Η νέα σύντροφος του αποξενωμένου πατέρα

Ακρόαση άρθρου......

Η Νέα Σύντροφος Ενός Αποξενωμένου Πατέρα: Δομική Ανάγνωση Υπό το Φως της Σύγχρονης Επιστήμης 

1. Θεμελίωση της προβληματικής

Η είσοδος μιας νέας συντρόφου στη ζωή ενός αποξενωμένου πατέρα συγκροτεί όχι μία απλή αλλαγή στη σύνθεση της οικογένειας, αλλά μία ριζική αναδιάρθρωση του ψυχικού και σχεσιακού πεδίου όλων των μελών.

Η νέα σύντροφος δεν καλείται μόνο να τοποθετηθεί απέναντι στον πατέρα, αλλά και να συναντήσει -ή να συγκρουστεί- με το ήδη διαμορφωμένο εσωτερικό σύστημα αναπαραστάσεων των παιδιών: αναπαραστάσεις της μητέρας, του πατέρα, της απώλειας, της εγκατάλειψης ή της σύγκρουσης.

Η δυναμική αυτή δεν μπορεί να κατανοηθεί επιφανειακά ως "ένταξη σε μία νέα οικογένεια", αλλά πρέπει να αναλυθεί ως ενεργοποίηση ενός συστήματος αμοιβαίων μεταβιβάσεων και αντι-μεταβιβάσεων. (Bowlby, 1969· Minuchin, 1974)

Κάθε κίνηση της νέας συντρόφου ενεργοποιεί αδρανείς, αλλά ισχυρές, εσωτερικές μνήμες, φόβους και συγκρούσεις στα παιδιά.

2. Η θέση της νέας συντρόφου: Δομική αναπαράσταση

Η νέα σύντροφος καταλαμβάνει μια θέση που χαρακτηρίζεται από τριπλή ένταση:

• Την ένταση της υποκατάστασης: καθώς αντικειμενικά καλύπτει -έστω και ασυνείδητα- κενό που είχε καλυφθεί από τη μητέρα.
• Την ένταση της αποξένωσης: επειδή ενσωματώνεται σε μια ήδη ρηγματωμένη σχέση πατέρα-παιδιών.
• Την ένταση της διεκδίκησης νομιμοποίησης: επειδή πρέπει να αποκτήσει (ή να απορρίψει) έναν ρόλο σε ένα ήδη φορτισμένο σύστημα.

Το τριμερές αυτό φορτίο δημιουργεί αντιφατικά αιτήματα: να υπάρξει και να μην υπάρξει, να φροντίσει αλλά να μην διεκδικήσει, να προσφέρει χωρίς να απειλήσει, να πλησιάσει χωρίς να εισβάλλει.

3. Θεωρητικοί μηχανισμοί ενεργοποίησης συγκρούσεων

3.1. Διασάλευση του Ορίου:

Σύμφωνα με τον Minuchin (1974), η ισορροπία σε ένα οικογενειακό σύστημα διασφαλίζεται από σαφή όρια. Η νέα σύντροφος συχνά εμπλέκεται είτε σε υπερβολική εγγύτητα (enmeshment) είτε σε απομόνωση (disengagement). Η έλλειψη ρητού ρόλου οδηγεί είτε σε παθητική απόρριψη είτε σε ενεργή σύγκρουση.

3.2. Σύγκρουση Ρόλων:
Η μη κατοχυρωμένη θέση δημιουργεί εσωτερική σύγκρουση τόσο στη σύντροφο όσο και στα παιδιά: "Είναι μητέρα; Δεν είναι; Πρέπει να υπακούσουμε; Να δεχτούμε;" Αυτή η αμφισημία συντηρεί την αστάθεια.

3.3. Συστημική Αντίσταση:
Τα παιδιά λειτουργούν ως φορείς διατήρησης της προηγούμενης οικογενειακής δομής (Ganong & Coleman, 2017). Η αντίσταση στη νέα σύντροφο δεν είναι προσωπική: είναι δομική υπεράσπιση της ταυτότητας και της μνήμης της αρχικής οικογένειας.

4. Κλινικές διαφοροποιήσεις: Ο ρόλος των υπαρχόντων ή νέων παιδιών

4.1. Νέα σύντροφος χωρίς δικά της παιδιά
Σε αυτή την περίπτωση, η σύντροφος εντάσσεται σε ένα οικογενειακό σχήμα ως εξωτερικό σώμα χωρίς ισχυρή διαπραγμάτευση της γονεϊκής ταυτότητας. Συχνά υπονομεύεται είτε μέσω αδιαφορίας είτε μέσω ανοιχτής απόρριψης.

4.2. Κυοφορία ή γέννηση κοινού παιδιού
Η γέννηση ενός νέου παιδιού αποσταθεροποιεί ριζικά το σύστημα. Τα προϋπάρχοντα παιδιά συχνά αισθάνονται αντικατασταθέντα. Η γέννηση δημιουργεί ένα νέο κέντρο συναισθηματικής βαρύτητας, με αποτέλεσμα επαναδιεκδίκηση της αναγνώρισης ή ριζική απόσυρση.

4.3. Ύπαρξη παιδιών από την πλευρά της συντρόφου
Ύπαρξη παιδιών από τη σύντροφο Σύμφωνα με τη μελέτη της Papernow (2013), η επιτυχής ενσωμάτωση νέων συντρόφων σε υπάρχουσες οικογενειακές δομές απαιτεί ειδική ευαισθησία στη δυναμική των "θετών" σχέσεων, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα επανενεργοποίησης παλαιών τραυμάτων.

Η νέα δομή γίνεται ανταγωνιστικό πεδίο πολλαπλών ταυτοτήτων. Τα παιδιά του πατέρα και της συντρόφου συνήθως δεν ενσωματώνονται σε ενιαίο σύστημα· αντίθετα, διατηρούν παράλληλες, συγκρουόμενες μικροομάδες εντός του ίδιου πλαισίου.

5. Δομικά Διλήμματα της Νέας Σχέσης

• Να υπάρχω ή να αποσύρομαι;
• Η νέα σύντροφος παλινδρομεί ανάμεσα στο αίτημα εγγύτητας και στην ανάγκη αυτοπροστασίας.
• Να διεκδικώ ρόλο ή να παραμένω περιφερειακή;
• Κάθε προσπάθεια ανάληψης ρόλου μπορεί να εκληφθεί ως απειλή από τα παιδιά.
• Να εμπλακώ στη διαπαιδαγώγηση ή να παραμείνω ουδέτερη;

Η συμμετοχή σε γονεϊκές αποφάσεις συχνά θεωρείται παράβαση των "παλιών" ορίων.

6. Στρατηγικές Βαθιάς Παρέμβασης

6.1. Κατοχύρωση Ρόλου μέσω Αυθεντικότητας
Η νέα σύντροφος πρέπει να οικοδομήσει αυθεντική σχέση με τα παιδιά, όχι να υποδυθεί ρόλο μητέρας ή φίλης.

6.2. Συστημική Νοηματοδότηση των Συγκρούσεων
Οι συγκρούσεις πρέπει να αναγνωρίζονται όχι ως προσωπικές αποτυχίες αλλά ως φυσιολογικές εκδηλώσεις της αναδόμησης του συστήματος (Walsh, 2012).

6.3. Σεβασμός στο Πένθος της Παλαιάς Οικογένειας
Η αναγνώριση και η τιμή της μνήμης του προηγούμενου οικογενειακού σχήματος αποτελεί πράξη ενδυνάμωσης των παιδιών, όχι απειλή στη νέα σχέση.

6.4. Προοδευτική Αναδιαπραγμάτευση Ορίων
Τα όρια δεν επιβάλλονται απότομα αλλά χτίζονται μέσω προοδευτικής αποσαφήνισης ρόλων και προσδοκιών.

7. Διαγενεακή Μετάδοση Πόνου

Η εμπλοκή της νέας συντρόφου σε μια ήδη τραυματισμένη οικογενειακή δομή ενεργοποιεί φαινόμενα διαγενεακής μετάδοσης πόνου. Ο όρος αυτός αναφέρεται στη διαδικασία μέσω της οποίας μη επιλυμένα τραύματα, απώλειες και συγκρούσεις μιας γενιάς μεταβιβάζονται, συνειδητά ή ασυνείδητα, στην επόμενη (Boszormenyi-Nagy & Spark, 1973).

Στην περίπτωση του αποξενωμένου πατέρα, τα παιδιά μπορεί να φέρουν ενσωματωμένα συναισθήματα εγκατάλειψης, θυμού ή αμφιθυμίας, που ενεργοποιούνται εκ νέου από την παρουσία της νέας γυναίκας.

Η νέα σύντροφος γίνεται φορέας αυτής της μετάδοσης όχι λόγω προσωπικών χαρακτηριστικών, αλλά λόγω της θέσης της στη δομή: ερμηνεύεται ως σύμβολο του κενού, της απώλειας ή της προδοσίας. Αυτή η συμβολική φόρτιση παράγει δυναμικές απόρριψης που δεν σχετίζονται με την ίδια ως πρόσωπο αλλά με τη συστημική ανάγκη των παιδιών να επεξεργαστούν το παρελθόν τους.

Η κατανόηση της διαγενεακής διάστασης απαιτεί:

• Αναγνώριση ότι οι συγκρούσεις δεν έχουν αποκλειστικά εστιακή αιτία στη νέα σχέση.
• Ενεργό σεβασμό στη μνήμη και τον πόνο που φέρουν τα παιδιά.
• Υποστήριξη στη δημιουργία αφηγήσεων που δεν αγνοούν, ούτε παραγράφουν το προηγούμενο οικογενειακό σχήμα.

Η διαγενεακή προσέγγιση ενισχύει την επίγνωση ότι η επίλυση συγκρούσεων δεν αφορά την "επανεκπαίδευση" των παιδιών, αλλά τη δημιουργία νοηματοδότησης των απωλειών και την άρση του κληροδοτημένου πένθους.

8. Η Νέα Σύντροφος ως Αντικείμενο Προβολών

Η ψυχοδυναμική θεωρία επισημαίνει ότι σε περιόδους συναισθηματικής αστάθειας, οι άνθρωποι τείνουν να προβάλουν ενδοψυχικά σχήματα πάνω σε πρόσωπα που καταλαμβάνουν συμβολικές θέσεις (Klein, 1946). Η νέα σύντροφος, όντας "εισερχόμενη" σε μια ήδη εύθραυστη δομή, γίνεται συχνά αντικείμενο τέτοιων προβολών.

Τα παιδιά μπορεί να την αντιμετωπίσουν ως:

• Φορέα εγκατάλειψης ("λόγω αυτής ο πατέρας απομακρύνθηκε").
• Φορέα απειλής ("θα μας αντικαταστήσει").
• Φορέα προδοσίας απέναντι στη μητέρα τους.

Οι προβολές αυτές δεν ελέγχονται με λογική επιχειρηματολογία. Αντίθετα, απαιτούν:

1. Συνεπή, προβλέψιμη και ασφαλή στάση της συντρόφου.
2. Αποφυγή άμυνας ή αντεπίθεσης.
3. Δημιουργία σχέσης όπου το παιδί ανακαλύπτει ότι η σύντροφος δεν επιβεβαιώνει τα φοβικά του σενάρια.

Η νέα σύντροφος χρειάζεται να λειτουργεί ως σταθερό πλαίσιο, εντός του οποίου οι προβολές μπορούν να διαψευσθούν μέσω της συνέπειας, της μη διεκδικητικότητας, και της αναγνώρισης του δικαιώματος των παιδιών να αισθάνονται διχασμένα.

Η κατανόηση αυτής της λειτουργίας των προβολών προστατεύει τόσο τη νέα σύντροφο από το να εσωτερικεύσει άδικες επιθέσεις, όσο και τα παιδιά από την παγίδευση σε φαύλους κύκλους αυτοεκπληρούμενης προφητείας.

9. Ταυτοτική Ασάφεια στα Παιδιά

Η ανασυγκρότηση της οικογενειακής δομής με την εισαγωγή μιας νέας συντρόφου προκαλεί, σε μεγάλο βαθμό, φαινόμενα ταυτοτικής ασάφειας στα παιδιά. Η ταυτότητα του παιδιού αναπτύσσεται μέσα από σταθερές σχέσεις προσκόλλησης και μέσα από σαφή αφηγήματα για το ποιοι είναι οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή του (Erikson, 1968). Η εμφάνιση μιας νέας ενήλικης φιγούρας αναστατώνει αυτά τα αφηγήματα, δημιουργώντας διλήμματα όπως: «Εάν αποδεχτώ τη νέα σύντροφο, προδίδω τη μητέρα μου;», «Πού ανήκω πλέον;».

Η ασάφεια αυτή δεν είναι απλώς συναισθηματική. Είναι δομική: αγγίζει την αναπαράσταση του εαυτού ως μέλους μιας οικογένειας, τη νοηματοδότηση της σχέσης με τον πατέρα και με τις νέες μορφές γονεϊκής εξουσίας.

Εάν αυτή η ασάφεια παραμείνει άλυτη, ενδέχεται να οδηγήσει σε:

• Διπλές δεσμεύσεις (double binds), όπου κάθε επιλογή βιώνεται ως προδοσία.
• Ανάπτυξη αμυντικών μηχανισμών αποστασιοποίησης ή υπερπροσαρμογής.
• Εμπέδωση εσωτερικών συγκρούσεων ταυτότητας.

Η κλινική αντιμετώπιση απαιτεί:

• Σεβασμό στο δικαίωμα του παιδιού να διατηρεί πολλαπλές και ενίοτε αντιφατικές ταυτίσεις.
• Ενίσχυση της ασφάλειας μέσα από τη διαβεβαίωση ότι δεν απαιτείται διαγραφή της προηγούμενης οικογενειακής του ιστορίας.
• Δημιουργία ευέλικτων, ανοιχτών αφηγήσεων ταυτότητας που να αντέχουν την πολυπλοκότητα.

10. Δυναμικές Εμπιστοσύνης και Εξουσίας

Η δυναμική εμπιστοσύνης και εξουσίας στη σχέση της νέας συντρόφου με τα παιδιά είναι εξαιρετικά λεπτή και εύθραυστη. Η εμπιστοσύνη δεν μπορεί να απαιτηθεί: πρέπει να οικοδομηθεί μέσω συνεπούς παρουσίας, σεβασμού και προβλεψιμότητας (Holmes, 2001).

Ωστόσο, η ύπαρξη γονεϊκής εξουσίας —ιδιαίτερα αν η νέα σύντροφος εμπλέκεται σε πειθαρχικές ή οργανωτικές διαδικασίες— εισάγει αναπόφευκτα ζητήματα νομιμοποίησης. Το παιδί καλείται να αναγνωρίσει ως έγκυρη την εξουσία κάποιου που δεν αποτελεί βιολογικό ή αρχικό συναισθηματικό αντικείμενο.

Αυτή η απαίτηση συχνά προκαλεί:

• Εσωτερική αντίσταση, εκπεφρασμένη μέσω ανυπακοής ή αμφισβήτησης.
• Ενίσχυση συγκρούσεων αφοσίωσης προς τη βιολογική μητέρα.

Η στρατηγική που διαφαίνεται αποτελεσματική δεν είναι η διεκδίκηση εξουσίας, αλλά η σταδιακή εγκαθίδρυση ενός ρόλου υποστήριξης, σταθερότητας και φροντίδας, που κερδίζει δικαιωματικά χώρο στο συναισθηματικό σύστημα του παιδιού. Εξουσία που δεν εδράζεται στην εμπιστοσύνη είναι καταδικασμένη να βιώνεται ως αυθαίρετη και να τροφοδοτεί κύκλους αντίστασης.

Η αναγνώριση ότι η εμπιστοσύνη προηγείται και θεμελιώνει κάθε μορφή εξουσίας αποτελεί κρίσιμο αξίωμα για τη σταθεροποίηση της νέας οικογενειακής δυναμικής.

11. Μηχανισμοί Αναπαραγωγής της Αποξένωσης στη Νέα Δομή

Η αναδόμηση μιας οικογένειας όπου προϋπάρχει αποξένωση δεν είναι ένα ουδέτερο εγχείρημα. Συχνά, άθελά της, η νέα οικογενειακή διάταξη αναπαράγει τα τραυματικά μοτίβα του παρελθόντος, δημιουργώντας δευτερογενείς μορφές αποξένωσης. Αυτοί οι μηχανισμοί δεν είναι προϊόν κακής πρόθεσης, αλλά αποτελέσματα ανεπίγνωστων συστημικών διεργασιών.

11.1. Διαιώνιση της Διχοτόμησης
Όταν η νέα σχέση του πατέρα προβάλλεται ως "καθαρή αρχή", ενδέχεται να υπονομεύει τη νομιμότητα της προηγούμενης οικογενειακής δομής. Εκφράσεις όπως «η νέα μας οικογένεια» ή πρακτικές αποκλεισμού των παιδιών από αποφάσεις και δραστηριότητες αναζωπυρώνουν το αίσθημα περιθωριοποίησης.

11.2. Ασυνείδητη Αναπαραγωγή Συσχετισμών Ισχύος
Ο πατέρας, στην προσπάθεια να εδραιώσει τη νέα του σχέση, ενδέχεται να επιδείξει ασυνείδητη μεροληψία υπέρ της νέας συντρόφου και των ενδεχόμενων νέων παιδιών. Αυτή η μεροληψία γίνεται αντιληπτή από τα παιδιά ως επανεπιβεβαίωση της εγκατάλειψης.

11.3. Επανάληψη του Σχήματος Ενοχής-Τιμωρίας
Τα παιδιά, λόγω της αρχικής αποξένωσης, ενδέχεται να φέρουν ενοχές ή θυμό. Εάν η νέα δομή αποτυγχάνει να δημιουργήσει συνθήκες αποδοχής, αυτά τα συναισθήματα μετουσιώνονται σε αυτοτιμωρητικές ή επιθετικές συμπεριφορές, οι οποίες ενισχύουν τον κύκλο της απομάκρυνσης.

Η αναγνώριση και διάρρηξη αυτών των μηχανισμών είναι κρίσιμη: μόνο μέσω συνειδητής αποστασιοποίησης από το παλιό τραύμα και δημιουργίας ενός συμπεριληπτικού αφηγήματος μπορεί η νέα οικογένεια να αποφύγει την αναπαραγωγή της αποξένωσης.

12. Διαγενεακά Σχήματα Ανθεκτικότητας και Επανόρθωσης

Η ανάδυση νέας οικογενειακής δομής προσφέρει όχι μόνο κινδύνους αναπαραγωγής του τραύματος, αλλά και δυνατότητες δημιουργίας διαγενεακής ανθεκτικότητας. Η οικογένεια μπορεί να αναπτύξει σχήματα που, αν και αρχικά προκύπτουν μέσα από δυσκολία, λειτουργούν επανορθωτικά τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά (Walsh, 2016).

Η διαγενεακή ανθεκτικότητα θεμελιώνεται:

• Στην αναγνώριση της προηγούμενης απώλειας χωρίς απόπειρα διαγραφής της.
• Στην αποδοχή της πολυπλοκότητας των σχέσεων χωρίς ανάγκη εξιδανίκευσης ή δαιμονοποίησης.
• Στην ανάπτυξη εσωτερικής συνοχής μέσα από πολλαπλές, και ενίοτε αντιφατικές, σχέσεις αγάπης και αποδοχής.

Ένα νέο οικογενειακό σύστημα που συνειδητοποιεί και εργάζεται με σεβασμό προς τα τραύματα του παρελθόντος μπορεί να αποτελέσει τόπο αποκατάστασης και όχι απλώς αναπαραγωγής απωλειών.

13. Θεραπευτικές Στρατηγικές για Σταθεροποίηση και Επανόρθωση

Η θεραπευτική παρέμβαση σε αυτές τις οικογένειες δεν μπορεί να στηρίζεται σε παραδοσιακά μοντέλα "κανονικότητας", αλλά πρέπει να αναγνωρίζει τη μοναδικότητα και τη δυναμική πολυπλοκότητα κάθε περίπτωσης.

Βασικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

1. Συστημική θεραπεία: Εργασία με όλη τη νέα οικογένεια ως δυναμικό σύστημα, όχι μεμονωμένα άτομα.
2. Αφηγηματική αναδόμηση: Δημιουργία κοινών αφηγήσεων που ενσωματώνουν την απώλεια, την αποξένωση και την επανασύνδεση χωρίς εξιδανικεύσεις.
3. Αναστοχαστική πρακτική: Υποστήριξη των ενηλίκων ώστε να αναγνωρίσουν τις ασυνείδητες επαναλήψεις των τραυμάτων.
4. Διαμεσολάβηση Συγκρούσεων: Διευκόλυνση διαλόγου ανάμεσα στα μέλη για την αποφόρτιση των συγκρούσεων αφοσίωσης.

Η επιτυχής παρέμβαση δεν κρίνεται από την απουσία συγκρούσεων, αλλά από την ικανότητα της νέας οικογένειας να αντέχει, να επεξεργάζεται και να μετουσιώνει τις συγκρούσεις σε δημιουργικές μορφές σχέσης.

 14. Μη-Παρεμβατική Συναισθηματική Σταθεροποίηση στη Δυναμική της Νέας Συντρόφου 

Σε συνθήκες όπου το οικογενειακό σύστημα είναι επιβαρυμένο από αποξένωση, η παρουσία της νέας συντρόφου δεν μπορεί να λειτουργήσει ως παραδοσιακός ρυθμιστικός ή παρεμβατικός παράγοντας. Η ουσιαστική της συμβολή έγκειται στην καλλιέργεια ενός πεδίου συναισθηματικής σταθερότητας μέσω μη-παρεμβατικής παρουσίας.

Η μη-διεκδικητική αυτή στάση συνίσταται:

• Στην αποφυγή άμεσης διεκδίκησης ρόλων ή συναισθημάτων από τα παιδιά.
• Στην καλλιέργεια ενός σταθερού, ήρεμου πλαισίου, όπου η εμπιστοσύνη μπορεί να αναδυθεί αυθόρμητα, χωρίς προσδοκίες.
• Στην ανεκτική υποδοχή της απόστασης, της σιωπής ή ακόμη και της αρνητικότητας, ως φυσικών φαινομένων που δεν απαιτούν διόρθωση αλλά αντοχή.

Η πρακτική αυτής της στάσης απαιτεί υψηλό επίπεδο συναισθηματικής αυτορρύθμισης: η νέα σύντροφος καλείται να παραμένει διαθέσιμη χωρίς να απαιτεί ανταπόδοση, να προσφέρει χωρίς να διεκδικεί, και να σέβεται τον ρυθμό του άλλου χωρίς να επιταχύνει ή να πιέζει την επανασύνδεση.

Αυτή η μη-παρεμβατική σταθερότητα λειτουργεί ως συναισθηματικό ανάχωμα απέναντι στις προβολές και τους μηχανισμούς άμυνας των παιδιών. Μέσα σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν κρυφές απαιτήσεις ή λανθάνουσες εντολές, η ψυχική αντίσταση μπορεί σταδιακά να ατονήσει και η δυνατότητα αυθεντικής σχέσης να αναδυθεί χωρίς εξωτερική πίεση.
Η προσέγγιση αυτή θεμελιώνεται στην έννοια της συναισθηματικής αυτορρύθμισης όπως αναπτύχθηκε από τον Gross (2015), και εισάγεται θεραπευτικά από την ψυχοθεραπεύτρια Ευγενία Παπαδοπούλου. Αποτελεί ρηξικέλευθη συμβολή στην κατανόηση της μη-παρεμβατικής συναισθηματικής αποκατάστασης, ιδιαίτερα σε σύνθετες οικογενειακές δομές όπου ανιχνεύονται φαινόμενα γονικής αποξένωσης.
 
Επίλογος

Η νέα σύντροφος ενός αποξενωμένου πατέρα εισέρχεται σε έναν χώρο ήδη φορτισμένο, πολυδιάστατο και τραυματισμένο. Η επιβίωση και ακόμα περισσότερο, η άνθηση αυτής της σχέσης απαιτεί βαθιά κατανόηση της συστημικής δυναμικής, επίγνωση των ασυνείδητων μεταβιβάσεων και ικανότητα συνδυασμού σταθερότητας και ευκαμψίας.

Δεν υπάρχει μία "σωστή" στρατηγική. Υπάρχει μόνο η αέναη διαλεκτική αναμέτρηση με το πένθος, την ελπίδα και την επίπονη ανασυγκρότηση της εμπιστοσύνης.

Η ανάλυση που προηγήθηκε ανέδειξε ότι οι σχέσεις δεν αποκαθίστανται με άμεση παρέμβαση ή διεκδίκηση. Αντίθετα, αποκαθίστανται μέσα από την αντοχή στην αβεβαιότητα, την ανοχή στον πόνο και τη δημιουργία πλαισίων όπου οι ψυχικές άμυνες μπορούν σταδιακά να αφομοιωθούν και να μετασχηματιστούν.

Η μη-παρεμβατική συναισθηματική σταθεροποίηση, όπως αναπτύχθηκε, συνιστά έναν ριζικά διαφορετικό τρόπο κατανόησης της θεραπευτικής παρουσίας σε σύνθετες οικογενειακές δομές.

Έναν τρόπο που σέβεται το τραύμα χωρίς να το αναπαράγει, που επιτρέπει το βίωμα χωρίς να το επισπεύδει και που αναγνωρίζει τη δύναμη της σιωπηρής ανθεκτικότητας απέναντι στην επιτακτική ανάγκη αποκατάστασης.

Αυτή η στάση ανοίγει μια νέα προοπτική στη διαχείριση των αναδομημένων οικογενειών και των φαινομένων γονικής αποξένωσης. Μια προοπτική που τιμά όχι μόνο την επιστημονική αλήθεια, αλλά και την ανθρώπινη λεπτότητα που απαιτείται για να σταθείς, όχι να εισβάλλεις, σε έναν δεσμό που προσπαθεί να υπάρξει εκ νέου.

Στο σημείο αυτό, η νέα σύντροφος δεν καλείται απλώς να "ενταχθεί". Καλείται να σταθεί ως φορέας μιας άλλης δυνατότητας. Της ανθεκτικής αγάπης, χωρίς όρους, χωρίς επείγον, χωρίς ανταπόδοση. Εκεί όπου τελειώνουν τα μοντέλα, αρχίζει η συνείδηση.

Βιβλιογραφία

Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss. Basic Books. | worldcat.org/title/attachment-and-loss-vol-1-attachment/oclc/156841 

Ganong, L. H., & Coleman, M. (2017). Stepfamily Relationships: Development, Dynamics, and Interventions. Springer. | link.springer.com/book/10.1007/978-3-319-61544-5

Gross, J. J. (2015). Handbook of Emotion Regulation (2nd ed.). Guilford Press. | guilford.com/books/Handbook-of-Emotion-Regulation/James-Gross/9781462503508 

Holmes, J. (2001). The Search for the Secure Base: Attachment Theory and Psychotherapy. Brunner-Routledge. | routledge.com/The-Search-for-the-Secure-Base-Attachment-Theory-and-Psychotherapy/Holmes/p/book/9781583911538 

Jensen, T. M. (2018). Parenting in Complex Families: Stepchildren and Stepparents. Journal of Family Issues, 39(10), 2833–2856. | journals.sagepub.com/doi/10.1177/0192513X18755192 

Minuchin, S. (1974). Families and Family Therapy. Harvard University Press. | hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674292369 

Papernow, P. L. (2013). Surviving and Thriving in Stepfamily Relationships: What Works and What Doesn’t. Routledge. | routledge.com/Surviving-and-Thriving-in-Stepfamily-Relationships-What-Works-and-What-Doesnt/Papernow/p/book/9780415897363 

Walsh, F. (2012, 2016). Normal Family Processes: Growing Diversity and Complexity. Guilford Press. | guilford.com/books/Normal-Family-Processes/Walsh/9781462522233