Το μυστικό της ευτυχίας

«Υπάρχει κάτι που πρέπει να συμβεί στη ζωή μου για να μπορέσω να αισθανθώ ήρεμος/η (ευτυχισμένος/η, ολοκληρωμένος/η κ.λπ.). Και με πικραίνει που δεν έχει συμβεί ακόμα. Ίσως η πικρία μου να το κάνει τελικά να συμβεί». «Συνέβη κάτι στο παρελθόν που δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί, και αυτό με πικραίνει. Αν δεν είχε συμβεί αυτό, τώρα θα είχα την ηρεμία μου».

«Συμβαίνει κάτι τώρα που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει και δεν με αφήνει να ηρεμήσω».
«Αυτό που κάνεις ή δεν κάνεις τώρα δεν με αφήνει να ηρεμήσω». 

Η ηρεμία σηματοδοτεί το τέλος του εγώ

Όλα τα παραπάνω είναι εικασίες, σκέψεις, τις οποίες συγχέουμε με την πραγματικότητα. Είναι ιστορίες που πλάθει το εγώ με σκοπό να μας πείσει ότι δεν μπορούμε να είμαστε ήρεμοι τώρα ή δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα ο εαυτός μας τώρα. Το να είμαστε ήρεμοι και να είμαστε αυτό που είμαστε - ο εαυτός μας- είναι ένα και το αυτό. Το εγώ λέει: «Ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορέσω να είμαι ήρεμος/η αν συμβεί αυτό, εκείνο ή κάτι άλλο, ή αν αποκτήσω αυτό ή αν γίνω το άλλο».

Ή λέει: «Δεν θα βρω ποτέ την ηρεμία μου επειδή στο παρελθόν συνέβη αυτό». Ακούγοντας τις ιστορίες των ανθρώπων, διαπιστώνουμε ότι όλες θα μπορούσαν να έχουν τον τίτλο «Γιατί δεν μπορώ να βρω την ηρεμία μου τώρα». Το εγώ δεν γνωρίζει ότι η μοναδική ευκαιρία μας να είμαστε ήρεμοι/ες είναι τώρα. Ή ίσως το γνωρίζει και φοβάται ότι μπορεί να το ανακαλύψουμε. Εξάλλου, η ηρεμία σηματοδοτεί το τέλος του εγώ.

Πώς να είμαστε ήρεμοι τώρα;

Συνάπτοντας ειρήνη με την παρούσα στιγμή! Η παρούσα στιγμή είναι το πεδίο στο οποίο λαμβάνει χώρα το παιχνίδι της ζωής. Δεν μπορεί να διαδραματιστεί πουθενά αλλού.

Μόλις συνάψουμε ειρήνη με την παρούσα στιγμή, θα δούμε τι συμβαίνει, τι μπορούμε να κάνουμε ή τι επιλέγουμε να κάνουμε ή, μάλλον, τι κάνει η ζωή μέσα από εμάς.

Υπάρχουν τέσσερις λέξεις που μεταφέρουν το μυστικό της τέχνης του ζην, το μυστικό κάθε επιτυχίας και ευτυχίας: Ένα Με Τη Ζωή.

Το να είμαστε ένα με τη ζωή σημαίνει να είμαστε ένα με το Τώρα. Τότε συνειδητοποιούμε ότι δεν ζούμε τη ζωή μας, αλλά ότι αυτή ζει εμάς. Η ζωή χορεύει και εμείς είμαστε ο χορός.

Στο εγώ αρέσει πολύ να πικραίνεται από την πραγματικότητα. Τι είναι πραγματικότητα; Οτιδήποτε υπάρχει. Ο Βούδας το αποκάλεσε -τατάτα - η «καθαυτότητα» της ζωής, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από την «καθαυτότητα» της στιγμής. Η εναντίωση σε αυτή την «καθαυτότητα» είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του εγώ. Προκαλεί τον αρνητισμό, μέσω του οποίου ευδοκιμεί το εγώ, γεννά τη δυστυχία την οποία απολαμβάνει. Έτσι κάνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους να υποφέρουν και δεν αναγνωρίζουμε καν ότι το κάνουμε, δεν γνωρίζουμε ότι δημιουργούμε κόλαση επί γης.

Μη συνειδητή ζωή

Το να προκαλούμε οδύνη χωρίς να το συνειδητοποιούμε είναι η ουσία της μη συνειδητής ζωής: αυτό σημαίνει να βρισκόμαστε ολοκληρωτικά υπό το κράτος του εγώ. Το εύρος της αδυναμίας του εγώ να αναγνωρίσει τον εαυτό του και να δει τα έργα του είναι καθηλωτικό και αδιανόητο. Κάνει όσα ακριβώς καταδικάζει στους άλλους και δεν τα βλέπει. Όταν του το επισημαίνουν, αρνείται οργισμένα, μετέρχεται δόλια επιχειρήματα και κατασκευάζει δικαιολογίες για να διαστρεβλώσει τα γεγονότα.

Το κάνουν οι άνθρωποι, το κάνουν οι εταιρείες, το κάνουν οι κυβερνήσεις. Όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν, το εγώ θα καταφύγει σε φωνές ή και σε σωματική βία. Θα στείλει τους καταδρομείς.

Για να λάβει τέλος η δυστυχία που μαστίζει την ανθρώπινη υπάρξη για χιλιάδες χρόνια, πρέπει να κάνουμε την αρχή από τον εαυτό μας και να έχουμε την ευθύνη της εσωτερικής μας κατάστασης ανά πάσα στιγμή. Αυτό σημαίνει «τώρα». Πρέπει πρώτα να αναρωτηθούμε: «Υπάρχει αρνητισμός μέσα μου τούτη τη στιγμή;»

Έπειτα πρέπει να επαγρυπνούμε, να δίνουμε προσοχή στις σκέψεις και στα συναισθήματά μας. Να βρισκόμαστε σε εγρήγορση ώστε να εντοπίζουμε τη δυστυχία που βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο και έχει κάποια από τις μορφές που προαναφέρθηκαν, όπως δυσαρέσκεια, νευρικότητα, κορεσμός κ.λπ. Να έχουμε τον νου μας για σκέψεις που μοιάζουν να δικαιολογούν ή να αιτιολογούν αυτή τη δυστυχία, ενώ ουσιαστικά τη γεννούν.

Αποταύτιση κι επίγνωση

Το ότι συνειδητοποιούμε μια αρνητική κατάσταση μέσα μας δεν σημαίνει ότι έχουμε αποτύχει. Σημαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ώσπου να προκύψει αυτή η συνειδητοποίηση, υπάρχει ταύτιση με εσωτερικές καταστάσεις, και μια ανάλογη ταύτιση είναι το εγώ.

Με την επίγνωση συμπορεύεται η αποταύτιση από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις. Αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με τον αρνητισμό. Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις αναγνωρίζονται, και τη στιγμή της αναγνώρισης η αποταύτιση συμβαίνει αυτόματα.

Το αίσθημα του εαυτού μας, του ποιοι είμαστε, μεταστρέφεται: προηγουμένως ήμασταν οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις. Τώρα είμαστε η επίγνωση, συνειδητή Παρουσία που είναι μάρτυρας αυτών των καταστάσεων.

«Κάποια μέρα θα ελευθερωθώ από το εγώ». Ποιος μιλάει; Το εγώ!

Ουσιαστικά, η απελευθέρωσή μας από το εγώ δεν είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά πολύ μικρή. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να έχουμε επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας τη στιγμή που εμφανίζονται. Αυτό μάλιστα δεν είναι κάτι που «κάνουμε», αλλά κάτι που «παρατηρούμε». Υπό αυτή την έννοια, είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να απελευθερωθούμε από το εγώ.

Όταν συμβεί αυτή η μεταστροφή, που είναι η μεταστροφή από τη σκέψη στην επίγνωση, μια ευφυΐα μακράν σπουδαιότερη από τη δολιότητα του εγώ θα αρχίσει να λειτουργεί στη ζωή μας.

Τα συναισθήματα, ακόμα και οι σκέψεις, αποπροσωποποιούνται μέσα από την επίγνωση. Αναγνωρίζεται η απρόσωπη φύση τους. Δεν υπάρχει πλέον εαυτός μέσα τους. Πρόκεται απλώς για ανθρώπινα συναισθήματα, ανθρώπινες σκέψεις.

Ολόκληρη η προσωπική ιστορία μας, η οποία δεν είναι παρά μια ιστορία και μόνο, μια δέσμη από σκέψεις και συναισθήματα, αποκτά δευτερεύουσα σημασία και δεν καταλαμβάνει πλέον το κύριο πεδίο της συνειδητότητάς μας. Δνε αποτελεί πια τη βάση του προσωπικού αισθήματος της ταυτότητας. Είμαστε το φως της Παρουσίας, η επίγνωση που προηγείται της όποιας σκέψης και του όποιου συναισθήματος, και είναι βαθύτερη από αυτά.

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο του Eckhart Tolle Μια νέα ζωή που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο.