Έχετε κρατήσει ποτέ τις ανάγκες σας κρυφές;

Έχετε μείνει ποτέ κάπου περισσότερο από όσο θα έπρεπε; Έχετε φιμώσει ποτέ τις φωνές μέσα στο κεφάλι σας που σας έλεγαν να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας;

Η σιωπή ξεκινάει σταδιακά και από μικρά πράγματα. Αλλά δυναμώνει όλο και περισσότερο, μέχρι που το να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας γίνεται αδύνατο.

Αν φιμώσετε τις ανάγκες σας για αρκετό καιρό, στο τέλος δεν θα ξέρετε καν τι θέλετε.

Όταν σιωπάτε, δεν βιώνετε τη ζωή στο έπακρο. Δεν αλληλεπιδράτε με άλλους ανθρώπους, δεν κάνετε φίλους, δεν συμμετέχετε ενεργά σε συζητήσεις. Δεν αποκτάτε καινούριες εμπειρίες, ούτε διασκεδάζετε.

Παραμονεύετε στις σκιές, σαν φαντάσματα.

Μπορεί να είναι δύσκολο να εκφράζετε την άποψή σας και να είστε ορατοί στον χώρο εργασίας σας, ιδιαίτερα όταν είστε συνεσταλμένοι και ο χώρος εργασίας σας ίσως μοιάζει με ένα Κολοσσαίο ασφυκτικά γεμάτο με μανιασμένα πλήθη, όπου εσείς είστε ο αρχάριος μονομάχος που παλεύει να επιζήσει.

Οι περισσότερες εταιρείες δεν έχουν την κουλτούρα να ακούνε ή να υποστηρίζουν τις πιο σιγανές φωνές. Συχνά νιώθουμε πως έχουμε υπερβολικά λίγα προσόντα για τη δουλειά που κάνουμε και φοβόμαστε να ταράξουμε τα νερά ή να έρθουμε σε αντιπαράθεση με τους ανωτέρους μας.

Σε εργασιακά περιβάλλοντα όπου η ιεραρχία κλιμακώνεται απότομα και υπάρχουν κυριαρχικά αφεντικά, η έκφραση μπορεί να φαντάζει μάταιη για προσωπικότητες που δεν τους αρέσει να αμφισβητούνται ή να τους ασκείται κριτική.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πιο χαμηλές φωνές σιγούν. Οι ιδέες παραμένουν κρυμμένες. Οι λύσεις δεν μοιράζονται.

«Φοβήθηκα να μιλήσω όταν κάποιος έκανε ένα ρατσιστικό σχόλιο για μένα. Ήταν η πρώτη φορά που μου συνέβαινε κάτι τέτοιο, και έγινε στη δουλειά. Σοκαρίστηκα και απλώς κατάπια τη γλώσσα μου. Αυτομαστιγωνόμουν αργότερα, γιατί ένιωθα πως δεν υπερασπίστηκα τις αξίες και τον αληθινό μου χαρακτήρα. Φοβήθηκα πως αυτός ο άνθρωπος θα επηρέαζε τις μελλοντικές μου εργασιακές προοπτικές και όλοι θα πίστευαν πως φέρθηκα υπερβολικά, αφού ήταν γνωστό πως ήμουν ευχάριστη και ήσυχη.

Θα ήταν μεγάλη στροφή από ήσυχη υπάλληλος να γίνω εριστική. Επίσης, ήμουν σχετικά καινούρια και μόλις είχα αρχίσει να συνηθίζω το περιβάλλον. Φοβήθηκα πως θα έλεγα κάτι που θα επιδείνωνε τη σύγκρουση και κανείς δεν θα με στήριζε. Η συγκεκριμένη εμπειρία με έκανε να συνειδητοποιήσω πως η συστολή μου έπρεπε να βελτιωθεί. Αν όχι για το δικό μου καλό, τότε για χάρη των άλλων που καλούνται να αντιμετωπίσουν παρόμοιες καταστάσεις». -Σέλμα

Η κοινωνία και οι δομές της δεν έχουν σχεδιαστεί για εμάς τους συνεσταλμένους ανθρώπους.

Ζούμε σε έναν κόσμο που δεν είναι φτιαγμένος για εμάς. Και νομίζω πως είναι καιρός να κάνουμε κάτι γι’ αυτό.

Μήπως να μιλούσαμε για τη συστολή στις συσκέψεις; Αν αναζητούσαμε τα σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος δυσκολεύεται;

Αν ρωτούσαμε μήπως χρειάζονται υποστήριξη αντί να τους απορρίπτουμε ως τεμπέληδες ή αλαζονικούς;
Αν ενθαρρύναμε την ανταλλαγή ιδεών πριν από τις συναντήσεις;
Αν προσλαμβάναμε ένα ευρύ φάσμα φωνών;
Αν προσφέραμε πιο ευρεία καθοδήγηση και στήριξη;
Αν σχεδιάζαμε τα γραφεία με χώρους όπου οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να καθίσουν ήσυχα και να σκεφτούν;
Αν οι συσκέψεις ήταν δομημένες με τέτοιο τρόπο ώστε να ενθαρρύνονται το μοίρασμα και η συνεργασία;
Αν ενθαρρύναμε τη δημιουργικότητα και τον πειραματισμό;
Αν δημιουργούσαμε ένα κλίμα όπου θα ήταν ασφαλές να πειραματιστούν και να κάνουν λάθη;
Αν παραχωρούσαμε στους ανθρώπους χρόνο και χώρο να μιλήσουν χωρίς να τους διακόπτουν;
Αν τους δίναμε τη δυνατότητα να μοιραστούν τις ιδέες τους χωρίς τον φόβο ότι θα τους κρίνουν;

Τι θα γινόταν αν η συστολή ήταν κάτι για το οποίο μιλούσαμε και λαμβάναμε υπόψη κατά τη δημιουργία ομάδων, κατά τη διάρκεια συσκέψεων, κατά τη διαδικασία πρόσληψης προσωπικού, κατά τον σχεδιασμό κτιρίων, στην απονομή δικαιοσύνης, στη χάραξη πολιτικών;

Είναι σε βάρος όλων όταν οι πιο σιγανές φωνές λείπουν από τον διάλογο. Οπότε ας βοηθήσουμε όλοι να γίνει ασφαλής η έκφραση των συνεσταλμένων ανθρώπων.

Χρειαζόμαστε ένα ευρύ φάσμα φωνών

Η σημερινή συζήτηση γύρω από την ποικιλομορφία και τη συμπερίληψη έχει επικεντρωθεί στις πληθυσμιακές ομάδες, στο φύλο, στο χρώμα του δέρματος, στην κοινωνική κινητικότητα και την εκπαίδευση. Όμως τι ισχύει για τον τρόπο που σκεφτόμαστε; Για τις συμπεριφορές που προτιμούμε; Για τον τρόπο που εμφανιζόμαστε στον κόσμο; Η ποικιλομορφία σίγουρα προϋποθέτει να διασφαλίσουμε πως όλοι εκπροσωπούνται, όλοι ακούγονται.

Χρειαζόμαστε έναν συνδυασμό προσωπικοτήτων, οπτικών και δεξιοτήτων για να λειτουργήσουμε. Αν οι συνεσταλμένοι άνθρωποι δεν εκφράζονται και υποεκπροσωπούνται στις συσκέψεις, στα νοσοκομεία, στα πιλοτήρια, στις τάξεις, στην κοινωνία, οι μόνες φωνές που θα ακούμε θα είναι οι δυνατές.

Για να λύσουν τα πιο περίπλοκα προβλήματα και να έχουν τις καλύτερες ιδέες, οι οργανισμοί και οι ομάδες χρειάζονται έναν συνδυασμό προσωπικοτήτων και προτιμήσεων. Χρειάζονται γνωστική ποικιλομορφία για να λειτουργήσουν, να πετύχουν και να καινοτομήσουν, ιδιαίτερα σε απαιτητικές περιόδους.

Αν φέρετε κοντά ανθρώπους που σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο, που οι εγκέφαλοί τους λειτουργούν διαφορετικά, θα είναι πιο πιθανό να σκεφτείτε κι εσείς διαφορετικά, να χρησιμοποιήσετε ποικίλες προσεγγίσεις, να θέσετε ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, να λύσετε δύσκολα προβλήματα και να επινοήσετε δημιουργικές λύσεις. Είναι λιγότερο πιθανό να χάσετε ευκαιρίες. Η ομάδα σας θα έχει ισχυρές δυνάμεις.

Η ιατρική εταιρεία 3M προσπαθούσε να διαπιστώσει πώς θα μείωνε τον κίνδυνο έκθεσης των ασθενών σε μολύνσεις κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, υιοθέτησε τη γνωστική ποικιλομορφία. Συγκέντρωσε μια ομάδα ειδικών με διαφορετικά υπόβαθρα: έναν χειρουργό κτηνίατρο, έναν ειδικό στην επούλωση τραυμάτων και, το πιο απίθανο, έναν ειδικό στο θεατρικό μακιγιάζ.

Μαζί, ως μια ομάδα υπερηρώων, εφηύραν ένα εντελώς μοναδικό προϊόν το οποίο ανταποκρινόταν στις ανάγκες τους. Είναι λογικό άνθρωποι με διαφορετικές δεξιότητες και εμπειρίες να οδηγούν σε καινοτόμα αποτελέσματα.

Χρειαζόμαστε τις συνεσταλμένες φωνές. Για να μοιράζονται ιδέες, να λύνουν προβλήματα, να προσέχουν πότε δεν λειτουργεί κάτι, να βελτιώνουν καταστάσεις, να επισημαίνουν τις επιλήψιμες πράξεις, να αλλάξουν τον κόσμο.

Η έλλειψη συνεσταλμένων προτύπων και το γεγονός πως δεν μιλάμε για τη συστολή σημαίνει πως δεν αποτελούμε μέρος της συζήτησης. Δεν εκπροσωπούμαστε. Γεγονός που μας δυσκολεύει ακόμα περισσότερο να εκφραστούμε.

Αυτό πρέπει να αλλάξει. Και πρέπει να βγούμε στον κόσμο με τον δικό μας τρόπο. Φυσικά, είμαστε περικυκλωμένοι από ανθρώπους που φωνάζουν συνεχώς, όμως αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να φωνάζουμε κι εμείς. Εμείς δεν είμαστε έτσι, και σίγουρα δεν χρειάζεται αυτό ο κόσμος.

Χρειαζόμαστε τις συνεσταλμένες φωνές. Για να μοιράζονται ιδέες, να λύνουν προβλήματα, να προσέχουν πότε δεν λειτουργεί κάτι, να βελτιώνουν καταστάσεις, να επισημαίνουν τις επιλήψιμες πράξεις. Για να αλλάξουν τον κόσμο.

Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ντροπαλοί και Δυνατοί της Nadia Finer.
Διαβάστε τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.

Η Nadia Finer γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει να παλεύει κανείς καθημερινά με τη συστολή για αυτό αποφάσισε να αφιερωθεί στο να βοηθήσει ανθρώπους κάθε ηλικίας να ξεπεράσουν τους φόβους και τις ανασφάλειές τους, έτσι ώστε να μπορέσουν να βγουν από το παρασκήνιο και να επιτύχουν σπουδαία κατορθώματα, χωρίς να αλλάξουν αυτό που πραγματικά είναι.

Έχει γράψει ένα ακόμα βιβλίο το Ντροπαλοί και Δυνατοί για παιδιά που μέσα από όμορφή εικονογράφηση και χιούμορ καλεί τα παιδιά να αγαπήσουν τον εαυτό τους όπως είναι… και να ανακαλύψουν την αυτοπεποίθηση που κρύβουν μέσα τους!

Τα βιβλία Ντροπαλοί και Δυνατοί και Ντροπαλοί και Δυνατοί για παιδιά της Nadia Finer κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα σε όλα τα βιβλιοπωλεία και στο www.dioptra.gr