Εξωστρέφεια vs Εσωστρέφεια στον εργασιακό χώρο

Στην περίοδο αναζήτησης εργασίας καταλήγουμε να διαβάζουμε πολλές αγγελίες εργασίας, έτσι ώστε να ενημερωθούμε για τις αρμοδιότητες της εργασιακής θέσης και τα απαραίτητα προσόντα, όπου απαιτούνται σύμφωνα με την εταιρεία για την εκάστοτε εργασιακή θέση και εφόσον πληρούμε τις προϋποθέσεις και επιθυμούμε, τότε αποστέλλουμε το βιογραφικό μας σημείωμα.

Στις περισσότερες αγγελίες εργασίας, εκτός από τα τυπικά προσόντα (πτυχία, ξένες γλώσσες, εμπειρία κ.λ.π.) αναγράφονται και προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες, τις οποίες οι επιχειρήσεις επιθυμούν από τους/ις υποψήφιους/ες.

Αυτές επί των πλείστων είναι η επικοινωνία, η ομαδικότητα, η πρωτοβουλία, η ηγεσία και η λίστα συνεχίζεται μέχρι, που φθάνουμε στην εξωστρέφεια.

Αλήθεια, πόσες φορές έχετε διαβάσει την εξωστρέφεια ως επιθυμητή ή απαραίτητη για μια θέση εργασίας; Αν κρίνω από την προσωπική μου εμπειρία, τότε πολλές φορές.

Από την άλλη πλευρά, πόσες φορές έχετε διαβάσει την εσωστρέφεια ως επιθυμητή ή απαραίτητη για μια θέση εργασίας; Αν κρίνω και πάλι από την προσωπική μου εμπειρία, τότε ποτέ! Για ποιον λόγο, λοιπόν, όλοι/ες οι εργοδότες/ισες αναζητούν εξωστρεφείς υπαλλήλους και κανένας δεν επιθυμεί εσωστρεφείς εργαζόμενους/ες;

Εσωστρεφείς και εξωστρεφείς προσωπικότητες

Για να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση, αρχικά, χρειάζεται να ορίσουμε την έννοια της εξωστρέφειας και της εσωστρέφειας.

Σύμφωνα με τους Stephen P. Robbins Timothy & A. Judge, όλοι οι άνθρωποι έχουν μια προσωπικότητα, η οποία ορίζεται ως ένα σύνολο τρόπων με τους οποίους ένα άτομο αντιδρά έναντι των άλλων και αλληλεπιδρά με αυτούς.

Όταν κάποιες συμπεριφορές του ατόμου είναι σταθερές και επαναλαμβανόμενες, τότε αναφερόμαστε σε χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια αποτελούν χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου.

Συνήθως, ένα άτομο χαρακτηρίζεται, κατά κύριο λόγο, ως εξωστρεφές ή ως εσωστρεφές. Οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι γεμάτοι ενέργεια, είναι ενθουσιώδεις, φιλικοί, τους αρέσει να αλληλεπιδρούν και να επικοινωνούν συνεχώς με άλλους ανθρώπους και παρακινούνται από εξωτερικά ερεθίσματα.

Από την άλλη μεριά, οι εσωστρεφείς άνθρωποι είναι ήσυχοι, συνεσταλμένοι, στοχαστικοί, αυτοπαρακινούμενοι, δεν επιθυμούν να περιβάλλονται συνεχώς από άλλα άτομα και  έχουν χαμηλότερα επίπεδα ενέργειας σε σύγκριση με τους εξωστρεφείς ανθρώπους.

Αυτό δεν σημαίνει, ότι είναι αντικοινωνικοί, ντροπαλοί ή μη φιλικοί, απλά χρειάζονται χρόνο και χώρο για τον εαυτό τους και είναι πιο ανεξάρτητοι από τον κοινωνικό τους κόσμο σε σύγκριση με τα εξωστρεφή άτομα.

Στην πραγματικότητα, η βασική διαφορά των εσωστρεφών ατόμων από τους εξωστρεφείς ανθρώπους έγκειται στις πηγές ενέργειας και κινήτρων τους και στον τρόπο, όπου αυτές εκδηλώνονται.

Τα επαγγέλγματα των εσωστρεφών και εξωστρεφών

Με γνώμονα τα παραπάνω, στον εργασιακό τομέα οι εξωστρεφείς άνθρωποι τείνουν να συνδέονται με επαγγέλματα, τα οποία έχουν συναναστροφή με τον κόσμο και πολλή ενέργεια, όπως είναι η εξυπηρέτηση πελατών, η διδασκαλία, η παρουσίαση τηλεοπτικών εκπομπών κ.λ.π., ενώ οι εσωστρεφείς άνθρωποι τείνουν να συνδέονται με πιο μοναχικά επαγγέλματα, όπως είναι η συγγραφή βιβλίων, η επιστημονική έρευνα, ο προγραμματισμός υπολογιστών κ.λ.π.

Κατά πόσο, όμως, αυτή η σύνδεση ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα; Όλοι/ες οι ερευνητές/ριες είναι εσωστρεφείς άνθρωποι και όλοι/ες οι παρουσιαστές/ριες της τηλεόρασης είναι εξωστρεφή άτομα;

Αν αναλογιστούμε ότι, το 1/3 και ίσως και λίγο παραπάνω του εργατικού δυναμικού παγκοσμίως αποτελείται από εσωστρεφείς ανθρώπους σύμφωνα με έρευνες, τότε θα έπρεπε να θεωρήσουμε, ότι όλα αυτά τα άτομα είναι συγγραφείς και επιστήμονες; Ότι σε αυτό το 1/3 δεν υπάρχουν άτομα, τα οποία είναι καλλιτέχνες ή καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις ή είναι επιχειρηματίες;

Ειλικρινά δυσκολεύομαι πολύ να το πιστέψω κι αυτό, γιατί δεν μπορεί να ισχύει. Όπως προαναφέραμε, τα επίπεδα ενέργειας και κινήτρων διαφέρουν μεταξύ εξωστρεφών και εσωστρεφών ανθρώπων αλλά αυτό δεν σημαίνει, ότι οι μεν έχουν και οι δε δεν έχουν. Για αυτόν τον λόγο, κοινωνικές δεξιότητες, όπως είναι η επικοινωνία, η ηγεσία ή η συνεργασία δεν θα πρέπει να συνδέονται μόνο με την εξωστρέφεια.

Επαγγελματικό περιβάλλον και προσωπικότητα

Ένα εσωστρεφές άτομο θα μπορούσε να εργαστεί στην εξυπηρέτηση πελατών και να είναι φιλικό, εξυπηρετικό και πολύ αποδοτικό σε αυτόν τον τομέα. Απλά κατά την διάρκεια του διαλείμματος του/ης, αντί να αποζητά την παρέα των συναδέλφων του/ης θα προτιμούσε να μείνει μόνος/η του/ης για να ηρεμήσει και να «φορτίσει τις μπαταρίες του/ης».

Στην αντίπερα όχθη, ένα εξωστρεφές άτομο θα μπορούσε κάλλιστα να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον προγραμματισμό υπολογιστών και κατά την διάρκεια του εργασιακού διαλείμματος αντίστοιχα να επιδιώκει συζητήσεις με τους/ις συναδέλφους/ισες του/ης ή να επικοινωνεί με το φιλικό του/ης περιβάλλον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με μελέτες εργασιακές ομάδες, όπου τα μέλη παίρνουν πρωτοβουλίες, είναι πιο αποτελεσματικές με εσωστρεφείς από ότι με εξωστρεφείς ηγέτες/ισες, και αυτό, διότι οι εσωστρεφείς ηγέτες/ισες ακούν τις προτάσεις και τις σκέψεις των μελών της ομάδας και τους δίνουν την δυνατότητα να τις υλοποιήσουν.

Αντίθετα, ομάδες, όπου αποτελούνται με πιο παθητικά μέλη, οι εξωστρεφείς ηγέτες/ισες συμβάλουν καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της ομάδας, καθώς είναι εκείνοι/ες, που ενεργοποιούν και παρακινούν τα μέλη της.

Κατά συνέπεια, η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια ως χαρακτηριστικά της προσωπικότητας δεν θα πρέπει να συνδέονται, ούτε να ταυτίζονται με συγκεκριμένες κοινωνικές δεξιότητες, όπου ένα άτομο έχει ή δεν έχει.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι, τόσο οι εσωστρεφείς, όσο και οι εξωστρεφείς άνθρωποι μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε όλα τα επαγγέλματα, εφόσον το επιθυμούν. Επομένως, το ζητούμενο δεν είναι η επιλογή των εξωστρεφών έναντι των εσωστρεφών εργαζομένων και αντιστρόφως σε κάποια θέση εργασίας αλλά η σωστή διαχείριση και αξιοποίηση τους από τις επιχειρήσεις.

Οι εταιρείες χρειάζεται να αξιολογούν ορθά τις προσωπικότητες και τις δεξιότητες, εκτός από τα προσόντα, που έχουν οι υπάλληλοι αλλά και οι υποψήφιοι υπάλληλοι τους και μετέπειτα να διαμορφώνουν ένα εργασιακό περιβάλλον, στο οποίο θα μπορούν να συμβιώνουν αρμονικά οι εσωστρεφείς με τους/ις εξωστρεφείς εργαζομένους/ες τους.

Όπως έχουν αναδείξει, άλλωστε, και αρκετές έρευνες, η συνύπαρξη εσωστρεφών με εξωστρεφών ανθρώπων στο χώρο της εργασίας έχει ως απόρροια την δημιουργία των πιο αποτελεσματικών, ισορροπημένων και υγιών εργασιακών ομάδων.

Βιβλιογραφία:

1)  Susan Cain (2018), Σσσς! Η δύναμη των εσωστρεφών σ’ έναν κόσμο, που δεν σταματάει να μιλάει, Πειραιάς, Key Books
2)  Jennifer B. Kahnweiler (2016), Εσωστρεφείς Άνθρωποι: Η ήρεμη δύναμη, Αθήνα, Κλειδάριθμος
3)  Stephen P. Robbins & Timothy A. Judge (2018), Οργανωσιακή Συμπεριφορά, Αθήνα, Κριτική