Η έρημος

Ακρόαση άρθρου......

[HI iii (r): Άνδρας με λευκά στην άμμο. Ένα κίτρινο και μαύρο φίδι τυλίγεται γύρω από το έδαφος και τον ουρανό, πλησιάζει το πόδι του]

Έκτη νύχτα. Η ψυχή μου με οδηγεί στην έρημο, στην έρημο του ίδιου μου του εαυτού. Δεν πίστευα ότι ο εαυτός μου ήταν μια έρημος, μια ξερή, καυτή έρημος, σκόνη παντού και νερό πουθενά. Η διαδρομή περνούσε μέσα από καυτή άμμο, το βήμα αργό, προορισμός να μη φαίνεται, όλα αφημένα στην ελπίδα. Τι απόκοσμη που είναι αυτή η ερημιά. Μου φαίνεται σαν ο δρόμος να οδηγεί πολύ μακριά από τους ανθρώπους. Πηγαίνω τον δρόμο μου βήμα βήμα και δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει το ταξίδι.

Γιατί άραγε είναι ο εαυτός μου μια έρημος;
Τόσο πολύ έζησα έξω από τον εαυτό μου μέσα σε ανθρώπους και σε πράγματα; Γιατί απέφυγα τον εαυτό μου; Μήπως επειδή δεν με αγαπούσα;

Πάντως, τον τόπο της ψυχής μου τον απέφυγα. Έγινα ένα με τις σκέψεις μου όταν έπαψα να είμαι τα πράγματα και οι άλλοι άνθρωποι. Αλλά δεν ήμουν ο εαυτός μου, κάτι που να στέκει απέναντι στις σκέψεις μου. Θα πρέπει να ανυψωθώ πάνω από τις σκέψεις μου πηγαίνοντας προς τον εαυτό μου. Εκεί οδηγεί το ταξίδι μου, γι’ αυτό οδηγεί μακριά από ανθρώπους και πράγματα, στη μοναξιά. Είναι μοναξιά όμως να είσαι μόνος με τον εαυτό σου; Είναι πράγματι μοναξιά, αν ο εαυτός σου είναι έρημος. Να κάνω άραγε την έρημο κήπο; Να κατοικήσω μια έρημη χώρα; Να ανοίξω τον αέρινο, μαγικό κήπο της ερήμου;

Τι με οδηγεί στην έρημο και τι πρέπει να κάνω εκεί; Υπάρχει τίποτα τόσο απατηλό που να μη χωράει στη σκέψη μου; Αληθινή είναι μόνο η ζωή, και μόνο η ζωή με οδηγεί στην έρημο, σίγουρα όχι η σκέψη μου, που θα ήθελε να επιστρέψει σε σκέψεις, ανθρώπους, πράγματα, επειδή η έρημος της είναι ανοίκεια. Τι κάνω εδώ, ψυχή μου; Η ψυχή μου όμως μου μίλησε και είπε: «Περίμενε». Την άκουσα τη σκληρή ρήση. Το μαρτύριο είναι μέρος της ερήμου.

Έτσι, λοιπόν, δίνοντας στην ψυχή μου όλα όσα μπορούσα, έφτασα στον τόπο της ψυχής και διαπίστωσα πως ήταν μια καυτή έρημος, άγονη και άκαρπη. Καμία καλλιέργεια του πνεύματος δεν είναι αρκετή για να μετατρέψεις την ψυχή σου σε κήπο. Είχα φροντίσει το πνεύμα μου, το Πνεύμα της Εποχής αυτής μέσα μου, όχι όμως το Πνεύμα του Βάθους, το οποίο στρέφεται προς τα πράγματα της ψυχής, τον κόσμο της ψυχής.

Η ψυχή έχει τον ιδιαίτερο δικό της κόσμο. Μόνο ο Εαυτός εισέρχεται σε αυτόν ή το άτομο που έχει γίνει εντελώς ο εαυτός του, που δεν βρίσκεται επομένως ούτε στα πράγματα ούτε στους ανθρώπους ούτε στις σκέψεις του. Αποστρέφοντας την επιθυμία μου από τα πράγματα και από τους ανθρώπους, απέστρεψα τον εαυτό μου από τα πράγματα και από τους ανθρώπους, αλλά έτσι έγινα η βέβαιη λεία των σκέψεων μου, μάλιστα έγινα εξ ολοκλήρου οι σκέψεις μου.

Έπρεπε να ξεκόψω και από τις σκέψεις μου, απομακρύνοντας από αυτές την επιθυμία μου. Και σύντομα συνειδητοποίησα ότι ο εαυτός μου έγινε έρημος, όπου έκαιγε μόνο ο ήλιος της άσβεστης επιθυμίας. Η άπειρη αφορία αυτής της ερήμου με κατέβαλε.

Πώς να ανθίσει κάτι εκεί, αφού έλειπε η δημιουργική δύναμη της επιθυμίας; Όπου υπάρχει η δημιουργική δύναμη της επιθυμίας, εκεί το έδαφος βγάζει τον σπόρο του. Μην ξεχνάς όμως ότι πρέπει να περιμένεις. Δεν είδες πώς, όταν η δημιουργική σου δύναμη στράφηκε προς τον κόσμο, με την επίδρασή της και τη βοήθειά της τα νεκρά πράγματα άρχισαν να κινούνται και να αυξάνονται και να ανθίζουν και πώς οι σκέψεις σου έγιναν ποταμοί; Αν τώρα η δημιουργική σου δύναμη στραφεί στον τόπο της ψυχής, θα δεις πώς θα πρασινίσει η ψυχή σου και το χωράφι της θα δώσει θαυμαστούς καρπούς.

Κανείς δεν θα μπορέσει να αποφύγει τον χρόνο της αναμονής και οι περισσότεροι ούτε που θα αντέξουν τέτοιο μαρτύριο, αλλά θα γυρίσουν άπληστα πίσω στα πράγματα, στους ανθρώπους και στις σκέψεις, των οποίων από δω και μπρος θα γίνουν σκλάβοι. Διότι θα έχει φανεί πια ότι το άτομο αυτό είναι ανίκανο να επιμείνει πέρα από τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις σκέψεις, και γι’ αυτό τούτα θα γίνουν αφέντες του και ο ίδιος ο γελωτοποιός τους, επειδή δεν μπορεί να κάνει χωρίς αυτά, ούτε καν μέχρι να γίνει η ψυχή του γόνιμο χωράφι. Αλλά κι αυτός ακόμα που η ψυχή του είναι κήπος χρειάζεται τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις σκέψεις, όμως είναι φίλος τους, όχι σκλάβος και γελωτοποιός τους.

Όλο το μέλλον έχει υπάρξει ήδη σαν εικόνα: για να βρουν την ψυχή τους, οι αρχαίοι πήγαιναν στην έρημο.76 Αυτό είναι εικόνα. Οι αρχαίοι ζούσαν τα σύμβολά τους, επειδή ο κόσμος δεν είχε γίνει ακόμη πραγματικός γι’ αυτούς. Γι’ αυτό πήγαιναν στη μοναξιά της ερήμου, για να μας μάθουν ότι ο τόπος της ψυχής είναι μια μοναχική έρημος. Εκεί βρήκαν την πλήρωση των οραμάτων τους, τους καρπούς της ερήμου, τα θαυμαστά λουλούδια της ψυχής. Σκέψου προσεκτικά τις εικόνες που μας άφησαν οι αρχαίοι. Δείχνουν την οδό του επερχόμενου. Γύρνα και δες πώς καταρρέουν οι αυτοκρατορίες, δες την ανάπτυξη, δες τον θάνατο, τις ερήμους και τα μοναστήρια, είναι οι εικόνες αυτού που έρχεται. Τα πάντα έχουν προαναγγελθεί. Ποιος ξέρει όμως να τα ερμηνεύσει;

Όταν λες πως ο τόπος της ψυχής δεν υπάρχει, τότε δεν υπάρχει. Όταν όμως λες ότι υπάρχει, τότε υπάρχει. Θυμήσου τι έλεγαν οι αρχαίοι μέσα από τις εικόνες: Ο Λόγος είναι δημιουργία. Οι αρχαίοι έλεγαν: Εν αρχή ην ο Λόγος. Δες το καλά και σκέψου το. Οι λέξεις που ταλαντεύονται ανάμεσα στην έλλειψη νοήματος και στο υπερ-νόημα είναι οι αρχαιότερες και οι πιο αληθινές.

Το απόσπασμα είναι από Το Κόκκινο Βιβλίο του Carl G. Jung που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα στο dioptra.gr και σε όλα τα συνεργαζόμενα βιβλιοπωλεία.