Συνέντευξη με τον Πάνο Ασημάκη: Προτεραιότητά μας μια τρυφερή και φροντιστική στάση απέναντι στον εαυτό μας και σε όσα σιωπηλά κουβαλάμε

Αποκλειστική συνέντευξη παραχώρησε στο Psychology.gr ο Πάνος Ασημάκης, ιδρυτής του κέντρου εκπαίδευσης ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής: Athens Synthesis Centre. Στη συνέντευξή του μας μίλησε για τις διαπροσωπικές σχέσεις, την ψυχοθεραπευτική αλλαγή, τη διαχείριση κρίσεων, αλλά και για τα εκπαιδευτικά προγράμματα της συνθετικής ψυχοθεραπείας. Επιπλέον, ανακοίνωσε μια έκπληξη για τους αναγνώστες που αποκαλύπτεται στο τέλος της συνέντευξης!

Χρύσα Πράντζαλου: Κύριε Ασημάκη είναι μεγάλη μας χαρά να σας φιλοξενούμε στο Psychology.gr

Πάνος Ασημάκης: Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκλησή σας κα Πράντζαλου!

Χ.Π.: Στο Athens Synthesis Centre προσφέρετε εξειδικευμένα προγράμματα ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής με βασική προσέγγιση τη Συνθετική. Πείτε μας περισσότερα γι΄ αυτή την προσέγγιση.

Π.Α.: Στο Athens Synthesis Centre παρέχουμε δύο προγράμματα συνθετικής προσέγγισης:

• Το πρόγραμμα Συνθετικής Συμβουλευτικής πιστοποιημένο από τον Counselling and Psychotherapy in Scotland, την Ελληνική Εταιρεία Συμβουλευτικής και την Ευρωπαική Εταιρεία Συμβουλευτικής.
• Το πρόγραμμα Συνθετικής Ψυχοθεραπείας που είναι πιστοποιημένο από την Ευρωπαική Εταιρεία Συνθετικής Ψυχοθεραπείας, την Ευρωπαική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας και την Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος.

Το κέντρο μας είναι European Association Psychotherapy Training Institute και ο απόφοιτός μας που εχει ολοκληρώσει την εκπαιδευσή του λαμβάνει άμεσα το Ευρωπαικό Πιστοποιητικό Ψυχοθεραπευτού και εμφανίζεται στο μητρώο ψυχοθεραπευτών στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ψυχοθεραπείας (Βιέννη) και στην Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπεία Ελλάδος.

Η συνθετική προσέγγιση, κατά κύριο λόγο, πρεσβεύει μια ολιστική και ενιαία θεώρηση τόσο του θεραπευόμενου όσο και του θεραπευτή.

Αναγνωρίζοντας ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και ένα ξεχωριστό ον, η συνθετική προσέγγιση μας προσκαλεί σε ένα άνοιγμα ώστε να μπορούμε να εμπεριέξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον κάθε άνθρωπο εξατομικευμένα, δίνοντας χώρο και φως σε όλα τα διαφορετικά μέρη (γνωστικά, συναισθηματικά, σωματικά, συμπεριφορικά, πνευματικά, διαπροσωπικά) συνθέτοντας έτσι μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη εικόνα.

Από τη δική του πλευρά, ο θεραπευτής καλείται να χωρέσει και να αξιοποιήσει τη δική του πολυπλοκότητα και διαφορετικότητα, να σχετιστεί αυθεντικά με τον θεραπευόμενό του και από κοινού να οικοδομήσουν ένα μοντέλο θεραπείας το οποίο να υπηρετεί τις ανάγκες του θεραπευόμενου.

Με συνθετική σκέψη και ουσιαστική παρουσία, ο θεραπευτής καλείται να φωτίσει το πιο ταιριαστό μονοπάτι για τον θεραπευόμενό του από όλες τις διαθέσιμες διαδρομές που υπάρχουν στο χώρο της ψυχοθεραπείας.

Χ.Π.: Τι είναι αυτό που σας αντιπροσωπεύει περισσότερο σε αυτήν την προσέγγιση;

Π.Α.: Αυτό που με αντιπροσωπεύει περισσότερο σε αυτή τη προσέγγιση είναι το πάθος -αν θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι- να γνωρίσουμε και να χωρέσουμε ολοκληρωτικά την ύπαρξη του άλλου ανθρώπου, να δώσουμε ολοκληρωτικά τον εαυτό μας σε αυτό το λειτούργημα και, φυσικά, η δυνατότητα να υφαίνουμε τον ιστό της θεραπείας με ελευθερία και δημιουργικότητα.

Χ.Π.: Μιλήστε μας για τη διαδικασία αλλαγής στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία. Αναφέρετε, όπως είπε και ο Alan Schore, ότι βλέπετε την ψυχοθεραπεία όχι σαν αποκλειστικά «την ίαση μέσω συζήτησης», αλλά σε μεγάλο βαθμό ως «την ίαση μέσω επικοινωνίας» σε πολλαπλά επίπεδα εμπειρίας και διάδρασης.

Ποιά είναι η θεμελιώδης διαφορά των δύο;

Π.Α.: Η συζήτηση αφορά κυρίως την ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών για ένα συγκεκριμένο θέμα που μας απασχολεί και εμπλέκει κυρίως το γνωστικό μας κομμάτι. Από την άλλη πλευρά, η επικοινωνία με έναν συμβολικό και ψυχοθεραπευτικό τρόπο αφορά περισσότερο το να γίνουμε και οι δύο κοινωνοί του κόσμου του άλλου.

Μέσα στη θεραπευτική αλληλεπίδραση ο θεραπευτής οφείλει να κατανοήσει το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς του θεραπευόμενου, να ακούσει και να τον ανατροφοδοτήσει με όσα λέγονται αλλά και με όσα δεν λέγονται.

Η διαδικασία της θεραπευτικής αλλαγής μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν φωτιστούν όλα τα επίπεδα όσων επικοινωνούνται εντός του θεραπευτικού δωματίου.

Συνεπώς, η θεραπεία συμβαίνει όταν η βεντάλια της επικοινωνίας ανοίγει ώστε να συμπεριλάβει το λεκτικό, το μη λεκτικό, το συνειδητό και ασυνείδητο κομμάτι της αλληλεπίδρασης των δύο ατόμων.

Μέσα από αυτήν την πολυσύνθετη εμπειρία ο θεραπευόμενος διευρύνει την αντίληψή του τόσο για τον εαυτό του όσο και για τον κόσμο, νιώθει ασφάλεια, κράτημα και αποδοχή, συνθήκες που επιτρέπουν τη θεραπευτική αλλαγή.

Ενημερωθείτε λεπτομερώς για το πρόγραμμα Συνθετικής Σχεσιακής Ψυχοθεραπείας που προσφέρει το Athens Synthesis Centre

Χ.Π.: Πιστεύετε ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας στάσης θα ευνοούσε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις;

Π.Α.: Φυσικά μια τέτοια στάση θα ωφελούσε όλες τις διαπροσωπικές σχέσεις. Φανταστείτε πόσο πιο ειρηνικές θα ήταν οι σχέσεις μας αν ο στόχος μας σε μια αλληλεπίδραση ήταν να δούμε ολοκληρωτικά τον άλλον και να δείξουμε ολοκληρωτικά τον εαυτό μας. Ωστόσο, καταλαβαίνουμε όλοι ότι κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ουτοπικό, καθώς απαιτεί πολλή προσωπική δουλειά. Κάτι που ευτυχώς έχουμε την τύχη να το απολαμβάνουμε εντός του θεραπευτικού δωματίου και ίσως να το μεταφέρουμε σε κάποιο βαθμό στις έξω σχέσεις.

 

Χ.Π.: Ένα από τα προγράμματα του Athens Synthesis Centre είναι η Συνθετική -Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία, διάρκειας 4-6 ετών. Τι είναι αυτό που καθιστά το συγκεκριμένο πρόγραμμα εξειδίκευσης ξεχωριστό;

Π.Α.: Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι με τέτοιο τρόπο δομημένο ώστε ο εκπαιδευόμενος να κατανοήσει τη διαδικασία της θεραπείας μέσα στο χρόνο αλλά και την πρακτική της σύνθεσης με ένα τρόπο βιωματικό που καθιστά τη γνώση δημιουργική και πολυεπίπεδη, καθώς ο εκπαιδευόμενος εισάγεται όχι μόνο σε διαφορετικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις αλλά και σε διαφορετικές οπτικές τόσο του εαυτού όσο και του άλλου ανθρώπου.

Το ίδιο το πρόγραμμα αποτελεί ένα πρότυπο σύνθεσης καθώς, παρά τα συγκεκριμένα κομμάτια θεωρίας και πρακτικής, η συνεχόμενη συνδιαλλαγή μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενων και των εκπαιδευόμενων μεταξύ τους εμπλουτίζει το υλικό και τη γνώση που, εν τέλει, θα πάρουν οι εκπαιδευόμενοι. Η έμφαση δίνεται στην αξία και στη δυναμική μιας ασφαλούς θεραπευτικής σχέσης, η οποία συνδημιουργείται από τον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο.

Συνεπώς, το συγκεκριμένο πρόγραμμα εκτός από το ότι προσφέρει όλα τα θεωρητικά και πρακτικά εργαλεία για μια ευρεία κλινική πρακτική, καλεί τον εκπαιδευόμενο να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως το βασικό και καλύτερο εργαλείο που έχει στη διάθεσή του ώστε να δουλέψει με ανθρώπους, κάτι που αναπόφευκτα σημαίνει πως ο κάθε εκπαιδευόμενος διευρύνει και τη γνώση που έχει για τον εαυτό του, για το πώς σχετίζεται με τους άλλους, για τις πεποιθήσεις του, για το πώς επικοινωνεί και ούτω καθεξής.

Έτσι, με το πέρας των σπουδών ο κάθε εκπαιδευόμενος με έναν μαγικό τρόπο έχει εσωτερικεύσει όλα όσα χρειάζεται για να μπορέσει να ασκήσει αποτελεσματικά και συνειδητά το συγκεκριμένο επάγγελμα όχι μόνο εξαιτίας όσων έχει μάθει αλλά κυρίως όσων έχει βιώσει.

Χ.Π.: Η επικοινωνία βάλλεται συχνά στις σχέσεις μας και δυστυχώς πολλές φορές ακούμε όχι για την ίδια την ακρόαση, την κατανόηση, το μοίρασμα και τέλος την επίλυση ενός ζητήματος, αλλά για να έρθουμε σε αντιπαράθεση, να υπερασπιστούμε το «δίκιο» μας και πολλές φορές να χειραγωγήσουμε.

Πώς ορίζετε εσείς, κύριε Ασημάκη, την υγιή επικοινωνία και την ενεργητική ακρόαση; Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε και εκτός ψυχοθεραπευτικού πλαισίου, στην καθημερινότητά μας να εξασκήσουμε την ενεργητική ακρόαση;

Π.Α.: Δυστυχώς η επικοινωνία τις περισσότερες φορές γίνεται με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να καταλήγει σε μια προσπάθεια να υπερασπιστούμε τη θέση μας, να αμυνθούμε και, εν τέλει, στο ποιος από τους δύο θα επικρατήσει, και αυτό γιατί τις περισσότερες φορές μέσα στον τρόπο που επικοινωνούμε κρύβεται η κριτική ή επίθεση, η μη αποδοχή του άλλου ή ακόμα και η προσπάθειά μας να χειριστούμε συναισθηματικά και πρακτικά τον άλλον.

Ίσως είναι χρήσιμο πριν αρχίσουμε μια επικοινωνία να αναρωτηθούμε: «Θέλω πραγματικά να επικοινωνήσω ή να νικήσω;»

Σε μια υγιή επικοινωνία, κάτι που είναι εφικτό να πετύχουμε στην καθημερινότητα μας, χρειάζεται να είμαι συναισθηματικά διαθέσιμος να ακούσω, να αποδεχθώ τα λόγια και τα συναισθήματα του άλλου με γνήσιο ενδιαφέρον απλά για να κατανοήσω τον άλλον άνθρωπο, έχοντας τη διάκριση πως όσα μεταφέρει δεν είναι δική μου ευθύνη και άρα δε μου επιτίθεται.

Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό για χάρη μιας ισότιμης αλληλεπίδρασης να μπορώ και εγώ να εκφράσω τον εαυτό μου και τα συναισθήματά μου αναλαμβάνοντάς τα ως δική μου ευθύνη. Η κατηγορία, η κριτική, οι ερμηνείες, οι γενικεύσεις, είναι στάσεις που μπλοκάρουν την επικοινωνία και δημιουργούν δυσφορικά συναισθήματα στο συνομιλητή μας, κάτι που με απλά λόγια σημαίνει πως όταν δεν βρίσκομαι σε μια κατάσταση ηρεμίας δεν ακούω ουσιαστικά όσα μου μεταφέρονται.

Συχνά είμαστε τόσο απασχολημένοι σκεπτόμενοι τι θα απαντήσουμε ώστε δεν ακούμε τι πραγματικά μας λέει ο συνομιλητής μας.

Επίσης, σε μια υγιή επικοινωνία είναι προτιμότερο να μιλάμε για τον εαυτό μας χρησιμοποιώντας το «εγώ», εγώ πώς νιώθω, εγώ πώς σκέφτομαι, καθώς και να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το «εσύ». Για παράδειγμα, αν πω σε κάποιον «Με μπερδεύεις μ’ αυτά που λες» του φορτώνω την ευθύνη γι’ αυτό που νιώθω. Αντίθετα, αν πω «Μπερδεύομαι μ’ αυτό που ακούω» αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη τόσο για το μπέρδεμά μου όσο και για το πόσο σωστά άκουσα αυτό που είπε ο άλλος.

Είναι επίσης σημαντικό να χρησιμοποιούμε την ενεργητική ακρόαση στην καθημερινότητά μας επαναλαμβάνοντας με δικά μας λόγια αυτό που ακούσαμε και ζητώντας από το συνομιλητή μας να μας επιβεβαιώσει ότι καταλάβαμε σωστά αυτό που ήθελε να πει. Έτσι, του δίνουμε το μήνυμα ότι τον ακούμε με σεβασμό και προσεκτικά και του δίνουμε τη δυνατότητα να διευκρινίσει κάτι που ίσως να παρανοήσαμε.

 

Χ.Π.: Οι πρώιμες αναπτυξιακές εμπειρίες και οι σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους, τους φροντιστές μας,αναμφίβολλα διαμορφώνουν τον εαυτό και οι επιπτώσεις των τραυμάτων της παιδική ηλικίας είναι παρούσες έστω και ασυνείδητα.

Μπορείτε να μας μιλήσετε για την έννοια του ασυνείδητου ταιριάσματος μεταξύ των συντρόφων; Αποτελεί τον βασικό κορμό του βιβλίου «Βραχεία θεραπεία με ζευγάρια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις σας, τις εκδόσεις Ασημάκη, και θα ήθελα να μας πείτε περισσότερα γι αυτό.

Π.Α.: Ερχόμενοι σε αυτόν τον κόσμο, μια από τις βασικές δεξιότητες – στρατηγικές που διαθέτουμε προκειμένου να επιβιώσουμε είναι η δυνατότητά μας να συνάψουμε μια σχέση συμβίωσης με τον σημαντικό άλλο. Μέσα από αυτή τη σχέση χτίζουμε σταδιακά την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, τους άλλους, τον κόσμο, και οικοδομούμε τα δικά μας μοτίβα σύνδεσης.

Με βασικό κορμό αυτή τη σχέση προσθέτουμε σιγά σιγά πληροφορίες και βιώματα και από τις υπόλοιπες σημαντικές σχέσεις και εμπειρίες που έρχονται να πλουτίσουν τη ζωή μας. Καθώς αναπτυσσόμαστε, όλα αυτά, φυσικά, εγγράφουν μέσα μας πέρα από το ποιοι πιστεύουμε ότι είμαστε, τα τραύματα μας, τα προτερήματά μας και ένα εγχειρίδιο για το πώς είναι οι σχέσεις και πώς σχετιζόμαστε εμείς οι άνθρωποι.

Μπαίνοντας στην ενηλικίωση, και καθώς αναγκαζόμαστε να αφήσουμε τις πρωταρχικές μας σχέσεις, η ψυχή και ο νους ψάχνουν και έλκονται από το οικείο, αυτό που με έναν τρόπο ταιριάζει στα ήδη υπάρχοντα γνωστικά μας σχήματα και βιώματα και άρα ξέρουμε τι να περιμένουμε και πώς να το διαχειριστούμε.

Στην προσπάθειά της η ψυχή μας να συνδεθεί, αναζητά έναν σύντροφο που όχι μόνο να ταιριάζει στο πρότυπο που γνωστικά υπάρχει, αλλά και που να κουβαλά τα ίδια περίπου τραύματα, τον ίδιο πόνο.

Μέσα από αυτήν την ασυνείδητη αναζήτηση οικειότητας φυσικά αυτό που επιζητούμε είναι να διασφαλίσουμε την επιβίωσή μας και τη συναισθηματική και τη σωματική με την ελπίδα ότι τα τραύματά μας θα ανακουφιστούν και ίσως να ζήσουμε κάτι από αυτά που μας πονούν με έναν διαφορετικό τρόπο.

Αποκτήστε το βιβλίο Βραχεία θεραπεία με ζευγάρια, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας.

Χ.Π.: Σε ποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα δίνετε έμφαση στη θεραπεία ζεύγους;

Π.Α.: Η βραχεία θεραπεία ζεύγους αποτελεί έναν αυτοτελή εκπαιδευτικό κύκλο που εντάσσεται στο πρόγραμμα της εκπαίδευσης στη Συνθετική Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ως στόχο οι εκπαιδευόμενοι να εξοικειωθούν με τις βασικές αρχές και δεξιότητες για το πώς να εργάζονται με ζευγάρια και μέσα από το βιωματικό τρόπο της εκπαίδευσης καλούνται επίσης να εξετάσουν το δικό τους διαπροσωπικό στυλ και τα μοτίβα σύνδεσης.

Στον συγκεκριμένο ετήσιο κύκλο εκπαίδευσης περιλαμβάνονται θέματα ψυχοσεξουαλικών προβλημάτων καθώς και θέματα διαφορετικότητας.

 

Χ.Π.: Πιστεύετε ότι η πνευματικότητα και η ψυχοθεραπεία αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία;

Π.Α.: Η πνευματικότητα και η ψυχοθεραπεία είναι συγκοινωνούντα και αλληλεξαρτώμενα πεδία καθώς, κατά τη γνώμη μου, η μία δε μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη.

Η πνευματικότητα δεν δύναται να ανθίσει χωρίς τη συμβολή της ψυχοθεραπείας και η ψυχοθεραπεία δε γίνεται να είναι ολοκληρωμένη χωρίς την ανάπτυξη της πνευματικότητας.

Αν η ψυχοθεραπεία έχει ως στόχο ο άνθρωπος να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τον εαυτό του, να αγκαλιάσει, να θεραπεύσει και να μετουσιώσει τα τραύματα του, ώστε να ζει με πληρότητα και νόημα τη ζωή του, καθώς και να εκφράζει ολιστικά τον εαυτό του, δεν γίνεται αυτό να μην συμπεριλαμβάνει και την ανάπτυξη και έκφραση της πνευματικότητάς του.

Και παράλληλα, μέσα στο θεραπευτικό ταξίδι, εκεί που η επιστήμη αγγίζει τα όριά της, η πνευματικότητα θα δώσει την απαραίτητη διεύρυνση, ώστε να φωτιστούν, να κατανοηθούν και να νοηματοδοτηθούν πρωταρχικά τραύματα και βαθιά υπαρξιακά ζητήματα της ανθρώπινης φύσης.

 

Χ.Π.:Εφόσον, κάθε άνθρωπος αποτελεί μια μοναδική έκφραση του σύμπαντος, πιστεύετε ότι η εξειδίκευση σε κάποια συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, είναι εφικτό να καλύπτει αυτή την ποικιλομορφία που ενυπάρχει σε κάθε άτομο;

Π.Α.: Όλες οι διαφορετικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, παρά το γεγονός ότι εστιάζουν σε διαφορετικά κομμάτια της ύπαρξης του ανθρώπου και παρά τις αντιπαραθέσεις τους, έχουν ένα κοινό στόχο: να ωφελήσουν την ψυχική υγεία του ανθρώπου και να προωθήσουν την έννοια της αυτογνωσίας.

Σίγουρα επίσης γνωρίζουμε ότι η αλλαγή ακόμα και αν επιτυγχάνεται σε μια πτυχή του εαυτού, αυτό αναπόφευκτα θα φέρει αλλαγές και σε άλλες πτυχές του εαυτού και της ζωής του ανθρώπου.

Ωστόσο, καθώς αναγνωρίζουμε ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, φέρει με διαφορετικό τρόπο το σύμπτωμά του, λειτουργεί και υπάρχει με έναν μοναδικό τρόπο, καθίσταται σαφές ότι πραγματικά κανένα μεμονωμένο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο δε μπορεί να καλύψει και να χωρέσει όλη αυτή την πολυπλοκότητα.

Γι’ αυτό τον λόγο, υποστηρίζουμε ένθερμα ότι ένα συνθετικό μοντέλο μπορεί με μεγαλύτερη ευελιξία και ελευθερία να αξιοποιήσει την πολυπλοκότητα τόσο του θεραπευόμενου όσο και του θεραπευτή ώστε να πετύχει μια όσο το δυνατόν περισσότερο εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη θεραπευτική πλαισίωση και των δύο.

 

Χ.Π.: Ποιες αξίες και δεξιότητες πιστεύετε ότι διακρίνουν έναν καλό ψυχοθεραπευτή; Και ποιες αξίες μεταλαμπαδεύετε εσείς μέσα από τη διδασκαλία σας στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Athens Synthesis Centre?

Π.Α.: Η Συνθετική Ψυχοθεραπεία είναι για μένα ο δύσκολος δρόμος στη ψυχοθεραπεία, μιας και απαιτεί από τον θεραπευτή όχι απλά να ακολουθήσει μια προσέγγιση αλλά να σχετιστεί, να συνδεθεί και να δημιουργήσει. Πέρα από τη άρτια θεωρητική – επιστημονική κατάρτιση, ένας συνθετικός θεραπευτής χρειάζεται να καλλιεργήσει πολλαπλές δεξιότητες.

Μιλάω για την καλλιέργεια δεξιοτήτων που χρειάζεται όχι μόνο να μπορεί να τις ασκεί αλλά κυρίως να τις έχει ενσωματώσει στην κοσμοθεωρία του, καθώς δεν μιλάμε μόνο για πρακτικές αλλά περισσότερο για μια στάση ζωής!

Πρωτίστως, ένας συνθετικός θεραπευτής χρειάζεται να δεσμευτεί σε μια συνεχόμενη διαδικασία αυτογνωσίας και να εξελίσσει την ύπαρξή του μέσα από την προσωπική του θεραπεία, την εποπτεία και την εκπαίδευση.

Συνεπώς χρειάζεται να μπορεί να γνωρίζει και να αποδέχεται τον εσωτερικό του κόσμο και τα δικά του δύσκολα κομμάτια, να έχει δηλαδή μια καλή σχέση με τον εαυτό του.

Χρειάζεται να μπορεί να είναι ανοιχτός στη διαφορετικότητα του άλλου ανθρώπου ώστε να μπορεί να τον εμπεριέξει με αποδοχή. Σε αυτή τη βάση, ένας συνθετικός θεραπευτής είναι σημαντικό να κατέχει τις διαπροσωπικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να χτίσει και να διατηρήσει μια ισότιμη σχέση οικειότητας και ασφάλειας με τον θεραπευόμενό του.

Άρα, να μπορεί να δείχνει ενσυναίσθηση, να συντονίζεται συναισθηματικά με τον θεραπευόμενό του και να προσαρμόζει τη δική του ανταπόκριση, να επικοινωνεί με έναν λειτουργικό τρόπο, να αναγνωρίζει και να επιδιορθώνει τις αναμενόμενες ρήξεις στη θεραπευτική σχέση.

Φυσικά, χρειάζεται να μπορεί να μοιράζεται αυθεντικά και λειτουργικά τον εαυτό του, το δικό του εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς, έχοντας τη διάκριση τι αφορά τη θεραπευτική διάδραση και θα λειτουργήσει βοηθητικά και τι αφορά τα δικά του δύσκολα κομμάτια που είναι σημαντικό να κρατήσει εκτός της θεραπευτικής αλληλεπίδρασης.

Ένας συνθετικός θεραπευτής είναι επίσης σημαντικό να αναπτύξει την κριτική και εκλεκτική σκέψη του ώστε να μπορεί να επιλέξει από όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και προσεγγίσεις αυτά που θα λειτουργήσουν βοηθητικά για τον συγκεκριμένο άνθρωπο στις συγκεκριμένες συνθήκες και να τα συνθέσει με ένα συνεκτικό και δημιουργικό τρόπο.

Στην πραγματικότητα, οι δεξιότητες που χρειάζεται μα αναπτύξουμε μάλλον δεν τελειώνουν ποτέ και συνήθως κάθε νέος θεραπευόμενος που έρχεται έχει κάτι να συμβάλει στη δική μας προσωπική ανάπτυξη.

Πέρα όμως από όλες τις δεξιότητες που δεν θα τελειώσω ποτέ να απαριθμώ, η βάση μας χρειάζεται να είναι το γνήσιο ενδιαφέρον και η γνήσια αγάπη για τον άνθρωπο, η επιθυμία μας να συνδεθούμε και να προσφέρουμε ένα κομμάτι από την ψυχή μας, τη δική μας συμβολή σε αυτό το κόσμο που μας εμπεριέχει και να υπηρετήσουμε αυτό το λειτούργημα με ηθική, συνειδητότητα και ευσυνειδησία.

 

Χ.Π.: Τι θα συμβουλεύατε το αναγνωστικό κοινό της Πύλης Ψυχολογίας προκειμένου να διαχειρίζεται τις κρίσεις και τις δύσκολες καταστάσεις που εμφανίζονται κατά καιρούς στη ζωή καθενός από εμάς, αλλά και συλλογικά αυτή την περίοδο εν μέσω Covid-19;

Π.Α.: Αυτή την εποχή περισσότερο από ποτέ όλοι μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα που έχουμε συνηθίσει να αγνοούμε, πως ότι θεωρούμε δεδομένο στη καθημερινότητα μας τελικά δεν είναι. Όλοι μας χτίζουμε μια βάση ασφάλειας και ψευδαίσθησης ελέγχου τοποθετημένη σε εξωτερικά κομμάτια. Και ξαφνικά όταν αυτά παύουν να ισχύουν, όπως συνέβη και στο lockdown, βιώνουμε πολύ δύσκολα συναισθήματα άγχους και αποδιοργάνωσης.

Συνεπώς, αυτή η περίοδος μας καλεί να κάνουμε τις απαιτούμενες επαναπροσαρμογές ώστε να βρούμε νέες βάσεις ασφάλειας, ίσως αυτή τη φορά μέσα μας και άρα πιο σταθερές.

Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές είναι πολύ σημαντικό να αγκαλιάσουμε με αποδοχή και να αφήνουμε χώρο σε όλα τα δύσκολα συναισθήματα που μπορεί να βιώνουμε χωρίς κριτική και εκλογικεύσεις που δε βοηθούν.

Καλό θα είναι να στρέφουμε την προσοχή μας στο εδώ και τώρα και στο πώς είμαστε και τι χρειαζόμαστε τη δεδομένη στιγμή που ζούμε. Ας έχουμε στο μυαλό μας ότι αυτό που ζούμε αυτή τη στιγμή είναι προσωρινό και αφορά όλους τους ανθρώπους και κάθε φορά που μας κυριεύει ο φόβος ας προτιμήσουμε να εστιάζουμε στις επιθυμίες μας.

Τέλος, καθώς είναι μια κατάσταση πέρα από το δικό μας έλεγχο, ας κάνουμε ένα άνοιγμα ώστε να αξιολογήσουμε καλύτερα με τι νέους τρόπους θα μπορούσαμε να νοηματοδοτήσουμε την κατάσταση και τη ζωή μας βάζοντας σαν προτεραιότητά μας τη φροντίδα του εαυτού σε όλα τα επίπεδα αλλά και να δώσουμε χρόνο να ακούσουμε τους δικούς μας ανθρώπους!

Ερχόμαστε σε αυτό το κόσμο και αυτό που κατέχουμε είναι η ψυχή μας και η ύπαρξη μας. Και ξεκινάμε το ταξίδι μας σε αυτή τη ζωή προσπαθώντας να δώσουμε ένα νόημα στην ύπαρξη μας και πασχίζουμε πολύ γι’ αυτό χτίζοντας τον κόσμο που μας περιβάλλει περίπου όπως σκεφτόμαστε ότι είναι σωστό ή λογικό ή καλό και ψάχνουμε έξω από εμάς να βρούμε απαντήσεις στα ερωτήματα μας.

Και ξεχνάμε πως όλες οι πληροφορίες που χρειαζόμαστε τις κουβαλά καρτερικά η ψυχή μας και περιμένει να στρέψουμε το βλέμμα μας μέσα μας.

Έτσι, η βαθιά επιθυμία μου είναι εμείς οι άνθρωποι να θυμηθούμε την αξία και την δυναμική όσων υπάρχουν μέσα μας. Να θέσουμε σαν προτεραιότητά μας μια τρυφερή και φροντιστική στάση απέναντι στον εαυτό μας και απέναντι σε όσα σιωπηλά κουβαλάμε. Να μπορέσουμε με ανοιχτή καρδιά και συμπόνια να αγκαλιάσουμε το σύνολο της ύπαρξής μας έτσι ώστε να μπορέσουμε ουσιαστικά να δούμε και να αγκαλιάσουμε όσα υπάρχουν γύρω μας, συμπεριλαμβανομένων των συνανθρώπων μας αλλά και όλων των μορφών ζωής με τις οποίες μοιραζόμαστε αυτόν τον ταλαιπωρημένο μας πλανήτη.

Θέλω να ελπίζω ότι τον Οκτώβριο 2021 μπορούμε να βρεθούμε όλοι μαζί διαδικτυακά στο 10ο Ευρωπαικό συνέδριο συνθετικής ψυχοθεραπείας με θέμα «Δημιουργικότητα και Κοινωνική Ευθύνη» που λόγω κορωνοϊού είναι ιδιαίτερα επίκαιρο!

Μία σχετική ελληνική βιβλιογραφία περιλαμβάνει:

• Βραχεία Θεραπεία με Ζευγάρια: η συνθετική προσέγγιση
• Εισαγωγή στην Συνθετική Ψυχοθεραπεία
• Εποπτεία
• Συνθετική Θεραπεία: 100 σημεία-κλειδιά και τεχνικές
• Συνθετική Θεραπεία: Οδηγός για τον επαγγελματία σύμβουλο και ψυχοθεραπευτή
• Σχεσιακό Coaching
• Το Κάλεσμα του Εαυτού
• Ψυχοσύνθεση: η Ψυχολογία του Πνεύματος
• και κεφάλαια στον Οδηγό Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας,
• Σύγχρονες Ψυχοθεραπείες στην Ελλάδα κα.

Μπορείτε να προμηθευτείτε όλα τα βιβλία από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας!

Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω του υπομονετικούς αναγνώστες με δέκα υποτροφίες με μείωση 50% στα δίδακτρα για τον επόμενο κύκλο εκπαίδευσης, στέλνοντας το βιογραφικό τους στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Λίγα λόγια για τον Πάνο Ασημάκη

Ο Πάνος Ασημάκης, Ph.D., ECP, PL

• Έχει σπουδάσει ψυχολογία και ιστορία, διοίκηση πανεπιστημίου, ψυχολογία, συμβουλευτική και ψυχοσυνθετικό coaching ζωής. Κάτεχει το European Certificate for Psychotherapy καιτοEuropean Certificate for Integrative Psychotherapy.
• Έχει διατελέσει Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Συνθετικής Ψυχοθεραπείας (2004-2008) και είναι τέως πρόεδρος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος.
• Πρόσφατα έργα του είναι: Σύγχρονες Ψυχοθεραπείες στην Ελλάδα (Επιμέλεια και κεφάλαια), Η Εκπαίδευση των Ψυχοθεραπευτών στην Ελλάδα (επιμέλεια και κεφάλαιο) Προηγούμενα εξαντλημένα βιβλία: Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών, Σύγχρονες Ψυχοθεραπείες στην Ελλάδα, Διαλογισμός και Προσωπική Ανάπτυξη, Η Ψυχολογία της Συνειδητότητας κα.