Χιούστον, έχουμε πρόβλημα: Ζητήματα ελέγχου

Η ανάγκη μας για ασφάλεια και έλεγχο είναι ενστικτώδης. Σε άλλα είδη, η επιβίωση σε κάνει να τρέχεις όταν εμφανίζεται η τίγρη, αλλά εμείς οι άνθρωποι κουβαλάμε το βάρος της κάπως πιο σοφιστικέ ύπαρξής μας.

Μπορούμε να προβλέψουμε το ρίσκο και να σχεδιάσουμε τη διαφυγή μας πολύ πριν γεννηθεί καν η τίγρη. Μπορεί να μελετήσουμε το έδαφος και να εντοπίσουμε κάθε πιθανή απειλή, συμπεριλαμβανομένων ακόμα και των υποθετικών.

Μπορούμε να πάρουμε προληπτικά μέτρα, να υψώσουμε τείχη και να εγκαταστήσουμε κάμερες παρακολούθησης. 

Ο έλεγχος στη ζωή μας

Επιπλέον, μπορούμε να επεκτείνουμε τα σχέδιά μας ώστε να περιλαμβάνουν και τους αγαπημένους μας - γιατί η δική τους ασφάλεια είναι κομμάτι της δικής μας συναισθηματικής ασφάλειας. Αυτού του είδους οι ανθρώπινες δεξιότητες επιβίωσης είναι ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε ακόμα εδώ, ενώ πολλά άλλα ήδη όχι.

Μπορούμε να πάρουμε στα χέρια μας τον έλεγχο -ή τουλάχιστον να πιστεύουμε ότι τον έχουμε-, ενώ το καλύτερο που μπορούν να κάνουν τα άλλα είδη είναι να αντιδρούν κατάλληλα όταν ξεκινούν τα προβλήματα.

Δεν είναι κακό να κάνουμε σχέδια και να προσπαθούμε να έχουμε τον έλεγχο. Ο τρόπος που αντιδρούμε όταν συμβαίνει κάτι αναπάντεχο είναι το σημείο όπου χάνουμε τον έλεγχο.

Όταν αλλάζουν τα πράγματα, αντιδρούμε προσπαθώντας να τα ελέγξουμε ακόμα περισσότερο, ώστε να επιστρέψουμε στον δρόμο που είχαμε πάρει.

Αυτό που πρέπει, αντιθέτως, να κάνουμε είναι να κοιτάμε την κάθε κατάσταση με μια νέα, φρέσκια προοπτική και να προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε τα νέα γεγονότα προς όφελός μας, παρότι ξέφυγαν από τον έλεγχό μας.

Αποκτήστε το βιβλίο του Mo Gawdat, αντιπροέδρου της Google X, Η εξίσωση της ευτυχίας από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Τι έλεγχο μπορείς να έχεις σε ακραίες καταστάσεις;

Στην ταινία «Η ζωή είναι ωραία», ο Ρομπέρτο Μπενίνι υποδύεται έναν Εβραίο πατέρα που συλλαμβάνεται μαζί με τον γιο του στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και μεταφέρεται σε ένα στρατόπεδο συγκεντρωσης.

Παρά τη μιζέρια, τις ασθένειες και τον θάνατο που τους περιβάλλει, ο πατέρας πείθει τον γιο του ότι το στρατόπεδο στην πραγματικότητα είναι ένα περίπλοκο παιχνίδι στο οποίο κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες θα τους δίνουν πόντους, κι όποιος φτάσει πρώτος στους χίλιους θα κερδίσει ένα τανκς.

Στο πλαίσιο του «παιχνιδιού», οι φρουροί είναι σκληροί γιατί θέλουν το τανκς για τον εαυτό τους, και ο αριθμός των παιδιών που μειώνεται (τα οποία στην πραγματικότητα δολοφονούνται στους θαλάμους αερίων) σημαίνει ότι απλώς κρύβονται για να κερδίσουν παραπάνω πόντους. Ο πατέρας συνειδητοποιεί ότι ο πόνος στον οποίο εκτίθεται ο γιος του είναι αναπόφευκτος. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να είναι χαρούμενος και να βοηθήσει το παιδί του να επιβιώσει.

Κατά καιρούς, όλοι αντιμετωπίζουμε κάποια αναπόφευκτη δυσκολία. Όταν η ζωή γίνεται δύσκολη, κάποιοι από μας πιστεύουν ότι έχασαν το παιχνίδι και κέρδισε η ζωή. Η ζωή, όμως, δεν προσπαθεί να σας κερδίσει. Το παιχνίδι είναι δικό σας.

Όλοι μας παίρνουμε στα χέρια μας κάποια φύλλα -άλλα καλά, άλλα όχι και τόσο. Αν επικεντρωθείτε στο κακό φύλλο, τότε θα κολλήσετε και θα κατηγορείτε το παιχνίδι. Χρησιμοποιήστε το καλό φύλλο, και τα πράγματα θα βελτιωθούν: θα αλλάξετε φύλλο και θα προχωρήσετε μπροστά.

Το είδωλό μου ως προς την ευτυχία, ο Δαλάι Λάμα, είναι ένα φωτεινό παράδειγμα αυτού του είδους αφοσίωσης. Εξορίστηκε από τη χώρα του. Ο λαός του υφίσταται βία και χρόνια γεμάτα στερήσεις. Κι όμως, με τη σοφία και τη γαλήνη του, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του, αποδεχόμενος ότι δεν είχε τον έλεγχο σε όλα. Έτσι, έγινε πρεσβευτής της αλήθειας για ολόκληρο τον κόσμο.

Τι να ΜΗΝ περιμένω από την ψυχοθεραπεία μου;
3ωρο Online βιωματικό εργαστήριο του PSYCHOLOGY.GR
Θεματικές Ενότητες: Τι είναι για μένα η ψυχοθεραπεία, τι περιμένω από αυτήν τη διαδικασία; | Τι περιμένω από τον ψυχοθεραπευτή μου; | Ποια είναι τα όριά της ψυχοθεραπείας; | Πώς αντιλαμβάνομαι αν με ωφελεί ή αν τη χρησιμοποιώ ως άλλοθι για να μένω στην ουσία στάσιμος;

Η επίγνωση ότι έχουμε πολύ περιορισμένο έλεγχο δεν πρέπει να μας απελπίζει.

Αν την αντιμετωπίσουμε άμεσα, θα μας οδηγήσει σε ένα ρεαλιστικό μονοπάτι με προορισμό την ευτυχία. Όλα ξεκινούν από την κατανόηση της πραγματικής φύσης του ελέγχου.

Τι μπορούμε να ελέγξουμε;

Πιστεύουμε ότι τα έχουμε όλα υπό έλεγχο -τα χρήματα, τους φίλους, την καριέρα μας. Ειλικρινά, όμως, πόσο έλεγχο έχετε πραγματικά σε όλα αυτά τα πράγματα; 

Υπάρχει κάτι που μπορούμε να ελέγξουμε πλήρως;

Ναι, δύο πράγματα: τις πράξεις μας και τη συμπεριφορά μας!

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Mo Gawdat, αντιπροέδρου της Google X Η εξίσωση της ευτυχίας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.