευθύνες είναι πολλές και μοιράζονται και στους δυο. Κατά τη γνώμη μου, όταν κάποιος ζητά συγγνώμη από το άτομο που πλήγωσε, ουσιαστικά του ζητά να πιστέψει ότι με την πράξη του αυτή δεν είχε πρόθεση να τον πληγώσει. Παράλληλα αναγνωρίζει ότι είναι κατανοητός ο πόνος που σχετίζεται με αυτό το τραύμα.

Τι να ΜΗΝ περιμένω από την ψυχοθεραπεία μου;
3ωρο Online βιωματικό εργαστήριο του PSYCHOLOGY.GR
Θεματικές Ενότητες: Τι είναι για μένα η ψυχοθεραπεία, τι περιμένω από αυτήν τη διαδικασία; | Τι περιμένω από τον ψυχοθεραπευτή μου; | Ποια είναι τα όριά της ψυχοθεραπείας; | Πώς αντιλαμβάνομαι αν με ωφελεί ή αν τη χρησιμοποιώ ως άλλοθι για να μένω στην ουσία στάσιμος;

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι πρέπει να δείτε από κοινού τις συνέπειες αυτής της δοκιμασίας: αν μείνετε μαζί, θα κάνετε ό,τι χρειάζεται για να αποφύγετε να πονέσετε και πάλι από κάτι τέτοιο.

Ξέρω ότι οι παραπάνω συμβουλές φαίνονται μη ρεαλιστικές, είναι όμως σοφές και δοκιμασμένες. Επιπλέον, κάθε ζευγάρι καθορίζει μόνο του τα όρια της συντροφικής πίστης. Σκοπός μου ήταν να σας δώσω κάποιες πρώτες θεωρητικές οδηγίες για να ξεπεράσετε μαζί την απιστία και τις συνέπειές της. Για άλλη μια φορά, μη διστάσετε, αν το χρειάζεστε, να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό.

Διαβάστε επίσης στην Πύλη μας: Συνεξάρτηση: Πώς να βάζω σαφή όρια στις σχέσεις μου (περιλαμβάνεται ερωτηματολόγιο αυτοβοήθειας)

Η οδυνηρή δύναμη της φαντασίας

Πολλοί αγαπημένοι μπαίνουν στον πειρασμό να μάθουν ένα σωρό λεπτομερείες γύρω από την απιστία του συντρόφου τους: με ποιον, πώς, σε ποια στάση, πότε, σε ποιο μέρος... Κι αυτό δεν σταματά ποτέ. Θέλουν να ξέρουν όσο το δυνατόν περισσότερα, λες και οι πληροφορίες αυτές θα τους επιτρέψουν να κατανοήσουν τι συνέβη στο μυαλό του άπιστου συζύγου και να καταλάβουν τι έγινε. Οι ερωτήσεις αυτές όμως είναι βασανιστικές και για τους δύο.

Πέρα από τις κουραστικές αντιπαραθέσεις που προκαλούν στους δυο σύντροφους, αυτές οι ερωτήσεις στρέφονται τελικά εναντίον εκείνου που απατήθηκε, επειδή με την πάροδο του χρόνου το μυαλό του γεμίζει εικόνες επώδυνες και ταυτόχρονα διεργετικές, διαταράσσοντας τη συναισθηματική του ισορροπία. Μοιάζουν με φλας που εμφανίζονται ανά πάσα στιγμή της ημέρας και οπουδήποτε: στις συγκοινωνίες, στη δουλειά...

Πρόκειται για μια ψυχολογική κατάσταση παρόμοια με αυτήν που πλήττει ένα άτομο με μετατραυματική διαταραχή στρες. Συχνά μάλιστα χρειάζεται μια παρόμοια προσέγγιση για την αντιμετώπισή της: μερικές συνεδρίες απευαισθητοποίησης και επανεπεξεργασίας μέσω οφθαλμικών κινήσεων (EMDR) θα σας βοηθήσουν να απομακρύνετε αυτές τις ψυχοτραυματικές εικόνες.

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από τοτ βιβλίο Νίκησε τη ζήλια που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.