Συνομιλώντας με το Άγχος μου

Εγώ: Γιατί δε με αφήνεις ήσυχο επιτέλους; Δεν αντέχω άλλο!

Άγχος: Δεν αντέχεις άλλο; Μα τι λες;

Ε: Η καρδιά μου πάει να σπάσει, ξυπνάω τα βράδια από τους τόσο γρήγορους ρυθμούς της, το κεφάλι μου θα εκραγεί, ο οργανισμός μου όλος χτυπάει κόκκινο. Δεν ξέρω για πόσο ακόμα θα αντέξω.

Α: Μα εγώ είμαι εδώ για να σε προστατεύσω!

Ε: Τι είδους προστασία είναι αυτή; Εσύ το μόνο που κάνεις είναι να με καταστρέφεις, να με αποδυναμώνεις μέρα με τη μέρα. Η μόνη προστασία που βλέπω είναι η προστασία μιας ήρεμης καθημερινότητας. Με προστατεύεις από το να χαίρομαι τις ημέρες μου.

Α: Όχι, όχι, δεν το δέχομαι αυτό. Εσύ με καλείς και υπάρχω για να σε υπηρετώ.

Ε: Δε σε καλώ και δεν θέλω να με υπηρετείς. Δε θέλω να είσαι εδώ για εμένα. Δεν σε θέλω. Δεν το καταλαβαίνεις;

Αποκτήστε το βιβλίο Νίκησε το στρες από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας.

Πώς λειτουργεί το άγχος

Α: Ποτέ δε θα ερχόμουν δίχως λόγο, ποτέ δε θα σου έκανα κακό, είμαι εσύ.

Βρίσκομαι στα πρωτόγονα ένστικτά σου: το ένστικτο της τροφής, το ένστικτο της αναπαραγωγής, το ένστικτο της ασφάλειας. Κάθε φορά που κάποιο από αυτά κινδυνεύει είμαι εκεί για να σε προστατεύσω. Είμαι εκεί για να σε προετοιμάσω να παλέψεις ή να τρέξεις να σωθείς.

Λαμβάνω το μήνυμα του κινδύνου. Ενεργοποιώ την υπόφυσή σου να εκκρίνει ορμόνες. Έτσι τα επινεφρίδια να εξακοντίζουν αδρεναλίνη στο αίμα. Οι μύες του αυχένα και της πλάτης σου σφίγγουν, τα πόδια και τα χέρια σου τρέμουν καθώς μπαίνουν στην κατάσταση μάχης ή φυγής.

Ιδρώνεις και αυξάνεται η πίεση του αίματος. Η πέψη παύει για να μεγιστοποιήσει τη διανομή θρεπτικών συστατικών και οξυγόνου στους μύες και τα ζωτικά όργανα. Έχεις ξηρό στόμα και «πεταλούδες» πετούν στο στομάχι σου. Οι κόρες των ματιών σου διαστέλλονται. Το σώμα σου βρίσκεται σε γενική επιφυλακή, είναι ευερέθιστο και έτοιμο για δράση. Έτσι σε προετοιμάζω και μόνο σε προστατεύω.

Ε: Μα δεν κινδυνεύει η ζωή μου από κάτι, δεν έχω έλλειψη τροφής ούτε θέμα αναπαραγωγής.

Α: Δεν καταλαβαίνω...τότε γιατί με φωνάζεις; Γιατί με φωνάζεις τόσο συχνά που έχω εγκατασταθεί στην καθημερινότητά σου; Ξέρεις, είναι αρκετά κουραστικό και για εμένα. Εργάζομαι εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο για εμάς χωρίς ανάπαυλα. Νομίζεις πως εμένα μου είναι εύκολο; Νομίζεις πως το να ρυθμίζω τον οργανισμό σου και να τον κρατώ σε μόνιμη επιφυλακή είναι το αγαπημένο μου ή ότι το σώμα σου επιθυμεί κάτι τέτοιο;

Ο εθισμός σε ένα συναίσθημα

Ε: Δεν σε φωνάζω! Δε θέλω την προστασία σου!

Α: Φυσικά και με φωνάζεις. Είσαι γελασμένος αν νομίζεις πως έρχομαι μόνος μου και φυσικά την θέλεις την προστασία μου. Πρόκειται για την επιβίωσή σου. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ονοματίσεις τι πραγματικά αφορά την επιβίωσή σου.

Ε: Τι λες;

Α: Είναι προφανές. Ζεις σε έναν κόσμο όπου θεωρείς πως απειλείσαι καθημερινά σε τέτοιο σημείο που τίθεται θέμα επιβίωσης. Εγώ είμαι εκεί. Όταν όμως με φωνάζεις ξανά και ξανά η βιολογία που σου προσφέρω γίνεται συνήθεια. Περνά στο στάδιο της ασυνείδητης μάθησης και σχεδόν δεν υπάρχεις χωρίς εμένα.

Ε: Φυσικά και δεν το κάνω αυτό.

Α: Συνειδητά.

Ε: Τι;

Α: Φυσικά και δεν το κάνεις συνειδητά. Ξέρεις όμως; Γιατί δεν δοκιμάζεις;

Ε: Να δοκιμάσω τι;

Ενσυνειδητότητα και παρατήρηση

Α: Να δοκιμάσεις να βιώνεις με πλήρη συνειδητότητα καταστάσεις που προκαλούν συναισθήματα ανασφάλειας, να εξετάζεις το κατά πόσο αξιόπιστες είναι οι πληροφορίες που περνούν στον εγκέφαλό σου και να επιλέγεις τις αντικειμενικά και επιστημονικά αποδεδειγμένες θέσεις που χρήζουν της βοήθειάς μου. Έτσι δε θα με χρειάζεσαι τόσο συχνά και θα ξεκουραστώ κι εγώ λίγο. Θα βρω χρόνο κι εγώ για διακοπές και θα ανακτήσω τις δυνάμεις μου. Γιατί, ξέρεις; Όλο με κατηγορείς μα μη νομίζεις πως κι εσύ δε με ταλαιπωρείς.

Ε: Πως να το κάνω αυτό;

Α: Θέλει αρκετή εξάσκηση και δημιουργία νέων εγκεφαλικών συνάψεων. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται αφοσιωμένη πρακτική. Κάθε φορά που με νιώθεις μίλα σε εσένα και στη συνέχεια μίλα σε εμένα, συνεργάσου. Η συνεργατικότητα είναι μεγάλη υπόθεση.

Ε: Πραγματικά, δε με έχεις ακούσει ποτέ; Σε έχω διώξει άπειρες φορές.

Α: Μπορείς να θυμηθείς ποια ήταν η τελευταία φορά που σε «ταλαιπώρησα»;

Ε: Εννοείται. Πριν λίγη ώρα που ξεκίνησα για τη δουλειά και βρίσκομαι εδώ κολλημένος στην κίνηση. Θα αργήσω. Το κεφάλι μου κοντεύει να εκραγεί κι εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι. Φυσικά θα προτιμούσα να είμαι μόνος χωρίς εσένα αλλά εσύ…

Α: Σταμάτα επιτέλους να με κατηγορείς, επεξεργάσου τις βαθύτερες σκέψεις σου και ανέλαβε τις ευθύνες σου. Είσαι κολλημένος στην κίνηση, θα αργήσεις στη δουλειά σου. Ο εγκέφαλός σου έχει συνδέσει την εργασία με την ασφάλεια και την τροφή. Σκέψου όμως, κινδυνεύεις πραγματικά; Απειλείται η ζωή σου; Θα αποχωρήσεις από ετούτο τον κόσμο από ασιτία αν χάσεις τη θέση σου;

Ε: Όχι, όχι, δεν ξέρω πως γίνεται αυτό και δεν μπορώ να το διαχειριστώ.

Παρατήρησε τις σκέψεις σου

Α: Φυσικά και μπορείς! Παρατήρησε τις σκέψεις σου, κάνε την καλύτερη δυνατή προετοιμασία για κάθε κατάσταση που μπορεί να συνδεθεί με εμένα αδίκως. Για παράδειγμα, ξύπνα νωρίτερα, απόλαυσε τον καφέ σου και φύγε νωρίτερα. Βρες διαφορετικές διαδρομές και άκουσε την αγαπημένη σου μουσική. Ζήσε στη στιγμή. Χαμογέλασε. Συνειδητοποίησε πως δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος και άφησε κι εμένα να ξεκουραστώ.

• Αντί να με καλείς, ρώτησε εσένα:
• Ποιος είναι κίνδυνος;
• Τι μπορεί να συμβεί αν…;
• Τι μπορεί να μη συμβεί αν…;
• Ποια είναι η σχέση κόστους-αξίας; Πρόκειται για κάτι που αξίζει να υποβάλλεις τον οργανισμό σου σε διαδικασία φθοράς;
• Πώς ξεκίνησε;
• Πως συμβαίνει βήμα, βήμα;
• Ποιες σκέψεις το πυροδοτούν;
• Είναι αυτές οι σκέψεις αξιόπιστες;
• Πώς το ξέρεις;
• Τι είσαι διατεθειμένος να κάνεις για αυτό;
• Τι μπορείς να κάνεις τώρα για αυτό;
• Πώς θα είσαι αν συνεργαστούμε και ξεκουράσουμε για λίγο ο ένας τον άλλο;
• Πότε, πραγματικά, με χρειάζεσαι;
• Πότε μπορώ να σε βοηθήσω; 

Ό, τι και να απαντήσεις στις ερωτήσεις, εγώ θα είμαι πάντα εδώ για εσένα γιατί είμαι κομμάτι σου. Μείνε κι εσύ εδώ για εμένα και δώσε μου το χρόνο για να κάνω το καλύτερο που μπορώ όταν πραγματικά με χρειάζεσαι.

Μπορεί να παραμένω διαθέσιμος για ό,τι χρειαστείς αλλά η επιλογή του τι χρειάζεσαι είναι δική σου. Κάνε τις επιλογές σου συνειδητά και με υπευθυνότητα. Μπορεί η προσπάθεια να είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη μα το κέρδος είναι ανεκτίμητο.

Ξεκίνησε σήμερα κιόλας και δες τον εαυτό σου να γίνεται όλο και πιο δυνατός, όλο και πιο χαμογελαστός, όλο και πιο ελεύθερος.