Η μητρότητα έχει εξιδανικευτεί στη σύγχρονη κοινωνία ως η απόλυτη και ανώτερη εμπειρία για κάθε γυναίκα.
Αυτή η αφήγηση παρουσιάζει τη μητρότητα ως την πιο χαρούμενη και ολοκληρωτική περίοδο της ζωής, μια στιγμή που φέρνει μόνο χαρά, γαλήνη και συναισθηματική πληρότητα.
Για πολλές γυναίκες, όμως, αυτή η εξιδανίκευση της μητρότητας δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Οι κοινωνικές προσδοκίες που επιβάλλουν μια "τέλεια" μητέρα, δημιουργούν έναν αόρατο, αλλά έντονο ψυχολογικό κλοιό γύρω από τις μητέρες, οδηγώντας σε πιέσεις που συχνά παραμένουν ανομολόγητες.
Η ψυχική εξάντληση, η επιλόχεια κατάθλιψη, και η αίσθηση ανεπάρκειας είναι συχνά συμπτώματα μιας διαρκούς πάλης ανάμεσα σε αυτό που η κοινωνία απαιτεί από μια μητέρα και σε αυτό που η ίδια αισθάνεται πραγματικά.
Ας δούμε πώς αυτές οι κοινωνικές προσδοκίες συμβάλλουν στην κρίση της μητρότητας και πώς μπορούμε να στηρίξουμε τις γυναίκες που βρίσκονται αντιμέτωπες με αυτό το βάρος.
1. Οι Ρίζες των Κοινωνικών Προσδοκιών για τη Μητρότητα
Οι προσδοκίες γύρω από τη μητρότητα έχουν βαθιές ρίζες σε παλαιότερες κοινωνικές αντιλήψεις και πολιτισμικά πρότυπα. Στη δυτική κοινωνία, η ιδέα της «καλής μητέρας» είναι συχνά συνυφασμένη με ατέλειωτη αυτοθυσία, αντοχή, και αγάπη χωρίς όρια.
Η μητέρα θεωρείται υπεράνθρωπη φιγούρα, ικανή να συνδυάσει το μεγάλωμα των παιδιών με την επαγγελματική επιτυχία και τη διατήρηση των προσωπικών της σχέσεων, διατηρώντας ταυτόχρονα μια αψεγάδιαστη εικόνα.
Μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και τους διαγενεακούς μύθους που κληρονομούμε από την οικογένεια και τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο, οι γυναίκες μαθαίνουν ότι πρέπει να ενσαρκώνουν την ιδανική μητέρα.
Όμως, για πολλές γυναίκες, αυτή η εικόνα απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Η έλλειψη ύπνου, το άγχος, οι σωματικές αλλαγές και οι απαιτήσεις της καθημερινότητας με ένα παιδί, συχνά δημιουργούν ένα χάσμα μεταξύ του πώς αναμένουν να αισθανθούν ως μητέρες και του πώς αισθάνονται πραγματικά.
2. Επιλόχεια Κατάθλιψη και Μελαγχολία
6 ΒΙΩΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΥΠΑΡΞΙΑΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ | Εισηγητής: Πέτρος Θεοδώρου, ψυχοθεραπευτής Gestalt, συγγραφέας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για το σύνολο των σεμιναρίων.
Οι Αποσιωπημένες Αλήθειες: Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που, παρά την αυξανόμενη ενημέρωση, εξακολουθεί να φέρει το στίγμα της ντροπής και της αποτυχίας.
Πολλές μητέρες που βιώνουν κατάθλιψη μετά τη γέννα αποφεύγουν να το παραδεχτούν, φοβούμενες την κριτική και την απόρριψη.
Οι κοινωνικές προσδοκίες δεν τους επιτρέπουν να παραδεχτούν ότι αισθάνονται εξάντληση, απογοήτευση ή ακόμα και αμφιβολίες για τη μητρότητα.
Η μελαγχολία της μητρότητας συχνά συνδέεται με το χάσμα ανάμεσα στο "πρέπει" και στο "είναι".
Όταν οι μητέρες αισθάνονται ότι δεν ανταποκρίνονται στις εξωπραγματικές προσδοκίες που τους έχουν επιβληθεί, έρχονται αντιμέτωπες με συναισθήματα ενοχής και απογοήτευσης. Η κυρίαρχη ιδέα ότι η μητρότητα είναι η καλύτερη περίοδος της ζωής τους μπορεί να γίνει μια ψυχική φυλακή για τις γυναίκες που δεν βιώνουν αυτήν την εμπειρία ως απόλυτα θετική.
3. Οι Αόρατες Πιέσεις και η Αντίφαση της Πραγματικότητας
ΨΗΦΙΑΚΟ MARKETING ΓΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Πολλές γυναίκες, εν μέσω της μητρότητας, νιώθουν να βρίσκονται παγιδευμένες ανάμεσα σε κοινωνικές νόρμες που τους λένε πως "πρέπει να είναι χαρούμενες" και σε μια καθημερινή πραγματικότητα γεμάτη άγχος, ευθύνες και αίσθημα ανεπάρκειας.
Αυτές οι αόρατες πιέσεις οδηγούν συχνά σε κρίσεις ταυτότητας, καθώς οι γυναίκες πασχίζουν να συμβιβαστούν με τις αντικρουόμενες απαιτήσεις της μητρότητας και των άλλων ρόλων τους.
Οι κοινωνικές προσδοκίες για το πώς πρέπει να είναι η μητρότητα δεν επιτρέπουν στις γυναίκες να αναγνωρίσουν και να επεξεργαστούν τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώνουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές γυναίκες αισθάνονται απομονωμένες, αδύναμες να εκφράσουν τις πραγματικές τους ανάγκες και δυσκολίες.
4. Τι Μπορεί να Αλλάξει: Προς μια Νέα Κατανόηση της Μητρότητας
Για να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε ουσιαστικά τις μητέρες, είναι απαραίτητο να επαναπροσδιορίσουμε τις κοινωνικές μας νόρμες και τις προσδοκίες γύρω από τη μητρότητα.
Ορισμένα βήματα που μπορούν να ληφθούν περιλαμβάνουν:
Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση: Χρειάζεται ευρύτερη ενημέρωση για τις ψυχικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι νέες μητέρες, όπως η επιλόχεια κατάθλιψη. Η κατανόηση ότι η μητρότητα είναι ένα πολύπλευρο ταξίδι, με δυσκολίες και προκλήσεις, είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή της συζήτησης γύρω από τη μητρότητα.
Στήριξη και Αυτοφροντίδα: Η αυτοφροντίδα πρέπει να γίνει θεμέλιος λίθος για κάθε μητέρα. Οι μητέρες πρέπει να ενθαρρύνονται να ζητούν βοήθεια και να αναγνωρίζουν ότι οι δικές τους ανάγκες είναι εξίσου σημαντικές με αυτές των παιδιών τους. Υποστηρικτικά δίκτυα από φίλους, οικογένεια ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο.
Αλλαγή Κοινωνικών Προτύπων: Η απελευθέρωση από τις προσδοκίες της τελειότητας και η δημιουργία μιας κοινωνίας που επιτρέπει στις μητέρες να είναι ανθρώπινες, με αδυναμίες και ελαττώματα, είναι θεμελιώδης για την ψυχική υγεία τους. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα που επιτρέπει στις μητέρες να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται ότι η μητρότητα δεν είναι πάντα εύκολη και δεν χρειάζεται να είναι τέλεια για να είναι αρκετή.Συμπέρασμα:
Η μητρότητα, όπως και κάθε άλλος ρόλος στη ζωή, είναι γεμάτη προκλήσεις και αντιφάσεις.
Οι κοινωνικές νόρμες και προσδοκίες που επιβάλλουν στις γυναίκες μια εξιδανικευμένη εικόνα της μητρότητας εντείνουν την πίεση και οδηγούν πολλές γυναίκες σε συναισθηματικές κρίσεις. Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε την αλήθεια πίσω από τη μητρότητα και να επιτρέψουμε στις γυναίκες να εκφράσουν τις πραγματικές τους ανάγκες και δυσκολίες χωρίς φόβο κριτικής.
Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που πραγματικά υποστηρίζει τις μητέρες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ζουν τη μητρότητα με τον δικό τους, αυθεντικό τρόπο.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Σαμικού Βασιλική - Σύμβουλος Ψ.Υγείας
Αφηγηματική ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της ελληνικής εταιρείας αφηγηματικής ψυχοθεραπείας