Πόσο πιθανό είναι οι άνδρες να επισκεφθούν ένα ψυχολόγο;

Ακρόαση άρθρου......

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ορισμένες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, αποδίδονταν κυρίως στις γυναίκες. Οι μεγάλες ορμονικές αλλαγές (εφηβεία, περίοδος μετά τον τοκετό ή εμμηνόπαυση) λέγεται ότι καθιστούσαν τις γυναίκες πιο ευάλωτες ψυχολογικά.

Οι έρευνες δείχνουν ότι από αυτούς που επισκέπτονται ψυχολόγο κάποια στιγμή στη ζωή τους, η πλειοψηφία είναι γυναίκες.

Ωστόσο, όταν πρόκειται για προβλήματα ψυχικής υγείας, οι άνδρες δεν τα πάνε καλύτερα από τις γυναίκες. Αυτό μάλιστα δείχνουν τα στοιχεία για τις αυτοκτονίες που αποτελούν τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ανδρών ηλικίας 15-29 ετών. Εντούτοις, οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να εκφράσουν λεκτικά τα συναισθήματά τους και να αναζητήσουν εξωτερική βοήθεια.

ψυχολογικά εμπόδια στην ανδρική εκφραση ευαλωτότητας

Οι άνδρες θεωρούνταν επί μακρόν οι στυλοβάτες της οικογένειας, υπεύθυνοι για την ευημερία των αγαπημένων τους προσώπων, και αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να καταπιέζουν κάθε μορφή ευπάθειας, η οποία ερμηνεύονταν ως παραδοχή αδυναμίας.

Οι άνδρες λέγεται ότι πρέπει να είναι στωικοί, να μην κλαίνε δημοσίως και, γενικότερα, να ελέγχουν τα συναισθήματά τους και να αναστέλλουν την έκφρασή τους.

Οι γυναίκες βάζουν ευκολότερα τα προβλήματά τους σε λέξεις. Όταν εντοπίζουν επαναλαμβανόμενα μοτίβα που τροφοδοτούν τις συναισθηματικές τους δυσκολίες, αναζητούν βοήθεια ως προληπτικό μέτρο, σε αντίθεση με τους άνδρες που περιμένουν μέχρι να φτάσουν στο ναδίρ για να ζητήσουν βοήθεια.

Αυτή η απροθυμία να εκφραστεί κανείς για την ψυχική του υγεία οδηγεί σε αυτό που περιγράφεται ως σιωπηλή επιδημία.

Οι άνδρες τείνουν να καταπιέζουν και να καταπίνουν τα συναισθήματα τους, ενώ οι γυναίκες  είναι πιο αυθόρμητες. Πολλές από αυτές εμπιστεύονται ήδη τακτικά τις μητέρες, τις αδελφές και τις φίλες τους. Αυτό που λέγεται στη ψυχοθεραπεία είναι η συνέχεια αυτών των ανταλλαγών.

Το «σύνδρομο της αρρενωπότητας», δηλαδή η εικόνα ενός άνδρα δυνατού, θαρραλέου και μυστικοπαθούς καταδικάζει τους άνδρες σε ένα μόνιμο αίσθημα απειλής της ταυτότητάς τους, αν χρειαστεί να εμπιστευτούν κάποιον.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ - Κύκλος Επιμορφωτικών Σεμιναρίων για Ειδικούς Ψυχικής Υγείας | Διοργάνωση: PYCHOLOGY.GR | Εισηγήτρια: Χριστίνα Βαϊζίδου, ψυχίατρος - ψυχοθεραπεύτρια. Έκπτωση 50% για πρόωρη εγγραφή.

Πολλοί άνδρες πιστεύουν ότι αν δείξουν τα συναισθήματά τους, κινδυνεύουν να χάσουν την αξιοπιστία ή την αξιοπρέπεια, είτε στην επαγγελματική είτε στην προσωπική τους ζωή.

Για να αποφύγουν το στίγμα της αδυναμίας και της ευαλωτότητας οι άνδρες εγκλωβίζονται σε μια σιωπή που δεν είναι χωρίς συνέπειες. Οι άνδρες είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στην εργασιακή εξουθένωση, την επικίνδυνη συμπεριφορά και τους εθισμούς, αλλά δεν φαίνεται να συνειδητοποιούν ότι πολλά από τα προβλήματά τους προέρχονται από τα αρχέτυπα της αρρενωπότητας. 

Μια έμφυλη έκφραση συναισθημάτων 

Από την παιδική ηλικία, οι γυναίκες παροτρύνονται να μοιράζονται τα συναισθήματά τους. Οι γονείς έχουν περισσότερη σωματική επαφή με τις κόρες τους, ενθαρρύνοντάς τες να χαμογελούν και να εκφράζονται. Ως αποτέλεσμα, τα κορίτσια αναπτύσσουν μεγαλύτερη ικανότητα να κατανοούν και να εκφράζουν συναισθήματα και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους.

Από την άλλη, τα αγόρια συχνά κοινωνικοποιούνται ώστε να εκτιμούν χαρακτηριστικά όπως:

• δύναμη
• αυτοπεποίθηση
• συναισθηματική ανθεκτικότητα

Η ιδέα ότι ένας «πραγματικός άνδρας» πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει μόνος του τα προβλήματά του οδηγεί πολλούς άνδρες να αποφεύγουν να δείχνουν οποιαδήποτε μορφή ευπάθειας, συμπεριλαμβανομένου του ψυχολογικού πόνου. Αυτή η κοινωνική κατασκευή του ανδρισμού τους οδηγεί στο να θεωρούν ότι η απεύθυνση σε ψυχολόγο αποτελεί παραδοχή αδυναμίας.

  Ως απόδειξη αυτού, η μυθοπλασία (λογοτεχνία, σινεμά) είναι γεμάτη από σιωπηλούς, γενναίους, σκληρούς ανδρικούς χαρακτήρες και ευαίσθητους, συνεσταλμένους γυναικείους χαρακτήρες. Αυτές οι αναπαραστάσεις προκαλούν διαδικασίες ταύτισης που εμποδίζουν τους άνδρες να μιλήσουν για τα βιώματα τους.

Για πολλές γυναίκες, το να μιλούν για τα συναισθήματά τους δεν συνδέεται με αδυναμία. Αλλά για πολλούς άνδρες, υπονομεύει την απαίτηση για υψηλή αποδοτικότητα που είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στα κοινωνικά στερεότυπα.

Ακριβώς αυτή η δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων καθιστά τόσο δύσκολο για τους άνδρες να εντοπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. «Όταν είμαι αγχωμένος ή θλιμμένος, δεν μιλάω σε κανέναν γι' αυτό», «Ποιος ο λόγος να παραπονιέσαι; Προτιμώ να αντιμετωπίζω τα προβλήματά μου μόνος μου»  ακούω συχνά από άνδρες θεραπευόμενους που αποφάσισαν να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία. Η τάση να θέλουν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους εξηγεί γιατί οι άνδρες απευθύνονται λιγότερο στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Η δυσκολία οικοδόμησης σχέσεων εμπιστοσύνης 

Η θεραπεία θέτει το ζήτημα της εμπιστοσύνης. «Θεραπευτική εργασία σημαίνει να μιλήσεις όσο πιο ελεύθερα και με λιγότερη λογοκρισία για ό,τι σκέφτεσαι και σε απασχολεί. Πρόκειται για έναν εκούσιο κίνδυνο που δεν ταιριάζει με την εικόνα του πολεμιστή άνδρα που δεν αφήνει ποτέ την άμυνά του να πέσει.

Η δυσκολία του να βασίζεται κανείς σε ένα τρίτο πρόσωπο είναι σημαντική. Το άτομο αισθάνεται ανίκανο να εκμυστηρευτεί σε «έναν ξένο» και φοβάται ότι θα «χειραγωγηθεί» με κάποιο τρόπο κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής εργασίας.

• Η εκμυστήρευση,
• η αποκάλυψη,
• η αναγνώριση της ψυχικής αλήθειας
• η βαθύτερη κατανόηση του εαυτού

Οδηγούν σε μια επικίνδυνη κατάσταση, όπου το άτομο χρειάζεται να αντιμετωπίσει φόβους και πλευρές του εαυτού για τις οποίες ντρέπεται ή αισθάνεται ενοχές. Για να συμβεί αυτό το άτομο χρειάζεται να εμπιστευτεί τον ψυχολόγο και την ψυχοθεραπευτική διαδικασία.

Τάση προς σωματοποίηση και στρατηγικές αποφυγής

Αντί να εκφράσουν λεκτικά τη δυσφορία τους, ορισμένοι άνδρες εκφράζουν τη δυσφορία τους έμμεσα, ιδίως μέσω σωματικών συμπτωμάτων (πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, πεπτικά προβλήματα), γεγονός που τους οδηγεί να συμβουλευτούν ψυχολόγο.

Άλλοι υιοθετούν στρατηγικές αποφυγής, βρίσκοντας καταφύγιο σε επικίνδυνες συμπεριφορές όπως το αλκοόλ, η υπερεργασία ή διάφοροι εθισμοί.

Έλλειψη ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα ψυχικής υγείας

Πολλοί άνδρες δεν είναι εκπαιδευμένοι να αναγνωρίζουν τα σημάδια ψυχολογικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη ή το άγχος.

Συχνά αποδίδουν τη δυστυχία τους σε εξωτερικούς παράγοντες (άγχος στη δουλειά, προβλήματα σχέσεων) χωρίς να εξετάζουν την πιθανότητα ψυχολογικής δυσφορίας που απαιτεί υποστήριξη από ψυχολόγο.

Αυτή η έλλειψη ευαισθητοποίησης ενισχύεται από το γεγονός ότι η ψυχική υγεία παραμένει θέμα ταμπού σε πολλούς ανδρικούς κύκλους.

Διαφορετικές προσδοκίες όσον αφορά την ψυχολογική φροντίδα

Ακόμη και όταν οι άνδρες αναγνωρίζουν τις ψυχικές τους δυσκολίες, μπορεί να είναι απρόθυμοι να συμβουλευτούν έναν ψυχολόγο λόγω λανθασμένης αντίληψης της θεραπευτικής διαδικασίας.

Πολλοί περιμένουν μια ρεαλιστική, γρήγορη προσέγγιση, ενώ η θεραπεία συχνά περιλαμβάνει μια βαθύτερη διερεύνηση των συναισθημάτων και των προσωπικών εμπειριών. Επομένως, ορισμένοι μπορεί να θεωρούν την παραδοσιακή προσέγγιση του ψυχολόγου υπερβολικά εσωστρεφή ή αναποτελεσματική βραχυπρόθεσμα.

Η στάση των νέων ανδρών φαίνεται να αλλάζει αισθητά τα τελευταία χρόνια.

Όλο και συχνότερα οι νεότεροι άνδρες επιζητούν την βοήθεια ενός ψυχολόγου για να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που τους απασχολούν. Αυτή η μεταστροφή μεταξύ άλλων οφείλεται στην μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την ψυχική υγεία και την υποχώρηση νορμών και στερεοτύπων που εμπόδιζαν τους άνδρες να μιλήσουν για την ψυχική τους κατάσταση. 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Δούκας Πρωτόγηρος - Ψυχολόγος

Δούκας Πρωτόγηρος: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, κάτοχος άδειας ασκήσεως επαγγέλματος (Αρ. Πρωτ. 1536) και τακτικό μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ). Aπόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και εκπαιδευόμενος στην Ψυχαναλυτική/Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπείας στο Ινστιτούτο ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.

6979245913

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού